ZAKURZONE AKTA CZĘŚĆ 1i 2 O lampowych wzmacniaczach


Z A K U R Z O N E A K T A C Z  Ś Ć 1
C e l e m " Z a k u r z o n y c h a k t " c z ę ś ć 1 , w o d r ó ż n i e n i u o d
c z ę ś c i 2 n i e b y ł o i n i e j e s t p o k a z a n i e j a k z b u d o w a ć
w z m a c n i a c z l a m p o w y ( c h o ć n i e j e s t t o w y k l u c z o n e ) ,
a l e r a c z e j p o k a z a n i e s c h e m a t ó w s t a r y c h
w z m a c n i a c z y , k t ó r e r z a d k o m o ż n a z o b a c z y ć , a t y m
s a m y m z a p o z n a n i e s i ę z r ó ż n y m i , c z ę s t o n i e z w y k ł y m i
r o z w i ą z a n i a m i p r z y j ę t y m i d o i c h b u d o w y .
T a k r o b i ł t o t w ó j d z i a d e k , a m o ż e p r a d z i a d e k . . . w
W u r l i t z e r m o d e l 6 8 0 z a s t o s o w a n o p a r y t r i o d 3 0 , 4 5 i
2 A 3 p r o d u k u j ą c e ( j e ś l i m a s z s z c z ę ś c i e ) 1 8 w a t ó w
m o c y w y j ś c i o w e j . Z n a s z y c h d o ś w i a d c z e ń w y n i k a , ż e
b a r d z i e j p r a w d o p o d o b n e b y ł o u z y s k a n i e 1 2 W .
P o w o d y ? - z m i e n n o ś ć n a p i ę c i a s i e c i o w e g o , k i e p s k i
t r a n s f o r m a t o r , m a ł a w y d a j n o ś ć z a s i l a c z a i z w y c z a j n a
n i e c h ę ć o p e r a t o r a d o w y m i a n y l a m p z a n i m z a c z n ą
o d d a w a ć w i ę c e j m o c y w p o s t a c i ś w i a t ł a n i ż m o c y
a k u s t y c z n e j . G ł ó w n e w z m o c n i e n i e n a p i ę c i o w e
w z m a c n i a c z z a w d z i ę c z a t r a n s f o r m a t o r o m
s p r z ę g a j ą c y m , n a l a m p y p r z y p a d a w z m o c n i e n i e 3 d o
9 r a z y . N a s z c z ę ś c i e z a l e t ą t r a n s f o r m a t o r ó w s ą
n i s k i e s z u m y i b r a k m i k r o f o n o w a n i a a d u ż a o b u d o w a
g ł o ś n i k a b a s o w e g o p o z w a l a ł a n a i c h p o m i e s z c z e n i e .
D z i ś r o z w i ą z a n i e w y d a j e s i ę a r c h a i c z n e , w
z e s t a w i e n i u z m a s o w o p r o d u k o w a n y m i u r z ą d z e n i a m i
t r a n z y s t o r o w y m i . M a j e d n a k o b e c n i e w w ą s k i , a l e
s i l n y k r ą g z w o l e n n i k ó w p r e f e r u j ą c y c h s t o s o w a n i e
t r i o d p r z y n a j m n i e j w s t o p n i a c h k o ń c o w y c h
w z m a c n i a c z y ( 8 4 5 , 6 B 4 - G , 3 0 0 B ) z u w a g i n a i c h
d o b r ą l i n i o w o ś ć i m a ł e z n i e k s z t a ł c e n i a o r a z
p r o s t o w n i k ó w l a m p o w y c h i d ł a w i k ó w w z a s i l a c z a c h ,
o d k i e d y z a u w a ż o n o i u d o w o d n i o n o , ż e i c h
k o n s t r u k c j a m a b e z p o ś r e d n i w p ł y w n a j a k o ś ć
o d t w a r z a n e g o d z w i ę k u . O k a z u j e s i ę , ż e z a s i l a c z e
w z o r o w a n e n a r o z w i ą z a n i u z l a t 3 0 , m i m o -
w y d a w a ł o b y s i ę - o c z y w i s t y c h w a d p o z w a l a j ą n a
u z y s k a n i e z a s k a k u j ą c o d o b r y c h e f e k t ó w d z w i ę k o w y c h
w p o r ó w n a n i u z p o w s z e c h n i e k r ó l u j ą c y m i
r o z w i ą z a n i a m i w s p ó ł c z e s n y m i . T e m a t t e n j e s t z r e s z t ą
1
c i ą g l e d y s k u t o w a n y . O s t a t n i m i b y ć m o ż e n a j b a r d z i e j
k o n t r o w e r s y j n y m r o z w i ą z a n i e m t e g o w z m a c n i a c z a
j e s t u ż y c i e t r a n s f o r m a t o r ó w d l a u z y s k a n i a
w z m o c n i e n i a n a p i ę c i o w e g o i o d w r a c a n i a f a z y s y g n a ł u
s t e r u j ą c e g o s t o p i e ń k o ń c o w y . T a i d e a n i e
p o z b a w i o n a j e s t l o g i k i - u ż y ć l a m p y d o t e g o , c o
r o b i ą n a j l e p i e j , t z n . d o k o n w e r s j i n a p i ę c i a n a p r ą d ,
a t r a n s f o r m a t o r ó w d o k o n w e r s j i p r ą d u z p o w r o t e m n a
n a p i ę c i e w c e l u d o p a s o w a n i a d o w y s o k i e j i m p e d a n c j i
w e j ś c i o w e j l a m p y n a s t ę p n e g o s t o p n i a . P r o b l e m e m
j e s t : p o p i e r w s z e - z b u d o w a n i e t r a n s f o r m a t o r ó w
o d p o w i e d n i e j j a k o ś c i ( t y l k o r z e c z y w i ś c i e d o b r e
t r a n s f o r m a t o r y p r z e n o s z ą p a s m o s y g n a ł u
a k u s t y c z n e g o n i e g o r z e j n i ż l a m p y ) , p o d r u g i e - n i e
s ą t a n i e i p o t r z e c i e - d r a s t y c z n e z w i ę k s z e n i e w a g i
w z m a c n i a c z a . T a k b y ł o , l i c z n e p r z y k ł a d y z t e g o
o k r e s u ś w i a d c z ą o t y m , ż e ó w c z e ś n i a u d i o
i n ż y n i e r o w i e p r e f e r o w a l i t r a n s f o r m a t o r y j a k o
e l e m e n t y s p r z ę g a j ą c e n a d i n n e r o z w i ą z a n i a . D l a t e g o
a p a r a t u r a a u d i o z t e g o o k r e s u n a f a s z e r o w a n a b y ł a
t r a n s f o r m a t o r a m i ( n a j c z ę ś c i e j n a w e j ś c i u i w y j ś c i u ,
c z ę s t o w o d w r a c a c z u f a z y , a t a k ż e w
p r z e d w z m a c n i a c z u ) . P o d s t a w o w y m p o w o d e m
s t o p n i o w e g o o d c h o d z e n i a o d t a k i c h r o z w i ą z a ń b y ł
z n a c z n y i c h z n a c z n y k o s z t . Z a c z ę t o w i ę c s t o s o w a ć
r o z w i ą z a n i a p o z w a l a j ą c e n a z a c h o w a n i e z a l e t
r o z w i ą z a ń z t r a n s f o r m a t o r a m i z a s t ę p u j ą c j e u k ł a d a m i
w y k o r z y s t u j ą c y m i c o r a z l e p s z e l a m p y e l e k t r o n o w e .
T e n , k t o u w a ż a z a s t o s o w a n i e t r a n s f o r m a t o r ó w w
w y s o k i e j k l a s y s p r z ę c i e a u d i o z a p o z b a w i o n e s e n s u
n i e c h w e z m i e p o d u w a g ę t o , ż e n a j w y ż s z e j j a k o ś c i
u r z ą d z e n i e d o r e j e s t r o w a n i a d z w i ę k u r o b i o n e p r z e d
w c z e s n y m i l a t a m i 8 0 z a w i e r a ł y c o n a j m n i e j j e d e n , a
z w y k l e k i l k a t r a n s f o r m a t o r ó w w t o r z e s y g n a ł o w y m .
P o w o d e m j e s t o c z y w i ś c i e d ą ż e n i e d o w y s o k i e j
w i e r n o ś c i p r z e n o s z e n i a s y g n a ł u a u d i o t a k , a b y
u z y s k a ć w z g l ę d n ą p r z e z r o c z y s t o ś ć t o r u s y g n a ł o w e g o .
J e d n ą z n a j b a r d z i e j z n a n y c h k o n s t r u k c j i e r y
t r i o d o w y c h w z m a c n i a c z y z l a t 3 0 j e s t W e s t e r n
E l e c t r i c 8 6 A . W z m a c n i a c z . k t ó r e g o n i e k t ó r e
r o z w i ą z a n i a u k ł a d o w e t r a k t o w a n e s ą d o d z i ś j a k o
i d e a ł , j e s t b y ć m o ż e - n a j b a r d z i e j k o s z t o w n ą
2
k o n s t r u k c j ą n a 1 w a t m o c y w y j ś c i o w e j ( i b y ć m o ż e n a
k i l o g r a m w a g i ! ) w h i s t o r i i c h y b a , ż e m a s y w n y ,
t e a t r a l n y W E z 1 9 2 0 r o k u p o b i ł b y g o w t e j k a t e g o r i i .
