ZADANIA Z GENETYKI
Thalassemia (niedokrwistość Cooleya) jest rodzajem anemii, występującym często wśród ludności
zamieszkującej okolice Morza Śródziemnego; stosunkowo rzadko spotyka się to schorzenie w innych
okolicach. Występuje ona pod dwoma postaciami zwanymi major (groz
niejsza) i minor. Osobniki
dotknięte w silnym stopniu schorzeniem są homozygotyczne w stosunku do zmienionego genu,
dotknięte w słabym stopniu  są heterozygotami. Osoby zdrowe są homozygotyczne w stosunku do
normalnego allelu.
1. Mężczyzna dotknięty thalassemia minor poślubia kobietę zdrową. Jakich dzieci i w jakim
stosunku mogą oni oczekiwać, jeśli chodzi o thalassemia? Przedstaw schematycznie
możliwości łączenie się komórek rozrodczych rodziców, z których w tym małżeństwie
urodzą się dzieci, oznaczając T  allel thalassemia, t - jego normalną alternatywę.
2. Ojciec i matka maja thalassemia minor. Jak istnieje szansa, że ich dziecko będzie:
a. dotknięte chorobą w słabym stopniu?
b. normalne?
Przedstaw schematycznie możliwe połączenia komórek rozrodczych w tym małżeństwie.
3. Dziecko choruje na thalassemia major. Czego, zgodnie z tym, co wiemy na temat
thalassemia, można oczekiwać badając jego rodziców?
4. Thalassemia major w wieku dziecięcym jest prawie zawsze nieuleczalna. Jakiej zmianie
ulegnie odpowiedz
w zadaniach 1-3 w związku z tym faktem?
H. Nachtshein badał przez kilka lat dziedziczną anomalię krwinek białych u królików. Anomalia ta,
zwana anomalią Pelgera, w zwykłej postaci wiąże się z zahamowaniem typowej segmentacji jąder
niektórych krwinek białych. Stwierdzono, że anomalia ta nie powoduje szkodliwych skutków.
5. Kiedy Nachtshein skrzyżował króliki wykazujące typową anomalię Pelgera z normalnymi,
utrzymującymi się w typie królikami, stwierdził wśród potomstwa: 217 osobników z
anomalią Pelgera i 237 osobników normalnych. Jaka jest prawdopodobna podstawa
genetyczna anomalii Pelgera?
6. Po skrzyżowaniu królików z anomalią Pelgera między sobą Nachtshein stwierdził w ich
potomstwie: 223 króliki normalne, 439 z anomalią Pelegera i 39 królików skrajnie
nienormalnych. Ta część potomstwa, poza wadliwymi krwinkami, wykazywała silną
deformację układu kostnego i wkrótce po urodzeniu prawie całkowicie ginęła. Jak można
zaklasyfikować, z punktu widzenia genetyki, te skrajnie nienormalne króliki? Dlaczego
było ich tylko 39?
Podczas badań Nachtshein zaobserwował, że mniej więcej jeden człowiek na tysiąc (w
Berlinie) dotknięty był anomalią Pelgera, bardzo podobną do tej opisanej u królików. U
człowieka jest ona także dziedziczona jak zwykła cecha dominująca, ale nie zaobserwowano
jej w stanie homozygotycznym. Czy można byłoby wytłumaczyć, dlaczego tak się dzieje,
opierając się na analogii do zjawisk występujących u królików
7. Opierając się na tej samej analogii, czego możemy oczekiwać pod względem
genetycznym wśród potomstwa rodziców dotkniętych anomalią Pelgera?
8. Załóżmy, że mężczyzna, który nie choruje na hemofilię, ale którego ojciec był dotknięty ta
chorobą, ożenił się z kobietą z rodziny, w której nie występowała nigdy hemofilia. Jakie
istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia tego schorzenia wśród ich dzieci?
9. Załóżmy, że kobieta, której ojciec był chory na hemofilię, ale która sama nie ma objawów
tego schorzenia, poślubiła zdrowego mężczyznę. Jakie jest prawdopodobieństwo
wystąpienia hemofilii u ich dzieci?
10. Jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia hemofilii wśród synów córki z małżeństwa z
poprzedniego zadania, jeżeli kobieta ta poślubiła zdrowego mężczyznę?
