~ 1 ~
Wykład #1/ 15.03.2012r.
Polityka zdrowotna w Europie, cztery nurty:
" Unia Europejska
" WHO (biuro regionalne, Kopenhaga) np. strategia  zdrowie dla wszystkich od 1977
" Rada europy (Strasburg)  np. Karta Społeczna 1961r, Konwencja Bioetyczna 1997r.
" Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO  Genewa)  np. Konwencja o standardach
zabezpieczenia społecznego 1952r.
UE rozszerzenie
1951 Francja, RFN, Włochy, Holandia, Belgia, Luksemburg
1973 Dania, Irlandia, UK (sprzeciw de Gola, EFTA)
1981 Grecja  obecnie kryzys gosp.; reżimy totalitarne
1986 Hiszpania, Portugalia- kryzys gosp.; reżimy totalitarne
1995 Austria (okupacja po zakończeniu II wojny światowej; przynależność opatrzona ZSRR),
Finlandia, Szwecja
2004 Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Litwa, A
otwa, Estonia, Cypr, Malta
2007 Rumunia, Bułgaria ( w przyszłości Chorwacja, Turcja)
Kosowo  Hiszpania i Rosja nie uznają Kosowa
EFTA obecnie: Norwegia, Islandia, Szwajcaria
Droga do UE:
Traktat lizboński  1 grudnia 2009
Konstytucja dla Europy (2007) polska i UK bez praw podstawowych
Konstytucja dla europy 2004r, odrzucona
Traktat z Nicei 2001  reforma procesu decyzyjnego - NIEAKTUALNY
Traktat amsterdamski 1997
Traktat o unii europejskiej  traktat z Maastricht 1992,
Jednolity akt europejski 1986
Traktat fuzyjny 1965
Traktat ustanawiający EWG i EURATOM 1957
Traktat ustanawiający EWWiS 1951
1. Europejska Wspólnota Węgla i Stali
(EWWiS) podpisany 18 kwietnia 1951r. w Paryżu, weszły w Zycie 23 lipca 1952r. i wygasł 23 lipca
2002
2. Traktaty Rzymskie
Ustanawiające Europejską Wspólnotę Gospodarczą EWG, podpisany 25 marca 1957r., wszedł w życie
1 stycznia 1958r. Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gosp. I EUROATOM
3. Traktat Fuzyjny
Podpisany 8 kwietnia 1965r. w Brukseli, wszedł w życie 1 lipca 1967r. Ustanowił jedną Radę dla
ówczesnych trzech wspólnot europejskich.
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 2 ~
4. Układ z Schengen
14 czerwca 1985; RPA weszła do układu 21 grudnia 2007 (EFTA nie należy do Schengen!)
5. Jednolity akt Europejski  Haga i Luksemburg 1986 wszedł w życie 1 lipca 1987r.
Ustanowił niezbędne dostosowania w celu urzeczywistnienia koncepcji rynku wewnętrznego.
Swoboda przepływu ludzi, kapitałów, towarów, usług. Koncepcja rynku wew. Stanie się
ekonomicznym fundamentem integracji.
6. Traktat z Maastricht  traktat o unii europejskiej,  Stara unia
Popieranie zrównoważonego postępu gosp.; umacnianie gospodarczej i społecznej spójności oraz
ustanowienie unii gospodarczej i walutowej;
Potwierdzenie swej tożsamości na arenie międzynarodowej, poprzez realizację wspólnej polityki
zagranicznej i bezpieczeństwa, obejmującej docelowo określenie wspólnej polityki obronnej.
Umacnianie ochrony praw i interesów obywateli Państw Członkowskich poprzez ustanowienie
obywatelstwa Unii. Rozwijanie ścisłej współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw
wewnętrznych.
Trzy Filary UE (model świątyni)
I. Unia gospodarcza  wspólny rynek, wspólna polityka rolna i strukturalna, unia walutowa i
rozwój regionów
II. Unia polityczna  UE w stosunkach zewnętrznych występuje jako jeden podmiot.
III. Unia policyjno-sadownicza  współpraca policyjna i sadowa w sprawach akrnych,
wspólne rozwiązywanie problemów imigracji, przestępczości zorganizowanej, terroryzmu
i patologii społecznej.
Wszystkie Państwa wstępujące do UE zobowiązane były w pełni zaakceptować trzy filary. Od wejścia
w życie traktatu lizbońskiego podział UE na filary został zniesiony!
Wspólna Waluta ( Traktat z Maastricht  ecu) Madryt 1995; weszła do obiegu 1 stycznia 2002r.;
Europejska Unia Walutowa 17 krajów UE plus inne) (bez UK, Szwecji, Danii, Polski, Czech, Węgry,
Rumunia)
Kryzys Grecki
" Zadłużenie 2010r. ok. 170% PKB
" Rozrzutna polityka finansowa, przywileje socjalne, fałszowanie statystyk
" Grecja została uratowana przed bankructwem: pożyczki 110 mld Euro do 2012
" Cena: drastyczne reformy budżetowe, do których zobowiązała się Grecja, społeczne protesty;
" Opinie: Europie i strefie Euro brakuje przywództwa oraz kontroli nad politykami
budżetowymi państw członkowskich
" Prezes Europejskiego Banku Centralnego Jean-Claude Trichet: obecna sytuacja na rynkach
finansowych w Europie jest najtrudniejsza od II wojny, a być może od ! wojny światowej.