O d k ą d b y ł o n w y ł ą c z n i e d z i e r ż a w i o n y f a k t y c z n y k o s z t
n i e j e s t z n a n y , a l e u w z g l ę d n i a j ą c i n f l a c j ę n i e d a s i ę
z ż a d e n s p o s ó b p o r ó w n a ć d o k o s z t u o b e c n i e
p r o d u k o w a n y c h w z m a c n i a c z y . S w o j e z a l e t y 8 6 A
z a w d z i ę c z a p i o n i e r s k i m b a d a n i o m B e l l L a b s , k t ó r e
d o p r o w a d z i ł y d o z a p r o j e k t o w a n i a p i e r w s z y c h l a m p
o p t y m a l i z o w a n y c h p o d k ą t e m n i s k i e g o p o z i o m u
s z u m ó w i p r z y d z w i ę k u ( 2 6 2 B ) i m a ł y c h
z n i e k s z t a ł c e ń ( 3 0 0 B , b y ć m o ż e l a m p a o n a j n i ż s z y c h
z n i e k s z t a ł c e n i a c h z e w s z y s t k i c h z n a n y c h l a m p
p r z e z n a c z o n y c h d o s t o p n i k o ń c o w y c h a u d i o , n a
p e w n o d u ż o n i ż s z y c h n i ż w p r z y p a d k u
s p e c j a l i z o w a n y c h t e t r o d s t r u m i e n i o w y c h 6 5 5 0 a l b o
6 L 6 ) o r a z s p e c j a l n e j k o n s t r u k c j i t r a n s f o r m a t o r a
w y j ś c i o w e g o , w k t ó r y m z a s t o s o w a n o r d z e ń z
d r o b n o z i a r n i s t y c h b l a c h i u n i k a l n y s p o s ó b n a w i j a n i a
u z w o j e ń ( o p r a c o w a n y p r z e z W E i B e l l L a b s ) .
Z a s a d n i c z e c e c h y k o n s t r u k c y j n e : k a ż d y z e s t o p n i
o b j ę t y u j e m n y m s p r z ę ż e n i e m z w r o t n y m ,
t r a n s f o r m a t o r o w y o d w r a c a c z f a z a d l a s t o p n i a
k o ń c o w e g o ( o c z y w i ś c i e ż a d n a l a m p a n i e p o z w o l i n a
o s i ą g n i ę c i e t a k i d e a l n e j s y m e t r i i o d w r a c a c z a , j a k
d o b r y t r a n s f o r m a t o r ) i d o b r z e d o b r a n y d ł a w i k o w y
z a s i l a c z ( p r z e c i w n i e , n i ż w i n n y c h k o n s t r u k c j a c h z
t e g o o k r e s u ) . E k s p l o a t a c j a w z m a c n i a c z a ( j a k n a o w e
c z a s y ) n i e b y ł a d r o g a d z i ę k i s t o s u n k o w o d ł u g i e m u
c z a s o w i e k s p l o a t a c j i l a m p . W z m a c n i a c z j e s t
b u d o w a n y d o d z i ś j a k o w z m a c n i a c z t e s t o w y t r i o d
m o c y p r z e z n a c z o n y c h d o p r a c y w " c z y s t e j " k l a s i e A !
W y n a l e z i e n i e w p o ł o w i e l a t 3 0 t e t r o d s t r u m i e n i o w y c h
( 6 L 6 - G ) i l a m p p o d w ó j n y c h ( 6 S N 7 - G T ) u r a d o w a ł o
a n a l i t y k ó w k o s z t ó w i s z e f ó w s p r z e d a ż y f i r m
p r o d u k u j ą c y c h s p r z ę t a u d i o z u w a g i n a m o ż l i w o ś ć
r a d y k a l n e g o o b n i ż e n i a k o s z t u t e g o s p r z ę t u , c o
p o z w a l a ł o d o t r z e ć z n i m d o s z e r o k i e g o k r ę g u
o d b i o r c ó w . Z a s t o s o w a n i e t e t r o d s t r u m i e n i o w y c h o
z n a c z n i e w y ż s z y m w z m o c n i e n i u n i ż t r i o d y p o z w a l a ł o
n a w y e l i m i n o w a n i e k o s z t o w n y c h i c i ę ż k i c h
t r a n s f o r m a t o r ó w s p r z ę g a j ą c y c h ( k t ó r y c h
3
d o t y c h c z a s o w y m z a d a n i e m b y ł o z a p e w n i e n i e
w z m a c n i a c z o w i o d p o w i e d n i e g o w z m o c n i e n i a
n a p i ę c i o w e g o ) a t y m s a m y m k o s z t o w n y c h o b w o d ó w
p o l a r y z a c j i o r a z z w i ę k s z e n i e o g ó l n e j s p r a w n o ś c i
e n e r g e t y c z n e j . Z a s t o s o w a n i e l a m p p o d w ó j n y c h
p o z w o l i ł o n a z m n i e j s z e n i e w y m i a r ó w w z m a c n i a c z a i
r e d u k c j e i l o ś c i l a m p ( p o d s t a w e k ) . D z i ę k i t e m u
w z m a c n i a c z b y ł l ż e j s z y , z a j m o w a ł m n i e j m i e j s c a i
w y m a g a ł m n i e j e l e m e n t ó w d o b u d o w y , a w e f e k c i e
j e g o c e n a u l e g ł a z n a c z n e m u o b n i ż e n i u - d o p o z i o m u
n i e w i e l e w y ż s z e g o , n i ż c e n a d o b r e g o
r a d i o o d b i o r n i k a . T y p o w ą k o n s t r u k c j a z t e g o o k r e s u
j e s t W e s t e r n E l e c t r i c 1 4 2 A - w z m a c n i a c z a d r e s o w a n y
d o o d b i o r c y m a s o w e g o ( W E c i ą g l e j e s z c z e
p r e f e r o w a ł t r i o d y w s w o i c h " t h e a t e r a m p " ) .
Z a s t o s o w a n o w n i m o b s a d a z ł o ż o n a z 5 l a m p
p o z o s t a w a ł a m o d n a a ż d o p o ł o w y l a t 5 0 . T e t r o d y 6 L 6
i 6 V 6 u m o ż l i w i ł y m i l i o n o m l u d z i p o s i a d a n i e
w z m a c n i a c z y i s y s t e m ó w m u z y c z n y c h ( o k . 8 - 1 0 %
k o n s t r u k c j i p o z b a w i o n y c h b y ł o u j e m n e g o s p r z ę ż e n i a
z w r o t n e g o ! ) . W z m a c n i a c z e o s t o s u n k o w o n i s k i e j m o c y
j a k 8 6 A i 1 4 2 A , w z e s t a w i e z t y p o w y m i g ł o ś n i k a m i
e l e k t r o m a g n e t y c z n y m i o e f e k t y w n o ś c i 9 5 - 1 0 0 d B
( k o n s t r u k c j e z m a g n e s a m i s t a ł y m i b y ł y j e s z c z e z b y t
k o s z t o w n e ) p o z w a l a ł y d o ś ć s k u t e c z n i e n a g ł o ś n i ć
d o ś ć d u ż e p o m i e s z c z e n i a ( s a l e ) .
W n i e k t ó r y c h z a s t o s o w a n i a c h ( n a g ł a ś n i a n i e
s z c z e g ó l n i e d u ż y c h s a l i s t a d i o n ó w ) p o t r z e b n a b y ł a
z n a c z n i e w i ę k s z a m o c . Z a n i m p o j a w i ł y s i ę t a n i e
t e t r o d y i p e n t o d y m o c y t a k i e j a k 6 5 5 0 i 6 C A 7 / E L 3 4 ,
w z m a c n i a c z e w i ę k s z e j m o c y b u d o w a n o w o p a r c i u o
m a ł e l a m p y n a d a w c z e . ( I n n e r o z w i ą z a n i e - p o s h - p u l l
p a r a l l e l , j a k w R C A M I - 9 3 7 7 , m i a ł o o g r a n i c z e n i a
z a s t o s o w a n i e , c h o c i a ż o s t a t n i o s t a j e s i ę d o ś ć
p o p u l a r n e ) . L a m p y t e ( 8 1 1 A , 8 0 9 , i t d . ) , b y ł y
z n a c z n i e t a ń s z e i m n i e j s z e u ż y w a n e p r z e z W E
w c z e ś n i e j s t a r s z e b e z p o ś r e d n i o ż a r z o n e t r i o d y z
w ł ó k n e m z t o r o w a n e g o w o l f r a m u ( 2 1 1 A , 2 8 4 , 2 4 2 ,
8 4 5 ) o r a z w y m a g a ł y w z g l ę d n i e n i s k i e g o n a p i ę c i a
a n o d o w e g o ( 5 5 0 w o l t ó w ) . D z i a ł a ł y o n e w
w y s o k o s p r a w n e j , t r i o d o w e j k l a s i e B z a u t o m a t y c z n ą
p o l a r y z a c j ą s i a t e k ( c a t h o d e b i a s ) p r z y w y k o r z y s t a n i u
4
d o d a t n i c h n a p i ę ć w z g l ę d e m k a t o d y ( k l a s a B 2 ) , c o
w y m a g a ł o d o s t a r c z e n i a p r z e z s t o p i e ń s t e r u j ą c y
n a p i ę c i a o a m p l i t u d z i e 1 6 0 w o l t ó w i m o c y r z ę d u 5 d o
8 w a t ó w . B r a k n a p i ę c i a p o l a r y z a c j i p o z w a l a ł n a
r e d u k c j ę k o s z t u z a s i l a c z a , c h o ć j e g o k o n s t r u k c j a
m u s i a ł a u w z g l ę d n i a ć s t o s u n k o w o s z e r o k i e z m i a n y
p r ą d u a n o d o w e g o . W p r o w a d z o n e p r z e z t a k i u k ł a d
z n i e k s z t a ł c e n i a b y ł y m n i e j s z e , n i ż w a n a l o g i c z n y c h
k o n s t r u k c j a c h o p a r t y c h n a t e t r o d a c h l u b p e n t o d a c h i
w y n o s i ł y 1 d o 2 % p r z y n i e m a l p e ł n e j m o c y
w y j ś c i o w e j . W y n i k t e n j e s t z a s k a k u j ą c o n i s k i ,
z w ł a s z c z a w z e s t a w i e n i u z p o k u t u j ą c ą , n e g a t y w n ą
o p i n i ą o k l a s i e B w ś r ó d n i e k t ó r y c h a u d i o f i l ó w . N i e
b ę d z i e w i ę c z a s k o c z e n i e m f a k t , ż e w i ę k s z o ś ć s t o p n i
k o ń c o w y c h w s p ó ł c z e ś n i e w y t w a r z a n y c h w z m a c n i a c z y
p r a c u j e w k l a s i e B ( A B ) , c h o ć i c h p r o d u c e n c i c z ę s t o
w s t y d l i w i e t o p r z e m i l c z a j ą z u w a g i p i ę t n o k l a s y B
w ś r ó d a u d i o f i l ó w . K a ż d y s t o p i e ń m o c y , k t ó r e g o
e l e m e n t y p r a c u j ą w p o b l i ż u p u n k t u o d c i ę c i a p r ą d u
w y j ś c i o w e g o j e s t s t o p n i e m k l a s y B ( A B ) , n i e z a l e ż n i e
o d t e g o , c z y p r o d u c e n t o t y m w s p o m i n a , c z y n i e . N p .
