Mitologia grecka - nimfy, dzieci bogów
Achilles - "Bezwargi". Bohater "Iliady" Homera. Najdzielniejszy z Greków walczących pod Troją, syn Peleusa i
Tetydy, zabójca Hektora. Jako niemowlę Achilles został obmyty przez Tetydę w wodach Styksu, co uczyniło go
odpornym na ciosy. Przez nieuwagę matki wrażliwa pozostała jednak pięta (tzw. pięta Achillesa). Zginął
trafiony w nią strzałą Parysa.
Adrasteja - "Nieunikniona". Nimfa górska, która wraz z Amalteą, Io i Kynosurą opiekowała się małym Zeusem.
Była siostrą Io, córką Inachosa, który spłodził je z nimfą- kozą Amalteą. Adrasteja była wieszczą staruchą
jesieni. Z Amalteą i Io tworzyła triadę księżycową.
Aganippidy - nimfy z
ródła Aganippe, dające poetom natchnienie.
Agenor - Agenor był potomkiem Io, gdyż ta, po przywróceniu jej ludzkiej postaci i ucieczce do Egiptu została
poślubiona Telegonosowi. Z tego związku narodził się Epafos, który miał z kolei piękną córkę- Libię. Agenor
był synem Libii i Posejdona, bratem bliz
niaczym Belosa. Opuścił on Egipt, by osiedlić się w krainie zwanej
Kanaan, gdzie został władcą Tyru i poślubił Telefassę, zwaną też Argiope. Z tego małżeństwa zostały spłodzone
takie dzieci jak Kadmos, Fojniks, Killiks, Tazos, Fineus i tylko jedna córka- Europa, przyszła oblubienica Zeusa.
Ajakos, Eak - król Eginy, założyciel rodu Ajakidów. Słynny z prawości syn Zeusa i nimfy Eginy lub Ajginy.
Jego wściekła matka zatruła rzekę, z której korzystał lud Eaka. Jednak z pomocą Zeusa wszystko skończyło się
dobrze. Poślubił Endeis z Megary. To jego zabrali do towarzystwa Apollo i Posejdon, gdy za karę musieli
budować mury Troi. Po śmierci ustanowiony przez bogów jednym z sędziów sprawujących w Hadesie sąd nad
duszami zmarłych. Stał wraz z pozostałymi na rozstaju trzech dróg w pobliżu Erebu i sądził dusze
Europejczyków. Podobno też trzyma klucze do Tartaru, pobiera myto i kontroluje duchy sprowadzone przez
Hermesa bez zgody Atropos.
Ajetes - syn Heliosa i Oceanidy, król Kolchidy, ojciec Medei.
Akmon - syn Gai, ojciec Uranosa i Charona.
Amaltea, Amalteja, Amalthea - "Młoda". Była nimfą, córką króla Krety, opiekunką małego Zeusa, chroniącą
go przed Kronosem lub też koza, która karmiła Zeusa, ułamany przez Zeusa w czasie zabawy róg kozy Amalteji
stał się za jego sprawą tzw. "rogiem obfitości". Po śmierci kozy wdzięczny Zeus zrobił z jej skóry tarczę- Egidę,
a samą Amalteę przeniósł między gwiazdy. Była matką Io i Adrasteji.
Amazonki - (gr. amadzones = bez piersi), plemię kobiet wywodzące się od Aresa i nimfy Harmonii. Ich
królestwo miało być umiejscowione nad Morzem Czarnym lub w Tracji. Ściskały prawą pierś, żeby lepiej
posługiwać się łukiem. Tworzyły społeczność wyłącznie kobiecą, rządzoną przez królową (np. Hipolita,
Pentezylea (Pentesilea), Antiopa, Telestris). Z potomstwa, pochodzącego z krótkotrwałych związków,
wychowywały jedynie dziewczęta, chłopców okaleczano, porzucano lub zabijano.
Amfion i Zetos - synowie Zeusa i Antiopy, królewny tebańskiej, bliz
niacy. Skrzywdzeni w dzieciństwie przez
stryja, Likosa, gdy dorośli, wystąpili w obronie matki dręczonej przez Dirke (żonę Likosa) i pomścili jej
krzywdę. Po śmierci Likosa obydwaj objęli rządy w Tebach. Amfion, poeta i muzyk, czarował grą kamienie,
które same ułożyły się w mur o siedmiu bramach. Jego żoną była Niobe córka Tantala. Był ojcem Niobów.
Zetos ożenił się z Tebe- nimfą leśną. Zamordowani przez Apolla i Artemidę.
Amfitryta - najpiękniejsza z Nereid, córka Nereusa i Doris. Małżonka Posejdona, z którym dzieliła władzę nad
morzami. Ukazywana jest zazwyczaj razem z mężem na rydwanie zaprzężonym w trytony, jako poważna
niewiasta, z welonem lub siatką na włosach, często także w otoczeniu delfinów i ryb. Amfitryta była matką
Trytonów, Rode i Bentesikyme. Uchodziła za niewiastę dobrą, ale gdy Posejdon zdradził ją ze Scyllą i Meduzą
obydwie zmieniła w odrażające potwory.
Anteusz - syn Gai i Posejdona, najpotężniejszy z gigantów. Trudny do pokonania, ponieważ odzyskiwał siły w
zetknięciu z Matką-Ziemią. Mieszkał w Libii i zmuszał podróżujących do walki ze sobą. Anteusza pokonał
dopiero Herakles, unosząc go i pozbawiając siły przez oderwanie od Ziemi.
Aon - syn Posejdona, heros beocki lub mityczny król Teb.
Ardalos - syn Hefajstosa i Charyty Aglai. Wynalazca fletu. Był założycielem sanktuarium muz.
Aretuza - nimfa z orszaku Artemidy. Prześladował Alfejos. W ucieczce przed nim Aretuza schroniła się na
wyspę Ortygię w okolicy Syrakuz, gdzie została zamieniona w wytryskające z ziemi z
ródło. Pewnego dnia gdy
Aristajos przyszedł nad rzekę Penejos, chcąc zastać tam Kyrene i Najady spotkał Aretuzę, swoją ciotkę, która
usłyszała jego błagalne wołanie. Zaprosiła go do podwodnego pałacu Najad na dnie rzeki. Według mitu Aretuza
za sprawą Apollona była matką poety Linosa.
Argonauci - 50 herosów, którzy na statku Argo pod wodzą Jazona wyruszyli do Kolchidy po "złote runo"
cudownego barana. Do Argonautów należeli m.in.: Atalanta- jedyna kobieta w tej wyprawie, Herakles-
największy z herosów, Idmos i Mopsos- legendarni wieszczbiarze, Kastor i Polluks- synowie Ledy, Linkeus- o
tak bystrym wzroku, że widział pod ziemią, Meleager- brat żony Heraklesa, Dejaniry, Nauplios- ojciec
Palamedesa, znany trickster, Oileus- ojciec Ajasa Młodszego, Orfeusz- wielki śpiewak i lirnik, Peleus- ojciec
herosa Achillesa, Periklymenos- syn Posejdona, Telamon- ojciec Ajasa Starszego, Tisyf- sternik na Argo, Zetes i
Kalais- skrzydlaci synowie Boreasza.