Deklaracja Ministrów Finansów UE 750 mld Euro dla Grecji
Kryzys w Irlandii
" Dług 2010 100% PKB deficyt 32% PKB
" Bezrobocie, Grudzień 2010 13,4 %
" Międzynarodowa pomoc finansowa (UE i MFW)  85 mld euro
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 3 ~
" Czteroletni plan ograniczenia wydatków o 15 mld euro
" Rząd przejął udział kontrolny w Bank of Ireland
" W ciągu najbliższych dwóch lat 100tys. Irlandczyków opuści ojczyznę  prognoza irlandzkiego
instytutu badań ekonomicznych i społecznych
Wykład #2/ 29.03.2012r.
Traktat Amsterdamski
" Zmieniający traktat o UE, traktaty ustanawiające wspólnoty europejskie oraz niektóre
związane z nimi akty
" Podpisany 2.10.1997, wszedł w życie 1.05.1999r.
" Wprowadził zmiany oraz nową numerację artykułów do traktatów WE i UE.
" Załączone są do niego skonsolidowane wersje Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu
ustanawiającego Wspólnotę Europejską
Traktat z Nicei
" Podpisany 26.02 2001r., wszedł w życie 1.02.2003r.
" Dotyczył głównie reform instytucjonalnych umożliwiających skutecznie funkcjonowanie Unii
po rozszerzeniu do 25 państw członkowskich (odejście od zasady jednomyślności, głosy
krajów ważone)
" Traktat z Nicei, Traktat o UE oraz Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską zostały ujęte
w wersji skonsolidowanej.
NOWA EUROPA  NAJNOWSZY TRAKTAT (LIZBOC
SKI)
" Wersje skonsolidowane Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej (Dziennik Urzędowy C 115 z 9 maja 2008r.)
" Podpisany 13 grudnia 2007r. (1 grudnia 2009  wszedł w życie)
" Zawiera zmiany w Traktacie o UE i traktacie o Wspólnocie Europejskiej (zamienia nazwę na
Traktat o Funkcjonowaniu UE)
" Powstał po fiasku Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy
" Znosi podział na Wspólnotę Europejską i UE i nadaje UE osobowość prawną
" Ratyfikowany przez wszystkie kraje (Irlandia odrzuciła na początku)
Mechanizmy Prawne
" Rawo pierwotne  stanowione przez państwa członkowskie jako część prawa
międzynarodowego (Traktaty)
" Prawo wtórne  stanowione przez organy wspólnotowe ( np. Rozporządzenia, Dyrektywy)
" W razie konfliktu, pierwszeństwo przysługuje zawsze prawu pierwotnemu
Normy prawa wtórnego
" Rozporządzenia (obowiązujące)
" Dyrektywy (obowiązujące)
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 4 ~
" Decyzje (konkretne i indywidualne)
" Zalecenia (postulaty dotyczące konkretnych adresatów)
" Opinie (nie ma obowiązku stosowania)
Miękkie prawo  (wyrażenie stanowiska, bez konsekwencji prawych w razie nieprzestrzegania)
" Termin używany w odniesieniu do różnych rodzajów quasi-prawnych instrumentów UE:
 kodeksy postępowania ,  wytyczne ,  komunikaty
" Instrumenty  miękkiego prawa są często używane w celu zasygnalizowania, w jaki sposób
Komisja Europejska będzie używała swoich kompetencji, jak będzie wykonywała swoje
zadania w ramach przysługującego jej swobodnego uznania.
UE 2009
" UE zamieszkuje 4898,8 mln obywateli co daje 3. Miejsce na świecie (za Chinami i
Indiami, przed USA)
" Zajmuje obszar 4 422 773 km3, suma terytoriów państw członkowskich daje 7.
