W przypadku pytań lub wątpliwości skontaktuj
Pilarki łańcuchowe
się z najbliższym specjalistą BHP lub wejdź na:
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp
15.4
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić w zakresie bezpieczeństwa pracy podczas używania pilarek łańcuchowych.
• zawiera
wymagania
wynikające z prawa
i norm polskich
Pilarki łańcuchowe to ręczne narzędzia mechaniczne służące głównie do pozyskiwania oraz wewnętrznych
uregulowań Skanska S.A.
drewna na potrzeby przemysłowe i indywidualne. Pilarki są też wykorzystywane przy pielęgnacji drzew i drzewostanów oraz w ratownictwie. Pilarka łańcuchowa składa się
•
jest obligatoryjny dla
z dwóch podstawowych elementów: piły łańcuchowej na prowadnicy oraz jednostki wszystkich jednostek
Skanska S.A.
napędowej (silnik spalinowy lub elektryczny).
Praca przy użyciu mechanicznej pilarki łańcuchowej wymaga zastosowania szczególnych
• pomaga
zapewnić
bezpieczne i skuteczne
środków ostrożności ze względu na bardzo dużą prędkość łańcucha tnącego. Pilarki praktyki podczas prac.
łańcuchowe stwarzają wiele zagrożeń dla osób, które nie stosują podstawowych wymagań z zakresu ich bezpiecznej obsługi. Wiedza dotycząca budowy urządzenia, jego specyfi ki oraz metod pracy wpływa na bezpieczeństwo osób obsługujących i postronnych.
A. Wstęp
• urazami i okaleczeniami
spowodowanymi możliwością
1. Ze względu na rodzaj napędu pilarki kontaktu człowieka z będącym w ruchu łańcuchowe dzielimy na:
łańcuchem piły
• spalinowe
• urazami
spowodowanymi
• elektryczne.
odbiciem narzędzia – odbicie jest 2. Pilarkę łańcuchową może obsługiwać zjawiskiem powstającym na skutek osoba, która ukończyła szkolenie niekontrolowanego ruchu prowadnicy i uzyskała pozytywny wynik sprawdzianu do góry w kierunku operatora,
przeprowadzonego przez komisję
spowodowanego zetknięciem się
powołaną przez Instytut Mechanizacji górnej części końcówki prowadnicy Budownictwa i Górnictwa Skalnego.
z przecinanym przedmiotem
3. Potwierdzeniem otrzymanych uprawnień
• hałasem – wynoszącym przy pracy jest wpis do „Książki operatora maszyn pilarek średnio 98 – 102 dB
roboczych”.
• drganiami (wibracja miejscowa i ogólna) 4. Eksploatację pilarek łańcuchowych
– maksymalne przyspieszenia drgań należy prowadzić w oparciu o instrukcję występujące na uchwytach pilarek użytkownika oraz Instrukcję Bezpiecznego wynoszą od kilku do kilkunastu m/s2
Wykonywania Robót (IBWR), w której należy
• porażeniem prądem elektrycznym szczegółowo opisać zasady bezpiecznej pracy w przypadku pilarek elektrycznych
przy stosowaniu tych narzędzi.
• zatruciem olejami do smarowania 5. Jeśli przewidziane do wykonania zadanie łańcucha pilarki
wymaga stosowania pilarki łańcuchowej,
• zatruciem gazami spalinowymi
należy dokonać Oceny Ryzyka dla Zadania i paliwem przy pilarkach spalinowych
celem zidentyfi kowania mogących wystąpić
• pożarem lub wybuchem – ze strony zagrożeń oraz ustalenia metod ich eliminacji paliwa, olejów
lub ograniczenia do akceptowalnego poziomu.
