2011-03-14
Komórki układu
immunologicznego.
Anna Kaleta
Górnośląska Wyższa Szkoła Medyczna
w Katowicach
2010/2011
Immunologia.
Układ immunologiczny pełni bardzo
ważną funkcję w utrzymaniu
homeostazy.
Zwalcza zakażenia :
bakteryjne
wirusowe
pasożytnicze
1
2011-03-14
Komórki układu immunologicznego należą
do tkanki łącznej płynnej (krew).
Krew
5-6 dm 3
OSOCZE ELEMENTY MORFOTYCZNE
FIBRYNOGEN SUROWICA TROMBOCYTY ERYTROCYTY
300-600 tys./ mm 3 4,5-5 mln./mm 3
LEUKOCYTY
4,5-6 tys./ mm 3
GRANULOCYTY MONOCYTY LIMFOCYTY
60 %
4 % 36 %
EOZYNOCYTY BAZOCYTY NEUTROCYTY
KWASOCHA
ONNE ZASADOCHA
ONNE
OBOJ
TNOCHLONNE
2
2011-03-14
W poszczególne rodzaje odpowiedzi
immunologicznej zaangażowane są różne
komórki.
Granulocyty i monocyty, dla
których krew jest głównym
środkiem transportu.
Limfocyty jako komórki
recyrkulujÄ…ce-
wywędrowujące ze światła
naczyń i powracające do
nich.
Plazmocyty to
przekształcone limfocyty,
których  domem są
tkanki.
Do barwienia rozmazu krwi wykorzystuje siÄ™
barwnik Maya-Grünwalda-Giemsy.
Prawidłowo rozprowadzona i
wysuszona na szkiełku warstwa
krwi powinna być jednolita o
lekkim żółtawym zabarwieniu.
Koszyk z rozmazami umieszcza
siÄ™ w wanience z odczynnikami
Maya-Grünwalda, przepÅ‚ukuje
wodÄ… destylowanÄ… oraz zanurza
w wodnym roztworze Giemsy.
Barwnikami wykorzystywanymi
do barwienia sÄ… eozyna
(czerwona) oraz błękit
metylenowy lub azur III
(niebieski).
3
2011-03-14
Eozynocyty (granulocyty kwasochłonne,
eozynofile)
Eozynocyty
granulocyty kwasochłonne,
eozynofile
4
2011-03-14
Podwyższony poziom eozynocytów może
świadczyć o chorobie alergicznej lub
robaczycy.
ð udziaÅ‚ w procesach immunologicznych i w odczynach
uczuleniowych, m. in. przez fagocytowanie kompleksów
antygen-przeciwciało i różnych obcych białek
(fagocytoza niektórych grzybów oraz niektórych
bakterii)
ð wydzielanie interleukin- czynnik pobudzajÄ…cy reakcjÄ™
zapalnÄ…
ð zawierajÄ… wiele enzymów lizosomalnych
ð zwiÄ™ksza wydzielanie HISTAMINY przez komórki
tuczne (mastocyty) oraz bazofile
ð wydzielajÄ… histaminazÄ™- unieczynnianie histaminy
HISTAMINA
powoduje rozwój reakcji zapalnej
Efektem pobudzenia receptorów H1 jest:
ð zwiÄ™kszenie przepuszczalność naczyÅ„ żylnych w wyniku czego
dochodzi do powstania obrzęków, bladych bąbli, krostek i
innych zmian skórnych
ð rozszerzenie naczyÅ„ krwionoÅ›nych, w wyniku czego pojawia
się zaczerwienienie, może też wystąpić spadek ciśnienia krwi
ð skurcz mięśni gÅ‚adkich oskrzeli charakterystyczny w astmie
ð skurcz macicy grożący poronieniem u ciężarnych
ð skurcz mięśni przewodu pokarmowego
Histamina wydzielona w dużych ilościach do tkanki podskórnej
drażni zakończenia nerwowe, powodując świąd i ból.
5
2011-03-14
Bazocyty
(granulocyty zasadochłonne, bazofile).