Arion - pochodził z wyspy Lesbos, był synem Posejdona i nimfy Oneai. Słynny poeta i kitarzysta, popłynął na
Sycylię do Tajnaros, gdzie został zaproszony, by wziąć udział w zakończonych dla niego zwycięsko igrzyskach
muzycznych. Arion zdobył nagrodę, a jego wielbiciele obsypali go tak wspaniałymi darami, że wzbudziło to
chciwość żeglarzy, którzy mieli przewiez
ć go z powrotem do Koryntu. Arion został zmuszony wyskoczyć za
burtę, ale został cudownie ocalony przez delfiny, rozmiłowane w jego śpiewie. Uważa się go również za
wynalazcę dytyrambu ku czci Dionizosa.
Arkas - był synem Zeusa i Kalliope, heros arkadyjski. Został zabity przez Likaona który potrawą z jego ciała
podjął Zeusa. Jego synem był Azan.
Atlantydy - wszystkie córki Atlasa: Plejady, Hiady, Hesperydy.
Atlas - syn Japetosa i Klimene. Najstarszy brat Menojtiosa, Prometeusza i Epimeteusza. Panował on nad
Atlantydą. Za udział w Tytanomachii skazany przez Zeusa na dz
wiganie sklepienia nieba, gdzieś na dalekim
zachodzie. Najbardziej znanym wątkiem mitu jest spotkanie Atlasa z Heraklesem, który w ramach jednej ze
swych prac miał zdobyć złote jabłka Hesperyd. Atlas zaoferował Heraklesowi swoją pomoc, pod warunkiem, że
ten zastąpi go w podtrzymywaniu nieboskłonu. Gdy powrócił nie chciał znowu przyjąć ciężaru na swoje barki i
zaproponował, że sam zaniesie je Erysteusowi. Herakles pozornie zgodził się na to, poprosił jedynie Atlasa, aby
ten przez chwilę potrzymał sklepienie, co pozwoli Heraklesowi odpowiednio ułożyć ciężar na barkach. Poprzez
ten podstęp Atlas został zmuszony nadal wypędzać swój obowiązek. Ojciec wielu córek: siedmiu Plejad, a także
Hyad i 3 Hesperyd, zwanych Atlantydami. Jego córką była również plejada Maja- matka Hermesa. Podobno
Perseusz zmienił go w kamień pokazując głowę Gorgony.
Augiasz - król Elidy ( na Peloponezie), właściciel ogromnego stada wołów i koni. Syn Heliosa i nimfy Rode-
córki Posejdona i Amfitryty. Oczyszczenie jego stajni, od lat nie porządkowanych, było jedną z 12 prac
Heraklesa. Ponieważ Augiasz nie chciał oddać obiecanej części bydła, w zamian za posprzątanie w jeden dzień
wszystkich stajni (Herakles przeprowadził rzeki, wymywając stajnie), został zabity w gniewie przez tego herosa.
Bakche - nimfa ze wzgórza Nysa, opiekunka małego Dionizosa.
Belos - syn Posejdona i Libii, brat Agenora, ojciec Ajgyptosa, Danaosa, Kafeusa, Lami.
Bentesikyme - córka Posejdona i Amfitryty, siostra Rode i Trytona.
Beroe - córka Afrodyty i Adonisa, siostra Golgosa, założycielka miasta Beroi.
Bojotos - brat bliz
niak Eola, syn Posejdona i Arne.
Britomartis - "Słodka Dziewczyna". Była córką Zeusa. Żyła na Krecie, spędzając czas na łowach. Minos,
władca Knossos, zapałał do niej miłością i zapragnął uczynić z niej swoją kochankę. Zdołała przed nim uciec i,
w rozpaczy, by zachować swe dziewictwo, rzuciła się ze skały do morza. Król ostatecznie zaprzestał pościgu,
gdy boginka Britomartis znalazła azyl w świętym gaju Artemidy i została jej wierną towarzyszką.
Bromie - nimfa ze wzgórza Nysa, opiekunka małego Dionizosa.
Broteas - brzydki syn Ateny i Hefajstosa, myśliwy, utrzymywał, że ogień nie zrobi mu krzywdy. Wzgardzona
przez niego Artemida zesłała na niego szaleństwo w wyniku czego rzucił się w płomienie i zginął.
Buzyrys - syn Posejdona i Lysianassy. Król Egiptu. Brat Antajosa. Kiedyś jego królestwo przez osiem lat
nawiedzały susze i głód. Posłał on po greckich wieszczków, by poradzili co ma robić. Jego bratanek, uczony
wieszczek, Frazjos, oświadczył, że głód ustąpi jeżeli złożą w ofierze Zeusowie cudzoziemca. Buzyrys zaczął od
samego Frazjosa i póz
niej składał w ofierze przypadkowych gości, aż zjawił się Herakles i pozwolił kapłanom
zawlec się do ołtarza. Przewiązali mu włosy wstążką, a Buzyrys wzywając bogów uniósł topór, kiedy Herakles
zerwał więzy i zamordował Buzyrysa, jego syna Amfidamasa i wszystkich kapłanów.
Byzas - syn Posejdona. Założył miasto i od swego imienia nazwał je Bizancjum.
Charon - przewoz
nik dusz (za obola wkładanego zmarłym do ust) przez rzekę Styks lub Acheron, na sąd do
Hadesu. Wyobrażany w odrażającego postaci skąpego starca w ubiorze niewolnika, z wiosłem, często w łodzi.
Kiedy Herakles poszedł do Tartaru, aby pojmać Cerbera, Charon, przestraszony muskularną sylwetką herosa
przewiózł go bez słowa, za darmo na swojej rozchybotanej łodzi na drugą stronę. Gdy dowiedział się o tym
Hades, ukarał przewoz
nika za naruszenie przepisów. Tak więc Charon został na cały rok zakuty w kajdany.
Według jednego z mitów Charon był synem Erebu i Styksu.
Charyty - uważane za boginie uosabiające piękno, wdzięk, przyjaz
ń i upajające uroki życia ludzkiego oraz
przyrody. Córki Zeusa i jego żony Eurynome, należały do bóstw niższej rangi. Według najbardziej
rozpowszechnionej wersji mitu były trzy i nosiły imiona: Eufrosyne- "Radosna", Talia- "Kwitnąca", Aglaja-
"Świetlista". W Atenach czczono dwie Charyty: Aukso (czyli "Wzrost") i Hegemone (czyli "Panowanie").
Przedstawiane zwykle w postaci nagich dziewcząt. W mitologii rzymskiej- Gracje. Były towarzyszkami
Afrodyty i zajmowały jedną z głównych ról w jej orszaku. To one były też obecne przy narodzinach bogini i
podarowały jej pas pożądania.
Chiron, Chejron - syn Nefele i Iksjona. Centaur, jedyny słynny z prawości, mądrości i wiedzy medycznej.
Znany jest jako wychowawca Achillesa, Asklepiosa, Jazona i innych bohaterów. Gdy został zraniony zatrutą
strzałą Heraklesa nie mógł umrzeć gdyż jako jedyny z centaurów został obdarzony nieśmiertelnością,
dobrowolnie rzekł się jej na rzecz uwolnienia Prometeusza.