w z m a c n i a c z e o m o c y o k . 2 0 0 w a t ó w z c z t e r e c h E L 3 4
a l b o 6 5 5 0 s ą c a ł k o w i c i e l u b c z ę ś c i o w o
w z m a c n i a c z a m i k l a s y B , p o z a b a r d z o m a ł y m i
p o z i o m a m i s y g n a ł u ( A B ) . T a k w i e c e n t u z j a ś c i
c z y s t e j , t r i o d o w e j k l a s y A - b y ć m o ż e - l a n s u j ą t o
r o z w i ą z a n i e b e z m y ś l n i e p o w t a r z a j ą c d o g m a t z l a t 3 0 ,
b ą d z p o p r o s u z a l e ż y i m n a p r e s t i ż u , j a k i n i e s i e
p o s i a d a n i e u r z ą d z e n i a p r a c u j ą c e g o w t e j k l a s i e .
M i m o , ż e w i e l u e n t u z j a s t ó w k l a s y A w r a c a d o
p o w r a c a d o r o z w i ą z a ń z p o j e d y n c z ą t r i o d ą w s t o p n i u
w y j ś c i o w y m ( m i m o s t o s u n k o w o w y s o k i e g o p o z i o m u 2
h a r m o n i c z n e j w z e s t a w i e n i u z j e j n a t u r a l n ą
e l i m i n a c j ą w u k ł a d a c h p r z e c i w s o b n y c h - p u s h - p u l l ) ,
c o m o ż e p o t e n c j a l n i e ś w i a d c z y ć o w y ż s z o ś c i t e g o
r o z w i ą z a n i a , t o p r z e c i e ż s t o p i e ń k l a s y B s k ł a d a s i ę
( o k , n i e d o k o ń c a ) w ł a ś n i e z 2 p o j e d y n c z y c h s t o p n i ,
k t ó r e t a k ż e m o g ą p r a c o w a ć w k l a s i e A ! U f f ! T y p o w y m
p r z y k ł a d e m w z m a c n i a c z a k l a s y B z l a t 4 0 j e s t M I -
1 2 2 4 6 R C A .
K o m p r o m i s o w y m r o z w i ą z a n i e m p o z w a l a j ą c y m u z y s k a ć
w i ę k s z ą m o c p r z e d p o j a w i e n i e m s i ę 6 5 5 0 i E L 3 4 j e s t
5
k o n s t r u k c j a S i m p l e x A M - 1 0 2 6 , p r o d u k u j ą c a w
p o r y w a c h 1 0 0 w a t ó w z p a r y 8 0 7 - e k , d z i ę k i
s t e r o w a n i u s i a t e k n a p i ę c i e m d o d a t n i m w s z c z y t a c h
s y g n a ł u ( A B 2 - w p r z e c i w i e ń s t w i e d o k o n t y n u o w a n e j
m o d y n a t r i o d o w ą k l a s ę B ) . W t y m r o z w i ą z a n i u 8 0 7
p r o d u k o w a ł y w y ż s z ą m o c w y j ś c i o w ą p r z y w z g l ę d n i e
n i s k i m n a p i ę c i u a n o d o w y m , c o p o z w a l a ł o n i e
p r z e k r o c z y ć d o p u s z c z a l n e j m o c y r o z p r a s z a n e j w
a n o d a c h . J e g o w y d a j n o ś ć j e s t l e p s z a n i ż 1 0 0 W w
k l a s i e A B 1 , w t y m p r z y p a d k u l e p i e j b y ł o b y r o z w a ż y ć
5 0 W m o c y c i ą g ł e j p l u s 5 0 W r e z e r w y , g d y ż 1 0 0 W m o c y
c i ą g ł e j p r a w d o p o d o b n i e d o p r o w a d z i ł o b y d o
p r z e k r o c z e n i a d o p u s z c z a l n y c h o b c i ą ż e ń 8 0 7 - k i . N a
m a r g i n e s i e , p a r a f r a z u j ą c t r a f n ą o p i n i ę - k a s k o d o w y
o d w r a c a c z f a z y ( z a s t o s o w a n y w o m a w i a n e j
k o n s t r u k c j i ) j e s t m a ł o z n a n y p o d s ł o ń c e m
w z m a c n i a c z y l a m p o w y c h .
" M a e s t r o " j e s t j e d n ą z p i e r w s z y c h p r ó b b u d o w y
w z m a c n i a c z a d u ż e j m o c y w k l a s i e A B 1 p r z y u ż y c i u
k o n w e n c j o n a l n y c h , t a n i c h l a m p . L a m p y 6 1 4 6
( p o c h o d n e 8 0 7 ) j a k o k o ń c ó w k i a u d i o m i a ł y w a d y
k o n s t r u k c y j n e - k r ó t k i e b a ń k i i w y p r o w a d z e n i a , c o
w y n i k a z i c h p o d s t a w o w e g o p r z e z n a c z e n i a - j a k o
l a m p y m o c y V H F . P o z a t y m w c z a s i e d ł u ż s z e j p r a c y z
p e ł n a m o c ą b a r d z o s i ę r o z g r z e w a ł y ( w t e c h n i c e
n a d a w c z e j n i e b y ł o t o i s t o t n e z u w a g i n a w k r ó t k i e
c y k l e o b c i ą ż e n i a ) , p r z e z c o g o r z e j o d t w a r z a ł y b a s y .
D l a t e g o w i e l u p r o d u c e n t ó w b u d u j ą c y c h w p r z e s z ł o ś c i
w z m a c n i a c z e n a 6 1 4 6 z w y k l e z a l e c a p r z y s t o s o w a n i e
i c h d o 6 5 5 0 .
N i e k t ó r z y p r o d u c e n c i , z a m i a s t w p r o w a d z a n y c h
w ó w c z a s n a r y n e k 6 5 5 0 s i ę g a l i p o s z e r o k o d o s t ę p n e
l a m p y u ż y w a n e w s t o p n i a c h o d c h y l a n i a . T a m , g d z i e
z a p e w n i e n i e n i s k i e g o p o z i o m u z n i e k s z t a ł c e ń i
w y s o k i e j s t a b i l n o ś c i n i e b y ł o r e s t r y k c y j n i e w y m a g a n e
( u l e p s z o n e w e r s j e t y c h l a m p d o z a s t o s o w a ń a u d i o i
R F , j a k 7 8 6 7 , M 2 0 5 7 i 8 9 0 8 , p o j a w i ł y s i ę p ó z n i e j ) ,
n i s k i k o s z t i d o ś ć d ł u g i c z a s u ż y t k o w a n i a u c z y n i ł y j e
p o p u l a r n y m i w w i e l u z a s t o s o w a n i a c h a u d i o , j a k n p . w
D u k a n e 1 A 4 7 5 . U w a g a , o b w ó d R C w ł ą c z o n y p o m i ę d z y
a n o d y i m a s ę p r a w d o p o d o b n i e s ł u ż y z a b e z p i e c z e n i u
6
l a m p i t r a n s f o r m a t o r a w y j ś c i o w e g o p r z e d s u t k a m i " n a
g o r ą c o " w ł ą c z a n e g o o b c i ą ż e n i a .
