Administracja zorganizowana działalność, służąca do osiągnięcia
pewnych celów. Administracja jest planową, celową i trwałą działalnością.
Wyróżniamy adm.:
1) prywatną-organizacja prowadzona przez jednostkę, w jej interesie lub
interesie osób trzecich;
2) państwową- celowa, trwała działalność państwa do wyznaczonych
celów;
3) publiczną- sprawowana przez organy państwowe i inne podmioty
administracji w interesie zbiorowym, publicznym.
W teorii wyróżniamy adm. w ujęciu
a) podmiotowym- są to organy adm. oraz inne podmioty wykonujące
określone funkcje z zakresu adm. publicznej, np. terenowe organy adm.
rządowej, organy samorządu terytorialnego,
b) przedmiotowym- jest to taka działalność państwa, której przedmiotem
są sprawy administracji, a więc zadania i kompetencje z zakresu władzy
wykonawczej,
c) formalnym- jest to cała działalność wykonywana przez podmioty adm.
bez względu na jej charakter.
Rzeczowy (przedmiotowy) podział zadań w adm. publ. to liczne działy
administracji publicznej, jak np. administrację budownictwa, oświaty,
ochrony zdrowia, spraw socjalnych, itd. Z punktu widzenia podmiotowego
można wyróżnić administrację rządową i administrację samorządową
We współczesnej doktrynie wyróżnia się administrację władczą i
administrację świadczącą. O administracji władczej mówi się wówczas, gdy
administracja wkracza, przy użyciu środków władczych ingeruje w sferę
prawną obywateli, ogranicza jego wolność bądz
własność, gdy nakłada na
niego obowiązek, w jakiś sposób go obciążą. Administracja świadcząca
zapewnia obywatelowi określone świadczenia lub inne korzyści
Prawo administracyjne jest to zespół norm, które regulują
administracyjną działalność państwa. Prawo adm. jest gałąz
prawa, która
reguluje działalność organów państwowych, Prawo adm. reguluje przede
wszystkim stosunki między administracją a obywatelami i tworzy prawa i
obowiązki obywateli ale zawsze wobec adm. Prawo administracyjne
dzielimy na:
a) prawo ustrojowe- jest to prawo ustroju adm. publicznej, reguluje normy,
zasady i działania adm. publicznej,
b) prawo materialne- zawiera normy i sposoby rozwiązywania konkretnych
spraw, które ustalają wzajemne uprawnienia i obowiązki, wzajemne relacje
pomiędzy organami a innymi podmiotami, np. prawo budowlane, wodne,
c) prawo procesowe- proceduralne, zawiera normy dotyczące
bezpośredniego toku działania adm. publicznej, składają się na nie
przepisy regulujące różne procedury.
Stosunek administracyjnoprawny Stosunki między państwem i
działającymi w jego imieniu podmiotami administracji publicznej a
obywatelami i innymi podmiotami oparte są na normach prawa
administracyjnego i dlatego te stosunki nazywa się stosunkami
administracyjnoprawnymi. Cechą charakterystyczną tego stosunku jest
nierównorzędność pozycji podmiotów tego stosunku która wynika stąd, iż
1
prawo przyznaje jednemu z uczestników tego stosunku (organowi
administracyjnemu) prawo orzekania, przesądzania o sprawie w sposób
wiążący innych uczestników stosunku. Podmiotami stosunku
administracyjnoprawnego są: 1)zawsze organ (podmiot) administracji
upoważniony do żądania określonego zachowania się albo świadczenia i;
2)podmiot (osoba fizyczna lub prawna, jednostka organizacyjna), do
którego skierowany jest nakaz lub zakaz albo który żąda określonego
zachowania się od organu administracji.
Stosunek administarcyjnoprawny może być nawiązany:
1.z mocy samej ustawy- powstają prawa i obowiązki w sferze podatkowej,
obowiązku szkolnego,
2)na podstawie aktu administracyjnego (decyzji)- można odroczyć
obowiązek szkolny
2a) na podstawie ugody administracyjnej- po jej zatwierdzeniu przez organ
administracyjny- wywiera takie same skutki jak decyzja administracyjna;
3) na skutek działania faktycznego, np. gdy przez sam fakt dopuszczenia
do korzystania z gminnego urządzenia publicznego
Stosunek administracyjnoprawny zawiera 3 elementy: 1) przedmiotami są
tylko te sprawy, które należą do kompetencji organów adm., których
uregulowanie jest dopuszczalne w trybie nakazów i zakazów np. wydanie
koncesji, 2) podmiotami są: organy administracji upoważnione do żądania
odpowiedniego zachowania się lub świadczenia oraz podmiot (osoba
fizyczna lub prawna) do którego skierowany jest nakaz lub zakaz, który
żąda określonego zachowania się od organu administracji. Organ adm. ma
pozycję nadrzędną bo dysponuje władztwem adm.; 3) treścią stosunku
adm. prawnego są uprawnienia i obowiązki polegające na działaniu,
znoszeniu lub zaniechaniu.