11. Stwierdzono, że można odróżnić kobiety heterozygotyczne pod względem hemofilii od
normalnych homozygotycznych kobiet. Okazało się, bowiem, że czas krzepnięcia krwi
heterozygot jest dłuższy, ale nie na tyle długi, aby stanowić zagrożenie dla życia. Jak
możesz zastosować tę wiadomość do poprzedniego zadania?
12. Rodzice (kobieta, której ojciec był chory na hemofilię, ale która sama nie ma objawów
tego schorzenia i zdrowy mężczyzna) mają syna niedotkniętego hemofilią. Jakie jest
prawdopodobieństwo, że następny syn także będzie zdrowy?
13. Przypuśćmy, że taka rodzina (jak w poprzednim zadaniu), będzie miała dwóch synów.
Jakie jest prawdopodobieństwo, że obaj będą zdrowi?
14. Rodzina z zadnia 12, oczekuje dziecka. Jakie jest prawdopodobieństwo, że będzie ono
zdrowe? A jakie, że będzie dotknięte hemofilią?
15. Rodzina z zadania 12, ma sześcioro dzieci. Jakie jest prawdopodobieństwo, że dwoje z
nich jest zdrowych a czworo dotkniętych hemofilią?
16. Gen na oczy piwne, dominuje nad genem na niebieska barwę oczu. Mężczyzna o
piwnych oczach ma ośmioro dzieci o oczach piwnych z kobieta o oczach niebieskich.
Jakie są genotypy rodziców i dzieci?
17. Mężczyzna o niebieskich oczach, którego rodzice mieli oczy piwne, ma z kobietą o
oczach piwnych dziecko o oczach niebieskich. Jakie są genotypy wszystkich osób
wymienionych w zadaniu?
18. Jeżeli oboje rodzice są heterozygotami heterozygotami oczach piwnych to:
a. jakie jest prawdopodobieństwo, że ich pierwsze dziecko będzie miało oczy
niebieski?
b. Jakie jest prawdopodobieństwo, że drugie dziecko będzie miało oczy
niebieskie, jeżeli pierwsze ma oczy piwne?
19. W przypadku wątpliwego ojcostwa, jakie grupy krwi u mężczyzny wykluczają podejrzenie,
jeśli:
c. matka ma grupę krwi B, dziecko 0
d. matka ma grupę krwi B, dziecko AB
e. matka ma grupę krwi A, dziecko B
f. matka ma grupę krwi 0, dziecko 0
20. W określonej populacji ludzkiej 99% osób ma grupę krwi Rh+, co wiąże się z obecnością
dominującego genu D. Jaka będzie częstotliwość genotypów Dd, DD, jeśli krzyżowanie
jest przypadkowe?
21. A
aciata kotka ma miot liczący osiem kociąt: 1 samiec żółty, 2 samce czarne, 2 samice
żółte i 3 samice łaciate. Zakładamy, że miot ten pochodzi od jednego ojca. Jaka była jego
barwa?
22. Czarna kotka ma miot składający się z siedmiu kociąt: 3 czarne samce, 1 czarna samica i
3 łaciate samice. Zastanów się, jaki był przypuszczalnie ojciec?
23. Żółta kotka ma miot składający się z czterech kociąt: 1 żółte i 3 łaciate. Zakładając, że
miot pochodzi od jednego ojca, jakiej płci jest żółte kocię?
24. Załóżmy, że chcemy sprawdzić czy u kotów, podobnie jak u myszy, osobniki o składzie
genetycznym X0 są fenotypowo samicami. Jakiej barwy powinno być kocię płci żeńskiej
 żółtej, szylkretowej czy czarnej, w zależności od tego, jakiej barwy byli jego rodzice?
25. Zdarza się, choć bardzo rzadko, że szylkretowe kocury są płodne. Jakie dane
genetyczne sugerują, że takie kocury maja skład genetyczny XX
26. Psy rasy cocker-spaniel genotypie zawierającym gen A oraz B maja czarne
umaszczenie, A_bb mają umaszczenie rude, aa_B - umaszczenie brązowe, a aabb 
umaszczenie jasnożółte. Skrzyżowano czarnego psa z jasnożółtym, urodziło się
jasnożółte szczenię. Jakiego stosunku genotypowego należy oczekiwać z krzyżówki tego
czarnego psa z osobnikiem o tym samym, co on genotypie?
