Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym e-booksweb.pl - Audiobooki, ksiązki audio,
e-booki .
USTAWA
O OGRANICZENIU
PROWADZENIA DZIAA
ALNOŚCI
GOSPODARCZEJ PRZEZ OSOBY
PEA
NI
CE FUNKCJE PUBLICZNE
USTAWA
O OGRANICZENIU
PROWADZENIA DZIAA
ALNOŚCI
GOSPODARCZEJ PRZEZ OSOBY
PEA
NI
CE FUNKCJE PUBLICZNE
Agnieszka Rzetecka-Gil
Warszawa 2009
Stan prawny na 15 marca 2009 r.
Wydawca
Izabella Małecka
Redaktor prowadzący
Anna Berska
Opracowanie redakcyjne
Izabela Ratusińska
Skład i łamanie
Anna Atanaziewicz
� Copyright by
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2009
ISBN: 978-83-7601-450-0
Wydane przez:
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
Redakcja Książek
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. [phone]
31-156 Kraków, ul. Zacisze 7
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
www.wolterskluwer.pl
księgarnia internetowa www.profinfo.pl
SpiS treści
Wykaz skrótów ..................................................................................................7
Zamiast wstępu................................................................................................11
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej
przez osoby pełniące funkcje publiczne ........................................................13
Art. 1. [Zakres podmiotowy ustawy] ...........................................................13
Art. 2. [Zakres podmiotowy ustawy] ...........................................................35
Art. 3. [Słowniczek pojęć] ...........................................................................47
Art. 4. [Zakazy prowadzenia działalności gospodarczej] ............................50
Art. 5. [Sankcje naruszenia zakazów z ustawy].........................................106
Art. 6. [Wyjątek od zakazu zajmowania stanowisk w spółkach]...............125
Art. 7. [Roczny zakaz zatrudnienia] ..........................................................132
Art. 8. [Oświadczenie o działalności gospodarczej małżonka] .................144
Art. 9. [Nieważność wyboru jako sankcja naruszenia zakazów
z ustawy].........................................................................................149
Art. 10. [Oświadczenie majątkowe] ............................................................152
Art. 11. [Formularz oświadczenia majątkowego]........................................164
Art. 12. [Rejestr korzyści]............................................................................170
Art. 13. [Sankcje niezłożenia oświadczeń  odpowiedzialność
służbowa]........................................................................................178
Art. 14. [Sankcje niezłożenia oświadczeń  odpowiedzialność karna] .......181
Art. 15. [Sankcje naruszenia art. 7 ustawy] .................................................184
Art. 16. [Zmiana ustawy o SN] ....................................................................189
Art. 17. [Zmiana ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych] ...............190
5
SPiS tReści
Art. 18. [Zmiana ustawy o prokuraturze] .....................................................191
Art. 19. [Zmiana ustawy o samorządzie terytorialnym] ..............................192
Art. 20. [Zmiana ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych] ............195
Art. 21. [Zmiana ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych] .....195
Art. 22. [Zmiana ustawy o NSA] .................................................................196
Art. 23. [Zmiana ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora]..........197
Art. 24. [Zmiana ustawy o służbie cywilnej] ...............................................197
Art. 25. [Zmiana ustawy o gospodarce komunalnej] .....................................198
Art. 26. [Przepis przejściowy] .....................................................................198
Art. 27. [Przepis przejściowy] .....................................................................198
Art. 28. [Przepis przejściowy] .....................................................................199
Art. 29. [Utrata mocy poprzednio obowiązującej ustawy] ..........................199
Art. 30. [Wejście w życie ustawy] ...............................................................199
Bibliografia ....................................................................................................201
Literatura ...................................................................................................201
Orzeczenia sądów......................................................................................207
Skorowidz rzeczowy......................................................................................211
WYKAZ SKRÓTÓW
Akty prawne
k.c.  ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r.  Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 16, poz. 93 z póz
n. zm.)
k.k.  ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r.  Kodeks karny (Dz. U.
Nr 88, poz. 553 z póz
n. zm.)
k.p.  ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy (tekst
jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z póz
n. zm.)
k.p.a.  ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.  Kodeks postępo-
wania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r.