Dachasen - olbrzym. Syn Gai, który urodził się jako starzec.
Dafne - nimfa, córka boga rzeki Penejos i Gai. Jedna z ulubienic Artemidy. Dafne była dziewiczą łowczynią,
która z uciechą oddawała się włóczędze po leśnych ostępach. Pewnego dnia Eros w odpowiedzi na obelgi
Apollina wypuścił swoje strzały w jego stronę. Pierwsza, ze złotym grotem, trafiła w Apolla i ten od razu
zakochał się w Dafne. Druga strzała miała ołowiany grot i sprawiła, że Dafne pozostała nieczuła na zaloty boga.
Ścigana przez zakochanego w niej Apollona błagała bogów o ratunek. Zeus zamienił ją w drzewo laurowe, odtąd
ulubione Apollona.
Damasen - olbrzym, syn Gai, przyszedł na świat z brodą i w pełni gigantycznych sił.
Dardanos - syn Zeusa i Elektry. To on założył Troję i nadał jej nazwę.
Deukalion i Pyrra - Deukalion był synem Prometeusza, królem Ftyi, a Pyrra córką Pandory i Epimeteusza. Byli
praworządną i dobrą parą małżeńską. Jako jedyni godni tego ludzie zostali wyratowani przez Zeusa z potopu
zesłanego przez bogów na zdegenerowaną rasę ludzką. Ich arka dryfowała przez dziewięć dni, aż wreszcie
zatrzymała się na szczycie góry Parnas. Deukalion upewnił się o zakończeniu potopu wysyłając gołębia. Po
opadnięciu wód, na polecenie ojca Deukaliona- Prometeusza rzucali za siebie kamienie, z których wyłoniło się
nowe pokolenie tzw. "kamiennych" ludzi"- zostali oni stworzeni by odbudować obumarłą ziemię. Z ich związku
narodził się Hellen.
Diomedes - syn Aresa i Kyrene, zabijał wszystkich cudzoziemców i karmił nimi swoje rumaki. Zabił go
Herakles.
Dione - córka Uranosa i Gai. W jednej z wersji mitu Dione została matką Afrodyty, za sprawą Zeusa. Dione była
boginką dębu, w którym gniez
dził się kochliwy gołąb. Bardzo możliwe, że Dione była póz
niej żoną Tantala. Z
tego związku narodzili się Pelops i Niobe.
Dioskurowie - synowie Zeusa i Ledy. Czyli Kastor i Polluks. "Bóbr" i "Wiele Słodkiego Wina". Bliz
niacy.
Bracia Heleny i Klitajmestry. Uczestniczyli m.in. w wyprawie Argonautów i łowów kalidońskich. Po śmierci
Kastora, Zeus obu braci umieścił na niebie jako konstelację. Czczeni jako pomocnicy w walce (Kastor-
znakomity jez
dziec, Polluks- pięściarz), a zwłaszcza jako opiekunowie żeglarzy. Byli symbolem miłości
braterskiej.
Driady - nimfy drzew i lasów, uważane za nieśmiertelne.
Echo - nimfa gór, uosobienie echa. Kochała się w Narcyzie (Narkissos) bez wzajemności, nikła z rozpaczy, aż
pozostał z niej tylko głos.
Endymion - piękny młodzieniec, ukochanym Selene. Syn Zeusa i nimfy rzecznej- Kalike. Endymion był z
pochodzenia Eolijczykiem. Urodził się jednak w Karii. Gdy dorósł pozbawił złego króla Klimenosa tronu
niewielkiego miasta-państwa na Peloponezie (najprawdopodobniej Elidy). Jego żoną była Ifianassa. Miał z nią
czterech synów. Był też ojcem pięćdziesięciu córek spłodzonych w związku z boginią Selene. Z Selene
związany jest też najpopularniejszy mit dotyczący Endymiona. Według tej przypowieści Zeus, nie chciał, aby
jego syn zestarzał się, zbrzydł i umarł, więc obdarzył go wieczną młodością poprzez zesłanie na niego
nieprzerwanego snu. Endymiona, spoczywającego w grocie góry Latmos w Karii (w Azji Mniejszej), bogini
odwiedzała każdej nocy. Kładła się przy nim i czule całowała jego zamknięte oczy. Wymawiała liczne zaklęcia,
które miały na celu przerwanie wiecznego snu.
Eneasz - według "Iliady" był najdzielniejszym (oprócz Hektora) wodzem trojańskim. Syn Anchizesa i Afrodyty.
W czasie wojny Anchizes nie mógł walczyć. Zeus oślepił go za to, że przechwalał się związkami miłosnymi z
Afrodytą. Z kolei młody Eneasz wyróżnił się w walce z Grekami. Wdzięczny Priam oddał mu za żonę swoją
córkę Kreuzę i z tego związku narodził się Askanios. Afrodyta ostrzegła Anchizesa przed rychłym upadkiem
Troi, ale nie chciał on opuścić miasta dopóki nie ukazały się dwa znaki: z głowy Askaniosa podniósł się płomyk
ognia, a następnie w pobliżu spadł meteoryt. Z płonącej Troi uszedł z żoną Kreuzą (zginęła wtedy) i
Askaniuszem, wyniósł na barkach swego starego ojca. Póz
niej spotkał się z duchem żony, który kazał mu szukać
nowej Troi. Po latach tułaczki osiadł w Lacjum.
Enkelados - gigant, syn Uranosa i Gai, w walce z bogami rażony piorunem przez Zeusa spadł na Sycylię, gdzie
został przywalony Etną.
Epafos - syn Zeusa i Io urodzony nad brzegiem Nilu. Ożenił się z Memfis, córką Nilu i założył miasto nazwane
jej imieniem.
Epimeteusz - syn Japeta i Klimene, brat Atlasa, Menojtiosa i Prometeusza, ojciec Pyrry. Epimeteusz był
naiwny, impulsywny i głupi, w odróżnieniu od Prometeusza. Olimpijscy bogowie chcieli ukarać ludzi za to, że
Prometeusz otaczał ich taką opieką, i podarował im ogień. Ten ostrzegł Epimeteusza, aby nie przyjmował darów
od Olimpijczyków, ale on puścił tę radę mimo uszu, gdy ci zesłali na ziemię Pandorę. Epimeteusz pojął ją za
żonę. Pandora powodowana ciekawością, otworzyła darowane jej gliniane naczynie- puszkę, z której wyszły
choroby i nieszczęścia gnębiące odtąd ziemię. Kiedy na dnie puszki pojawiła się mglista postać kobiety-
Nadzieja, Pandora szybko zamknęła wieko.
Erichtonios - czyli "Zrodzony z Ziemi". Erichtonios był jednym z pierwszych władców Aten. Syn Hefajstosa i
Gai. Hefajstos próbował zgwałcić Atenę, ale ona wymknęła się. Nasienie boga wytrysnęło na udo bogini, ale ta
starła spermę kawałkiem wełny i rzuciła na ziemię, w ten sposób zapładniając Gaję. Z tego miejsca wyłonił się
Erichtonios. Był pół wężem- pół człowiekiem. Wychowankiem Ateny.