y
ródłami prawa administracyjnego są organy publikacyjne w których
ogłaszane są akty normatywne, są to dzienniki urzędowe. y
ródłami
powszechnie obowiązującego prawa RP są Konstytucja, ustawy,
rozporządzenia z mocą ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe
oraz rozporządzenia. y
ródłami powszechnie obowiązującego prawa RP są
akty prawa miejscowego na obszarze działania organów, które je
ustanowiły. y
ródła prawa administracyjnego możemy podzielić wg pozycji
organu stanowiącego prawo:
a) z
ródła prawa stanowione przez centralne organy państwa- to organy
władzy ustawodawczej (Sejm i Senat) oraz wykonawcze- Prezydent RP, RM,
ministrowie;
b) z
ródła prawa stanowione przez organy terenowe- to rządowe organy
administracji ogólnej oraz organy samorządu terytorialnego.
Z innego punktu widzenia z
ródła prawa można podzielić na: a) z
ródła
prawa powszechnie obowiązującego (Konstytucja, ustawy, ratyfikowane
umowy międzynarodowe, rozporządzenia). b) z
ródła prawa wewnętrznego
(uchwały RM oraz zarządzenia Prezesa RM i ministrów), z
ródła prawa
wewnętrznego regulują stosunki wewnątrz aparatu adm. publicznej.
Konstytucja jako z
ródło prawa administracyjnego. Konstytucja jest
najwyższym prawem RP, a jej przepisy stosuje się bezpośrednio, chyba że
Konstytucja stanowi inaczej. Konstytucja jako z
ródło prawa powszechnie
2
obowiązującego wiąże wszystkie organy władzy publicznej i wszystkich
obywateli. Konstytucja określa, że ustrój RP opiera się na podziale i
równowadze władzy ustawodawczej, sądowniczej i wykonawczej.
Konstytucja stanowi, że RP jest demokratycznym państwem prawnym
urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej, organy władzy
publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Konstytucja określa
kompetencje Prezydenta RP, RM, Prezesa RM oraz ustala pozycję
http://notatek.pl/prawo-administracyjne-streszczenie?notatka
ministrów i innych członków rządu, wojewodów i samorządu
terytorialnego.
Ustawy - Administracja. publiczna może legalnie działać, gdy działanie jej
znajduje podstawy w obowiązujących ustawach. Dla adm. wynikają dwie
ważne zasady: 1) zasada nadrzędności ustaw w systemie prawa, zgodnie z
którą wszystkie inne z
ródła prawa muszą być zgodne z ustawami 2)
zasada wyłączności ustaw, zgodnie z którą najważniejsze dla
funkcjonowania państwa i jego organów oraz dla życia obywateli sprawy
powinny być rozstrzygane w drodze ustawowej. Konstytucja normuje
prawne warunki tworzenia ustaw i innych aktów prawnych. Konstytucję
należy traktować jako akt nadrzędny. Ustawy wykonywane są przez
rozporządzenia, decyzje, wyroki, umowy. Hierarchiczna budowa porządku
prawnego to : akt niższej rangi nie może być sprzeczny z aktem wyższej
rangi.
Umowy międzynarodowe jako z
ródła prawa administracyjnego.
Konstytucja od 1997r. reguluje zagadnienie norm prawa
międzynarodowego w polskim prawie wewnętrznym i administracyjnym.
Ratyfikowane umowy międzynarodowe zaliczane są do z
ródeł prawa
powszechnie obowiązującego, a po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw RP
stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio
stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależniona od wydania ustawy.
Tylko umowy ratyfikowane są z
ródłami prawa powszechnie
obowiązującego i częścią krajowego porządku prawnego. Ratyfikacja
umów należy do Prezydenta RP. Niektóre umowy wymagają zgody
wyrażonej w ustawie. Istnieją umowy zatwierdzane przez RM i umowy
resortowe, które nie wymagają ratyfikacji. Umowy ratyfikowane przed
wejściem Konstytucji z 1997r. uznaje się za umowy ratyfikowane za
uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie.
Akty normatywne Rozporządzenie z mocą ustawy. Konstytucja
przewiduje wydawanie rozporządzeń z mocą ustawy tylko w stanie
nadzwyczajnym, tj. w czasie stanu wojennego. Jeżeli Sejm nie może zebrać
się na posiedzenie Prezydent RP na wniosek RM wydaje rozporządzenie z
mocą ustawy. Mogą one dotyczyć np. zasad działania organów władzy
publicznej, ograniczenia wolności, praw człowieka i obywatela
Rozporządzenia z mocą ustawy wydawane przez Prezydenta RP podlegają
zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu. Rozporządzenia te
mają charakter powszechnie obowiązującego prawa.
Rozporządzenia są aktami normatywnymi wydawanymi na podstawie
upoważnień ustawowych przez organy władzy wykonawczej.
3