Miejsce pod względem powierzchni (za Australią, przed Indiami)
" Największe miasto i metropolia  Londyn
" Największym obszarem miejskim Zagłębie Ruhry
"
Kompetencje EU po Traktacie Lizbońskim:
" Kompetencje wyłączne (funkcjonowanie rynku wew., unia celna, polityka monetarna krajów
które przyjęły walutę, zasoby morskie, wspólna polityka handlowa)
" Kompetencje dzielone  wspólne podejmowanie decyzji (wspólny rynek, polityka społeczna
(w zakresie spraw wymienionych w Traktacie, spójność ekonomiczna, społeczna i
terytorialna, rolnictwo i połów ryb, ochrona środowiska, zdrowie publiczne, ochrona
konsumenta, transport, energia)
" Kompetencje wspomagające
Rada Europejska  szczyt UE
" Głowy państw lub szefowie rządów państw UE;
" Zwykle 4 razy do roku
" Funkcje:
o Wybiera przewodniczącego Rady Europejskiej
o Mianuje wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki
bezpieczeństwa
Przewodniczący Radu Europejskiej  prezydent UE
o Reprezentowanie unii na zewnątrz w sprawach dot. wspólnej polityki zagranicznej i
bezpieczeństwa
o Premiera Belgii Herman Van Rompuy
o Objął urząd 1 grudnia 2009
Rada UE  formalnie najważniejszy urząd decyzyjny
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 5 ~
o Wydawanie aktów prawotwórczych (rozporządzenia)
Parlament Europejski 2009
o Odpowiednik jednoizbowego parlamentu reprezentująca obywateli państw należących do UE
o Członkowie 736 są wybieraniu na 5-letnią kadencję
o Oficjalna siedziba parlamentu- Strasburg, ale też Bruksela, w której odbywa się większość
obrad oraz mieszczą się biura poselskie, komisje parlamentarne i władze klubów
o Sekretariat, biblioteka i część zaplecza technicznego ma siedzibę w Luksemburgu
o Polska ma 50 posłów
o Parlament zatwierdza coroczny budżet
o Zatwierdza komisję i przewodniczącego komisji
o Prawo uchwalenia wotum nieufności wobec komisji (większość 2/3 głosów)
Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (Monsieur/ Madame
PESC) - Reprezentant Unii
Trybunał sprawiedliwości
" Instytucja sądownicza
" Kontroluje legalność aktów prawnych
" Może mieć wpływ na treść niektórych dok. politycznych
ZDROWIE PUBLICZNE / POLITYKA ZDROWOTNA W UNII EUROPEJSKIEJ
" Teza:  Zdrowie Publiczne i polityka zdrowotna nie są najmocniejszą stroną UE
(benchmarking)
" Odróżnienie Zdrowia publicznego i Opieki Zdrowotnej
" Zasada subsydialności (pomocniczości): Najpierw odpowiedzialność krajów członkowskich 
reszta to zadania dla UE
Efekt:
" Zdrowie Publiczne to kompetencje UE
" Opieka Medyczna to kompetencje krajów (system zdrowotny)
Polityka Zdrowotna w UE  Kompetencje Unii
" Deklaratywnie (w traktatach): tylko Zdrowie Publiczne
" Unia powstrzymuje się od interweniowania w sprawy organizacji i finansowania opieki
zdrowotnej
" Faktycznie: zaleca się wspólne wartości, troskę o bezpieczeństwo pacjenta, a niekiedy
Europejski Trybunał Sprawiedliwości idzie jeszcze dalej (zakres pozytywnego koszyka
świadczeń)  sugeruje, zaleca
Zdrowie publiczne w EU
" Bardzo szeroka koncepcja ZP
" Naturalność podejścia międzysektorowego
" Docenianie roli wiedzy, nauki i informacji
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 6 ~
" Docenianie demokratycznego charakteru decyzji o Zdrowiu Publicznym i udziału w nich
licznych partnerów
Dwie strategie (tak postępowano-tak analizowano)
" Podejście cząstkowe  dodajemy szczegółowe problemy co można czynić w nieskończoność -
z czasem zaczęto łączyć problemy (dominujące w przeszłości, ale trwa)
" Podejście syntetyczne  trzeba przyjąć koncepcję Zdrowia Publicznego (wyznaczyć zakres),
która stopniowo jest wypełniona treścią (współcześnie zdobywa przewagę)
Wykład #3/ 12.04.2012r.
Europejska Polityka Zdrowotna
1. ZDW 2000 (europejski dokument 1991) struktura programu:
" Cele zdrowotne
" Prozdrowotne style życia
" Zdrowe środowisko
" Właściwa opieka zdrowotna
" Strategie wspierające
2. Cele zdrowotne 1-12:
" Sprawiedliwość w zdrowiu
" Zdrowie, jakość życia
" Szanse dla osób niepełnosprawnych
" Zmniejszenie częstotliwości występowania chorób przewlekłych
" Zmniejszenie częstotliwości występowania chorób zakaz
nych
" Zdrowie osób w wieku podeszłym
" Zdrowe dzieci i młodzież
" Zdrowie kobiet
" Zmniejszenie częstotliwości występowania chorób układu krążenia
" Kontrola chorób nowotworowych
" Przeciwdziałanie wypadkom
" Zmniejszenie częstotliwości występowania zaburzeń psychicznych
i samobójstw
3. Prozdrowotne style życia 13-17:
" Właściwa prozdrowotna polityka
" Środowiska sprzyjające promocji zdrowia
" Rozwój kompetencji w sprawach zdrowia
" Pozytywne zachowania zdrowotne
" Zmniejszenie konsumpcji substancji szkodliwych
" Właściwa polityka w dziedzinie zdrowego środowiska
" Systemy zarządzania i zasoby na rzecz polityki środowiskowej
" Woda właściwej jakości
" Powietrze właściwej jakości
" Żywność właściwej jakości
" Zagospodarowanie odpadów i ochrona gleby przed zatruciem
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 7 ~
" Ekologia i bezpieczeństwo siedlisk ludzkich (np. właściwe umiejscowienie
śmieci)
" Zdrowie w środowisku pracy
4. Właściwa polityka dotycząca służby zdrowia 26-31:
" Właściwa polityka dotycząca służby zdrowia
" Zasoby dla służby zdrowia i właściwe systemy zarządzania
" Podstawowa opieka zdrowotna
" Opieka specjalistyczna i szpitalna
" Opieka nad przewlekle chorymi i chorymi wymagającymi szczególnej opieki
" Jakość opieki i właściwe technologie
5. Strategie wspierające 32-38:
" Badania naukowe
" Właściwa polityka dotycząca strategii wspierających
" Rozwój struktur i procesów zarządzania
" Rozwój zaplecza informacyjnego
" Rozwój zasobów ludzkich
" Partnerzy i sojusznicy w działaniach na rzecz zdrowia
" Problemy etyczne
Wykład #4/ 26.04.2012r.
