ABGB
Kodeks Napoleona (od 1807)
Zwód Praw Cesarstwa
BGB
ZGB
Rosyjskiego
Data
1794
1811
1804
1835 r. (ukończony w 1832): 1896 (z mocą od 1900)
1907 (w życiu od 1912) Pełna
Powszechne Prawo Krajowe
Kodeks Cywilny Austriacki
Code Civil
Kodeks Cywilny Niemiecki
Kodeks Cywilny
nazwa
dla Państw Pruskich
(Allgemeines Burgerliches
Szwajcarski
Gesetzbuch)
Autor
Svarez, Klein
Franciszek Zeiller
Zredagowane przez E.
Hubera
Co zawiera 19187 paragrafów, zawierający 1502 paragrafy 2281 artykułów
15 tomów, kompilacja
2385 paragrafów
przepisy z prawa państwowego
obejmująca niemal wszystkie
i administracyjnego, prawa
dziedziny prawa
sądowego (karnego i
cywilnego)
Podział
podział na dwie części o 3 części: o prawie osobowym, trzy księgi: I – o osobach; II – o pandektowa systematyka
kombinacja systemu
prawach indywidualnych i
rzeczowym, przepisach
majątkach i różnych rodzajach
prawa: część ogólna, prawo pandektowego i Instytucji:
społecznych (w tej drugiej
wspólnych prawom
własności; III – o różnych sposobach zobowiązań, rzeczowe,
wstęp, I – prawo osobowe,
normy prawa
osobowym, rzeczowym
nabywania własności – formalne
rodzinne, spadkowe
II – prawo rodzinne, III –
administracyjnego,
(nawiązanie do podziału
nawiązanie do Instytucji
prawo spadkowe, IV –
państwowego, karnego)
Gaiusa)
prawo rzeczowe, prawo
zobowiązań jako faktyczna
ks. V
System
laicki z religijną formą
mieszany
laicki
wyznaniowy
laicki
małżeński
zawarcia małżeństwa
Ustrój
zasada rozdzielności
wspólność ustawowa obejmująca system zarządu i
małżeński
(domniemanie, że mąż jako
ruchomości, mienie nabyte w czasie pobierania pożytku (system dot.
ustawowy zastępca zarządza
małżeństwa; zarząd, użytkowanie, poddawał wniesiony majątek
własności
majątkiem żony)
(rozporządzanie nimi należało do żony zarządowi męża)
męża)
Własność
Podzielna (określenie instytucji Podzielna (określenie własność absolutna, określana od Podzielna (określenie instytucji tradycyjna definicja prawa
własności w sposób
instytucji własności w sposób
strony negatywnej
własności w sposób pozytywny)
własności z wyraźnym
pozytywny)
pozytywny)
zaznaczeniem istnienia
granic wykonywania tego
prawa; rozbudowane
przepisy dotyczące
ograniczeń wykonywania
prawa własności z tytułu
prawa sąsiedzkiego; ogólny
zakaz szykany tj.
wykonywania prawa
własności w celu szkodzenia
innemu
Umowy o
feudalny charakter przepisów ogólne ujęcie jako kontrakt ujęte jako najem usług – w pracę
o pracy
najmu pracy, również
przepisach o najmie (art. 1780 - nie umowa o dzieło (w istocie można zobowiązywać się do usług
usunięto problematykę z
inaczej, jak na pewien czas lub do kodeksu; w praktyce
oznaczonych zatrudnień; art. 1781 -
obowiązywały w tym zakresie w razie sporu wiara oświadczeniom przepisy o char. feudalnym
pracodawcy co stanowiło wyłom od
zasady równości stron kontraktu) zachodniogalicyjskiego)
Możliwość
marnotrawcy mogą testować
opiekunowie nie mogli otrzymywać Zakaz testowania przez
testowania
tylko połową majątku, zakaz
zapisów testamentowych od
duchownych
testowania przez duchownych
małoletnich będących pod ich opieką (podobnie lekarze, aptekarze,
duchowni od swoich
„podopiecznych”)
System
zachowek
system rezerwy
podział na dobra rodowe i
zachowek
zachowku/
nabyte (tymi ostatnimi można rezerwy
było swobodnie dysponować)
Dziedzicze
system parantel, krewni do krewni do XII stopnia komputacji brak ograniczenia
nie
szóstej linii wg tego systemu;
rzymskiej; dopiero w braku –
dziedziczenia krewnych co do ustawowe
upośledzenie dzieci
małżonek, dzieci nieślubne uznane, stopni, dziedziczenie dzieci
nieślubnych, małżonka
państwo)
nieślubnych tylko po matce,
upośledzenie małżonków
Odpowiedz
uzależnianie zakresu
dla pewnej kategorii osób tj: ojciec, ialność
odpowiedzialności od stopnia
matka, panowie i zleceniodawcy,
winy - za zły zamiar (dolus)
nauczyciele i rzemieślnicy zaostrzoną lub rażące niedbalstwo (culpa odpowiedzialność i domniemanie
lata) – zupełne
winy po ich stronie
zadośćuczynienie, za zwykłe
niedbalstwo (culpa levis) –
jedynie naprawienie szkody
rzeczywistej
Zobowiąza
prawo małoletniego
samodzielność małoletnich
nia
niepozostającego na
(w sferze majątkowej, pod
małoletnic
utrzymaniu rodziców do
pewnymi warunkami
h
samodzielnego
zezwalał nawet na
zobowiązywania się do
prowadzenie
świadczenia usług
przedsiębiorstwa
zarobkowego; jak również
ułatwiał zaciągania się
małoletniemu do pracy)
System
Preferował system
Raczej system
powoływan
koncepcyjny
normatywny
ia osób
prawnych
Nowele
I – 1914 (zmiany w prawie
IV, V Republiki – zmiany dot.