Eukelados - gigant. Syn Uranosa i Gai.
Eurydyka - nimfa, jedna z Driad, żona Orfeusza. Ukąszona przez węża zmarła. Zrozpaczony Orfeusz zszedł do
Hadesu, by odzyskać małżonkę. Swoją muzyką tak oczarował Hadesa i Persefonę, że zgodzili się na powrót
Eurydyki na ziemię pod warunkiem, że pieśniarz aż do wrót nie obejrzy się za siebie. Orfeusz spojrzał jednak w
tył, by sprawdzić czy żona postępuje za nim, i Eurydyka już na zawsze wróciła do Hadesu.
Eurynome - Eurynome był nimfą morską, trzecią żoną Zeusa i matką Charyt. Według pelazgijskiego mitu
Eurynome, jedna z pierwszych istot na ziemi oddała każdej parze tytanów we władanie jedną z "siedmiu" mocy
planetarnych- Słońce, Mercurego, Venus, Księżyc, Marsa, Jupitera i Saturna. Słońce przypadło w udziale Thei i
Hyperionowi. Mercury- Metys i Kojosowi. Venus- Tetydzie i Okeanosowi. Księżyc- Fojbe i Atlasowi. Mars-
Dianie i Kriosowi. Juppiter- Temidzie i Eurymedontowi. Saturna- Rhei i Kronosowi.
Faeton - syn Klimene i Heliosa, brat Heliad. Wykorzystując obiecane spełnienie jednego życzenia przez ojca,
dostał zgodę na poprowadzenie słonecznego rydwanu. Mimo przestróg zjechał ze szlaku wyznaczonego na
sklepieniu niebios. Zeus obawiając się, że ziemia spłonie, poraził Faetona piorunem. Władca bogów zesłał też
potop, aby obniżyć temperaturę na ziemi. Wierzono, iż ten szaleńczy wyczyn Faetona można odnalez
ć zapisany
w kształcie Drogi Mlecznej, a on sam widoczny jest na niebie jako gwiazdozbiór Woz
nicy czyli Auriga.
Hesperydy wyprawiły mu pogrzeb. Na nagrobku wyryły napis:
"Tu spoczywa Faeton, woz
nica Heliosa rydwanu sił mu nie stało, lecz padł, na wieki czyn się
ważywszy"
Fames - uosobienie głodu, córka Nocy i Eris. Wyobrażano ją jako kobietę przeraz
liwie chudą, o bladej
twarzy i zjeżonych włosach, z rękoma związanymi na plecach.
Femonoe - córka Apollina, pierwsza wieszczka w Delfach. Wprowadziła heksametr do układania
przepowiedni. Przypisuje się jej autorstwo powiedzenia "poznaj samego siebie".
Fillamon - syn Apollona i Chione. Wieszcz i poeta.
Fobos i Deimos - "Trwoga i Strach". boscy bliz
niacy personifikujący przerażenie i trwogę bitewną.
Uchodzili za synów Aresa i wraz z Eris towarzyszyli ojcu w walkach.
Fryksos i Helle - dzieci Atamasa i Nefele. Prześladowane przez macochę- Ino, uciekły do Kolchidy na
cudownym baranie o złotym runie, zesłanym przez bogów. Helle w drodze utonęła, Fryksos zaś, po
przybyciu na miejsce, złożył Zeusowi barana w ofierze, a jego runo podarował królowi Kolchidy-
Ajetesowi. Zdobycie złotego runa stało się celem wyprawy Argonautów.
Galatea - istota ta pojawia się w wielu znaczeniach, np.:
1) jedna z Nereid, córka Nereusza i Doris, ukochana cyklopa Polifema, sprzyjająca pięknemu Acisowi,
którego, przygniecionego skałą przez Polifema, zamieniła w strumień.
2) Imię posągu wykonanego przez Pigmaliona, który zakochał się we własnym dziele i spędzał długie
dnie, błagając bogów, aby ożywili wspaniały posąg. Bogowie w końcu to zrobili.
Halia - córka Pontosa i Gai, kochanka Posejdona, któremu urodziła córkę Rodos.
Hamadriady - nimfy drzew, w drzewach mieszkające i wraz z drzewami umierające.
Harmonia - córka Aresa i Afrodyty. Żona Kadmosa, króla Teb. Matka Semele, Aguale, Ino, Autonoe i
Polidora. Po wielu latach zmieniona została wraz z Kadmosem w węża.
Helena - "Księżyc". Według "Iliady" był najpiękniejszą kobietą na świecie, córką Zeusa i Ledy,
wykluła się z jaja. Siostra Klitajmestry, Kastora i Polluksa, żona Menelaosa i matka Hermione.
Porwanie Heleny przez Parysa stało się przyczyną wojny trojańskiej. Po upadku Troi Helena powróciła
do Sparty. Według palinodii Stesichorosa w Troi miał się znajdować tylko fantom Heleny, ona sama
zaś przebywała w Egipcie, skąd zabrał ją Menelaos powracający spod Troi.
Heliady - córki Heliosa i Klimene. Siostry Faetona, które tak bardzo opłakiwały brata po śmierci, że
bogowie z litości zamienili je w topole, a ich łzy w bryłki bursztynu.
Herakles - w Rzymie- Herkules. Syn Zeusa i Alkmeny, znienawidzony przez Herę. Dotknięty przez nią
obłędem, zamordował swych synów z małżeństwa z Megarą i ją samą. W ekspiacyjnej służbie u
Eurysteusza, króla Myken, wykonał dwanaście słynnych prac:
1. zdusił lwa nemejskiego.
2. zabił hydrę lernejską.
3. złowił łanię cerynejską.
4. upolował dzika erymantejskiego.
5. oczyścił stajnie Augiasza.
6. wypłoszył potworne ptaki z bagna stymfalijskiego.
7. pokonał byka kreteńskiego.
8. uprowadził dzikie klacze Diomedesa.
9. zdobył cudowny pas Hipolity, królowej Amazonek.
10. uprowadził słynne woły Geryona. 11. zdobył złote jabłka z ogrodu Hesperyd.
12. wykradł Cerbera z Hadesu.
Po śmierci wzięty na Olimp, gdzie otrzymał za żonę Hebe.
Hermafroditos, Hermafrodyta - mityczne, greckie bóstwo dwupłciowe związane z bliżej nie znanym
obrzędem weselnym. Był synem Hermesa i Afrodyty. Bardzo piękny. Zakochała się w nim bez
wzajemności jedna z nimf, opiekująca się z
ródłem w pobliżu Halikarnasu w Azji Mniejszej. Gdy młody
Hermafroditos nie odwzajemniał jej uczuć, uprosiła bogów, by złączyli go z nią w jedną istotę.
Bogowie wysłuchali jej prośby, by ich ciała połączyły się fizycznie, w czasie kąpieli Hermafroditosa. Z
obojga powstała dwupłciowa istota. Młodzieniec nie został jednak pozbawiony męskości.