Definicja zdrowia publicznego- cząstkowe:
" rezygnacja z definiowania zdrowia publicznego (ustalania jego zakresu) przed podjęciem
działań
" Podejmowania działań w sprawach, które z pewnością należą do zdrowia publicznego;
" Konsekwentne podejmowanie dalszych działań- nadal w sprawach, co do których nie ma
wątpliwości
" Suma kolejnych interwencji po podejmowanych latach aktywności przybliża definicję
zdrowia publicznego
" Definicja w ten sposób budowana nigdy nie jest kompletna
Problemy zdrowia publicznego- przykłady:
" AIDS/HIV
" eZdrowie
" narkotyki i uzależnienia lekowe
" choroby nowotworowe
" zdrowie psychiczne
" rzadkie choroby
" urazy i zranienia
" zachowania: nadwaga i otyłość, palenie papierosów, picie alkoholu
" stany zagrożenia: sporawa środowiska
" sieć nadzorująca choroby zakaz
ne
" krew, tkanki i ograny
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 8 ~
AIDS/ HIV
" zainteresowanie od lat osiemdziesiątych
" deklaracja dublińska luty 2004: Dublin, konferencja (wspólnie z WHO, UNAIDS, UNICEF)
poświęcona idei partnerstwa w walce z AIDS/ HIV
" deklaracja wileńska, wrzesień 2004: Wilno (szacunek i autonomia)
" AIDS/ HIV Civil Society Forum, Brussels, Wrzesień 2005
" Dokument: zasady i priorytety działań mających służyć zwalczaniu HIV/ AIDS w krajach UE I
w krajach sąsiadujących, grudzień 2005
" Deklaracja Bremeńska, marzec 2007, Bremen, konsekwentne wcielanie w życie przyjętych
zobowiązań.
" Nadzór (doskonalenie i harmonizacja systemów nadzoru umożliwiających zapobieganie
nowym zakażeniom)
" Dobrowolne poradnictwo i testowanie, opieka, leczenie i wsparcie (zwalczanie stygmatyzacji i
dyskryminacji)
" Badania naukowe (przystępne i łatwiejsze w stosowaniu metody terapeutyczne i
diagnostyczne, z udziałem sektora prywatnego)
" Stałe aktualizowanie statystyki
AIDS/ HIV 2005
" Zwiększenie zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego we wszystkie aspekty reagowania
na epidemię, również w opracowywanie polityki, wprowadzanie jej w życie, monitorowanie i
ocenę
" partnerstwo z sektorem prywatnym
" Nadzór: sieć EuroHIV, współfinansowana z Programu Zdrowia Publicznego
" Dostęp do informacji, edukacji i świadczeń (obywatele, osoby przyjmujące narkotyki drogą
dożylną, szczególne potrzeby osób migrujących)
Combating HIV/AIDS
" W krajach UE: zdecydowana większość zakażeń poprzez stosunki heteroseksualne i
homoseksualne stosunki męskie
" W krajach sąsiadujących z UE większość zakażeń przez iniekcje przy używaniu narkotyków
57%
" W krajach UE: wiele zakażeń spowodowanych przez stosunki heteroseksualne, przez
przybyszów z krajów, gdzie panuje epidemia HIV/AIDS ok 40%
" Grupy szczególnie narażone: homoseksualiści, commercial sex workers, więz
niowie
" W krajach UE: 30-50% nieświadomi nosiciele, w krajach sąsiadujących: ponad 70%
nieświadomych nosicieli;
Osoby zarażone: UE 700 tys., Federacja rosyjska 940 tys., Ukraina 410 tys.
HIV/AIDS:
" A
ączenie walki z HIV/AIDS z działaniami przeciwko biedzie i społecznemu wykluczeniu
" Przeciwdziałanie stygmatyzacji i dyskryminacji z powodu choroby (nosicielstwa)
" Wspieranie otwartego traktowania HIV/AIDS w debacie politycznej
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 9 ~
" Wyciąganie praktycznych wniosków z wcześniejszych deklaracji
" Rozwijać zainteresowania instytucji obywatelskiego społeczeństwa HIV/AIDS
" Na poziomie globalnym każdego roku prawie 3 mln ludzi ulega zakażeniu wirusem HIV
" Jeden procent tych nowych zakażeń występuje w UE
" ABC- naciska na edukację w zakresie unikania ryzykownych zachowań seksualnych
(abstynencja seksualna do ślubu, wierność w stałym związku) oraz stosowanie prezerwatyw
we wszystkich pozostałych przypadkach
" Programy zakładają w większości konieczność jak najwcześniejszej edukacji seksualnej,
zwłaszcza w zakresie stosowania prezerwatyw, zwiększanie ich dostępności oraz dostępności
terapii antyretrowirusowej
eHealth, eZdrowie
" Obejmuje wszelkie zastosowania technologii teleinformatycznych w zapobieganiu chorobom,
diagnostyce, leczeniu, kontroli oraz prowadzeniu zdrowego trybu życia.
