Myśli oświeconych pisarzy o Ojczyźnie i różny sposób ich wyrażania.











Wtorek, 25 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marek, Jarosław, Elwira
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Oświecenie >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Myśli oświeconych
pisarzy o Ojczyźnie i różny sposób ich
wyrażania.










kategoria:   J.polski
zakres:   Oświecenie
dodano:   1999-08-25




Pomimo słabnięcia
wewnętrznego Polski w XVIII wieku obfitował ten okres w
najliczniejsze chyba wystąpienia reformatorów. Jeszcze z
renesansowych myśli czerpali pisarze tacy jak Stanisław Leszczyński,
Szymon Konarski, czy Stanisław Staszic. Pierwszy z nich w
dziele "Głos wolny wolność ubezpieczający" postulował wprowadzenie w
życie w szlacheckiej Polsce trójpodziału władzy. Należało położyć
kres ciągnącemu się od wieków osłabianiu władzy królewskiej przez
magnatów zajętych prywatnymi interesami. Otoczenie opieką chłopów,
nadanie praw zawsze postępowemu i patriotycznemu mieszczaństwu,
reprezentującemu siłę ekonomiczną - te postulaty nie były nowe, w
krajach zachodniej cywilizacji od dawna wprowadzone w życie, a w
Polsce epoki saskiej - śmiertelnym wrogiem "złotej wolności" stanu,
tylko z nazwy, rycerskiego. Z kolei Szymon Konarski,
założyciel Collegium Nobilum, zwrócił dużą uwagę na kształcenie
młodzieży, której w najprostszy i najskuteczniejszy sposób można
było wyłożyć patriotyczne obowiązki prawego Polaka i sposoby ich
dopełniania. Dzieło "O skutecznym rad sposobie" wyraźnie opowiada
się przeciwko sarmackiej ksenofobii czy też posłuszeństwu tylko
jednej idei. Konarski promował człowieka światłego, wykształconego,
choć jednocześnie znającego uświęconą tradycję Ojczyzny, będącą
podbudową prawdziwego patriotyzmu. W nieco innym kierunku
prowadził swe rozumowania Stanisław Staszic. Wskazywał on na
konieczność poprawienia finansów państwa, które decydują o jego
potędze. Wystąpił z programem uprzemysłowienia Polski, gdyż na tle
sąsiadów stanowiących dla niej największe zagrożenie wyglądała
niezwykle mizernie. I tutaj nieodzowny stawał się rozwój miast,
gdzie jedynie rozwinąć się mogły manufaktury, skutecznie konkurujące
z importem (merkantylizm). To miasta były ośrodkami tolerancji,
nieodzownej do rozwoju nowoczesnego państwa, siedliskiem kapitałów
nie mających wpływu na rozwój Polski. Także Staszic dostrzegał
głęboką potrzebę edukacji patriotycznej, potrzebnej do racjonalnego
spożytkowania zasobów polskiej ziemi. Trzech wymienonych
wyżej patriotów preferowało bezpośredni sposób kontaktu z odbiorcą -
ich dzieła miały formy rozpraw, na łamach których prezentowali swoją
argumentację. Ku innym gatunkom skierował się Ignacy
Krasicki. Posiadając niebywały talent literacki poparty
wszechstronnym wykształceniem skierował swoją twórczość na nieznane
dotąd polskiej literaturze obszary. Mowa oczywiście o pierwszej
polskiej powieści - "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki". Wyraził
się tutaj bardzo niepochlebnie o polskim szkolnictwie, pokazując
edukację i karierę przykładowego dziecka szlacheckiego - w którym to
wszyscy poprzedni oświeceni pokładali nadzieje na zreformowanie
kraju ojców. To dzieło pełne jest pesymizmu - pokazuje jak wiele
pozostało do naprawienia, pomimo tylu światłych wystąpień.
Niebezpieczeństwa wynikające z niskiego poziomu edukacji politycznej
zostały przedstawione w satyrach "Do króla", "Pijaństwo", zaś
próżniactwo tak identyfikowanego z polskim interesem Kościoła w
poemacie "Monachomachia" i "Antymonachomachia". Z bardzo
wyrazistym programem wystąpił Julian Ursyn Niemcewicz w komedii
scenicznej "Powrót posła". Przedstawił tutaj za pomocą
nieprzecenionego śmiechu przywary uzurpujących sobie monopol władzy
konserwatywnych szlachciców w podobny sposób, w jaki uczynił to
Krasicki w satyrze "Żona modna". W sztuce tej powtórzone zostały w
zasadzie wszystkie postulaty poprzednich reformatorów, ułożone
pomiędzy ironicznymi i groteskowymi obrazami życia beztroskiego
stanu rycerskiego.







Autor: Nieznany

Ocena : 0.0 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000