OCENA STANU ZDROWIA
EPIDEMIOLOGIA JEST NAUK

O WYST
POWANIU I UWARUNKOWANIACH CHORÓB,
ZABURZEC
ZDROWIA I ZJAWISK ZWI
ZANYCH
ZE ZDROWIEM W OKREŚLONYCH POPULACJACH
ORAZ SYSTEMEM DZIAA
AC

WYKORZYSTUJ
CYCH UZYSKANE INFORMACJE
DO ZMNIEJSZENIA ROZPOZNANYCH
PROBLEMÓW ZDROWOTNYCH W POPULACJI.
John Last
Osiąga cel przez badanie:
" rozpowszechnienia chorób, czyli częstości
występowania i rozmieszczenia chorób
w populacji
" rozpowszechnienia inwalidztwa i jego
przyczyn
" rozpowszechnienia zgonów i ich przyczyn
Zdobywa te informacje przez pomiar:
" pozytywnych mierników stanu zdrowia:
dotyczących rozwoju fizycznego
oceny sprawności fizycznej
ustalenia wskaz
nika wydolności
wysiłowej
" negatywnych mierników stanu zdrowia:
dotyczących chorób
" ustalenie zapadalności
" ustalenie chorobowości
dotyczących zgonów
" ustalenie umieralności
" ustalenie śmiertelności
Zdrowie = brak choroby
Zdrowie = stan przeciwny
chorobie
Choroba = stan upośledzenia i
dyskomfortu
- wczesne, bezobjawowe fazy choroby
(np. wykryte przypadkowo)
- wyniki graniczne badań
- niewielkie odchylenia od stanu
normalnego  np. niewielka wada
wzroku, nieznaczna nerwica
HISTORIA
1. Hipokrates  ojciec medycyny
europejskiej:
Zdrowie  dobre samopoczucie, choroba
 złe samopoczucie, zależą od równowagi
między tym, co nas otacza, a nami.
Zewnętrzna równowaga między
człowiekiem a środowiskiem pozwala na
stworzenie równowagi wewnętrznej.
dobre samopoczucie 
subiektywizm
- równowaga między
człowiekiem a środowiskiem 
obiektywność (może być oceniona
przez inne osoby)
1. Kartezjusz  twórca
 mechanistycznego widzenia świata i
człowieka
- organizm człowieka to
skomplikowana, precyzyjna maszyna
biologiczna. Stan choroby  to
konieczność naprawienia uszkodzonej
części.
- Implikacje: szybki rozwój nauk
ścisłych a w medycynie duży postęp
techniczny, wykorzystywanie metod
1. Definicje biologiczno  funkcjonalne:
WHO (1946 r.):
 Zdrowie  to kompletny dobrostan fizyczny,
psychiczny i społeczny, a nie tylko brak choroby
lub niedomagania .
 zdolność do normalnego funkcjonowania
organizmu, mając na względzie wszystkie jego organy i
funkcje
zdolność do adaptacji w zmieniającym się
środowisku
pewien potencjał fizyczny i psychiczny, dający
możliwość rozwijania aktywności
wyraz równowagi i harmonii możliwości fizycznych,
psychicznych i społecznych człowieka
 Inne są wymogi wobec normalnego
funkcjonowania organizmu w zależności
od: wieku, płci itd.
Inną treść niesie zdolność adaptacji w
bogatym stabilnym państwie a inną w
biednym kraju przechodzącym transformację
ustrojową
 Istnieje wielka złożoność pojęć :zdrowia i
 choroby , jako zjawisk biologicznych ale i
społecznych
są duże trudności metodologiczne w ścisłym
zdefiniowaniu tych pojęć
definicja zdrowia powinna być budowana w
taki sposób, aby spełniała cel, któremu ma służyć:
 dla wielu przedsięwzięć (np. programy walki z
określoną chorobą) definicja negatywna wydaje się
być bardziej odpowiednia
dla programów z zakresu promocji zdrowia 
definicje funkcjonalne są bardziej przydatne
jeśli się chce zwrócić uwagę na
wielowymiarowość uwarunkowań zdrowotnych
nic nie zastąpi definicji WHO
Zdrowie społeczeństwa (zbiorowości):
można badać i oceniać tylko pośrednio, głównie
przy wykorzystaniu metod epidemiologicznych.
Podstawowe znaczenie przy ocenie zdrowotności
społeczeństwa mają mierniki:
negatywne (np. chorobowość, zachorowalność,
średnie trwanie życia itp.)
pozytywne  uwzględniające jakość życia
Od lat podejmowane są wysiłki celem
wypracowania wskaz
ników
kompleksowych, uwzględniających
zarówno mierniki negatywne jak i
pozytywne.
Mierniki zdrowia są niezbędne do
prowadzenia porównań pomiędzy
populacjami, szacowania trendów
dotyczących zdrowotności społeczeństwa a
także w celach planistycznych.
Zdrowy organizm to taki
którego wszystkie parametry
fizjologiczne i biochemiczne
znajdują się w granicach
ustalonych norm.
 liczba aktualnie chorych na
określoną chorobę na danym terenie
w określonym czasie w stosunku do
liczby ludności wg stanu 30.06 x
współczynnik (1000, 10000 czy
100000),
 ogólnej
swoistej (wg płci, wieku,
przyczyny, miejsca zamieszkania)
Współczynnik umieralności - ogólnej
(liczb zgonów ogółem w danym czasie /
liczba ludności narażona na ryzyko
zgonu w danym czasie  (ludność wg
miejsca zamieszkania stałego w dniu
30.06) x M
Współczynnik umieralności - swoistej
(wg miejsca zamieszkania, płci, wieku,
przyczyny) -analogia jak wyżej
Wskaz
nik umieralności proporcjonalnej
= (liczba zgonów dla określonej
przyczyny/liczba zgonów ogółem)*100
STRUKTURA ZGONÓW M
ŻCZYZN WG PRZYCZYN
Objawy , cechy
chorobowe i
Zewnętrzne przy czy ny
nieprawidłowe wy niki
zachorowania i zgonu
badań labolatory jny ch
9,3%
Choroby układu gdzie indziej
pokarmowego niesklasy f ikowane
Pozostałe
3,3% 4,3%
4,3%
Nowotwory
Choroby układu
22,9%
oddechowego
5,4%
Zaburzenia wy dzielania
wewnetrznego, stanu
odży wienia i przemiany
Choroby układu
metabolicznej
krążenia
1,2%
49,3%
" 0 4 lat  12,0
" 45 49 lat 6,0
" 5 9 lat  10,0
" 50 54 lat 5,0
" 55 59 lat 4,0
" 10 14 lat 9,0
" 60 64 lat 4,0
" 15 19 lat 9,0
" 65 69 lat 3,0
" 20 24 lat 8,0
" 70 74 lat 2,0
" 25 29 lat 8,0
" 75 79 lat 1,0
" 30 34 lat 6,0
" 80 84 lat 0,5
" 35 39 lat 6,0
" 85 + lat  0,5
" 40 44 lat 6,0
" ogólnej
" wczesnej
" póz
nej
" okołoporodowej