• zapyleniem – ze strony powstającego w trakcie przecinania drzewa i drewna B. Zagrożenia, osłony i ochrony osobiste pyłu drzewnego
• zagrożeniami wynikającymi ze
1. Podczas pracy z użyciem pilarek zmiennych warunków atmosferycznych łańcuchowych mamy do czynienia
i pracy na otwartym terenie.
z następującymi zagrożeniami:
2. Pilarki powinny być wyposażone w osłony Wersja 1.0
Standard 15.4
1
części tnących zgodnie z dokumentacją 5. Pilarkę łańcuchową może obsługiwać tylko techniczno – ruchową lub instrukcją jedna osoba.
użytkownika.
6. W miejscu pracy pilarką, a także podczas jej 3. Osłony stosowane przy pilarkach uruchamiania, nie powinny przebywać inne łańcuchowych powinny spełniać wymagania osoby oprócz operatora.
obowiązujących przepisów oraz norm 7. Przed rozpoczęciem uruchamiania pilarki (Rys. 1, 2, 3).
należy aktywizować hamulec łańcucha 4. Ochrony osobiste pilarza powinny stanowić: tnącego (zablokować łańcuch), w celu
• odzież ochronna – spodnie z wkładkami uniknięcia zagrożenia odniesienia obrażeń Rys. 1 Prawidłowy sposób
antyprzecięciowymi
ze strony łańcucha tnącego znajdującego się pracy z pilarką łańcuchową -
• ochrony głowy – hełm ochronny, w ruchu.
transport
ochrony twarzy i oczu w postaci
8. Aby uniknąć urazów podczas pracy pilarką przyłbicy z siatki
(w tym także tych powodowanych jej
• ochrony słuchu – nauszniki
odbiciem), należy przede wszystkim: przeciwhałasowe
• podczas pracy trzymać pilarkę oburącz
• ochrony kończyn górnych – rękawice
• nie ciąć pilarką na wysokości powyżej przeciwślizgowe, antywibracyjne
ramion
z wkładkami antyprzecięciowymi
• nie wchodzić na rusztowania i drzewa
• ochrony kończyn dolnych.
z włączoną pilarką w celu wykonania Rys. 2 Prawidłowy sposób
5. Wszystkie stosowane ochrony osobiste cięcia
pracy z pilarką łańcuchową -
muszą spełniać wymagania norm w tym
• nie pracować pilarką stojąc na drabinie uruchomienie
zakresie.
• nie ciąć końcówką prowadnicy i unikać 6. Dobierając ochrony osobiste oraz odzież zetknięcia górnej ćwiartki końcówki i obuwie dla osób pracujących pilarkami prowadnicy z twardymi przedmiotami łańcuchowymi, należy korzystać ze
• unikać cięcia górną krawędzią standardów szczegółowych: „20.4 Osobiste prowadnicy ze względu na
– sprzęt i ochrony indywidualne” oraz
występowanie siły popychającej
„20.5 Odzież i obuwie” (Rys. 4).
wywieranej przez piłę łańcuchową do Rys. 3 Prawidłowy sposób
tyłu w kierunku operatora, co zwiększa pracy z pilarką łańcuchową –
C. Zasady pracy pilarkami łańcuchowymi ryzyko występowania odbicia pilarki użytkowanie
• nie pozostawiać włączonej pilarki bez 1. Mechaniczna pilarka łańcuchowa może być nadzoru i włączonego hamulca
eksploatowana wyłącznie, jeśli jest w pełni
• odstawiając pilarkę na dłuższy czas, sprawna technicznie.