Herosi - zwykle potomkowie bogów i śmiertelnych matek przez co byli pośrednikami między bogami i
ludz
mi. Dokonywali wielkich czynów dla dobra ludzi. Herosem był także syn pary ludzkiej, o ile
cieszył się szczególną opieką jakiegoś bóstwa (Diomedes, Jazon, Bellerofont). Do Herosów należeli:
Achilles, Herakles, Nestor, Tezeusz, Jazon, Perseusz, Kastor, Polluks, Bellerofont, Orfeusz, Kadmos,
Amfiaraos, Aon, Pejritoos, Eneasz, Aristajos, Asklepios, Syzyf, Endymion, Titonos.
Hesperydy - córki Atlasa i Hesperydy- gwiazdy wieczornej. Nosiły imiona: Hespere, Ajgle, Aretusa i
Eryteis. Ich zadaniem było strzeżenie prezentu ślubnego Hery- drzewa o złotych jabłkach
zapewniających nieśmiertelność, który był darem od Gai- Matki Ziemi. Drzewo to znajdowało się w
ogrodzie Hesperyd na stokach Atlasu na krańcach Zachodu. Zdobycie tych jabłek było jedną z prac
Heraklesa. W wypełnieniu jej heros posłużył się siłą Atlasa. Śpiew ich odznacza się wyjątkową
słodyczą.
Hiady, Hyady - nimfy, córki Atlasa i Ajtry. Po śmierci zostały przeniesione między gwiazdy przez
Zeusa. Ich pojawienie się zwiastowało nadejście pory deszczowej. Pierwszymi Hiadami były: Koronis
("Wrona"), Kleia ("Słynna"), Feo (Fajo) ("Mroczna") i Eudore ("Szczodra"). Inne: Ambrosja, Ajsyle,
Dione, Polykso
Himalia - nimfa rodyjska, kochanka Zeusa, który uwiódł ją w postaci deszczu. Urodziła mu trzech
synów Spartajosa, Kroniosa, Krytosa.
Hory - bóstwa ładu w przyrodzie i społeczeństwie, boginie pór roku. Trzy córki Zeusa i Temidy:
Eunomia- "Praworządność", Dike- "Sprawiedliwość" i Eirene- "Pokój", u Ateńczyków: Tallo, Aukso
(czyli "Wzrost") i Karpo jako bóstwa kwitnienia, wzrostu i dojrzewania. Wyobrażane w postaci
dziewcząt z kwiatami lub gałązkami w rękach. Siostry Mojr i Charyt.
Hyas - brat Plejad i Hyad- syn Ajtry. Zginął rozszarpany przez lwa. Po śmierci on i opłakujące go
siostry zostały zmienione w gwiazdy, które pojawiając się na niebie zwiastują porę deszczu.
Ialemos - syn Apolla i Kalliope. Personifikacja pieśni żałobnej, a także płaczu nad zmarłymi.
Ikelos - syn boga snu, Hypnosa, brat Morfeusza.
Io - siostra Adrasteji, córką Inachosa, który spłodził je z Amalteą. Io wraz z matką, siostrą i Kynosurą
opiekowała się małym Zeusem. W innej wersji Io była dziewiczą kapłanką Hery na wyspie w
sanktuarium w Argos. Była jedną ze śmiertelnych ukochanych Zeusa, która urodziła mu dzieci.
Zmieniona przez niego w jałówkę i niebacznie przekazana zazdrosnej Herze, dostała się pod straż
Argosa. Na uwolnioną przez Hermesa Io Hera zesłała złośliwego gza, który zapędził ją do Egiptu,
wydaje się, że Zeus ostatecznie połączył się z Io właśnie tam, w chmurze nad Egiptem. Tam
odzyskawszy ludzką postać urodziła Zeusowi Epafosa.
Ion - syn Apollina i Kreuzy, po zwycięstwie nad Trakami uznany herosem i królem Aten.
Jalemos - syn Apollona i muzy Kalliope, personifikacja pieśni żałobnej, płaczu nad zmarłym.
Jazjon - syn Zeusa i córki Atlasa Elektry, brat Dardanosa, kochanek bogini Demetry, ojciec Plutosa.
Kabirowie - synowie Gai i Uranosa. Sześcioramienne olbrzymy z Wyspy Niedz
wiedziej. Bóstwa
płodności, pochodzące z Azji Mniejszej. Czczeni jako Wielcy Bogowie z Samotraki.
Kairos - "odpowiedni moment, pora". Jest wiele teorii na temat jego osoby:
1. Był jednym z bóstw greckich (prawdopodobnie synem Zeusa) będące personifikacją chwili
podjęcia rozstrzygającej decyzji.
2. Był filozofem, który zdefiniował zwrotny moment życiowy (kryzys), w którym los zmusza do
podjęcia rozstrzygającej decyzji, radykalnie odwracające dotychczasowy bieg zdarzeń.
Kalais i Zetes - skrzydlaci herosi, bliz
niaczy synowie Boreasza. Udali się na wyprawę Argonautów i
odegrali w niej ważną rolę: uratowali swego ślepego szwagra, króla Fineusa, od harpii. Lecieli za nimi i
atakowali je, zmuszając do obietnicy, że zostawią Fineusa w spokoju. Jednak po powrocie Boreadzi
zmarli, gdyż przy ich narodzeniu postanowiono, że muszą schwytać każdego, kogo gonią, albo zginąć.
Kalipso, Calypso - według "Odysei" była mityczną, grecką nimfą mieszkającą na legendarnej wyspie
Ogydze, u której brzegu rozbiły się okręty Odyseusza i jego towarzyszy, wracających spod Troi.
Kalipso zatrzymała ich u siebie i dopiero po siedmiu latach, na rozkaz rozgniewanego Zeusa, zmuszona
była wyprawić wszystkich w dalszą podróż.
Kallirroe - nimfa Okeanida, córka Okeanosa, ze związku z Chryzaorem spłodziła potwory Gerona i
Echidnę.
Kallisto - nimfa leśna i jedną z ulubionych towarzyszek w orszaku bogini Artemidy. Ze związku z
Zeusem miała syna Arkasa. Następnie została przez Zeusa przemieniona w niedz
wiedzicę, który chciał
ją ukryć przed gniewem swej małżonki. Według innej wersji Kallisto została przemieniona przez samą
Herę. Pod tą postacią została zabiła ją w lesie Artemida. Kallisto została przeniesiona przez bogów na
firmament, gdzie utworzyła konstelację znaną jako Wielka Niedz
wiedzica.
Kastor - syn Zeusa i Ledy, wspólnie z bratem Polideukesem zwany Dioskurem (czyli synem Zeusa).
Obdarzeni nieśmiertelnością. Jeden dzień przebywali na Ziemi, a następny spędzali na niebie jako
gwiazdy.
Kirke, Cyrce - nimfa, według "Odysei" była córką Heliosa i Perseis, siostrą Ajetesa i Pazyfae, uważana
za groz
ną czarodziejkę, która prawdopodobnie mieszkała na wyspie Ajaja ("Płacz"). To właśnie ona
gościła przez rok powracającego spod Troi Odyseusza , któremu urodziła syna, Telegonosa.
Towarzyszy Odyseusza zamieniła w świnie. Jej zasługą było oczyszczenie Jazona i Medei z winy za
zabicie jej brata, Apsyrtosa, niestety odmówiła im gościny.