" Pagery telefony komórkowe
" 1988: inicjatywa  advanced informatics in medicine
" 2000: eEurope 2002- an information society for all, action plan (Feira)
" 2002: eEurope 2005: tworzenie środowiska korzystnego dla inwestycji prywatnych I
tworzenia nowych miejsc pracy, pobudzania produktywności, modernizacji usług publicznych
I stworzenie każdemu możliwości uczestnictwa w globalnym społeczeństwie informacyjnym
" 2003: Ministrowie Zdrowia- przy okazji dorocznej konferencji poświęconej eHealth- popracie
dla rozwoju krajowych i regionalnych programów wdrażania ezdrowia, traktując je jako
integralną część całego programu Europa
2000: e-Europe 2002:
" Świadczeniodawcy pierwszego i drugiego szczebla staną się dysponentami infrastruktury
telematycznej
" Rejestrowania wzorów dobrej praktyki
" Kryteria jakości (benchmarking)
" Wspieranie rozwoju technologicznego
" Opracowanie na temat prawnych aspektów e-Health
" Europejska strona poświęcona tym problemom
e- Europe 2005:
" Aktywności polityczne i rozwiązania prawne;
" Wymiana doświadczeń wywodzonych z przykładów dobrej praktyki
" Wyznaczanie standardów (benchmarking)
" Koordynowanie realizowanych polityk
" Cele: podłączanie administracji publicznej, szkół, opieki zdrowotnej do łączy
szerokopasmowych
" Interaktywne usługi publiczne, dostępne dla wszystkich i oferowane na wielu platformach
" Świadczenia usług zdrowotnych dostępnych online
" Usuwanie przeszkód dla wdrażania sieci szerokopasmowych
" Przegląd przepisów wpływających na e biznes
" Tworzenie grupy zadaniowej zajmującej się bezpieczeństwem w sieci (Cyber Security)
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 10 ~
" Elektroniczna karta zdrowotna (duże trudności)
" Sieć informacji zdrowotnej (stan zdrowia, zasoby i instytucji systemów, informacja dla
pacjentów na temat świadczeń zdrowotnych i zasad ich dostępności (systemy w instytucjach,
regionach, krajach- np. NHS direct)
" Rozwiązania telematyczne (grupa zadaniowa zajmująca się tym problemem), liczne lokalne
inicjatywy
" Aktywności podejmowane w ramach ramowego programu badawczego
Inicjatywa wiodącego rynku (Lead Market Initiative- LMI)
" Jest otwarty na innowacyjne produkty i usługi, a także na rozwiązania technologiczne o
wysokim potencjale wzrostu
" Przemysł UE może rozwijać przewagi konkurencyjne przewodząc międzynarodowej wymianie
handlowej
" Władze publiczne podejmują niezbędne interwencje (jako urząd regulacyjny usuwający
przeszkody albo pośrednik ułatwiający kontakty między zainteresowanymi stronami)
Rynek eZdrowie:
" Rynek eZdrowie to jeden z szczęściu wiodących rynków LMI
" Szanse rynku eZdrowie: potencjał rynkowy związany z perspektywami wzrostu popytu i szans
rynkowych, zmiany demografii i profili chorobowości, nowe możliwości opieki zdrowotnej
" Systemy informacji klinicznych
" Telemedycyna
" Zintegrowane sieci informacyjne
" Systemy wspierające
Wykład #5/ 10.05.2012r.
Narkotyki i uzależnienia lekowe:
" Historyczne: problem dekadenckich elit
" Od lat sześćdziesiątych: problem coraz bardziej powszechny
" Grudzień 1996: decyzja w sprawie działań przeciwdziałających uzależnieniom od nielegalnych
środków, w ramach akcji zdrowia publicznego
" Kolejne strategie przeciwdziałania narkotykom od 1999
" Kolejne roczne sprawozdanie Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków
i Narkomanii (trzynaście od 2009)
" Liczne aktywności
" UE- współpraca z  Grupą Pompidou RE
" The co-operation group to combat drug abuse and illicit trafficking in drugs
" 1971, inicjatywa prezydenta G. Pompidou
" Początkowo: Francja, Belgia, Niemcy, Włochy, Luxemburg, Holandia, UK, obecnie 35 krajów
" 1980 sieć współpracy z ramach Rady Europy (council of europe)
" 1990 współpraca także z Europą Środkową
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 11 ~
" Misja: wspieranie polityk uzasadnianych dowodami naukowymi i efektywnych, realizowanych
przez kraje współpracujące. Zawsze bierze się pod uwagę realia sytuacji
Monar powstał 1981 w momencie kiedy władza nie chciała przyznać, że w Polsce jest problem
narkomanii.
Traktat z Lizbony art. 168: Unia uzupełnia działanie Państw Członkowskich w celu zmniejszenia
szkodliwych dla zdrowia skutków narkomanii, włącznie z informacją i profilaktyką.
" EU Drugs Action Plan for 2009-2012- plan zwalczania używania narkotyków na lata 2009-
2012. Główny cel: Znaczące zmniejszenie częstotliwości używania narkotyków oraz
znaczące zmniejszenie dolegliwości społecznych i zdrowotnych szkód wywoływanych
używaniem i handlem narkotyków.