27. Krzyżówka daje w pokoleniu F2 rozszczepienie 9:7. 9/16 osobników o cesze C i 7/16 o
cesze c. Jakiego rozszczepienia powinniśmy oczekiwać w krzyżówce testowej z
pokoleniem F1?
28. Jeśli otrzymać z F1 pokolenie F2, to wystąpi w nim rozszczepienie w stosunku 9 : 3 : 4.
Jakiego stosunku fenotypowego powinniśmy oczekiwać w krzyżówce testowej z F1?
29. Jeżeli w zamkniętej populacji występuje recesywny allel z częstością 0,2, a w drugiej
równej liczebnie populacji allel ten nie występuje to:
a. w jakiej części osobników pierwszej populacji allel ten ujawni się w fenotypie?
b. po złączeniu obu populacji w jedną i osiągnięciu stanu równowagi, jaka będzie
częstotliwość cechy recesywnej?
30. Indianie plemienia Hopi z zachodniej, górzystej i pustynnej części USA żyją w małych
osadach, tworząc zamknięte populacje o wysokim stopniu krzyżowania się w
pokrewieństwie. W populacjach występuje o wiele większy procent albinosów (1:200) niż
w Europie (1:20000). Oblicz, jaki procent populacji Hopi stanowią heterozygoty z
recesywnym genem albinizmu?
31. U świnek morskich czarna sierść (W) dominuje nad białą (w), a krótka sierść jest
determinowana przez gen dominujący (L), podczas gdy długa przez jego recesywny allel
(l). Geny W i L dziedziczą się niezależnie. Krzyżowano homozygotyczne zwierzęta o
sierści czarnej i długiej z homozygotami o sierści białej i krótkiej. Wskazać:
a. Genotyp rodziców
b. Oczekiwany genotyp i fenotyp F1
c. Genotyp i fenotyp potomstwa z krzyżówek między osobnikiem z F1 a świnką o
długiej i białej sierści.
U wielu rodzajów dzikich ssaków występuje szczególne rozmieszczenie barwnika
sierści. Włosy na całej długości są czarne lub ciemnobrązowe, ale tuż poniżej ich
szczytu występuje żółty prążek. Ten układ barw, zwany  agouti (od dzikiego
zwierzęcia, u którego opisano po raz pierwszy tę cechę) nadaje dzikim myszom,
szczurom i królikom charakterystyczne  mysie ubarwienie. Brak żółtego prążka
powoduje, że zwierzęta są całkowicie czarne
32. Kiedy ustalony ród myszy  agouti , skrzyżuje się z  nie-agouti całe pokolenie F1 ma
umaszczenie typu  agouti . Natomiast w pokoleniu F2 stosunek myszy  agouti do  nie-
agouti przedstawia się jak 3:1. Przedstaw schemat tej krzyżówki, przyjmując
następujące oznaczenia: A -  agouti , a -  nie-agouti . Podaj fenotypy, genotypy i komórki
rozrodcze pokoleń F1 i F2.
33. Inne, dziedziczne odchylenie u myszy polega na zastąpieniu barwy czarnej typu dzikiego
przez barwę brązową. Myszy o brązowym odcieniu  agouti nazwano  cynamonowymi .
Gdy mysz typu dzikiego skrzyżujemy z myszami cynamonowymi, całe F1 jest typu
dzikiego, a F2 wskazuje stosunek osobników typu dzikiego do cynamonowego jak 3:1.
Przedstaw taką krzyżówkę przyjmując, że B - barwa czarna typu dzikiego, b - barwa
brązowa typu cynamonowego.
34. Gdy utrzymujący się w typie szczep myszy cynamonowych skrzyżowano z ustalonym
szczepem czarnych myszy  nie-agouti , całe pokolenie F1 było typu dzikiego. Wyjaśnij,
za pomocą schematu genetycznego, te  rewersję do typu dzikiego.
Przedstaw schematycznie krzyżówkę testową dla F1 z poprzedniego zadania.
