Boletus edulis (borowik szlachetny, prawdziwek)


www.grzyby.pl| Menu główne | Klucz do oznaczania grzybów >Boletaceae>Boletus
| Grzybowy kalendarz pór roku | Grzyby jadalne warte polecenia | Słowniczek pojęć |

Boletus edulis s.l. - borowik szlachetny, prawdziwek
20 mmpod świerkami, na skarpie drogi leśnej 20 mmgrupa pod bukami i sosnamipod bukami (Fagus), na skrzyżowaniu dróg leśnych, na drodzeprawdziwki mają wielu amatorów, ten owocnik który wyrósł w buczynie (Fagus), nie dość że objedzony przez ślimaki, to trzon miał znacznie ześrutowany przez żuki leśne (Geotrupes silvaticus)
Owocnik
  Kapelusz średnicy (6)8 - 20(25) cm. U młodych egzemplarzy białawy (zwłaszcza gdy okryty podłożem), potem jasnobrązowy do ciemnobrązowego (bez czerwonego odcienia). Barwa całej powierzchni kapelusza jednolita lub brzeg nieco jaśniejszy. Kształt najpierw półkulisty, potem wypukły, u starych egzemplarzy poduszkowato rozpostarty. Powierzchnia gładka lub pomarszczona. Przy wilgotnej pogodzie i u starych egzemplarzy jest lepka.
  Pory (pierwsza fotografia) początkowo białawe (szarobiałe), potem żółte do oliwkowozielonych. Za młodu drobne. Okrągławe do kanciasto okrągławych. Po uszkodzeniu nie przebarwiają się. Rurki takiej samej barwy. Dość długie (8-30 mm). Łatwo oddzielają się od kapelusza. Przy trzonie zatokowato wycięte.
  Trzon 4-20 x 2-6(10) cm. Barwy białej do jasnobrązowej. Jaśniejszy od kapelusza. Dolna część jaśniejsza, biaława. W górnej części lub na całej długości trzonu mniej lub bardziej wyraźna biała siateczka (druga fotografia) - patrz uwagi. U młodych egzemplarzy trzon zazwyczaj jest pękaty, następnie maczugowaty. U starych zbliżony kształtem do cylindra. Podstawa jednak zwykle zgrubiała.
  Miąższ młody biały i zwarty. U starszych egzemplarzy gąbczasty. Pod skórką zabarwiony na brązowo (czerwonobrązowawo). Niezmienny. Zapach przyjemny. Smak łagodny, przyjemny (orzechowy). Zapach suszu charakterystyczny, przyjemny.

Zarodniki
  Wysyp oliwkowobrązowy (ciemnooliwkowy). Wymiary 14-18 x 4,5 - 5,5(7) µm. Wrzecionowate. Gładkie.

Występowanie
  W niektórych okolicach dość częsty. Głownie w lasach iglastych ale też i w liściastych - patrz też uwagi. W miejscach świetlistych i na skraju lasu. Owocniki pojawiają się od lipca do (października) listopada.

Wartość
  Jadalny. Bardzo smaczny i wysoko ceniony.

Uwagi
  Może być mylony z goryczakiem żółciowym (Tylopilus felleus) (na fotografii), zwłaszcza z jego młodymi egzemplarzami o jeszcze białych rurkach, dojrzałe są jasnoróżowe. Miąższ goryczaka ma intensywnie gorzki smak, trzon ma wyraźną ciemną siateczkę, skórka kapelusza jest wyraźnie matowa, zamszowata.





| Menu główne | Klucz do oznaczania grzybów >Boletaceae>Boletus
| Grzybowy kalendarz pór roku | Grzyby jadalne warte polecenia | Słowniczek pojęć |