W k o ń c u w r o k u 1 9 5 4 f i r m a T u n g S o l w U S A
w p r o w a d z i ł a n a r y n e k p i e r w s z ą , n a p r a w d ę d u ż e j m o c y
l a m p ę a u d i o d o k l a s y A B 1 , t e r a z w s z e c h o b e c n ą 6 5 5 0
. W t y m s a m y m c z a s i e G e c ( A k a G e n e l e x ) w U K
w p r o w a d z a ł l a m p ę K T 8 8 , k t ó r a f u n k c j o n a l n i e j e s t
i d e n t y c z n a ( f a k t y c z n i e w i e l e a m e r y k a ń s k i c h 6 5 5 0
o k r e s o w o p o s i a d a ł y a n o d y c a ł k i e m p o d o b n y d o K T 8 8 ,
c i e k a w e , c z y b y ł o t o u k a r t o w a n e ? ) . N a s t ę p n e g o r o k u
A l t e c L a n s i n g w p r o w a d z a ł p i e r w s z ą p o p u l a r n ą
j e d n o s t k ę z t y m i l a m p a m i , A l t e c 3 4 0 A w y c i ą g a j ą c y 3 5
w a t ó w . W z m a c n i a c z t e n z a w i e r a ł n o w ą l a m p ę 1 2 A Y 7 ,
b ę d ą c ą o d p o w i e d z i ą R C A n a z a p o t r z e b o w a n i e n a
l a m p ę d o s t o p n i d o s t o p n i w e j ś c i o w y c h , w m i e j s c e
n i e z b y t u d a n e j d l a p o t r z e b a u d i o 1 2 A T 7 ( m a ł e a n o d y ,
p r z y d z w i ę k o d w ł ó k n a ż a r z e n i a - p ó z n i e j s z e ,
u l e p s z o n e 1 2 A T 7 w d u ż y m s t o p n i u p o z b a w i o n e b y ł y
t e j d r u g i e j w a d y ) . J a k k o l w i e k l a m p a t a n i g d y p ó z n i e j
n i e b y ł a t a k c z ę s t o s t o s o w a n a , j a k z a s t ą p i o n a p r z e z
n i ą 1 2 A T 7 . U w a g a , l a m p o w y s t a b i l i z a t o r ( o d d z i e l n y
z a s i l a c z ) n a p i ę c i a s i a t e k d r u g i c h t e t r o d
s t r u m i e n i o w y c h o d u ż y m w z m o c n i e n i u ( n p . R C A M I -
9 3 7 7 o r a z D u k a n e ) , b y ł u ż y w a n y d o c z a s u
z n a l e z i e n i a i n n e g o r o z w i ą z a n i a p r o b l e m u z
n i e s t a b i l n o ś c i ą i w z b u d z a n i e m s i ę t y c h l a m p , t z n .
u j e m n e , k a t o d o w e s p r z ę ż e n i e z w r o t n e , k o n f i g u r a c j a
" u l t r a l i n e a r " , o r a z s p o s ó b m o n t a ż u . K o n i e c z n o ś ć
s t o s o w a n i a t e g o , d o d a t k o w e g o u k ł a d u p r z y c z y n i ł a s i ę
d o p o p u l a r y z a c j i w l a t a c h 5 0 " p r a w d z i w y c h p e n d o d "
j a k 6 C A 7 / E L 3 4 i 6 B Q 5 / E L 8 4 . C h a r a k t e r y z o w a ł y s i ę
o n e r ó w n i e ż m a ł ą , w e w n ę t r z n ą i n t e r m o d u l a c j ą .
W l a t a c h 5 0 , w d o m o w y m H i F i d o m i n o w a ł y l i c z n e
o d m i a n y W i l l i a m s o n a . B o g e n D O - 3 0 A j e s t j e d n y m z
t y c h k l o n ó w W i l l i a m s o n a , w k t ó r y m z a s t o s o w a n o
" w o d o t r y s k i " t a k z a c h w y c a j ą c e k l i e n t ó w :
k o m p e n s a c j a f a z y , k a t o d o w e s p r z ę ż e n i e z w r o t n e ,
k o n t r o l a w s p ó ł c z y n n i k a t ł u m i e n i a , 1 2 A T 7 i 1 2 A U 7
z a m i a s t z w y k ł e j 6 S N 7 i o c z y w i ś c i e p r a w d z i w e
b r y t y j s k i e K T 6 6 , p o k r y w a j ą c e c i a s t k o k r e m e m .
7
P o d c z a s g d y p e n t o d y i t e t r o d e s o p a n o w a ł y s c e n ę ,
e n t u z j a ś c i w z m a c n i a c z y t r i o d o w y c h m i e l i w p o ł o w i e
l a t 5 0 o s t a t n i p o w ó d d o d u m y , n a w i e l e l a t , k i e d y
t r i o d y b y ł y p o m i j a n e w p ę d z i e d o m i n i a t u r y z a c j i i
b u d o w y j e s z c z e p o t ę ż n i e j s z y c h w z m a c n i a c z e . B y ł n i m
1 5 w a t o w y w z m a c n i a c z z e s p r z ę ż e n i e m b e z p o ś r e d n i m
- j e d e n z o s t a t n i c h w y s i ł k ó w k o n s t r u k t o r ó w . P r o b l e m
z t y m z t y m w z m a c n i a c z e m p o l e g a n a t y m , ż e
p r a w d o p o d o b n i e n i e b ę d z i e p r a c o w a ł z k a ż d ą 6 A 5 ,
a u t o r w i d z i a ł o d m i a n y t y c h l a m p z e z w a r t ą k a t o d ą d o
ż a r z e n i a , c o w y m a g a ł o b y u z u p e ł n i e n i a w z m a c n i a c z a
o d o d a t k o w y t r a n s f o r m a t o r ż a r z e n i a . U w a g a : m o ż l i w e
j e s t z a s t o s o w a n i e w e w z m a c n i a c z u 2 A 3 , 6 A 3 , 6 B 4 G ,
3 0 0 B , j a k r ó w n i e ż ż a r z o n e b e z p o ś r e d n i o 6 A S 7 .
W l a t a c h 5 0 w c i ą ż u w a ż a n o , ż e w z m a c n i a c z o
r z e c z y w i ś c i e w y s o k i e j " p r z e m y s ł o w e j " m o c y p o w i n i e n
u ż y w a ć l a m p n a d a w c z y c h w s t o p n i u k o ń c o w y m . A l t e c
1 5 7 0 B i 2 6 0 A s ą t e g o d o b r y m p r z y k ł a d e m .
R o z w i ą z a n i a z a s t o s o w a n e w 2 6 0 A d l a u z y s k a n i a
s t a b i l n o ś c i , s p o t y k a n e b y ł y g ł ó w n i e w e
w z m a c n i a c z a c h d u ż e j m o c y a u d i o i m o d u l a t o r a c h
u ż y w a j ą c y c h l a m p n a d a w c z y c h , c h o ć n a j b a r d z i e j
p o ż ą d a n e b y ł y w u k ł a d a c h z " w r a ż l i w ą " 8 1 3 . N a l e ż y
d o n i c h i m p e d a n c y j n y t y p s p r z ę ż e n i a ( d ł a w i k w
s i a t k a c h s t e r u j ą c y c h 8 1 3 ) , r e z y s t o r b l o k u j ą c y w
o b w o d z i e s i a t k i s t e r u j ą c e j , e k r a n o w a n e k o n d e n s a t o r y
s p r z ę g a j ą c e , d ł a w i k i w z a s i l a c z u , i w p e ł n i
p r z e c i w s o b n y u k ł a d z p r z e c i w s o b n y m s p r z ę ż e n i e m
z w r o t n y m . . A l t e c s c h o d z i ł z w y t y c z o n e j d r o g i
z a p e w n i a n i a b e z w a r u n k o w e j s t a b i l n o ś c i , a l e z m i a n y
u k ł a d o w e w s k a z y w a n e w n o t k a c h a p l i k a c y j n y c h a l b o
b r o n i ł y d o b r e i m i ę f i r m y a l b o w y w o ł y w a ł y t y l k o
n e r w o w e k o m e n t a r z e .
W z m a c n i a c z r e j e s t r u j ą c y G o t h a m P F B - 1 5 0 A ,
z a w i e r a j ą c y u n i k a l n y t o r o i d a l n y t r a n s f o r m a t o r
w y j ś c i o w y u ż y w a ł 8 1 1 A p r a c u j ą c y c h w t r i o d o w a j
k l a s i e B . W z m a c n i a c z t e n p o n o w n i e z a p r z e c z y ł
t w i e r d z e n i u , ż e k l a s a B j e s t z ł a i n a l e ż y j e j u n i k a ć
b e z w z g l ę d u n a k o s z t y , o d k i e d y u k a z a ł o s i ę w i e l e
ś w i e t n y c h n a g r a ń r e a l i z o w a n y c h p r z y j e g o u ż y c i u .
Z a s i l a c z P F B - 1 5 0 A j e s t d o b r y m p r z y k ł a d e m u ż y c i a
8
t e l e w i z y j n y c h d i o d t ł u m i ą c o - u s p r a w n i a j ą c y c h j a k o
p r o s t o w n i k ó w .
P o j a w i e n i e s i ę w l a t a c h 5 0 , o p a t e n t o w a n e g o p r z e z
H a f l e r a r o z w i ą z a n i a k o ń c ó w k i m o c y z w a n e g o " u l t r a
l i n e a r " o r a z p a t e n t u M c I n t o s h a " u n i t y - c o u p l e d " , a
t a k ż e o g r o m n a p o p u l a r n o ś ć , j a k ą z d o b y ł y t e
r o z w i ą z a n i a z m u s z a ł o i n n y c h p r o d u c e n t ó w - j e ś l i
c h c i e l i o n i u n i k n ą ć p ł a c e n i a " k r ó l e w s k i c h "
h o n o r a r i ó w t y t u ł e m o p ł a t p a t e n t o w y c h - d o
p o s z u k i w a n i a e k w i w a l e n t n y c h r o z w i ą z a ń . D w a ,
u n i k a l n e p r z y k ł a d y t a k i e g o d z i a ł a n i a t o N a t i o n a l
H o r i z o n 2 0 i E l e c t r o v o i c e " C i r c l o t r o n " A - 3 0 .