Jakiego ubarwienia powstaną osobniki i w jakim stosunku liczbowym
35. Gdy utrzymujący się w typie szczep myszy cynamonowych skrzyżowano z ustalonym
szczepem czarnych myszy  nie-agouti , całe pokolenie F1 było typu dzikiego. W
pokoleniu F2 obok typów rodzicielskich (myszy cynamonowe i czarne  nie-agouti ) oraz
typu dzikiego, wystąpił typ o czwartym z kolei zabarwieniu - czekoladowym. Barwą
czekoladową nazywamy jednolitą, intensywną barwę brązową. Jakie są pod względem
genetycznym myszy barwy czekoladowej? Przedstaw schemat tej krzyżówki.
36. Jakich fenotypów i w jakich stosunkach liczbowych powinniśmy się spodziewać wśród
potomstwa osobnika F1 z zadania nr 23 krzyżowanego wstecznie z rodzicem
cynamonowym? A jakich z rodzicem  nie-agouti (czarnym)? Przedstaw schematy tych
krzyżówek.
37. Albinotyczne myszy białe o różowych oczach są homozygotyczne pod względem allelu
recesywnego pary C/c, niezależnej od par A/a i B/b pod względem przekazywania
genetycznego. Cztery różne, kojarzone w bliskim pokrewieństwie i przez to
przypuszczalnie homozygotyczne albinotyczne linie skrzyżowano z ustalonym szczepem
typu dzikiego, otrzymując w każdym przypadku liczne pokolenie F2. Jakie genotypy
można przewidzieć dla linii albinotycznych na podstawie liczebności pokolenia F2
przedstawionego w tabeli:
Liczba potomstwa
F2 z linii Typ dziki  nie-agouti (czarny) cynamonowy czekoladowy albinotyczny
1 87 0 32 0 39
2 62 0 0 0 18
3 96 30 0 0 41
4 287 86 92 29 164
Uwaga!
Wiadomo, że osobniki F1 Wszystkich krzyżówek myszy otrzymały ABC od rodzica typu dzikiego i c od
rodzica albinotycznego. Zatem krzyżówki, z których otrzymano F2 można przedstawić jako A_B_Cc x
A_B_Cc. W krzyżówkach tych samce i samice w każdym F1 mają ten sam genotyp. W F2, z linii 1,
myszy cynamonowe musiały otrzymać allel b od każdego z rodziców. Wszystkie jednak barwne myszy
mają zabarwienie typu agouti. Pokolenie F1 z linii 1 musiało zatem być AABbCc. Ponieważ otrzymały
one od rodzica typu dzikiego  ABC, od rodzica albinotycznego musiały otrzymać - Abc, a jeżeli
albinotyczna linia 1 jest homozygotyczna to jej genotyp musi być Aabbcc. Dla sprawdzenie zwróćmy
uwagę, że otrzymany tu wynik odpowiada szczególnemu przypadkowi 9:3:4.
Odpowiedz
można uzyskać o wiele szybciej pamiętając, że jest to zmieniony stosunek podwójnej
heterozygoty (9:3:4) w przypadku heterozygotyczności w stosunku do albinizmu i pary alleli B-b.
38. Pewna krzyżówka daje w pokoleniu F2 zmodyfikowany stosunek rozszczepienia dla
podwójnej heterozygoty 9 : 7. Jakiego stosunku fenotypowego powinniśmy oczekiwać w
krzyżówce testowej osobnika F1?
39. Jakiego stosunku fenotypowego powinniśmy oczekiwać w krzyżówce testowej z
osobnikiem F1 pochodzącym z krzyżówki dającej w F2 rozkład cech 13 : 3? To samo
należy rozważyć dla osobników dających w F2 następujące stosunki fenotypowe:
a. 9:3:4
b. 12:3:1
c. 15:1
d. 9:6:1
e. 1:2:2:4:1:2:1:2:1
f. 3:6:3:1:2:1
g. 9:3:3:1
40. Wyjaśnij przyczyny następujących liczbowych układów fenotypowych, otrzymanych w
krzyżówkach: należy uwzględnić, iloma parami genów różnią się organizmy pokolenia
rodzicielskiego (P  1, 2, 3); czy zachodzi pełna czy niepełna dominacja
(współdominacja), czy wyniki uzyskano w F2, czy krzyżówce wstecznej:
a. 3:1
b. 1:1
c. 1:2:1
d. 1:1:1:1
e. 9:3:3:1
f. 1:2:1:2:4:2:1:2:1.