1914 r. zreformowano
osobowym, rzeczowym,
głównie prawa osobowego i
najbardziej przestarzałe
spadkowym), II – 1915
rodzinnego
rozwiązania Zwodu m.in. o
(zawierała przepisy o
prawach osobistych i
sprostowaniu i odnowieniu
majątkowych mężatek
granic), III – 1916 (zmiana
przepisów prawa zobowiązań)
brak potrzebnych dochodów
usankcjonowanie trzech wolności: art. 1: upoważnia sędziego
był prawną przyczyną
osoby, własności prywatnej i
(w razie luk) do
odmówienia zezwolenia na
obrotu prawnego; centralnym rozstrzygania wg reguł,
małżeństwo
pojęciem kodeksu– instytucja
które by ustanowił, gdyby
własności
sam był ustawodawcą
Istnienie Śmierci Cywilnej
Code de Commerce
Nowy kodeks handlowy II Rzeszy (pierwszy z 1871) Polski
Kodeks Kodeks Handlowy Austriacki Handlowy
Data
1807
1897 (do życia wszedł wraz z BGB) 1934
1862
Podział
4 luźno ze sobą powiązane księgi 4 księgi
I. prawo handlowe i wekslowe
I-normującą sytuację prawną kupca II prawo morskie
II o spółkach handlowych
III prawo upadłościowe (konkursowe), III – o czynnościach handlowych
IV przepisy o jurysdykcji i organizacji sądów IV o handlu morskim handlowych
Kryterium
zasada przedmiotowa,
kryterium podmiotowe
kryterium podmiotowe
kryterium mieszane -podmiotowo-przedmiotowe czynności handlowe podmiotowe/przedmiotowe zaliczaja do prawa handlowego normy, które ujmuje prawo handlowe jako prawo kupców dzieliły się na te niezależne od podmiotu je wykonującego oraz takie, które dotyczyły obrotu handlowego
uznawane były za handlowe tylko w przypadku wykonywania przez kupca Inne
Pierwsza kodyfikacja prawa handlowego oparty na hasłach solidaryzmu społecznego i ochrony ekonomicznie słabszych stron obrotu handlowego
Leopoldina
Josephina
Franciscana
Landrecht
Code penal
Kodeks
Kodeks
Kodeks karny
Kodeks Kar
Kodeks
Polski
Bawarski
Karny
ogólnoniemiecki
Głównych i
Tangacewa
Kodeks
pruski z 1851
Poprawczych
Karny
data
1768
1786
1787
1803
1794
1810
1813
1851
1871
1845
1903
1932
Co zawiera prawo
prawo materialne
wyłącznie przepisy
materialne i
(procedura karna
prawa
formalne
oddzielne
materialnego
skodyfikowana w
1788)
podział i
264 paragrafy, 2
rozdział wstępny i 459 artykułów; przepisy wstępne 2224 artykuły zwięzły, liczył
objętość
części: I - o
4 części: 2
część ogólna i
i 2 części (ogólną
687 artykułów;
przestępstwach i
pierwsze o
szczególna
–„O karaniu za
karach
charakterze
zbrodnia występki
kryminalnych, II –
ogólnym i 2
i wykroczenia” i
o przestępstwach i
pozostałe tworzyły
szczególną- „O
karach
część szczególną
poszczególnych
politycznych;
zbrodniach,
występkach i
wykroczeniach i
ich karalności” )
podział
publicznopraw
po raz pierwszy
zbrodnie
trójpodział:
trójpodział
wzorowany
trójpodział,
rozbudowany
trójpodział
dwupodzia
przestępst
ny charakter
kodeksowe
(księga I;
zbrodnie (kary
przestępstw
na Code
model francuski: katalog przestępstw
ł – na
przestępstwa;
rozróżnienie
karane przez
dręczące i