E l e c t r o v o i c e w y k o r z y s t y w a ł r o z w i ą z a n i e p o l e g a j ą c e
n a b r a k u p r z e p ł y w u s k ł a d o w e j s t a ł e j w u z w o j e n i u
p i e r w o t n y m t r a n s f o r m a t o r a w y j ś c i o w e g o , k t ó r y d z i ę k i
t e m u n i e w y m a g a ł s z c z e l i n y p o w i e t r z n e j . P r o b l e m
r ó w n o w a ż e n i a s k ł a d o w e j s t a ł e j i z m i e n n e j w
p r z e c i w s o b n y c h s t o p n i a c h m o c y j e s t i s t o t n y t a k ż e w
i n n y c h w z m a c n i a c z a c h . W k o n w e n c j o n a l n y m
r o z w i ą z a n i u s k ł a d o w e s t a ł e p r ą d ó w a n o d o w y c h
o b y d w u l a m p s t o p n i a p r z e c i w s o b n e g o w z a j e m n i e s i ę
z n o s z ą , o i l e u k ł a d j e s t i d e a l n i e s y m e t r y c z n y .
P r a k t y c z n i e n i e u n i k n i o n a , n i e w i e l k a a s y m e t r i a
t a k i e g o u k ł a d u , k t ó r a m o g ł a b y s k u t k o w a ć n a s y c a n i e m
r d z e n i a t r a n s f o r m a t o r a , w y m a g a s t o s o w a n i a w n i m
s z c z e l i n y p o w i e t r z n e j . N a t i o n a l b y ł z n a n y z l i n i i
k r ó t k o f a l o w y c h o d b i o r n i k ó w r a d i o w y c h , a l e w p o ł o w i e
l a t 5 0 z d e c y d o w a ł w y p u ś c i ć p i l o t o w ą l i n i ę t u n e r ó w i
w z m a c n i a c z y . W z m a c n i a c z " H o r i z o n " o d z n a c z a ł s i ę
g ł ó w n i e s z e r e g o w o - r ó w n o l e g ł y m p o ł ą c z e n i e m l a m p
m o c y , k t ó r e p o z w a l a ł o u n i k n ą ć w ł ą c z e n i a
t r a n s f o r m a t o r a p o m i ę d z y i c h a n o d y . T e n t y p o b w o d u
z w a n y " s i n g l e - e n d e d p u s h - p u l l " w r a z z o d m i a n a m i b y ł
s z e r o k o p r o m o w a n y , n i g d y j e d n a k n i e p r z e k o n a ł d o
s i e b i e a n i u ż y t k o w n i k ó w a n i p r o d u c e n t ó w
E n t u z j a ś c i t r i o d o w y c h w z m a c n i a c z y d u ż e j m o c y -
m i m o d u ż y c h k o s z t ó w t a k i c h k o n s t r u k c j i - n i g d y n i e
p o r z u c i l i t e j i d e i , u n i k a j ą c j e d n a k
t r a n s f o r m a t o r o w y c h s p r z ę ż e ń m i ę d z y s t o p n i o w y c h
o r a z k l a s y B . R o z w i ą z a n i e p r o b l e m ó w
k o n s t r u k c y j n y c h t a k i c h w z m a c n i a c z y c z ę s t o b y ł o
9
p r o b l e m e m s a m y m w s o b i e . " P u r p l e C o w " z 1 9 5 9 r o k u
d e m o n s t r u j e k i l k u t r i o d o w y c h " t r i k ó w " u k ł a d o w y c h ,
j a k w i e l o k r o t n e p a r y k o s z t o w n y c h p r z e m y s ł o w y c h
l a m p r e g u l a c y j n y c h , s t o p i e ń s t e r u j ą c y n a d w ó c h
6 S N 7 w u k ł a d z i e " t o t e m - p o l e " d o s t a r c z a j ą c y s y g n a ł
d o " r o z h u ś t a n i a " k o ń c ó w k i o a m p l i t u d z i e r z ę d u
k i l k u s e t w o l t ó w ( 7 9 5 w o l t ó w z a s i l a n i a n a g ó r n y c h
l a m p a c h ! ) i r o z b u d o w a n y z a s i l a c z s k ł a d a j ą c y s i ę z
n i e m n i e j , n i ż 5 t r a n s f o r m a t o r ó w . B r a k o d p o w i e d n i c h
c z ę ś c i j e s t t e ż o c z y w i s t y w p r z y p a d k u t r a n s f o r m a t o r a
w y j ś c i o w e g o ( U t c L S - 5 8 ) , k t ó r y d l a d o p a s o w a n i a 8 -
o m o w e g o g ł o ś n i k a w y m a g a ł u ż y c i a 3 0 - o m o w e g o
o d c z e p u . W i e l o r a k i e t r a n s f o r m a t o r y ż a r z e n i a b y ł y
k o n i e c z n e d o u t r z y m a n i a n a p i ę c i a g r z e j n i k - k a t o d a w
d o p u s z c z a l n y c h g r a n i c a c h . D w a i n n e , n i e z w y k ł e
a s p e k t y t e j j e d n o s t k i t o p s o f o m e t r y c z n a r e g u l a c j a
g ł o ś n o ś c i w g . F l e t c h e r a - M u n s o n a ( o b e c n i e o d r z u c a n a
p r z e z w i ę k s z o ś ć a u d i o f i l ó w ) i b a r d z o w y s o k i e
w z m o c n i e n i e s t o p n i a z a r e g u l a t o r e m g ł o ś n o ś c i d l a
k o m p e n s a c j i s t r a t r e g u l a c j i . W s t o p n i u t y m u ż y t o
p e n t o d ę p r a c u j ą c ą z b a r d z o n i s k i m p r ą d e m
a n o d o w y m , o b c i ą ż o n ą r e z y s t a n c j ą 4 , 7 m e g a o m a .
T a k i e r o z w i ą z a n i a c h a r a k t e r y z u j ą s i ę d u ż y m
w z m o c n i e n i e m , l e c z w ą s k i m p a s m e m p r z e n o s z e n i a .
P r o j e k t a n c i r a d z i l i s o b i e z t y m p r o b l e m e m ł ą c z ą c
k a t o d ę p e n t o d y b e z p o ś r e d n i o z s i a t k ą w t ó r n i k a
k a t o d o w e g o i o b e j m u j ą c n a s t ę p n i e c a ł y t a k i u k ł a d
p ę t l ą u j e m n e g o s p r z ę ż e n i a z w r o t n e g o . J e s t t o
i n t e r e s u j ą c e r o z w i ą z a n i e . W ą t p l i w o ś c i b u d z i u ż y c i e
w n i m t r i o d y - p e n t o d y 6 U 8 , m o ż n a b o w i e m z n a l e z ć
l e p s z e , n i s k o s z u m n e p e n t o d y . M o ż n a t a k ż e z a m i a s t
t r i o d y - p e n t o d y u ż y ć p o d w ó j n e j t r i o d y w p o ł ą c z e n i u
k a s k o d o w y m . Z a g a d k ę s t a n o w i u ż y c i e 5 R 4 j a k o
p r o s t o w n i k ó w , c h o ć z u w a g i n a r e l a t y w n i e n i s k i e
n a p i ę c i e a n o d o w e m o ż n a b y u ż y ć d i o d
p ó ł p r z e w o d n i k o w y c h l u b p r z y n a j m n i e j l a m p
p r o s t o w n i c z y c h o n i ż s z e j r e z y s t a n c j i w e w n ę t r z n e j j a k
5 V 4 , 5 A R 4 a l b o 5 U 4 . T e n w z m a c n i a c z j e s t w o g ó l e
s t r a s z n i e s k o m p l i k o w a n y ( p r a w d o p o d o b n i e n i e
b a r d z i e j , n i ż n i e k t ó r e p r o j e k t y A u d i o R e s e a r c h ) a l e
j e g o k o n s t r u k t o r z y z p e w n o ś c i ą m y ś l e l i , ż e 4 8 w a t ó w
w c z y s t e j t r i o d o w e j k l a s i e A j e s t t e g o w a r t e .
10
W l a t a c h 5 0 s z e r o k o ś ć p a s m a s t o p n i w z m a c n i a j ą c y c h
o g ó l n i e n i e b y ł a g ł ó w n y m t e m a t e m r o z w a ż a ń
k o n s t r u k c y j n y c h , t a k d ł u g o b y ł o o n o p ł a s k i e w
z a k r e s i e a u d i o . W t e d y w 1 9 5 9 H a r m o n K a r d o n
p r ó b o w a ł r o z s z e r z y ć p a s m o p r z e n o s z e n i a
w z m a c n i a c z a o d c h y l a n i a p i o n o w e g o o s c y l o s k o p u
p o n a d 2 M H z , u ż y w a j ą c 1 2 B Y 7 d o s t e r o w a n i a p a r ą
K T 8 8 . W y n i k i e m b y ł n i e o c z e k i w a n i e k l a s y c z n y
C i t a t i o n I I . J e g o r o z w i ą z a n i e u w a ż a n e b y ł o w t e d y ( i
j e s t d o d z i ś ) z a j e d n o z n a j l e p s z y c h j a k i e
k i e d y k o l w i e k w y m y ś l o n o , ł a m a ł o j e d n a k w i d o c z n i e
z b y t d u ż o k o n w e n c j i - a b y s t a ć s i ę p o p u l a r n ą
k o n s t r u k c j ą w z m a c n i a c z a . W s z y s c y s t o s u j ą t e g o t y p u
o s t r o ż n e p o d e j ś c i e - n i e w y ł ą c z a j ą c H a r m o n K a r d o n .