Przykład: stosunek 13 : 3 występuje wtedy, gdy dominujący allel jednego genu powoduje efekt
fenotypowy nieodróżnialny od efektu powodowanego przez homozygotyczny allel recesywny
niezależnego genu. A wiec, fenotypowy stosunek podwójnej heterozygoty 9A_B : 3A_bb : 3aa_B :
1aabb jest 13 : 3, ponieważ tylko trzeci fenotyp jest odróżnialny, a pierwszy, drugi i czwarty są takie
same.
41. Wyjaśnij pojęcia: epistaza, dominowanie. Czym różni się epistaza od dominowania?
Świnie, odmiany Duroc Jersey, charakteryzują się czerwoną barwą sierści. Znane są również dwie,
utrzymujące się w typie, linie o barwie piaskowej A i B. Jeżeli świnię barwy piaskowej, pochodzącą z
którejś z tych linii, skrzyżowano z normalną świnią (barwy czerwonej), to F1 było barwy czerwonej, a w
F2 zaobserwowano stosunek  3 świnie barwy czerwonej : 1 barwy piaskowej.
42. Jeżeli skrzyżujemy świnię o piaskowej barwie szczeciny, z linii A, ze świnią także
piaskową, pochodzącą z linii B, pokolenie F1 jest barwy czerwonej. Spróbuj wysunąć
hipotezę pozwalającą na wytłumaczenie tego zjawiska, używając odpowiednich symboli
genów i wypisując przypuszczalne genotypy i fenotyp.
Jeżeli osobniki pokolenia F1, z poprzedniego zadania, użyjemy jako rodziców w celu
otrzymania F2, to można zaobserwować następujące stosunki liczbowe pod względem
barwy sierści  9 czerwonych : 6 piaskowych : 1 biała. Spróbuj zinterpretować to zjawisko.
Sprawdz
, czy wytłumaczenie to zgadza się z założeniem z zadnia poprzedniego. Jeżeli nie,
spróbuj jeszcze raz odpowiedzieć na tamto pytanie
U drobiu osobniki o genotypie rrpp mają grzebień pojedynczy; R_P_ grzebień orzeszkowy; rrP_
grzebień groszkowy, a R_pp grzebień różyczkowy.
43. Jakie typy grzebieni i w jakich stosunkach liczbowych wystąpią w pokoleniach F1 i F2
krzyżówki między osobnikami o grzebieniu pojedynczym a osobnikiem o grzebieniu
orzeszkowym utrzymującym się w typie?
44. Jakie są genotypy rodziców krzyżówki: orzeszkowy x różyczkowy dającej potomstwo w
następującym stosunku  3 różyczkowe : 3 orzeszkowe : 1 groszkowy : 1 pojedynczy?
45. Jakie są genotypy krzyżówki: orzeszkowy x różyczkowy dającej w potomstwie wyłącznie
osobniki o grzebieniach różyczkowych?
46. Jaki genotyp może mieć osobnik o grzebieniu fenotypowo orzeszkowym? Wypisz
możliwe genotypy.
47. Z czego może wynikać w pokoleniu F2 następujący stosunek fenotypowy  27 : 37?
Wskazówka: spróbuj założyć, że mamy do czynienia z potrójnymi heterozygotami.
48. Czy genetyczne wyjaśnienie stosunku 27 : 37 jest bardziej zbliżone do interpretacji 9 : 7,
czy 15 : 1? Wyjaśnij to.
Wzorcowy typ pomidorów charakteryzuje się wysokim wzrostem, ma powcinane liście i purpurowo
podbarwione łodygi (na skutek wytwarzania antocjanu), a miąższ dojrzałych owoców jest czerwony.
Rośliny odchylające się od typu są karłowate, mają liście "ziemniaczane", łodygi zielone (brak synezy
antocyjanu), a miąższ dojrzałych owoców jest żółty. Geny powodujące te zmiany są recesywne w
stosunku do genów typu dzikiego i oznacza się je następującymi symbolami:
C/c - liście powcinane/liście ziemniaczane
D/d - wysoki wzrost/karłowatość
A/a - wytwarzanie antocyjanu/braku antocyjanu
R/r - czerwone zabarwienie miąższu/żółte zabarwienie miąższu owoców
49. Utrzymujące się w typie pomidory o purpurowych pędach skrzyżowane z pomidorami o
pędach zielonych dają całe F1 o pędach purpurowych. Kiedy osobniki F1 zostały
skrzyżowane wstecznie z roślinami o pędach zielonych, to potomstwo składało się z 482
osobników o pędach purpurowych i 523 o pędach zielonych. Przedstaw te krzyżówki,
podaj odpowiednie genotypy, fenotypy i komórki rozrodcze.