Klitajmestra - żona Agamemnona. Córka Zeusa (lub króla Sparty Tyndareosa) i Ledy. Wykluła się z
jaja razem z siostrą Heleną i braćmi- Dioskurami. Matka Ifigeni, Orestesa i Elektry. Klitajmestra,
mszcząc się za doznane krzywdy (m.in. śmierć Ifigeni), wspólnie z Egistem (swoim kochankiem)
zamordowała męża i jego brankę- Kassandrę. Obydwoje zginęli z ręki Orestesa i Elektry.
Korybanci - towarzysze bogini Kybele. Ojcem ich miał być Apollo lub Helios, matką Talia lub
Kybele. Znajdowali się zawsze w orszaku bogini w liczbie dziewięciu i w czasie uroczystości
wykonywali na jej cześć taniec orgiastyczny.
Korytos - heros, syn Zeusa, małżonek Elektry, córki Atlasa, ojciec Dardanosa.
Kyane - rusałka wodna. Przyjaciółka Kory. Rzuciła się pod wóz Hadesa, aby nie dopuścić do porwania
córki Demeter. Gdy jej się to nie udało płakała, a z jej łez powstał strumień- Kyane.
Kynosura - nimfa. Opiekunka Zeusa. Po śmierci przeniesiona na niebo jako Mała Niedz
wiedzica.
Leto - córka Tytana Kojosa i Fojbe, matka Apollina i Artemidy. Według jednej wersji, była żoną Zeusa
przed Herą, według innej Zeus zapałał do niej miłością już po poślubieniu Hery.
Lyssa - boska personifikacja szaleństwa, córka Nyks.
Machaon - syn Asklepiosa i Epione, miał dar leczenia, lekarz-chirurg. Brat Hygiei i Podalejriosa.
Uczestnik wojny trojańskiej. Uleczył podczas niej wielu wojowników, m.in.: Filoktetesa. Podczas snu
Machaon wyciął gnijące mięso z ran, polał je winem i przyłożył zioła lecznicze i kamień wężowy.
Został zabity na polu walki przez Eurypylosa, syna Telefosa. Kości Machaona Nestor zawiózł z
powrotem do Pylos i złożył je do sanktuarium, w którym teraz leczą się chorzy.
Maja - arkadyjska nimfa, jedna z Plejad, córka Plejone i Atlasa. Maja mieszkała w jaskini, w której
nawiedził ją Zeus i odbył stosunek, czego jego małżonka Hera nie zauważyła, tak więc Maja nie
ucierpiała wskutek jej zazdrości. Jej synem był Hermes. Maja i jej siostry stały się układem noszącym
nazwę Plejady lub Siedem Sióstr.
Memnon - władca Etiopczyków, syn Eos i Titonosa. Jego rodzonym bratem był Emation, a braćmi
przyrodnimi- wichry. W wojnie trojańskiej opowiedział się po stronie Trojan, został zgładzony przez
Achillesa, jednak na prośbę swej matki został obdarzony przez Zeusa nieśmiertelnością.
Meliady - nimfy jesionowe zrodzone z krwi skastrowanego Uranosa.
Menady, Mainades - "szalone". Nimfy, które wychowały Dionizosa. Od jego przydomka (Bachus)
były nazywane również bachantkami. W ekstatycznym upojeniu towarzyszyły bogu w szalonych
tańcach. Przedstawiane z tyrsami w rękach.
Menojtios - syn Japetosa i Klimene. Brat Prometeusza, Epimeteusza i Atlasa. Menojtios rzadko
pojawia się w mitach.
Mente, Minte - nimfa świata podziemnego, kochanka Hadesa. Naraziła się na gniew Persefony i
została przemieniona w miętę.
Minos - król Krety, jej prawodawca. Syn Zeusa i Europy, mąż Pazyfae, która została za sprawą bogów
matką potwornego Minotaura. Minos był ojcem Ariadny i Fedry. Zbudował labirynt Minotaura. Po
śmierci sprawował w Hadesie (z Sarpedonem i Radamantysem) sądy nad duszami zmarłych. Stał wraz
z pozostałymi na rozstaju trzech dróg w pobliżu Erebu i wydawał sądy w sprawach zbyt trudnych lub
kontrowersyjnych dla pozostałych sędziów.
Mojry - bóstwa losu. Trzy boginie przeznaczenia, córki Zeusa i Temidy, siostry Hor, wyobrażane jako
prządki: Lachesis (z wrzecionem w ręce)- rozpoczynała nić życia, Kloto- (z tabliczką lub rylcem)- snuła
nić dalej, Atropos (ze zwojem, klepsydrą lub wagą)- przecinała przędziwo. Atropos znana była jako
najdrobniejsza, ale i najstraszniejsza. Mojry odgrywają ważną rolę, a nawet sam Zeus musi je
informować o swoich decyzjach. Przedstawiane były jako kobiety w białych szatach. Mojry, czyli Trzy
Losy są potrójną boginią księżyca. Jako, że istniały trzy fazy księżyca. Pierwsza bogini dziewica, druga
bogini- nimfa oraz trzecia- bogini starucha. W Rzymie znane jako Fata.
Najady - nimfy z
ródeł i rzek. Syrynks prześladowana przez boga Pana została zamieniona w trzcinę.
Nereidy - nimfy morskie, 50 córek Nereusza i Doris, mieszkały na dnie morza. Opiekunki żeglarzy,
uosabiały uroki morza. Najbardziej znane z nich to: Amfitryta (żona Posejdona), Melita, Tetyda (bogini
morza), Galatea, Eunike, Kimodoke, Euarne, Menippa i Eulimena. Uważane za miłe i życzliwe syreny.
Nimfy - córki bóstw i śmiertelnych ludzi. Uosobienie sił żywotnych przyrody i jej piękna: driady-
nimfy leśne, hamadriady- nimfy poszczególnych drzew, oready- nimfy gór, najady- nimfy z
ródeł,
Nereidy i Okeanidy- nimfy morza, oraz niezliczone rzesze nimf lokalnych. Mimo boskiego
pochodzenia nimfy były w pewnym sensie śmiertelne, bo ginęły wraz ze swym środowiskiem. Nimfy
przedstawiane były najczęściej jako piękne, młode kobiety, często zakochane w śmiertelnych
mężczyznach.
Oinone - nimfa posiadająca dar uzdrawiania, ukochana Parysa, który rzucił ją dla Heleny.
Okeanidy, Oceanidy - nimfy wodne, zamieszkiwały wody oceanu. Córki Okeanosa i Tetys. Było ich
3000 i tylko matka potrafiła je rozpoznać. Okeanidy było boginkami, które opiekowały się wszystkimi
wodami na świecie. Między innymi (żony Heliosa) Perseis i Klimene, a także Plejone (matka Plejad),
Doris (żona Nereusza), Metis (I żona Zeusa), Eurynome (III żona Zeusa), Kalipso (kochankę
Odyseusza). Były to panny wodne o srebrzystych kibiciach napełniające fale rzek radosnym pląsem.
Oready - nimfy gór i grot.