W z m a c n i a c z e l a m p o w e p o z o s t a w a ł y p o p u l a r n e w
ś r o d o w i s k u p r o f e s j o n a l i s t ó w , p o d c z a s g d y n a r y n k u
k o n s u m e n c k i m z a s t a p i ł y j e r o z w i ą z a n i a
t r a n z y s t o r o w e . W i d o c z n i e n i e z a w o d n o ś ć w c z e s n y c h
w z m a c n i a c z y t r a n z y s t o r o w y c h b y ł a t a k n i s k a , ż e
z a n i m u k a z a ł y s i ę i c h u l e p s z o n e m o d e l e M u z a k
C o r p o r a t i o n i i n n i n i e m a l b ł a g a l i k l i e n t ó w
k o m e r c y j n y c h a b y j e u ż y w a l i . A l e p r z y z w y c z a j e n i e d o
w z m a c n i a c z y l a m p o w y c h , ł a t w y s e r w i s i o p ó r w o b e c
i n n y c h r o z w i ą z a ń w n i e k t ó r y c h k r ę g a c h b y ł y p o w o d e m
d o u t r z y m a n i a p r o d u k c j i n i e k t ó r y c h m o d e l i i
j u k e b o x ó w a ż d o l a t 8 0 . 7 5 - w a t o w y M u z a k 9 7 5 j e s t
t y p o w y m p r z y k ł a d e m p ó z n e g o m o d e l u w z m a c n i a c z a
l a m p o w e g o . Z a w i e r a ł 2 l a m p y p r o s t o w n i c z e i 4 l a m p y
m o c y ( t a k , ż e a w a r i a j e d n e j z n i c h n i e w y k l u c z a ł a
d a l s z e j p r a c y c a ł e g o w z m a c n i a c z a ) , d o d a t k o w e
u z w o j e n i e s p r z ę ż e n i a z w r o t n e g o w t r a n s f o r m a t o r z e
w y j ś c i o w y m , d ł a w i k w f i l t r z e z a s i l a c z a ( k o n d e n s a t o r
0 , 1 u F z a p o b i e g a ł p o w s t a w a n i u p r z e p i ę ć w t r a k c i e
w y m i a n y p r o s t o w n i k a ) , o r a z d ł a w i k i w o b w o d a c h
a n o d o w y c h l a m p m o c y i r e z y s t o r y t ł u m i ą c e w
o b w o d a c h s i a t k o w y c h t y c h l a m p z a p o b i e g a j ą c e
w z b u d z e n i u k o ń c ó w k i . U n i k a l n y m p o m y s ł e m
k o n s t r u k c y j n y m b y ł o z a s t o s o w a n i e d i o d y z e n e r a w
k a t o d a c h 7 0 2 7 A w c e l u u z y s k a n i a p s e u d o - s t a ł e j
p o l a r y z a c j i s i a t e k t y c h l a m p ( p s e u d o - f i x e d b i a s ) i
w y e l i m i n o w a n i a k o s z t o w n e g o z a s i l a c z a p o l a r y z a c j i .
11
O s t a t n i m w i ę k s z y m w e j ś c i e m w r y n e k l a m p m o c y
a u d i o b y ł a 8 4 1 7 - l a m p a o p a r a m e t r a c h 6 5 5 0 , a l e 2
r a z y w i ę k s z y m w z m o c n i e n i u . P o z w a l a ł o t o u z y s k a n i e
d u ż e j m o c y w y j ś c i o w e j p r z y u j e m n y m n a p i ę c i u
p o l a r y z a c j i s i a t e k r z ę d u t y l k o 1 5 - 2 0 V , c o z n a k o m i c i e
r e d u k o w a ł o w y m a g a n i a s t a w i a n e p r z e d s t o p n i e m
s t e r u j ą c y m . L a m p a t a s t a ł a s i ę n a t y c h m i a s t h i t e m
w ś r ó d a u d i o - p r o f e s j o n a l i s t ó w , i w k r ó t c e z o s t a ł a
u ż y t a p r z e z D u k a n e , B o g e n , M c G o h a n i i n n y c h .
P r o b l e m e m z 8 4 1 7 b y ł a k o n t r o l a j a k o ś c i - l a m p a b y ł a
d o b r z e z b u d o w a n a , a l e j e j w y s o k a c z u ł o ś ć b y ł a
o c z y w i s t ą p r z y c z y n ą n i e s t a b i l n o ś c i i p r z e d w c z e s n e j
u t r a t y p a r a m e t r ó w . P r o d u k c j a 1 0 0 - w a t o w e g o
w z m a c n i a c z a M c G o h a n M 1 0 0 1 z o s t a ł a z a k o ń c z o n a w
d u ż e j m i e r z e z p o w o d u b r a k u o d p o w i e d n i e j j a k o ś c i
e g z e m p l a r z y 8 4 1 7 . W e w z m a c n i a c z u t y m z a s t o s o w a n o
o d d z i e l n y z a s i l a c z n a p i ę c i a s i a t k i e k r a n u j ą c e j ,
z a m i a s t r e g u l a t o r a . S t o p i e ń s t e r u j ą c y j e s t b a r d z o
p o d o b n y d o r o z w i ą z a n i a s t o s o w a n e g o o b e c n i e w e
w z m a c n i a c z u V T L z t y m , ż e V T L s t o s u j e r e g u l a c j ę
b a l a n s u w m i e j s c e s t a ł y c h r e z y s t o r ó w a n o d o w y c h
l a m p s t o p n i a s t e r u j ą c e g o .
T a k o t o d o t a r l i ś m y d o d n i a d z i s i e j s z e g o . O s t a t n i m
o m a w i a n y m p r z y k ł a d e m j e s t w s p ó ł c z e s n y e u r o p e j s k i
w z m a c n i a c z h i g h - e n d , o p a r t y o p o p u l a r n y ,
z m o d y f i k o w a n y p r z e z M u l l a r d u k ł a d " l o n g t a i l p a i r " .
R o z w i ą z a n i e t o w o r y g i n a l n e j f o r m i e p o j a w i ł o s i ę w e
w c z e s n y c h l a t a c h 5 0 . S i a t k i e k r a n u j ą c e l a m p m o c y
( E L 3 4 ) s ą d o ł ą c z o n e d o n a p i ę c i a a n o d o w e g o c e l e m
r e d u k c j i z n i e k s z t a ł c e ń I M w p e n t o d a c h . P r a c u j ą o n e
z l e k k i m p r z e s t e r o w a n i e m d l a u z y s k a n i a l e p s z e j
s t r u k t u r y z n i e k s z t a ł c e ń h a r m o n i c z n y c h , t j . p r z e w a g i
p a r z y s t y c h h a r m o n i c z n y c h n i s k i e g o r z ę d u . 6 S J 7 n a
w e j ś c i u m o g ł a b y b y ć z a s t ą p i o n a p r z e z d o w o l n ą i n n ą
n i s k o s z u m n ą p e n t o d ę a u d i o , j a k 5 6 9 3 , 1 6 2 0 , 6 J 7 ,
5 8 7 9 , E F 3 7 A , E F 8 6 , E F 8 0 6 , 3 1 0 A , 3 2 8 A l u b 3 4 8 A -
w s z y s t k i e m a j ą p o d o b n ą c h a r a k t e r y s t y k ę e l e k t r y c z n ą ,
c h o c i a ż i c h b a ń k i , p a r a m e t r y p o l a r y z a c j i o r a z
n a p i ę c i a ż a r z e n i a r ó ż n i ą s i ę m i ę d z y s o b ą . S t o p i e ń
s t e r u j ą c y z b u d o w a n o w t y m p r z y p a d k u n a 6 S N 7 ,
j a k k o l w i e k p o n o w n i e l i c z n e p o d o b n e l a m p y m o g ł y b y
b y ć t u u ż y t e , j a k p o d w ó j n e t r i o d y a u d i o : 5 6 9 2 ,
12
E C C 3 3 , E C C 3 2 , 1 2 A U 7 , 1 2 B H 7 , 6 G U 7 , 6 F Q 7 / 6 C G 7 ,
5 6 8 7 l u b 7 1 1 9 . S i a t k i p i e r w s z e t e g o s t o p n i a s ą
z a s i l a n e z r e g u l a t o r a n a p i ę c i a , c h o ć p a t r z ą c n a
s c h e m a t n i e j e s t t o t a k i e o c z y w i s t e . K i l k a i n n y c h
e u r o p e j s k i c h w z m a c n i a c z y u ż y w a p o d o b n e g o
r o z w i ą z a n i a s t o p n i a s t e r u j ą c e g o . A m e r y k a n i e
z n a c z n i e r z a d z i e j u ż y w a j ą p e n t o d w s t o p n i u
w e j ś c i o w y m , n a t y m r y n k u u ż y w a s i ę n a j c z ę ś c i e j
t r i o d .