" Cele:
Usprawnienie współpracy i koordynacji podmiotów zaangażowanych
w przeciwdziałanie używania narkotyków
Podniesienie stanu świadomości członków społeczeństwa, instytucji
społeczeństwa obywatelskiego i instytucji rządowych
Zmniejszenie popytu na narkotyki
Ograniczenie podaży narkotyków
Intensyfikacja współpracy międzynarodowej
Głębsze rozumienie problemu
" Narkotyki i uzależnienia lekowe raport 2010:
Wzrost zapotrzebowania na narkotyki szczególnie wśród młodych ludzi
Wzrost doustnego zażywania narkotyków (ekstaza, narkotyki
syntetyczne, heroina)
Narastający problem przedawkowania, szczególnie amfetaminy
Wysoka częstotliwość występowania żółtaczki typu C oraz HIV/ AIDS
Wysoka, relatywnie, częstotliwość zgonów będących skutkiem kontaktu z
narkotykami
" Young people and drugs among 15-24 year-old: analytical report/ may 2008.
Kanały informowania młodych ludzi o ryzyku I efektach:
" Kampania medialne 46%
" Szkolne program prewencyjne 39%
" Internet 35%
" Przyjaciele 26%
" Rodzice lub opiekunowie 18%
" Policja 10%
" Nikt nie było informowany 8%
" Materiały w specjanych centrach 7%
" Linia zaufania telefoniczna 2%
" Inne
" Civil Society Forum on Drugs in the EU- element obywatelskiego społeczeństwa ogłosili:
Międzynarodowy dzień walki z nadużywaniem narkotyków i nieleglnym handlem
narkotykami 26.06.2009r.
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 12 ~
Zasada  wspólnej odpowiedzialności
Zachęcanie wszystkich- organizacje i osoby prywatne, osoby zawodowo
zajmujące się tą dziedziną, lecz także każdego członka społeczeństwa
Podpisanie deklaracji i podjęcie zobowiązania, które będzie stanowiło
jedną z odpowiedzi na problem narkotykowy
W obecności Nikolasa Aliagasa, dziennikarza oraz Jerzego Owsiaka-
działacza społecznego
Oficjalne rozpoczęcie europejskiej kampanii w sprawie narkotyków
Uroczystość, przedstawiciele 120 europejskich podmiotów działających
na tym polu.
" Choroby nowotworowe:
Narastająca świadomość, że to największe zagrożenie
Marzec 1996: decyzja w sprawie przygotowania i wdrażania planu
zwalczania chorób nowotworowych w ramach działań zdrowia
publicznego, na lata 1996-2000;
1997; europejska baza danych (EUCAN): rejestrowani i udostępnianie
informacji na temat zachorowań na choroby nowotworowe
Listopad 2002: system monitorowania 23 typów chorób nowotworowych
(scenariusz do 2020)
2003: tymczasowy raport nt. zagrożenia chorobami nowotworowymi.
Cele programu: budowanie i rozwinięcie systemu rejestracji przypadków:
częstotliwość zachorowań (nowe przypadki), umieralność, chorobowość,
przeżywalność;
" Europejski Kodeks Walki z Rakiem 2003 (trzecia wersja) choroby nowotworowe:
Nie pal, unikaj otyłości, bądz
aktywny fizycznie, jedz warzywa i owoce,
unikaj opalania się, unikaj substancji kancerogennych, korzystaj z badań
przesiewowych (badania cytologiczne), badaj piersi, także
mammograficznie (kobiety po 50), badaj jelito grube, zaszczep się
przeciwko żółtaczce B;
" Bruksela dnia 22.12.2008 COM (2008) 882: sprawozdanie komisji dla Rady, Parlamentu
Europejskiego, Komitetu Ekonomiczno- Społecznego i Komitetu Regionów
o Zalecenie Rady określa podstawowe zasady najlepszej praktyki we wczesnym
wykrywaniu raka i zachęca państwa członkowskie do podjęcia wspólnych działa ń
w celu wdrożenia krajowych programów populacyjnych badań przesiewowych w
kierunku raka przy zapewnieniu właściwej jakości na wszystkich poziomach oraz
w oparciu o europejskie wytyczne
o Zaktualizowane wytyczne UE dotyczące raka piersi i szyjki macicy zostały ostatnio
opublikowane przez Komisję
o Europejskie wytyczne dotyczące badań przesiewowych w kierunku raka jelita
grubego są obecnie przygotowywane.
" Wytyczne:
o Europejskie wytyczne dotyczące zapewnienia jakości w badaniach
przesiewowych w kierunku raka piersi i w diagnostyce
o Europejskie wytyczne dotyczące zapewnienia jakości w badaniach
przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 13 ~
Wykład #6/ 17.05.2012r.