Orfeusz - tracki śpiewak, muzyk i poeta. Syn Kalliope i króla Tracji Ojagrosa. Ojcostwo Orfeusza
przypisywano Apollinowi. Orfeusz swą muzyką czarował nawet rośliny i zwierzęta. Podobno
zachwycił fale, kiedy płynął z Jazonem i Argonautami, a kiedy Argo przepływał w pobliżu wysp Syren,
zagłuszał ich głosy, wabiące śpiewem żeglarzy. Orfeusz poślubił driadę Eurydykę. Jednak po pewnym
czasie ich szczęście zostało zachwiane, gdyż Eurydyka zmarła na skutek ukąszenia węża. Orfeusz
wybrał się do Hadesu i ubłagał jego władców, aby uwolnili jego żonę. Hades i Persefona zgodzili się,
jednak postawili warunek, że Orfeusz nie może spojrzeć na nią do wyjścia na świat. Wbrew zakazowi
przed wyjściem z podziemia obejrzał się i stracił żonę na zawsze. Zginął rozszarpany przez menady.
Pallas - jeden z tytanów, mąż bogini rzeki podziemnej Styks, ojciec Nike.
Pazyfae, Pasyfae, Pasiphae, Pazifae - żona Minosa, córka Heliosa, matka Ariadny, Fedry oraz
Minotaura.
Pelias - król Jolkos w północnej Grecji. Syn Posejdona i Tyro. Brat Neleusa. Ponieważ Tyro zakochana
była w bożku wodnym Enipeusie Posejdon postanowił wykorzystać tę sytuację i przebrać się za swego
poddanego. Kiedy Tyro dowiedziała się prawdy, przeraziła się, jednak Posejdon uspokoił ją i obiecał,
że kobieta urodzi piękne bliz
niaki. Jednak nie mogąc uciec przed gniewem swej macochy, Sidero,
porzuciła je. Przechodzący pasterz zabrał chłopców, jednak jego klacz kopnęła starszego z braci w
twarz. Żona pastucha wychowała chłopców. Okaleczonego nazwała Peliasem i oddała do karmienia
klaczy, drugiego, Neleusa, powierzyła suce, po której odziedziczył okrutną naturę. Gdy bracia odkryli
imię swej matki i dowiedzieli się jak z nią postąpiono, wyruszyli by się zemścić. Sidero skryła się w
świątyni Hery, lecz Pelias zabił ją, obrażając tym samym boginię. Zabił też swojego przyrodniego brata
Ajsona i zagarnął tron Jolkos. Aby pozbyć się syna Ajzona, Jazona wysłał po Złote Runo.
Pentezylea, Pentesileja - królowa Amazonek, córka Aresa i Amazonki Otrere. Pentezylea i jej
towarzyszki uczestniczyły w wojnie trojańskiej i opowiedziała się po stronie Trojan. Zginęła w
pojedynku z Achillesem. Jednak kiedy umierała ona i jej przeciwnik zakochali się w sobie, a póz
niej
Achilles bolał nad jej śmiercią.
Persefona, Kora - bogini kiełkującego ziarna, córka Zeusa i Demeter. W Rzymie- Proserpina. Kiedy
Kora została uprowadzona przez Hadesa, przyjęła imię Persefona i stała się panią świata zmarłych.
Zeus, pozwolił jej część roku spędzać na ziemi z matką- na okres ten przypadała wegetacja roślin. Jako
królowa podziemia jest mściwa i okrutna, ale potrafi być też dobra i miłosierna. Dochowuje wierności
Hadesowi, ale nie ma z nim potomstwa. Woli przebywać w towarzystwie Hekate niż własnego męża.
Perseusz - "Niszczyciel". Syn Zeusa i Danae, księżniczki Argolidy. Król Argos. Wnuk Akrizjosa.
Zamknięty wraz z matką w skrzyni i rzucony w morze znalazł schronienie u króla Diktysa, na wyspie
Serifos. Na jego polecenie miał zdobyć głowę Gorgony Meduzy. W drodze powrotnej zmienił Atlasa w
kamień, uratował królewnę etiopską, Andromedę (którą poślubił), złożoną z winy swej matki, Kasjopei,
na ofiarę smokowi. Perseusz i Andromeda zostali po śmierci przeniesieni między gwiazdy. Perseusz
zmienił Atlasa w głaz pokazując mu głowę Gorgony. Po powrocie do domu, powrócił z matką i żoną do
ojczyzny, gdzie, według przepowiedni, zabił przez przypadek swojego dziadka.
Pierydy - 9 córek króla trackiego Pierosa którym nadał on imiona 9 muz. Znane jako
współzawodniczki muz w śpiewie. Wszystkie zostały pokonane przez córki Zeusa i za karę zamienione
w ptaki.
Plejady - "Żeglujące". 7 córek Atlasa i Plejone: Elektra, Kelaino, Tajgete, Halkyone (Alkyone), Maja,
Merope i Sterope. Piękne boginki, o których wdzięki zabiegali wszyscy. Elektra, Tajgete i Maja były
oblubienicami Zeusa, Halkyone rzuciła czar na Posejdona, w Merope zakochali się Ares i Syzyf.
Prześladował je Orion. Plejadom przyszedł jednak z pomocą Zeus, przenosząc je między gwiazdy. Od
plejad wzięła swoją nazwę plejada aleksandryjska. Elektra, za sprawą Taumasa była matką Iris i Harpii.
Ich bratem był Hyas, a przyrodnimi siostrami Hyady.
Prometeusz - dobroczyńca ludzkości, syn Japeta i Klimene, ojciec Deukaliona. Pomagał
Olimpijczykom w tytanomachii i gigantomachii. Mądry bóg, który ukształtował człowieka z gliny i
tchnął w niego życie. Prometeusz wykradł ogień bogom i przekazał ludziom z pouczeniem, jak mają z
niego korzystać- dlatego był uważany za twórcę rzemiosł i wszelkiego postępu. Przykutemu przez
Katos- Moc i Biję- Siłę za karę do skały Kaukazu orzeł wyszarpywał odrastającą stale wątrobę.
Uratował go Herakles, a umierający Chiron zgodził się pójść za niego do świata podziemnego. Podobno
Perseusz przestrzegł Atlasa przed konsekwencjami buntu przeciwko Zeusowi. Atena, pamiętając, że
Prometeusz był obecny przy jej narodzinach nauczyła go architektury, astronomii, matematyki,
nawigacji, medycyny, metalurgii i innych spraw, które on z przekazał potem ludziom.
Psyche - "Dusza". Królewna, którą z powodu swej urody prześladowała zazdrosna Afrodyta. Psyche
byłą ukochaną Erosa. Utraciła go, usiłując mimo zakazu ujrzeć go w czasie nocnych odwiedzin. Po
długim okresie prób i cierpień Psyche Afrodyta zgodziła się na jej związek z Erosem. W sztuce
starożytnej wyobrażano Psyche ze skrzydłami motyla, często z Erosem.
Radamantys - mądry i sprawiedliwy syn Zeusa i Europy, brat Minosa i Sarpedona. Został, wraz z
braćmi adoptowany, przez męża Europy, Asteriosa. Asterios mianował ich również swoimi następcami
do tronu Krety. Drugi mąż Alkmeny. Już za życia przeniesiony na Pola Elizejskie. Był sędzią zmarłych
w Hadesie. Stał wraz z pozostałymi na rozstaju trzech dróg w pobliżu Erebu i sądził dusze Azjatów.