Z A K U R Z O N E A K T A C Z  Ś Ć 2
O g ó l n e u w a g i i i n f o r m a c j e
C e l e m z b i o r u s c h e m a t ó w " Z a k u r z o n e A k t a " c z ę ś ć 2
n i e j e s t w y ł ą c z n i e u ś w i a d a m i a n i e c z y t e l n i k a j a k
b u d o w a ć w z m a c n i a c z , l e c z t a k ż e p r z e k a z y w a n i e
n i e z b ę d n y c h i n f o r m a c j i i p r z y k ł a d ó w b u d o w y
p o s z c z e g ó l n y c h b l o k ó w t a k , a b y m ó g ł o n
z a p r o j e k t o w a ć i z b u d o w a ć w ł a s n y w z m a c n i a c z .
G e n e z a p o w s t a n i a " Z a k u r z o n y c h a k t " w y n i k a z
p r z e k o n a n i a a u t o r a o z b y t n i m p r z y w i ą z a n i u
k o n s t r u k t o r ó w w z m a c n i a c z y d o " j e d y n i e s ł u s z n y c h "
r o z w i ą z a ń , p o d c z a s g d y w i e l e d o b r y c h , w r ę c z
p o d s t a w o w y c h z a s a d , d o b r z e z b a d a n y c h r o z w i ą z a ń
o r a z b ł y s k o t l i w y c h i u ż y t e c z n y c h i d e i j e s t c z ę s t o
p r z e o c z o n y c h l u b i g n o r o w a n y c h . A o t o k i l k a z ł o t y c h
m y ś l i a u t o r a :
" Z a c h o w a j z d r o w y r o z s ą d e k w s t o s u n k u d o t r e ś c i
p u b l i k o w a n y c h w p o p u l a r n y c h m a g a z y n a c h d l a
a u d i o f i l ó w . I c h a u t o r z y c z ę s t o w o g ó l e n i e
p o s i a d a j ą p r a k t y c z n e g o d o ś w i a d c z e n i a w
e l e k t r o n i c e ( c z y t a j : o n i c z ę s t o r z e c z y w i ś c i e n i e
r o z u m i e j ą j a k t o d z i a ł a ) , p r z y w o ł u j ą n i e n a u k o w e
p r z y k ł a d y , a i c h o p i n i e s ą z d e f i n i c j i
s u b i e k t y w n e . T w ó j w ł a s n y s y s t e m e m m o ż e
d z i a ł a ć z u p e ł n i e i n a c z e j , c o m o ż e p o t w i e r d z i ć
c a ł a r z e s z a w e t e r a n ó w e l e k t r o n i k i . F a k t y c z n i e ,
k a ż d y n a p r a w d ę w i e l k i u m y s ł - w d o w o l n e j
d z i e d z i n i e - m a s w o i c h o p o n e n t ó w ,
w s z c z y n a j ą c y c h d e b a t y " c o j e s t s ł u s z n e " . C z y
13
j e s t t a k , ż e r z e c z y w i ś c i e w i e l k i e u m y s ł y p i s z ą
d l a m a g a z y n ó w a u d i o ? J a w t o w ą t p i ę . . .
" N i e m a r n u j p i e n i ę d z y n a e k s p e r t ó w o f e r u j ą c y c h
" d o b r e r a d y " . S a t y s f a k c j a z b y c i a e k s p e r t e m ( o
i l e t o p r a w d a ) n i e c h s a m a w s o b i e b ę d z i e d l a
n i c h g r a t y f i k a c j ą . P o z a t y m b y c i e e k s p e r t e m w
j e d n e j d z i e d z i n i e n i e c z y n i a u t o m a t y c z n i e
e k s p e r t a w i n n e j . W i e l u t a k ż e p o w t a r z a
z a s ł y s z a n e o p i n i e , n i e s p r a w d z a j ą c c z y s ą
p r a w d z i w e .
P r a w d o p o d o b n i e n a j l e p s z e r a d y m o g ą u d z i e l i ć c i ,
k t ó r z y f a k t y c z n i e z b u d o w a l i w z m a c n i a c z e
( c z a s a m i m o ż n a z n a l e z ć i c h w I n t e r n e c i e ) l u b c i ,
k t ó r z y z t e g o ż y j ą . Z a u w a ż , ż e l u d z i e p a r a j ą c y
s i ę s e r w i s e m o d n o s z ą s i ę z s z a c u n k i e m d o
n a p r a w d ę d o b r y c h k o n s t r u k c j i .
" Z a u w a ż , ż e n a j l e p s z y m s p o s o b e m d o c h o d z e n i a
d o t e g o , c o n a j l e p s z e j e s t w ł a s n e
d o ś w i a d c z e n i e , o s t r o ż n a p r ó b a i w y c i ą g a n i e
z d r o w o r o z s ą d k o w y c h w n i o s k ó w z p o p e ł n i o n y c h
b ł ę d ó w . M a j ą c d o c z y n i e n i a z t e c h n o l o g i ą
a n a l o g o w ą , n i e c y f r o w ą , k a ż d y c e l m o ż n a
z r e a l i z o w a ć n a w i e l e s p o s o b ó w , a k a ż d e
r o z w i ą z a n i e p o s i a d a t y l e u w a r u n k o w a ń , ż e
t r u d n o j e w s z y s t k i e u w z g l ę d n i ć . K a ż d y
p r e z e n t o w a n y t u w z m a c n i a c z p o s i a d a w ł a s n e ,
d o b r e r o z w i ą z a n i a . B y ć m o ż e w i ę c n a j l e p s z ą
m e t o d ą k o n s t r u k c j i w ł a s n e g o w z m a c n i a c z a
b y ł o b y w y p r ó b o w a n i e r ó ż n y c h r o z w i ą z a ń w z i ę t y c h
z r ó ż n y c h w z m a c n i a c z y i w y b ó r n a j l e p i e j
p r a c u j ą c y c h . W i e r z l u b n i e , i s t n i e j e w i e l e i d e i
k t ó r e j e s z c z e n i e z o s t a ł y w y p r ó b o w a n e , l u b j e ś l i
k i e d y ś j e w y p r ó b o w a n o - z o s t a ł y j u ż z a p o m n i a n e
( z o b a c z " Z a k u r z o n e a k t a " c z ę ś ć 1 ) . J e ś l i t y
w y n a j d z i e s z j a k i e k o l w i e k " d o w c i p n e "
r o z w i ą z a n i e , c h c i a ł b y m o n i m u s ł y s z e ć .
" N a p o c z ą t e k g o r ą c o p o l e c a m w y b ó r j a k i e g o ś
p r o s t e g o r o z w i ą z a n i a w z m a c n i a c z a , w y k o n a n i e
g o i u r u c h o m i e n i e . J e ś l i C i s i ę t o u d a m o ż e s z
s p r ó b o w a ć e k s p e r y m e n t ó w . Z w a ż , ż e n a w e t
n a p r a w d ę w i e l k i e w z m a c n i a c z e ( t a k i e , j a k t u
p r z e d s t a w i o n o ) r z a d k o o d r a z u p r a c o w a ł y t a k ,
14
j a k c h c i e l i i c h t w ó r c y . N a j c z ę ś c i e j p r o t o t y p y
w y m a g a ł y j e s z c z e w i e l u s u b t e l n y c h m o d y f i k a c j i .
" N i e p r ó b u j b u d o w a ć s u p e r - w z m a c n i a c z a o d r a z u .
Z j a w i s k o t o j e s t b o w i e m p o w o d e m " z a w o d u
m i ł o s n e g o " i z n i e c h ę c e n i a w ś r ó d k o n s t r u k t o r ó w ,
n i e w y k l u c z a j ą c t y c h d o ś w i a d c z o n y c h . J e g o
s y m p t o m e m j e s t w y c z y s z c z o n a k a r t a k r e d y t o w a i
z a n i e d b y w a n a p r z y j a c i ó ł k a .
" W i e d z , ż e w i e l e w z m a c n i a c z y u ż y w a t y c h s a m y c h
l u b b a r d z o p o d o b n y c h t r a n s f o r m a t o r ó w . D z i ę k i
t e m u p o z b u d o w a n i u j e d n e g o w z m a c n i a c z a ,
m o ż e s z n a t y m s a m y m " p o d w o z i u " s t w o r z y ć c o ś
c a ł k o w i c i e i n n e g o w y m i e n i a j ą c t y l k o n i e k t ó r e
m a ł e e l e m e n t y .
" B ą d z ś w i a d o m y " p r a w a z m n i e j s z a n i a z w r o t u " .
P o c z ą t k o w e 1 0 % n a k ł a d ó w f i n a n s o w y c h p o z w o l i
C i u z y s k a ć 9 0 % t e g o , c z e g o o c z e k u j e s z . T a k
w i ę c w z m a c n i a c z z a $ 1 0 0 0 z w y k l e j e s t w 9 0 % t a k
d o b r y , j a k w z m a c n i a c z z a $ 1 0 0 0 0 .
" W s z y s t k i e t e u w a g i n a p i s a ł e m , a b y ś s i ę d o b r z e
b a w i ł , c i e s z y ł s i ę s ł u c h a j ą c t e g o , c o z r o b i ł e ś ,
m i a ł p o w ó d d o d u m y i n a u c z y ł s i ę c z e g o ś . J e ż e l i
b ę d z i e s z m i a ł z d r o w e p o d e j ś c i e d o t e g o , c o
c h c e s z z r o b i ć , T w o j a m a ł ż o n e k a / d z i e w c z y n a
z a a k c e p t u j e t o .