wyłączyć silnik i włączyć hamulec 2. Przed uruchomieniem pilarki łańcuchowej przesuwając do przodu osłonę przednią, należy sprawdzić:
a jeśli jest to pilarka elektryczna, należy
• sprawność techniczną hamulca łańcucha wyjąć wtyczkę z gniazdka
tnącego
• przenosić pilarkę z wyłączonym
• właściwe zamontowanie prowadnicy silnikiem i włączonym hamulcem oraz
• odpowiednie napięcie łańcucha tnącego z osłoną nałożoną na prowadnicę,
• łatwość poruszania się dźwigni przestrzegając zasady, że pilarkę trzyma sterowania główną przepustnicą oraz się za uchwyt przedni, prowadnicą blokady dźwigni głównej przepustnicy skierowaną do tyłu
– dźwignia sterowania główną
• w razie uszkodzenia lub przecięcia przepustnicą musi się samoczynnie kabla zasilającego pilarki elektrycznej przemieszczać do pozycji biegu
natychmiast wyjąć wtyczkę z gniazdka jałowego
• wyłączyć pilarkę podczas wykonywania
• sprawność
przełącznika
wszelkich prac regulacyjnych
wielofunkcyjnego/wyłącznika STOP
i konserwacyjnych, a jeśli jest to pilarka i możliwość łatwego przesunięcia go do elektryczna – wyjąć wtyczkę z gniazdka pozycji STOP
(Rys. 5).
• mocne osadzenie wtyczki przewodu 9. Należy upewnić się, że zbiorniki zapłonowego – przy luźno osadzonej paliwa i oleju nie są uszkodzone, mają wtyczce może nastąpić iskrzenie
jednoznaczne oznakowanie i pokrywy Rys. 4 Ochrona indywidualna
powodujące zapłon rozlanej
zamykające.
przy pracach z pilarkami
mieszanki paliwowo-powietrznej
10. Pokrywy zamykające wlew paliwa do pilarki łańcuchowymi
(niebezpieczeństwo pożaru)
spalinowej należy zakręcić natychmiast po
• czy nie zostały wprowadzone żadne zakończeniu nalewania, a rozlaną benzynę zmiany konstrukcyjne w zakresie
lub olej zetrzeć z pilarki.
urządzeń manipulacyjnych
11. Należy unikać dostania się zanieczyszczeń i zabezpieczających
do zbiornika z paliwem lub olejem.
• czy rękojeści są wolne od oleju 12. Jeżeli przez dłuższy czas pilarka spalinowa i zanieczyszczeń – umożliwia to
ma być przechowywana i nieużywana, pewne prowadzenie urządzenia
należy wylać z niej paliwo i olej.
mechanicznego.
13. Zbiorniki do przechowywania paliwa oraz 3. Uruchomienie silnika pilarki spalinowej
sama pilarka powinny znajdować się zawsze może nastąpić w odległości minimum 3 m z dala od ognia i potencjalnych źródeł jego od miejsca tankowania.
zapłonu (iskier i płomieni).
4. Podczas tankowania należy wyłączyć silnik 14. Nie można wykorzystywać zużytego oleju pilarki spalinowej.
silnikowego do smarowania urządzenia Rys. 5 Zagrożenie odbiciem
2
tnącego pilarki łańcuchowej, ponieważ nie D. Zabrania się:
spełnia on właściwie swojej funkcji i w przypadku regularnego kontaktu ze 1. Uruchamiania i użytkowania
skórą może powodować nowotwory.
pilarek łańcuchowych spalinowych 15. Ze względu na powstawanie spalin podczas w pomieszczeniach zamkniętych.
pracy, pilarki łańcuchowe spalinowe nie 2. Dotykania rozgrzanego tłumika wydechu mogą być użytkowane w pomieszczeniach spalin pilarki łańcuchowej spalinowej.
zamkniętych.
3. Eksploatacji pilarki z uszkodzonym lub 16. W strefi e pracy operatora pilarki zdemontowanych tłumikiem wydechu.
łańcuchowej może znajdować się
4. Używania pilarki łańcuchowej elektrycznej pomocnik, który przeszedł szkolenie podczas opadów deszczu i w warunkach z zakresu udzielania pierwszej pomocy.
dużej wilgotności.
5. Eksploatacji pilarki łańcuchowej elektrycznej w sytuacjach, gdy istnieje niebezpieczeństwo zetknięcia się kabla zasilającego z przedmiotami o wysokiej temperaturze, pokrytymi olejem lub z przedmiotami o ostrych krawędziach.
Wersja 1.0
Standard 15.4
3