50. Kiedy skrzyżowano utrzymującą się w typie linię pomidorów o pędach purpurowych i
liściach ziemniaczanych z utrzymującą się w typie linia o pędach zielonych i liściach
powcinanych, stwierdzono w F2 stosunek 9:3:3:1. Przedstaw za pomocą schematu,
krzyżówkę między osobnikami F1 a rodzicem o pędach purpurowych i liściach
powcinanych. Przedstaw za pomocą schematu, krzyżówkę testową z użyciem tego
samego pokolenia F1. Jakiego stosunku fenotypowego należy oczekiwać w potomstwie
każdej z tych krzyżówek?
51. Jaka część potomstwa F2 będzie genotypowo taka sama, jak linia rodzicielska o pędach
zielonych i liściach ziemniaczanych? A jaka fenotypowo? Jaka część będzie genotypowo
taka sama, jak linia o wysokim wzroście i pędach purpurowych oraz liściach
powcinanych? A jaka część będzie identyczna fenotypowo?
52. Jaki genotyp i fenotyp w F1 będą miały rośliny powstałe ze skrzyżowania pomidorów o
pędach purpurowych i liściach powcinanych (AACC) z pomidorami o pędach zielonych i
liściach ziemniaczanych? Jaki będzie rozkład cech w krzyżówce wstecznej, gdy rośliny
F1 skrzyżowane zostaną z rodem rodzicielskim o pędach zielonych i liściach
ziemniaczanych, jeżeli założymy niezależną segregację par alleli A/a i C/c?
53. W F2, wyhodowanym z F1 (zadanie powyżej), MacArthur stwierdził 1790 roślin o pędach
purpurowych i liściach powcinanych, 620 o pędach purpurowych i liściach
ziemniaczanych, 623 rośliny o pędach zielonych i liściach powcinanych oraz 222 rośliny
o pędach zielonych i liściach ziemniaczanych. Czy jest to zgodne z naszym założeniem
niezależnego rozdziału tych dwóch par alleli?
54. U pomidorów okrągły kształt (O) dominuje nad wydłużonym (o), a gładka skóra (P) nad
omszałą (p). Krzyżówki testowe osobników F1 heterozygotycznych pod względem tych
par alleli dają, wg McArthura, następujące wyniki:
Gładkie okrągłe Gładkie wydłużone Omszone Omszone wydłużone
okrągłe
12 123 133 12
Czy te dwie pary sprzężonych alleli występowały w układzie cis czy trans? Oblicz
procent rekombinacji.
55. Utrzymującą się w typie linię pomidorów o wzroście wysokim, pędach purpurowych i
liściach powcinanych skrzyżowano z linią karłowatą, o pędach zielonych i liściach
ziemniaczanych. Jakiego rodzaju komórki rozrodcze i w jakich stosunkach będą
wytwarzały rośliny F1, zakładając niezależną segregację wszystkich trzech par alleli?
56. Homozygoty w stosunku do recesywnych genów c i d skrzyżowano z dominującymi
homozygotami ++. Mieszaniec pokolenia F1 skrzyżowano następnie z osobnikiem
podwójnie recesywnym c,d. Uzyskano potomstwo:
903 osobniki ++
897 osobników cd
98 osobników +d
92 osobniki c+
Wyjaśnić wyniki i określić związek pomiędzy genami c i d.
57. W wyniku krzyżówki podwójnej heterozygoty AaBa z homozygotą recesywną aabb
otrzymano następujące klasy osobników: AaBb - 24,
Aabb -176,
aaBb -184,
aabb - 16.
Jaki układ tych sprzężonych alleli występował u heterozygoty? Jak daleko od siebie leżą
te geny na chromosomie.
58. Jaki byłby wynik krzyżówki pomiędzy homozygotą (c+) a homozygotą (+d) w stosunku
do cech omawianych w zadaniu poprzednim, a następnie krzyżówki testowej mieszańca
z podwójną homozygotą recesywną.