O g ó l n e u w a g i k o n s t r u k c y j n e
" W i e l e z p r e z e n t o w a n y c h t u r o z w i ą z a ń m o ż n a
z n a l e z ć w c z ę ś c i l u b c a ł o ś c i w j e d n y m l u b k i l k u
a k t u a l n i e p r o d u k o w a n y c h w z m a c n i a c z a c h h i g h -
e n d . J e s t t a k d l a t e g o , p o n i e w a ż p o d s t a w y n i e m a l
k a ż d e g o m o ż l i w e g o r o z w i ą z a n i a w z m a c n i a c z a
l a m p o w e g o b y ł y r o z w i j a n e p r z e d 1 9 5 5 r o k i e m ,
k i e d y z n a c z n i e w i ę c e j c z a s u , p i e n i ę d z y i w y s i ł k u
w k ł a d a n e b y ł o w b a d a n i a i r o z w ó j t y c h u r z ą d z e ń .
T r z y p o d s t a w o w e i n a j b a r d z i e j p o p u l a r n e
o d w r a c a c z e f a z y - i n w e r t e r y ( b ę d ą c e w
r z e c z y w i s t o ś c i " s e r c e m " s t o p n i a s t e r u j ą c e g o
k o ń c ó w k ą m o c y ) t o : s p l i t - l o a d ( D y n a c o &
W i l l i a m s o n ) , c a t h o d e - c o u p l e d ( z w a n y t a k ż e
" M u l l a r d " l u b " l o n g - t a i l p a i r " , a o b e c n i e p o
p r o s t u " w z m a c n i a c z r ó ż n i c o w y " ) o r a z f l o a t i n g -
15
p a r a p h a s e ( s t o s o w a n y k i l k u m o d e l a c h
A c r o s o u n d ) . N i e o p i s a n o r o z w i ą z a ń t y p u " c r o s s -
c o u p l e d p h a s e i n v e r t e r " z u w a g i n a
s k o m p l i k o w a n i e u k ł a d o w e i o d w r a c a c z y
t r a n s f o r m a t o r o w y c h z u w a g i n a w y s o k ą c e n ę .
T r a n s f o r m a t o r o w e s p r z ę ż e n i e m i ę d z y s t o p n i o w e
m o g ł o b y b y ć p o t e n c j a l n i e u ż y t e w e
w z m a c n i a c z a c h p o z b a w i o n y c h g l o b a l n e g o
s p r z ę ż e n i a z w r o t n e g o l u b z b a r d z o m a ł y m
s p r z ę ż e n i e m g l o b a l n y m , z u w a g i n a d o d a t k o w e
p r z e s u n i ę c i a f a z o w e .
" P r z e d s t a w i a m t u p r o j e k t y , k t ó r e p r z e c i ę t n y
k o n s t r u k t o r m o ż e w y k o n a ć b e z n a d m i e r n e g o
o b c i ą ż e n i a c z a s o w o - k o s z t o w e g o . P o m i j a m
p r o j e k t y w z m a c n i a c z y m a w ł e j m o c y z p o j e d y n c z ą
l a m p ą w k o ń c ó w c e a b y n i e p o w i e l a ć p u b l i k a c j i
p r a s o w y c h ( n p . S o u n d P r a c t i c e s ) . P r z y j m u j ę , ż e
p r z e c i ę t n y k o n s t r u k t o r n i e m a d o s t ę p u d o t a k i c h
p u b l i k a c j i , j a k R a d i o t r o n D e s g n e r ' s H a n d b o o k
( b a r d z o i n t e r e s u j ą c a , e d u k a c y j n a k s i ą ż k a ,
b a r d z o p o t r z e b n a k o n s t r u k t o r o m w z m a c n i a c z y ) i
n a w e t j e ż e l i u c z y ł s i ę k i e d y ś a l g e b r y ,
p r a w d o p o d o b n i e n i e w i e l e z t e g o p a m i ę t a .
" O g ó l n e c h c i a ł e m z a p r e z e n t o w a ć d o b r e ,
f u n d a m e n t a l n e r o z w i ą z a n i a w z m a c n i a c z y i i c h
b l o k ó w f u n k c j o n a l n y c h , k t ó r e m o ż e s z z m o n t o w a ć
p r z y m i n i m u m o b l i c z e ń i z m i a n k o n s t r u k c y j n y c h .
L u d z i e , k t ó r z y t e w z m a c n i a c z e s k o n s t r u o w a l i
" o d w a l i l i " z a C i e b i e n a j g o r s z ą r o b o t ę ( p e w n e
z a s ł u g i m ó g ł b y m t a k ż e p r z y p i s a ć s o b i e o r a z
D a v i d o w i H a f l e r o w i , k t ó r y p r z y ł o ż y ł r ę k ę d o c o
n a j m n i e j o ś m i u z k o n s t r u k c j i ) , t a k w i e c
p o z o s t a j e C i t y l k o " p o w t ó r n e o d k r y c i e k o ł a " .
J e s t t u z a w a r t e s p o r o n a p r a w d ę d o b r e j r o b o t y
w y k o n a n e j p r z e z l u d z i , k t ó r z y r z e c z y w i ś c i e z n a l i
l a m p y , l u d z i w y b i t n y c h w o k r e s i e o b f i t u j ą c y m w
w i e l u u t a l e n t o w a n y c h i n ż y n i e r ó w , w o k r e s i e ,
k t ó r y z a s ł u g u j e n a m i a n o " Z ł o t e g o W i e k u H i g h
F i d e l i t y " .
" P o w i n i e n e ś p r z e c z y t a ć w s z y s t k i e o p i s y
k o n s t r u k c j i n a w e t , j e ś l i c h c e s z b u d o w a ć t y l k o
j e d e n m o d e l w z m a c n i a c z a . W i e l e z t y c h o p i s ó w
m a z a s t o s o w a n i e d o w i ę c e j n i ż j e d n e g o
16
w z m a c n i a c z a , a b y u n i k n ą ć b e z s e n s o w n y c h
p o w t ó r z e ń .
" O s t a t n i a r a d a : p r z e d p i e r w s z ą d e m o n s t r a c j ą
T w o j e g o " d z i e ł a " o s o b o m t r z e c i m w a r t o w y p i ć
p i w o z k u m p l e m l u b m a ł ż o n k ą ( t o C i d o b r z e
z r o b i , j a l u b i ę n a p r z e m i a n O l d S p e c k l e d H e n i
C a r l s b e r g E l e p h a n t ) . J e ś l i T w ó j w z m a c n i a c z n i e
b ę d z i e c h c i a ł p r a c o w a ć , m o ż e s z d o k o ń c z y ć
b r o w a r e k i s p r ó b o w a ć p o n o w n i e . J e ś l i m i m o t o
n i e p r a c u j e - w y ł ą c z g o , w y p i j n a s t ę p n e p i w o i
p o c z e k a j d o j u t r a . N i e m a n i c b a r d z i e j
i r y t u j ą c e g o p o d c z a s p i c i a p i w a , n i ż g o ś c i e
z a g l ą d a j ą c y j e d n o c z e ś n i e p r z e z t w o j e r a m i ę .
U w a g i o d n o ś n i e e l e m e n t ó w :
L a m p y m o c y ( P o w e r T u b e s )
L a m p y p r o s t o w n i c z e ( R e c t i f i e r T u b e s )
L a m p y m a ł o s y g n a ł o w e ( S m a l l S i g n a l T u b e s )
K o n d e n s a t o r y ( C a p a c i t o r s )
R e z y s t o r y ( R e s i s t o r s )
T r a n s f o r m a t o r y ( T r a n s f o r m e r s )
A t e r a z t o , n a c o n i e c i e r p l i w i e c z e k a s z :
A l t e c , A c r o s o u n d & D y n a c o
E i c o , G r o m m e s , H K & H e a t h
P e d e r s o n t h r u S t r o m b e r g
Z e b r a n e t u s c h e m a t y m a j ą p o s t a ć p l i k ó w g i f , w i ę c p o
o t w a r c i u w p r z e g l ą d a r c e i n t e r n e t o w e j , p r z y n i s k i e j
r o z d z i e l c z o ś c i m o n i t o r a b ę d z i e w i d o c z n y t y l k o l e w y ,
g ó r n y r ó g . Z a p i s z o b r a z n a d y s k u i w y d r u k u j l u b
o t w ó r z w p r o g r a m i e g r a f i c z n y m , u m o ż l i w i a j ą c y m
s k a l o w a n i e .
N a k o n i e c m a ł y " b o n u s " :
A l l e n O r g a n A m p l i f i e r
A l l e n O r g a n A m p l i f i e r 3 0 0 B
H e a t h k i t U A - 1
M i ł e j z a b a w y !
17


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Lampowy wzmacniacz słuchawkowy (2)
lampowy wzmacniacz słuchawkowuy
Lampowy wzmacniacz słuchawkowy
wzmacniacz lampowy audio
Korektor i wzmacniacz akustyczny 4x40W, czesc 3
Profesionalny Wzmacniacz Lampowo
Wzmacniacz audio lampowy
Korektor i wzmacniacz akustyczny 4x40W, czesc 2
Wzmacniacz lampowy (AVT5254)
Przedwzmacniacze lampowe 2
czesc rozdzial
czesc 1

więcej podobnych podstron