Proszki są to sproszkowane substancje zwierzęce, roślinne lub chemicz-ne. Mogą być przepisywane jako:
• proszki proste (jednoskładnikowe)
• proszki złożone (wieloskładnikowe) Ze względu na sposób podawania, proszki dzielimy na:
• proszki do użytku zewnętrznego o zasypki (przysypki)
o pudry
o pudry płynne
• proszki do użytku wewnętrznego o niedzielone (pudełkowe) – substancje słabo działające, mogą być dawkowane przez chorego
o dzielone – przyrządza się w aptece napełniając kapsułki okre-
ślonymi dawkami środków leczniczych Zasypki:
Zasypki gotowe wypisuje się w opakowaniach oryginalnych: Wzór:
Rp.
Pulv.
adspers.
[%] [preparat] [wielkość opakowania]
Op. [ilość opakowań]
S. Zewnętrznie, n razy dziennie posypywać zmienione chorobowo miej-sca
Przykład:
Pabiamid w zasypce gotowej.
Rp.
Pulv. adspers. 25% Pabiamidi 30,0
Op. 1
S. Zewnętrznie, 2 razy dziennie posypywać zmienione chorobowo miej-sca
1
Zasypki robione przyrządza się w ilości 30-50 g uzupełniając środek leczniczy podłożem:
• talk (krzemian magnezu) – Talcum, -i
• tlenek cynku – Zincum oxydatum
• glinka biała – Bolus alba
Do zasypek można dodawać:
• mentol (Mentholum, -i) – działanie przeciwświądowe do 3%
• kwas borny (Acidum boricum, Acidi borici) – odkażające do 10%
• anestezynę (Anaesthesinum, -i) – znieczulające 5-20%
• lanolinę bezwodną (Lanolinum anhydricum, Lanolini anhydrici) –
do robienia zasypek tłustych – do 5%
Przy wypisywaniu zasypek ważne jest stężenie a nie dawka!
Wzór:
Rp.
[środek leczniczy]
[ilość g]
[kolejne śr. lecznicze]
[ilość g]
[podłoże] (Talci) ad
[ilość g] (30,0-50,0)
M. f. pulv. adspers.
Da ad scat.
S. Zewnętrznie, n razy dziennie posypywać zmienione chorobowo miej-sca
Przykład:
Nystatyna w zasypce robionej.
Rp.
Nystatini
4 000 000 U.I.
Talci
ad 40,0
M. f. pulv. adspers.
Da ad scat.
S. Zewnętrznie, 2 razy dziennie posypywać zmienione chorobowo miej-sca
2
Proszki do użytku wewnętrznego: 1. Proszki pudełkowe (niedzielone) pacjent dawkuje sam, ponieważ w ten sposób przepisujemy tylko substancje słabo działające, nie istnie-je więc ryzyko przedawkowania.
Orientacyjna zawartość proszków w 1 łyżeczce herbacianej:
• tanina
0,5
• proszki roślinne
1,5
• sole,
cukry
3,0
• bromki, jodki
7,0
Łyżka stołowa zawiera 10 g soli kuchennej Przykład:
Sól glauberska jako proszek pudełkowy: Rp.
Natrii sulfurici
30,0
Da ad chart.
S. Doustnie, 1 łyżkę proszku rozpuścić w szklance wody, wypić rano na czczo.
(sole osmotycznie czynne przeczyszczające podajemy rano!) 2. Proszki robione – używane są substancje silnie działające (wykaz A, B, N) więc każdy proszek umieszczany jest w kapsułce skrobiowej w celu umożliwienia dokładnego dawkowania.
Waga każdej kapsułki 0,3 – 1,5 g (najczęściej 0,5) Mogą być zapisywane sposobem dawki pojedynczej (ważone) albo sposobem dawki sumarycznej (dzielone)
♦ Sposób wg dawki pojedynczej (ważonej): Wzór:
Rp.
[substancja
lecznicza]
[dawka
pojedyncza
g]
[podłoże] (Amyli Tritici)
ad 0,5
M. f. pulv.
Da ad caps. amyl.
D. t. d. № [ilość proszków]
S. Doustnie, n razy dziennie m kapsułek.
3
Papaweryna w proszkach sposobem dawki pojedynczej (ważonej): Rp.
Papaverini hydrochlorici
0,04
Amyli
Tritici
ad
0,5
M. f. pulv.
Da ad caps. amyl.
D. t. d. № X
S. Doustnie, 2 razy dziennie 1 proszek (kapsułkę)
♦ Sposób wg dawki sumarycznej (dzielonej) – ilość kapsułek = k Wzór:
Rp.
[substancja lecznicza]
[dawka sumaryczna]
czyli
[dawka
pojedyncza
x
k]
[podłoże] ad [0,5 x k]
M. f. pulv.
Div. in part. aeq. № [k]
Da ad caps. amyl.
S. Doustnie n razy dziennie m kapsułek.
Przykład:
Papaweryna w proszkach sposobem dawki sumarycznej (dzielonej) Rp.
Papaverini hydrochlorici
0,4
Amyli
Tritici
ad
5,0
M. f. pulv.
Div. in part. aeq. № X
Da ad caps. amyl.
S. Doustnie, 2 razy dziennie 1 proszek (kapsułkę) 4