Palenie papierosów:
o Lipiec 1989: zalecenia służące ochronie osób niepalących przed skutkami biernego palenia
(instytucje edukacyjne, zdrowotne, sportowe, publiczny transport)
o 1989: zakaz reklam
o 1992: regulacja produkcji tytoniu, a także utworzenie Wspólnotowego Funduszu tytoniowego
o 2002: założenia nowej strategii
Fundusz tytoniowy:
o Uświadomienie szerokiej publiczności szkodliwych skutków palenia papierosów, także
negatywnych skutków biernego palenia
o Podkreślenie znaczenia i poprawa efektywności oddziaływania informacji udostępnianej
członkom społeczeństw na temat szkodliwych skutków palenia
o Działania sprzyjające zapobieganiu palenia i zaprzestaniu palenia
o Udostępnianie stosownej informacji odpowiednim władzom krajowych i przedstawicielom
zainteresowanych sektorów
Zielona Księga:
o Europa wolna od dymu tytoniowego: alternatywy dla polityki ogólnoeuropejskiej styczeń
2007
o Narażenie na środowiskowy dym tytoniowy (ETS)_ zwane także  niezamierzonym
wdychaniem dymu tytoniowego - pozostaje nadal szeroko rozprzestrzenionym z
ródłem
nadmiernej zapadalności i umieralności w UE
o Skoordynowane działania na rzecz  Europy wolnej od dymu tytoniowego stanowią jeden z
priorytetów polityki Komisji w dziedzinie ochrony zdrowia publicznego
o Celem Zielonej Księgi jest uruchomienie procesu szerokich konsultacji i otwartej debaty
publicznej na temat najlepszych metod prowadzących do rozwiązania problemu biernego
palenia w UE.
Zalecenie Rady z 30.11.2009 w sprawie środowisko wolnych od dymu tytoniowego:
o Dobrowolne działania polityczne na poziomie krajowym okazały się nieskuteczne z punktu
widzenia ograniczenia narażenia na dym tytoniowy
o Wiążące prawodawstwo państw członkowskich wyposażone we właściwe mechanizmy
egzekwowania i monitorowania jest skutecznym narzędziem zapewniającym odpowiednią
ochronę ludzi przez zagrożeniem dla zdrowia, jakie stanowi wtórny dym tytoniowy
Zalecenie dla państw członkowskich 2009  zakaz palenia :
o Skuteczna ochrona przed narażeniem na tym tytoniowy w:
o Zamkniętych miejsca pracy
o Zamkniętych obiektach publicznych
o Środki transportu publicznego
o W innych miejscach publicznych (art. 8 Ramowej konwencji WHO)
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 14 ~
o Najpóz
niej w terminie 3 lat od przyjęcia niniejszego zalecenia
Traktat z Lizbony: parlament Europejski i Rada mogą ustanowić środki zachęcające, których
bezpośrednim celem jest ochrona zdrowia publicznego w związku z tytoniem, z wyłączeniem
jakiejkolwiek harmonizacji przepisów ustawowych i wykonawczych Państw Członkowskich.
Picie alkoholu:
o Stare tradycje (Biblia, Bachanalia)
o Współczesne: jeden z najpoważniejszych problemów w wielu krajach
o Kwestia mody
o Kwestia  kultury picia : regularnie, małe ilości; duże ilości; jak często; a co z jedzeniem?
o Sprawa odrzucania przez otoczenie, czy akceptacja;
o W Europie: strefa wina, piwa, wódki
o 19889: ograniczenia reklam telewizyjnych (ochrona nieletnich, zakaz przedstawiania
pozytywnych skutków alkoholu, nie jest środkiem leczniczym);
o 2001: ograniczanie dostępu dzieci i młodzieży do alkoholu
o Marzec 2005: nowe problemy: prowadzenie pojazdów, picie przez dzieci i młodzież (limity
wieku), informacja i reklama, dostępność i ceny, ochrona osób trzecich (rodziny i inni),
profilaktyka i leczenie;
o 1989/1997: Television without Frontiers/ Audiovisual Media Services Directive
o The single European market- one of the biggest achievements of European integration-
applies to television broadcasts as much as anything else.
o Artykuł 15: Telewizyjna reklama I telezakupy napojów alkoholowych- kryteria:
o A) nie mogą być specjalnie skierowane do małoletnich, a w szczególności przedstawiać
małoletnich spożywających napoje alkoholowe
o B) nie mogą łączyć spożywania alkoholu ze zwiększoną wydolnością fizyczną bądz

kierowaniem pojazdami
o C) nie mogą tworzyć wrażenia, iż spożywanie alkoholu ma pozytywny wpływ na sukces
społeczny bądz
seksualny
o D) nie powinny zawierać stwierdzeń, iż alkohol posiada właściwości lecznicze, jest środkiem
stymulującym, uspokajającym lub sposobem rozwiązywania konfliktów osobistych
o E) nie powinny zachęcać do nieumiarkowanego spożycia alkoholu bądz
przedstawiać
abstynencji lub umiarkowanego spożycia w negatywny sposób
o F) nie powinny podkreślać wysokiej zawartości alkoholu w napojach alkoholowych jako cechy
wpływającej pozytywnie na jakość napoju.
Wykład #7/ 31.05.2012r.
Strategia lizbońska- marzec 2000
" Długofalowy program społeczno-gospodarczy UE
" Przewodni cel: uczynienie z Unii wiodącej gospodarki świata do 201 roku.