U Drosophilia geny cu (curled wings) i geny ss (spineless britles) są recesywne i umiejscowione na
chromosomie 3. Barwa vermilion u Drospohila dziedziczy się jak gen recesywny sprzężony z płcią.
Podobnie jak barwa oczu vermilion, biała barwa oczu (w) u Drosophila zależy od genu recesywnego
sprzężonego z płcią.
59. Przyjmując jako rodziców samicę typu dzikiego i samca cu, ss przedstaw genotypy,
gamety i fenotypy rodziców oraz pokolenia F1 i F2.
60. U D. melanogaster geny warunkujące cechę cn (cynobrowa barwa oka) i b (czarna
barwa ciała) są sprzężone. Krzyżowano ze sobą podwójne heterozygoty. Podaj fenotypy,
genotypy i gamety krzyżowanych muszek oraz genotypy i fenotypy nowych osobników.
61. Załóżmy, że w wyniku krzyżówek opisanych w poprzednim pytaniu, uzyskano w F2
następujące typy:
Dziki 292
Curled 9
Curled spinless 92
Spinless 7
Razem 400
Pamiętając, że u samca Drosophila nie występuje crossing-over odpowiedz, czy można
w jakiś uzasadniony sposób określić odległość na mapie między genami cu i ss. Oblicz te
odległość i objaśnij swoja metodę.
62. Jakie fenotypy powinniśmy stwierdzić u potomstwa krzyżówki pomiędzy samicą vermilion
a samcem typu dzikiego?
63. Przypuśćmy, że samica vermilion (z poprzedniego zadania) miała skład genetyczny XX. ^
Jakie fenotypy wystąpią u zdolnego do życia potomstwa pochodzącego z tej krzyżówki?
Przedstaw schematycznie tę krzyżówkę uwzględniając fenotypy, genotypy rodzicielskie
oraz gamety, genotypy i fenotypy F1.
64. Załóżmy, że gdy skrzyżowano białooką samicę z samcem typu dzikiego (w+) dała ona
białookie samice i czerwonookie samce. Jak można wytłumaczyć ten wynik? Jak
sprawdziłbyś swoje wyjaśnienie?
65. Załóżmy, że u Drosophila występują trzy pary alleli: +/x, +/y, +/z. Jak wskazują symbole
każdy gen zmutowany jest recesywny w stosunku do alleli typu dzikiego. Po
skrzyżowaniu samic heterozygotycznych pod względem tych trzech loci z samcami typu
dzikiego, otrzymano następujące wyniki:
Płeć Fenotyp Liczba
osobników
Samice + + + 1010
+ + + 30
+ + z 32
+ y + 441
Samce
+ y z 1
x + + 0
x + z 430
x y + 27
x y z 39
Jakie było rozmieszczenie tych genów na obu chromosomach u heterozygotycznych
samic? Oblicz odległości na mapie między tymi genami oraz współczynnik koincydencji.
Na którym chromosomie Drosophila mogą znajdować się te geny?
66. Załóżmy, że u Drosophila występują trzy pary alleli: +/n, +/o i +/p. Geny n, o i p są
recesywne i sprzężone z płcią. Znajdują się one na chromosomie X w kolejności n-o-p,
przy czym n jest oddalony o 12 jednostek od o, o jest natomiast oddalony o 10 jednostek
od p. Współczynnik koincydencji dla tego odcinka chromosomu X wynosi 0,5. Określ
jakie rodzaje i jakie częstości fenotypów powinny wystąpić w potomstwie składającym się
+ + p
z 2000 osobników otrzymanych po skrzyżowaniu samic o genotypie z samcami
n o +
typu dzikiego.
67. U kukurydzy, na chromosomie 3, zidentyfikowano następujące pary alleli:
+/b - warunkuje barwę rośliny (intensywna, względnie słaba)
+/lg - warunkuje wykształcenie liścia z języczkiem lub bez języczka
+/v - roślina zielona, względnie zieleniejąca
Krzyżówka testowa między formą potrójnie recesywną i roślinami F1 heterozygotycznymi
pod względem tych trzech par genów daje w potomstwie następujące fenotypy:
+ v lg 305
b + lg 128
b v lg 18
+ + lg 74
b v + 66
+ + + 22
+ v + 112
b + + 275
Razem 1000
Podaj kolejność genów, odległości na mapie pomiędzy genami oraz współczynnik
koincydencji.