Nr 98, poz. 1071 z póz
n. zm.)
k.r.o.  ustawa z dnia 25 lutego 1964 r.  Kodeks rodzinny
i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z póz
n. zm.)
k.s.h.  ustawa z dnia 15 września 2000 r.  Kodeks spółek
handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z póz
n. zm.)
k.w.  ustawa z dnia 20 maja 1971 r.  Kodeks wykroczeń (tekst
jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 109, poz. 756 z póz
n. zm.)
prawo spółdzielcze  ustawa z dnia 16 września 1982 r.  Prawo spół-
dzielcze (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz.
1848 z póz
n. zm.)
prawo o stowarzyszeniach  ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r.  Prawo
o stowarzyszeniach (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79,
poz. 855 z póz
n. zm.)
u.s.d.g.  ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz.
1095 z póz
n. zm.).
7
WyKAZ SKRótóW
ustawa antykorupcyjna (zwana także  ustawą )  ustawa z dnia 21 sierpnia
1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospo-
darczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tekst
jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584 z póz
n. zm.)
ustawa antykorupcyjna z dnia 5 czerwca 1992 r. (zwana także  poprzed-
nio obowiązującą ustawą )  ustawa z dnia 5 czerw-
ca 1992 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności
gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne
(Dz. U. Nr 56, poz. 274 z póz
n. zm.)
ustawa o cBA  ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o centralnym Biurze
Antykorupcyjnym (Dz. U. Nr 104, poz. 708 z póz
n. zm.)
ustawa o fundacjach  ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (tekst
jedn. Dz. U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203 z póz
n. zm.)
ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym  ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r.
o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. Dz. U.
z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 z póz
n. zm.)
ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych  ustawa z dnia 15 grudnia
2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.
Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z póz
n. zm.)
ustawa o samorządzie gminnym  ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samo-
rządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1591 z póz
n. zm.)
ustawa o samorządzie powiatowym  ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o sa-
morządzie powiatowym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r.
Nr 142, poz. 1592 z póz
n. zm.)
ustawa o samorządzie województwa  ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r.
o samorządzie województwa (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r.
Nr 142, poz. 1590 z póz
n. zm.)
czasopisma z orzecznictwem
Biul. SN  Biuletyn Sądu Najwyższego
M. Prawn.  Monitor Prawniczy
NZS  Nowe Zeszyty Samorządowe  Opinie Prawne
8
WyKAZ SKRótóW
ONSAiWSA  Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego
i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
OSA  Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych
OSNAPiUS  Orzecznictwo Sądu Najwyższego. izba Administra-
cyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
OSNc  Orzecznictwo Sądu Najwyższego izby cywilnej od
1995 r.
OSNcP  Orzecznictwo Sądu Najwyższego izby cywilnej i izby
Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
od 1963 r. do 1994 r.
OSNP  Orzecznictwo Sądu Najwyższego. izba Pracy, Ubez-
pieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
OtK  Orzecznictwo trybunału Konstytucyjnego
OwSS  Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych
PPH  Przegląd Prawa Handlowego
Pr. Pracy  Prawo Pracy
Prok. i Pr.  Prokuratura i Prawo
PUG  Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
St  Samorząd terytorialny
St. Jur.  Studia iuridica
ZNSA  Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego
Inne
cBA  centralne Biuro Antykorupcyjne
Dz. U.  Dziennik Ustaw
KRS  Krajowy Rejestr Sądowy
LeX  system informacji prawnej LeX
niepubl.  niepublikowany
NSA  Naczelny Sąd Administracyjny
SA  sąd apelacyjny
SN  Sąd Najwyższy
SO  sąd okręgowy
tK  trybunał Konstytucyjny
WSA  wojewódzki sąd administracyjny
9
ZAmiASt wStępu
truizmem będzie stwierdzenie, że zwalczanie korupcji jest niezwykle
trudnym zadaniem. Zwłaszcza gdy uwzględni się okoliczność, że korup-
cja jest zjawiskiem powszechnym. O korupcji mówi się nawet, że to  nie-
uleczalna choroba , a walka z nią to  walka z wiatrakami .