Wsławił się jako sprawiedliwy i uczciwy prawodawca, nie mający litości dla zbrodniarzy.
Sarpedon - syn Zeusa i Europy. Brat Radamantysa i Minosa. Został, wraz z braćmi adoptowany, przez
męża Europy, Asteriosa. Asterios mianował ich również swoimi następcami do tronu Krety. Bracia
pokłócili się o względy młodego chłopca, Miletosa, który ostatecznie wybrał Sarpedona. Uciekł do
Cylicji w Azji Mniejszej. Zeus obdarował go przywilejem życia przez trzy pokolenia. Sarpedon po
śmierci został jednym z sędziów w Hadesie.
Satyrowie - bóstwa płodności natury i urodzaju, bliskie Sylenom. Stali towarzysze Dionizosa.
Wyobrażani zwykle w postaci brodatych półludzi- pół kozłów o długich, końskich tułowiach, z
nastroszonymi włosami, spiczastymi uszami, różkami na czole, koz
limi nogami i długimi ogonami.
Zazwyczaj przedstawiano ich też z nagimi członkami w stanie erekcji. Interesowali się wyłącznie
uciechami, których dostarcza wino, ucztowaniem i zmysłowością. Często uganiali się za menadami, czy
też bachantkami. W mitologii rzymskiej byli najczęściej utożsamiani byli z faunami. Starych satyrów
nazywano Sylenami m. in. Marsjasz.
Syleni - bóstwa przyrody, pokrewne satyrom, z którymi znajdowali się w orszaku Dionizosa. Na ogół
wyobrażano ich sobie w postaci półkoni-półludzi, brodatych, z końskimi uszami. Towarzysze
Dionizosa, za którego wychowawcę uchodził Sylen. Przedstawiano go jako opasłego starca, zwykle na
grzbiecie osła i z kielichem wina w ręce.
Syreny - nimfy morskie w kształcie ptaków z głową kobiety. Córki Zeusa. Jedna z grup składających
się z trzech syren kuszącym śpiewem wabiła żeglarzy i uśmiercała ich. Jedynie Odyseusz zalepiwszy
uszy towarzyszom, wysłuchał ich śpiewu przywiązany do masztu. Mieszkały na wyspie utożsamianej z
Sycylią. Kiedy Odyseusz przeżył, pokonane syreny podobno rzuciły się do morza i utonęły.
Towarzyszyły duszom zmarłych w drodze do Hadesu.
Syrinks - nimfa z Arkadii z orszaku Artemidy. Bożek Pan zakochał się w niej i usiłował ją złapać.
Poprosiła nimfy, aby zamieniły ją w łan trzciny. Pan ściął kilka z nich i sporządził pierwszą syringę.
Syzyf - założyciel Koryntu. Syn Ajolosa. Jego żoną była Plejada Merope. Ofiarą jego niezwykłej
przebiegłości padali nawet bogowie, którzy zawsze go lubili i nawet często zapraszali na swoje uczty.
Gdy Syzyf zaczął rozpowiadać o wydarzeniach na Olimpie bogowie postanowili strącić do Hadesu.
Jednak podstępem wrócił na ziemię, i związał boga śmierci Tanatosa. Za karę, strącony przez Zeusa do
Tartaru, wtaczał na górę ogromny głaz, który ciągle osuwał się na dawne miejsce.
Tantal, Tantalos - władca góry Sypilos w Lidii, syn Zeusa i Okeanidy Pluto, ojciec Pelopsa i Niobe.
Współbiesiadnik bogów, zdradzał ludziom ich sekrety, wykradał z ich uczt nektar i ambrozję. Zabójca
swego syna Pelopsa. Za podanie bogom potrawy z zabitego syna
strącony do Tartaru. Cierpiał męki,
które stały się przysłowiowe: zanurzony był po szyję w wodzie, ale nie mógł zaspokoić pragnienia, a
cierpiąc głód, nie mógł dosięgnąć zwisających nad nim owoców. Chwiejący się głaz groził mu w każdej
chwili zmiażdżeniem.
Tetyda, Thetis - nereida, boginka morska niezwykłej piękności. Córka Nereusa i Doris. Wobec
przepowiedni, że urodzi syna silniejszego od ojca, Zeus i Posejdon, ubiegający się o jej względy,
zrezygnowali ze współzawodnictwa i wydali ją za mąż za króla Ftyi- Peleusa. Na przyjęciu weselnym
Tetydy i Peleusa zaszło zdarzenie z jabłkiem niezgody rzuconym przez Eris i stało się okazją do
konkursu piękności, w którym udział wzięły Afrodyta, Hera i Atena. Z małżeństwa tego urodził się
heros Achilles.
Tereus - "Strażnik". Syn Aresa, król Tracji. Pojął za żonę Prokne, która urodziła mu syna Itysa. Jednak
Tereus oczarowany był swoją szwagierką- Filomelą. Młodsza siostra Prokne miała piękny głos.
Pozorując śmierć Prokne, ożenił się z Filomelą. Prokne, dowiedziawszy się chciała przeszkodzić lecz
Tereus odciął jej język i zamknął w pokojach służby, wobec czego mogła się porozumieć ze swoją
siostrą jedynie za pośrednictwem słów wplecionych we wzór szaty ślubnej przeznaczonej dla Filomeli.
Zdanie brzmiało "Prokne jest wśród niewolnic". Wyrocznia ostrzegała Tereusa, że Itys zginie z rąk
bliskiego krewnego. Podejrzewając brata- Dryasa, Tereus zabił go toporem. Filomela odnalazła Prokne
i uwolniła ją, a ta porwała swego syna- wypatroszyła i podała Tereusowi za posiłek. Gdy Tereus się
domyślił co je porwał topór i zaczął gonić siostry. Przemienieni zostali w ptaki (Prokne- jaskółka,
Filomela- słowik, Tereus- dudek).
Tryton - bóstwo morskie z rybim ogonem, półczłowiek, pół ryba. Syn Posejdona i Amfitryty.
Uważano, że Tryton był opiekunem młodej Ateny. Pierwotnie istniał jeden, w okresie póz
niejszym
uwielokrotniony w postaciach trytonów, półludzi, pół węży, występujących w orszaku Posejdona.
Tytani - dzieci Uranosa i Gai, poparli Kronosa w walce z Zeusem. Pokonani w walce zostali strąceni
przez Zeusa do Tartaru. Tytanami byli: Okeanos (żona tytanida Tetys), Hyperion (żona tytanida Tea),
Kojos (żona tytanida Fojbe), Kronos (żona tytanida Rea), Japetos (żona Klimene, synowie Prometeusz i
Atlas), Krios (żona Eurybia).
Tytanidy - córki Uranosa i Gai, były żonami Tytanów. Były to: Tetys, Tea, Fojbe, Rea, Temis i
Mnemozyne.
Tytios - gigant, syn Uranosa i Gai, zginął od strzały Apollina. Został skazany na Tartar.