68. U kukurydzy geny an, br oraz f znajdują się na chromosomie 1. Na podstawie danych R.
A. Emersona, podanych dalej, określ kolejność genów na chromosomie, odległość na
mapie i genotypy rodziców homozygotycznych użytych do otrzymania heterozygoty.
Potomstwo krzyżówki testowej:
+ + + 88
+ + f 21
+ br + 2
+ br f 339
an + + 355
an + f 2
an br + 17
an br f 55
Razem 879
69. W serii krzyżówek testowych częstość rekombinacji między genami a i c wynosi 0,1;
między genami a i b  0,27; między b i c  0,2. Ustal kolejność tych trzech genów.
Wyjaśnij, dlaczego częstość rekombinacji między skrajnymi genami nie jest sumą
częstości rekombinacji między dwoma parami.
70. Określ typy worków dla genów a/b w następujących tetradach uzyskanych z diploidu:
a + c / + b +:
a + + + b c a + + + b c
a + c + b + a b + + + c
a b + + + c a b + + + c
71. Przypuśćmy, że mamy do czynienia z jakimś organizmem wytwarzającym
nieuporządkowane tetrady oraz że w wyniku krzyżówki xyz X +++ uzyskamy następujące
tetrady:
xyz / xyz / +++ / +++ 94
xy+ / xy+/ ++z / ++z 86
xyz / x+z / +y+ / +++ 8
xy+ / +++ / +yz / ++z 12
Oblicz względne częstości tetrad: PD, TT i NPD dla każdej pary markerów (xy, xz i yz).
Co można wnioskować o sprzężeniu tych markerów na podstawie stosunku PD/NPD.
Pamiętając, że typy tetrad w przypadku niesprzężonych markerów powstają w wyniku
crossing-over między centromerem i jednym z tych markerów; co można wnioskować o
sprzężeniu z centromerem markerów x, y i z?
72. Małe drożdże segregujące przypominają fenotypowo małe drożdże uwarunkowane
cytoplazmatycznie. Krzyżówka małych drożdży segregujących z normalnymi daje
normalne mieszańce diploidalne. Jeśli dojdzie do wytworzenia worków, zawierają one
dwa zarodniki normalne i dwa dające drożdże małe. Jak można zinterpretować te wyniki?
73. Aby jednostki mapowe u Neurospora były porównywalne z jednostkami stosowanymi np.
dla map chromosomowych u Drosophila, należy przy obliczaniu odległości mapowej
między genem i centromerem u Neurospora, podzielić procenty rozszczepienia w drugim
podziale przez 2. Dlaczego jest to konieczne?
74. R. W. Barrat i L. Garnjobst zestawili dane dotyczące segregacji alleli A i a warunkujących
typy koniugacyjne o Neurospora. Na 755 badanych worków stwierdzono 117 przypadków
segregacji w drugim podziale. Oblicz procent segregacji w drugim podziale i odległość
locus genu warunkującego typ koniugacyjny od centromeru danego chromosomu.
75. Skrzyżowano dwa szczepy o następujących genotypach: abc x ABC i otrzymano
nieuporządkowane tetrady. Przeanalizowano 100 tetrad i uzyskano następujące wyniki
PD NPD TT
a/b 43 41 16
a/c 48 52 0
b/c 84 0 16
Określ, czy geny ABC położone są na jednym chromosomie czy na różnych, czy są
sprzężone z centromerem i wylicz możliwe odległości.
76. Stwierdzono, że u Neurospora dwa zmutowane geny (ag i thi) uniemożliwiają syntezę
aminokwasu argininy i witaminy tiaminy. Po przeprowadzeniu krzyżówki, w której
nastąpiła segregacja tych genów, stwierdzono następujące częstości różnych typów
uszeregowania spor (podano tylko jeden zarodnik z każdej pary spor):
Para 1 Para 2 Para 3 Para 4
ag thi ag thi + + + + 42
+ thi + thi ag + ag + 40
+ + + + ag thi ag thi 39
ag + ag + + thi + thi 42
Jakie położenie zajmują na chromosomach geny ag i thi w stosunku do centromerów i
względem siebie?