Bazocyty.
6
2011-03-14
Bazocyty mają mniejsze zdolności do
fagocytozy niż neutrocyty.
W szpiku znajdują się bazocyty tkankowe zwane komórkami
tucznymi (mastocyty). Należą one do komórek tkanki
Å‚Ä…cznej.
ð w ziarnach zasadochÅ‚onnych znajdujÄ… siÄ™ m.in.
HISTAMINA, INTERLEUKINY, PROTEOGLIKANY oraz
ENZYMY PROTEOLITYCZNE
ć%oczyszczają krew i limfę z tłuszczów- wydzielana
heparyna (proteoglikan) aktywuje lipazÄ™ lipoproteinowÄ…
ć%przeciwdziałają krzepnięciu krwi,
ć%produkują substancje przeciwbakteryjne
Neutrocyty
(granulocyty obojętnochłonne,
neutrofile).
7
2011-03-14
Neutrocyt.
Neutrocyty posiadajÄ… ziarna swoiste i
nieswoiste:
ð Ziarenka swoiste zawierajÄ… substancje
bakteriobójcze- bakteriocydy np.
laktoferrynÄ™
ð Ziarenka nieswoiste (lizosomy) zawierajÄ…
defensyny oraz liczne enzymy (m.in. proteazy
i peroksydazy oraz lizozym)
8
2011-03-14
Neutrocyty pełnią funkcje obronne,
szczególnie przeciwbakteryjne.
ð posiadajÄ… zdolność ruchu
ð fagocytujÄ…
ð wydzielajÄ… i uwalniajÄ… do otoczenia substancje
bakteriobójcze
Wskutek działania toksyn bakteryjnych i obniżenia pH
(efekt wybuchu tlenowego przejawiajÄ…cy siÄ™
tworzeniem wolnych rodników) granulocyty w miejscu
zakażenia giną masowo, zmieniając się wraz z
resztkami zniszczonych tkanek w białożółtą półpłynną
masÄ™ (ropa).
Limfocyty
9
2011-03-14
Limfocyty.
Limfocyty sÄ… powszechne w swoistej
odpowiedzi komórkowej.
ð Limfocyty B (grasiczoniezależne)  odpowiedzialne za
reakcje typu humoralnego, uwarunkowana obecnością
przeciwciał. Są główną linią obrony przeciw bakteriom
rozmnażającym się pozakomórkowo oraz przeciw
krążącym antygenom.
ð Limfocyty T (grasiczozależne)  uczestniczÄ… głównie
w reakcjach immunologicznych typu komórkowego, w
reakcjach autoimmunologicznych, w reakcji
odrzucenia przeszczepu.
ð Komórki  null (zerowe), nie-B i nie-T, nie majÄ…ce
znaczników dojrzałych limfocytów
10
2011-03-14
Komórki null zawierają ziarenka
lizosomalne.
ð Komórki NK (natural killer)  ukierunkowane głównie
przeciwko wirusom i komórkom nowotworowym; ich
cytotoksycznośc ujawnia się już w ciągu pierwszych
minut kontaktu z komórkami nowotworowymi; działają
bez uprzedniego kontaktu z antygenem, stÄ…d nazwa:
naturalny zabójca.
ð Komórki NC (naturalne komórki cytotoksyczne) 
również ukierunkowane głównie przeciwko wirusom i
komórkom nowotworowym.
ð Komórki NS (naturalne komórki supresorowe) 
obecne w płodowych i noworodkowych narządach
limfatycznych, a u dorosłych w szpiku i śledzionie
osobników poddanych silnej immunosupresji, np.
promieniowaniem jonizujÄ…cym
Monocyty
11
2011-03-14
Monocyty.
Monocyt.
ð fagocytoza: bakterii, krwinek czerwonych,
resztek komórkowych, grzybów, niektórych
białek, przeciwciał,
ð czynność wydzielnicza: lizozymu, interferonu,
ð czynnoÅ›ci transportowe, np. transport żelaza.
12
2011-03-14
13