(francuski)
penal;
(zbrodnie,
przestępstw w
(francuski) na
zbrodnie i
jednocześnie
między
władze sądowe)
hańbiące),
trójdzielny
występki,
tym: przestępstwa zbrodnie
występki
wyróżnienie
przestępstwami
i ciężkie
występki (kary
podział
wykroczenia)
przeciwko władzy (zagrożone karą (kategoria
drobnych
ciężkimi
przestępstwa
poprawcze),
przestępstw
państwowej,
śmierci, katorgą,
wykroczeń
przestępstw,
=kryminalnymi i policyjne
wykroczenia (kary
przestępstwa
zesłaniem);
poza
dochodzonych
mniejszej
(księga II,
policyjne)
przeciwko
występki
kodeksem)
w postępowaniu
wagi=polityczny
karane przez
porządkowi
(zagrożone
:
cywilnym
mi
władze
publicznemu (np. więzieniem do 6
(prywatnych)
administracyjne
wystąpienia
lat lub twierdzą)
oraz kategorii
) także
robotników i
oraz wykroczenia
przestępstw
przestępstwa z
chłopów
karane aresztem
mieszanych;
działania lub
poddanych
lub grzywną
zaniechania
popełnione
nieumyślnie,
(lżejsze
uszkodzenia
ciała, czyny
naruszające
dobre obyczaje)
Zasada
Uwzględnianie
Równość wobec
stanowy charakter
Równość wobec
równość
Uwzględnienie
różnic
prawa
przestępstw przeciw
prawa
wobec prawa
różnic
jej brak
stanowych
czci; ochrona karna
stanowych
honoru stanów
uprzywilejowanych
Funkcja
funkcja kary-jako
teoria przymusu
kary
czynnika
psychologiczne
służącego
go Feuerbacha
wyeliminowaniu
przestępcy ze
społeczeństwa
przy jednoczesnej
możliwości
naprawienia
przezeń szkody
Definicja
stosowanie
formalna
nullum crimen sine
nullum crimen
nullum
dopuszczenie
formalna
przestępst
analogii
definicja
lege
sine lege
crimen sine
stosowania
definicja
wa
poprzez
przestępstwa
lege
analogii
przestępstwa
/analogia
wymierzanie
(po raz pierwszy
kar arbitralnych
w dziejach kodeks
ten usankcjonował
ustawowo zasadę
legalizmu)
Arbittraln
jest
zniesienie
ość kar
arbitralności
sądów –
stosowanie tylko
kar
przewidzianych w
kodeksie (nulla
poena sine lege)
Podział kar
kary za
kary dręczące i
kary główne i
zbrodnie; kary
hańbiące; kary
poprawcze
za ciężkie
poprawcze; kary
przestępstwa
policyjne
policyjne
bardzo ciężkie pierwszy
zniesienie kary
zbrodniami
teoria odstraszania
surowość kar
ograniczenie i
podział kar na
katalog kar
(zagrożone
kodeks karny
śmierci w
znów były
kary (co prawda
służąca idei
złagodzenie
główne
nawiązywał do
kwalifikowaną
Europy (pod
postępowaniu
przestępstwa
przeważały kary
odstraszenia;
karalności
(pozbawienie
dawnych tradycji
karą śmierci),
bezpośrednim
zwyczajnym
przeciw religii i pobawienia wolności powrót do
przestępstw
wszelkich praw + z takimi środkami ciężkie (karane wpływem
(dopuszczano karę obyczajowe
jak kary więzienia,
stosowania kar
przeciw państwu
kara śmierci lub
karnymi jak
śmiercią lub
Beccarii)
śmierci w
wprowadzenie
twierdzy itp.,
śmierci,
ograniczenie kary zesłanie na
ciężkie roboty
wyjęciem spod
realizujący
postępowaniu
kary śmierci za jednakże utrzymano przywrócenie
śmierci, skrócenie ciężkie roboty tj.