Z kolei prawo, tworzone przez władzę ustawodawczą, jest na tyle dobre
i doskonałe, na ile człowiek może być doskonały. Ktoś kiedyś zapytał:
 czy znasz jakikolwiek wytwór człowieka, który byłby doskonały? Nie
znasz? No właśnie, a prawo jest wytworem człowieka&  . taką zależność
doskonale widać na przykładzie ustawy zwanej powszechnie antykorup-
cyjną. Można by przewrotnie rzec, że zawiera ona wszelkie ludzkie przy-
wary i niedoskonałości. Od braku konsekwencji, poprzez swoistą niefra-
sobliwość, brak pożądanej precyzji i jasności. Wreszcie do milczenia tam,
gdzie winno być wyraz
nymi słowy powiedziane. Wszystkie te  ludzkie
cechy ustawy antykorupcyjnej rodzą pytanie o pełnioną przez nią rolę,
a przede wszystkim o celowość jej funkcjonowania w obecnym kształcie
w systemie polskiego prawa.
Agnieszka Rzetecka-Gil,
radca prawny
30 sierpnia 2008 r.
USTAWA
z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej
przez osoby pełniące funkcje publiczne
(tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584; zm. Dz. U. z 2008 r.
Nr 223, poz. 1458)
Art. 1. [Zakres podmiotowy ustawy]
ustawa określa ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodar-
czej przez osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe, w rozu-
mieniu przepisów o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze sta-
nowiska państwowe, oraz przez sędziów trybunału Konstytucyjnego.
1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia dzia-
łalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tekst jedn.
Dz. U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584 z póz
n. zm.) w swoim założeniu  naj�
ogólniej rzecz ujmując  ma przeciwdziałać korupcji na najwyższych
szczeblach władzy, zapobiegając wzajemnemu  przenikaniu się sfery
władztwa publicznego i gospodarki. Dlatego określa się ją powszechnie
potocznym mianem  ustawy antykorupcyjnej . W konsekwencji intencją
jej stworzenia było ograniczenie wykorzystywania pełnionej funkcji pub-
licznej do osiągania prywatnych korzyści. cel ustawy antykorupcyjnej
ujmowany jest również jako zapobieżenie angażowaniu się osób publicz-
nych w sytuacje i uwikłania mogące nie tylko podawać w wątpliwość ich
osobistą bezstronność czy uczciwość, ale także podważać autorytet konsty-
tucyjnych organów państwa oraz osłabiać zaufanie wyborców i opinii pub-
licznej do ich prawidłowego funkcjonowania (uchwała trybunału Konsty-
tucyjnego z dnia 13 kwietnia 1994 r., W 2/94, OtK 1994, nr 1, poz. 21).
2. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działal-
ności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, podobnie jak
13
Art. 1 Zakres podmiotowy ustawy
poprzedzająca ją ustawa z dnia 5 czerwca 1992 r. o tym samym tytule, sta-
nowi istotne ogniwo systemu prawnego ukierunkowane na ograniczenie
zjawiska korupcji w sferze publicznej. Wprowadzając zakaz łączenia okre-
ślonych funkcji publicznych z działalnością gospodarczą, ustawodawca zmie-
rza do usunięcia jednego ze z
ródeł korupcji i nadużyć, a ściślej, do zapobie-
żenia powstaniu układów, w których bezinteresowność osób pełniących
funkcje publiczne mogłaby zostać narażona przez zaangażowanie się w dzia-
łalność gospodarczą własną lub innych podmiotów, zwłaszcza spółek prawa
handlowego, i przez uwikłanie się w niepożądane zależności. temu celowi
służą ustawowe zakazy prowadzenia równolegle, pod różnymi postaciami,
działalności gospodarczej, adresowane do określonych kategorii osób uczest-
niczących w sprawowaniu władztwa publicznego, ale również w zarządzaniu
podmiotami gospodarującymi mieniem państwowym (uchwała składu sied-
miu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 paz
dziernika 2001 r., i KZP 9/2001,
Biuletyn Sądu Najwyższego 2001, nr 10, s. 17, Jurysta 2001, nr 11, s. 27).
3. Regulacje zawarte w ustawie antykorupcyjnej ukierunkowane są
przeciw powstawaniu układów korupcjogennych i mają w swoim zało-
żeniu pełnić rolę prewencyjną (cytowana powyżej uchwała Sądu Naj-
wyższego z dnia 18 paz
dziernika 2001 r.).