" Działania systemowo-regulacyjne:
o Szybkie przechodzenie do gospodarki opartej na wiedzy
o Liberalizacja i integracja poszczególnych tynków i sektorów gospodarki
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 15 ~
o Rozwój przedsiębiorczości
o Wzrost zatrudnienia i zmiana modelu społecznego
o Dbałość o stałe fundamenty rozwoju i środowisko naturalne
" Otwarta metoda koordynacji:
o Zdecentralizowana metoda koordynacji polityki wszystkich krajów członkowskich UE
o Należy do perswazyjnych metod realizacji wspólnych przedsięwzięć
" Etapy metody otwartej koordynacji:
o Uzgodnienie wspólnych celów
o Przeniesienie tych celów do programów narodowych czy regionalnych
o Uzgodnienie sposobów mierzenia realizacji tych celów (wskaz
niki)
o Monitorowanie, ocena i porównanie między sobą najlepszych przykładów w danej
dziedzinie działania
" Europejska Agenda Społeczna:
" PRZYJ
TA W Nicei w grudniu 200r. przez RE
" Odgrywa kluczową rolę w budowaniu ekonomicznego wzrostu (Strategii Lizbońskiej) przez
rozwój polityki społecznej
" Zwalczanie biedy oraz wszelkich form wykluczenia i dyskryminacji w celu promowania
integracji społecznej (reedukacja zjawiska ubóstwa do 2010 roku)
" Europejska Agenda społeczna:
o I. zapewnienie dostępu do pracy, zasobów, praw, dóbr i usług dla wszystkich
o Zapobieganie ryzyku wykluczenia
o Pomoc najbardziej narażonym (wspieranie najsłabszych)
o Mobilizacja wszystkich aktorów/organizacji ze sfery polityki gospodarczej i społecznej
" 14/04/98 Communication from the commission- na temat rozwoju polityki zdrowia
publicznego we Wspólnocie Europejskiej
" Potrzeba rozwoju polityki zdrowia publicznego we Wspólnocie Europejskiej:
o W związku z nowymi postanowieniami Traktatu
o Z nowymi wyzwaniami i dotychczasowymi doświadczeniami
" Communication on the development of Public Health Policy (1998). Problem zdrowia
publicznego:
o Koszty opieki zdrowotnej (także w związku z problemem zakresu publicznej
odpowiedzialności)
o Tredny demograficznej (przede wszystkim starzenie się społeczeństw)
o Czynniki technologiczne i inne wpływające na stronę podażową (np. nowe leki,
medycyna telematyczna)
o Zmiany/ reformy w systemach zdrowotnych (np. potrzebne dowody efektywności)
o Oczekiwania i niepokoje obywateli (np. odrzucanie (jawnego) racjonowania)
o Zatrudnienie (np. sektor zdrowotny jako wielki pracodawca- 10% zatrudnionych)
" 16.05.200- Communication from the commission o potrzebie strategii zdrowotnej Wspólnoty
Europejskiej
" Strategia zdrowotna (poszukiwania):działania na poziomie Wspólnoty powinny zostać
określone w jednym całościowym programie, trwającym przynajmniej 5 lat i obejmującym 3
ogólne cele:
o Lepsze informowanie na temat rozwoju zdrowia publicznego
o Szybkie reagowanie na zagrożenia dla zdrowia
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]
~ 16 ~
o Zajmowanie się czynnikami warunkującymi zdrowie poprzez promocje zdrowia
i zapobieganie chorobom
o Poparte działaniami międzysektorowymi i wykorzystaniem wszystkich odpowiednich
instrumentów traktatowych
" Rezolucja rady z 29.06.2000 roku (kontynuacja konferencji w Evora na temat czynników
warunkujących zdrowie)
" Znaczenie nowej wspólnotowej strategii zdrowia publicznego opartej na działaniach,
dotyczących konkretnych czynników warunkujących, podejmowanych w istniejących
programach
" Zwłaszcza w odniesieniu do tytoniu, żywienia i alkoholu.
" Determinanty zdrowotne- postulowane w programach zdrowia publicznego:
o Style życia: palenie papierosów, odżywianie, narkotyki (leki), zdrowie psychiczne,
alkohol;
o Społeczno-ekonomiczne: nierówności (w zdrowiu);
o Środowiskowe: zanieczyszczenia, promieniowanie elektromagnetyczne, wypadki
i urazy;
o Genetyczne (badania prenatalne);
" Decyzja nr 1786/2002/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23.09.2002 przyjmująca
program działań Wspólnoty w dziedzinie & .
" Program 2003-2008:
o Wspólnota jest zaangażowana w promocję i poprawę stanu zdrowia, zapobieganie
chorobom i zwalczanie potencjalnych zagrożeń dla zdrowia
o W celu maksymalnego zmniejszenia zachorowalności, przedwczesnych zgonów oraz
niepełnosprawności prowadzącej do zmniejszenia aktywności
o Priorytetem powinny być działania promujące zdrowie w dziedzinach
najpoważniejszych obciążeń chorobowych
o Program powinien wspierać rozwój zintegrowanej międzysektorowej strategii, która
zapewni, że polityki i działania Wspólnoty będą się przyczyniać do ochrony
i promowania zdrowia
o W tym celu program powinien brać pod uwagę znaczenie edukacji, kształcenia
i tworzenia sieci
Autor: Sylwia Sobieralska; [e-mail]