(katorga), zesłanie
prawa), lekkie;
podstawowe
doraźnym);
najcięższe
kwalifikowane kary
konfiskaty
maksymalnej
katorgę na
czy osiedlenie
postulaty
podstawowe kary
przestępstwa;
śmierci np. łamanie
majątku,
wysokości kary
Syberię lub
wyłącznie
doktryny
– pozbawienia
zniesienie kary
kołem, spalenie;
piętnowanie
więzienia (do 15
Zakaukazie) i
odstraszający
humanitarnej
wolności (z
konfiskaty
szerokie zastosowanie skazanego przez lat), warunkowe
poprawcze
charakter kary
(zniósł karę
ewentualnymi
majątku;
miała również kara
wypalanie znaków
zwolnienie po
(zesłanie
(okrutne,
śmierci, kary
obostrzeniami),
złagodzenie
chłosty, a wobec tych na ciele; śmierć odbyciu 3/4 kary
krótkotrwałe,
kwalifikowane
okrutne i
które dzieliły się
wykonywania
którzy zmarli przed
cywilna
osadzenie w
kary śmierci)
hańbiące;
ze względu na
kary więzienia
wykonaniem kary,
twierdzy,
podstawową
czas trwania na
stosowano karę
więzienie, kary
karą– kara
czasowe, długie i
polegającą na
cielesne,
pozbawienia
długotrwałe, a ze
powieszeniu
grzywna)
wolności)
względu na
wizerunku sprawcy na
stopień
szubienicy
dolegliwości na
łagodne, ciężkie i
najcięższe
1795 r.–
przywrócenie kary
śmierci za zdradę
główną
Szczególno
kodeks karny
wprowadzała
Anzelma
ochrona
uzyskał sankcję
ści
wydany dla
możliwość
Feuerbacha
interesów
cesarską ale nie
Toskany przez
nadzwyczajneg
(twórca
społ.-gosp.
został nigdy w
Leopolda II
o złagodzenia
nowoczesnej
posiadaczy –
Rosji
kary i
doktryny
rozbudowanie
wprowadzony w
przedterminowe
penalistycznej – przepisów z
życie w całości
go zwolnienia z
pierwszy użył
zakresu
więzienia
sformułowania
ochrony praw
nullum crimen
majątkowych
sine lege).
znał też
Ważny do 1871 przepisy o
charakterze
absolutystycz
no-
policyjnym
Środki
dopuszczenie
zabezpiecz
stosowania środków
ające
zabezpieczających
(np. zamykanie w
domach pracy) po
odbyciu kary:
włóczęgów, żebraków
Odpowiedz
system
system dwóch
system 3
system 3
system 3 okresów system 3
ialność w
pośredni
okresów – nie znał
okresów
okresów
(dzieciństwo,
okresów
zależności
trzech okresów
w ogóle okresu
(dzieciństwo, (dzieciństwo,
niedojrzałość,
(dziecińst
od wieku
– w fazie
bezwarunkowej
niedojrzałość, niedojrzałość,
dojrzałość)
wo,
środkowej
nieodpowiedzialno
dojrzałość)
dojrzałość)
niedojrzało
sprawca
ści, od urodzenia
ść,
podlegał
do 16 roku życia
dojrzałość)
odpowiedzialno
nieletni odpowiada
ści
warunkowo, o ile
bezwarunkowej
działał z
(między 10-14
rozeznaniem;
rokiem), ale
zreformowane w
częściowej
1912 w kierunku
(zmniejszonej)
trzech okresów
Nowele,
1795 r.–
przeróbka w
zmiany w XIX w. i
nowela z 1935 –
1863 r. –za
zmiany
przywrócenie kary 1852 r. –
później np.
dopuszczenie
Aleksandra II –
śmierci za zdradę
usunięcie
zniesienie
stosowanie
zniesienie kar
główną
przepisów z
kwalifikowanej
analogii;
cielesnych
1796 r.– (moc od
dziedziny
śmierci za
rozbudowanie
1864 r.– ustawa
1797) – Ustawa
procedury oraz
ojcobójstwo
systemu środków zawierająca
karna dla Galicji wprowadzenie (1832); pręgierza
zabezpieczającyc
przepisy o
Zachodniej –
trójpodziału
(1848); śmierci
h i poprawczych
wykroczeniach
podstawa dla
przestępstw (za
cywilnej (1854)
wobec osób
przeciw
następnej
wzorem
obowiązywał do
wykazujących
porządkowi
kodyfikacji
francuskim) -w
1994 r.
predyspozycję do publicznemu,
tej redakcji
- 1945 ustawa
przestępstwa i
obyczajności,
Franciszkanka
reformująca
uznanych za
własności
przetrwała do
odpowiedzialność
przestępców z
rewizja KKGiP w
1974 r
nieletnich
„nawyku”;
1866 r
penalizacja życia
– wzrost liczby
czynów
karalnych,
zaostrzenie
represji karnej;
rozbudowanie
katalogu czynów
karanych śmiercią