4. ustawa antykorupcyjna nie zawiera preambuły określającej
motywy jej uchwalenia, jednakże lektura jej przepisów pozwala je usta-
lić. chodzi w niej bowiem o przeciwdziałanie patologiom, polegającym
na wykorzystywaniu stanowisk przez osoby pełniące funkcje publiczne
dla czerpania korzyści materialnych w sposób sprzeczny z zasadami
współżycia społecznego, powszechnie uznawanymi standardami przy-
zwoitości, ogólnie akceptowanymi normami moralnymi, itp., a w szcze-
gólności przez stronnicze lub interesowne decyzje bądz
umowy, eksploata�
cję mienia państwowego i komunalnego, a także przez wpływ na decyzje
podmiotów gospodarczych lub nieobiektywną ocenę ich działalności
(udział w zarządach, radach nadzorczych i komisjach rewizyjnych okreś�
lonych spółek)  (por. G. Jyż, Kilka uwag w sprawie ustawy z dnia 5 czerw-
ca 1992 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gos�podarczej przez
os�oby pełniące funkcje publiczne. Radca Prawny 1993, nr 3 6, s. 40).
14
Zakres podmiotowy ustawy Art. 1
5. Ustawa antykorupcyjna, pomimo swego niemalże jedenastoletniego
obowiązywania i wielokrotnych nowelizacji  zawsze była i ciągle jest
przedmiotem uzasadnionej krytyki ze strony przedstawicieli piśmiennictwa
prawniczego. tytułem przykładu można wskazać poniższe zastrzeżenia:
a) postrzegana jest jako akt prawny wysoce nieprecyzyjny, stwarzający
znaczne trudności interpretacyjne (por. i. Galińska�Rączy; W sprawie
możliwości łączenia zatrudnienia w urzędzie s�karbowym na s�tano-
wis�ku pracy ds�. kontroli podatkowej z funkcją członka rady nadzor-
czej s�półek z udziałem Skarbu Pańs�twa i os�ób komunalnych. Opinia
prawna. Zeszyty Prawnicze 2006, nr 1, s. 130);
b) wskazuje się na liczne wątpliwości, jakie rodzą się w praktyce przy
stosowaniu zakazów z ustawy antykorupcyjnej i jednocześnie pod-
nosi nieodzowność  ingerencji ustawodawcy, by doprecyzować oraz
uzupełnić ustawowe zakazy (M. Bator, G. Ninard, Ograniczenia
prowadzenia działalności gos�podarczej przez os�oby pełniące funkcje
publiczne, PPH 2006, nr 6, s. 16);
c) ustawa antykorupcyjna przez nieprecyzyjne sformułowania nie gwa-
rantuje pewności i bezpieczeństwa obrotu prawnego (W. Gontarski,
Dziurawe prawo, Rzeczpospolita z 8 listopada 2003 r., s. c3);
d) przepisy antykorupcyjne zakazujące osobom sprawującym funkcje
publiczne, wśród nich wójtom, burmistrzom i prezydentom miast
oraz radnym, zajmowania różnych stanowisk i prowadzenia określo-
nej działalności gospodarczej są bardzo rygorystyczne. Zakazy usta�
nowiono bardzo szeroko i wywołują daleko idące konsekwencje  stąd
mogą budzić wątpliwości interpretacyjne (Samorządy pod s�ądową
kontrolą. Wywiad z prof. Januszem trzcińskim, Prezesem Naczel-
nego Sądu Administracyjnego. Rzeczpospolita z 15 maja 2006 r.).
6. Ustawa antykorupcyjna z 21 sierpnia 1997 r. zastąpiła ustawę anty-
korupcyjną z 5 czerwca 1992 r. Ustawodawca, uchwalając ustawę w 1997 r.,
wziął pod uwagą praktykę stosowania poprzedniej ustawy i dlatego, po
pierwsze  rozciągnął zakazy na nowe, dotychczas nimi nieobjęte stany
faktyczne, po drugie  zrezygnował z kryteriów ocennych, które pozwa-
lały dość swobodnie oceniać zakres zakazu, np. usunięto takie pojęcia,
jak  sprzeczność z obowiązkami pracownika samorządowego czy  po-
15
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym e-booksweb.pl - Audiobooki, ksiązki audio,
e-booki .