Teorie ludnościowe
SiD odpowiada na pytanie jakie czynniki determinują wielkość ludności; wzrost ludności i
zmniejszenie się jej liczby. Można to usystematyzować w 2 grupach:
- populacjonistyczny (dąży do zwiększenia liczby ludności)
- antypopulacjoniści (przyrost naturalny skończy się katastrofą
Starożytność
Konfucjusz: stwierdza że umieralność wzrasta z brakiem żywności
Jeżeli w jakimś rejonie jest za dużo ludności, to należy tą ludność przenieść w inny rejon
Przedwczesne małżeństwa powodują umieralność wśród matek i niemowląt
Koszty ceremoni zaślubin są zbyt drogie i powodują mniejszą liczbę zawieranych małżeństw.
Platon sformuował koncepcje optimum ludnościowego, 5tys 40 wolnych greków ale łączna
suma nie powinna przekraczać 60 tysięcy
Arystoteles zakładał że społeczeństwo powinnobyć na tyle ludne aby możnaby się
rozkoszować czasem wolnym
Rzym był prourodzeniowy. Problemem był brak ludności rzymskiej przy rozwoju imperium.
Dominacja chrześcijaństwa w Europie. Namawiano aby mieć sporo dzieci i potomstwa.
Im większa liczba wyznawcow religii, tym silniejsza religia.
Okres kolonializmu (wiek 15,16) powoduje nacisk w Europie aby było więcej dzieci.
Wyprawy geograficzne wymagały większej liczby ludności.
Rozwój kapitalizmu zakładał aby było sporo ludności.
Na grunci europejskim pojawiły się różne koncepcje:
- Keins (& )
Malthus  twórca opracowań na temat sytuacji ludnościowej. Liczba ludności przyrasta w
postępie geometrycznym. Żywnośc przyrasta w postępie arytmetycznym. Twierdzi że wojny i
zarazy jako naturalny regulator sprawią że liczba ludności się zmniejszy.
Neomalthusjanizm - Funkcjonuje w państwach gdzie mamy bardzo duży przyrost naturalny.
Postulują zmniejszenie populacji.
1972 raport klubu rzymskiego  granice wzrostu  ujawniono w nim sformułowania dot.
tematu ile ziemia jest w stanie wyżywić ludzi.
Koncepcja przejścia demograficznego Beckera. Wiąże się to z analizą rodności i umieralności
1 Faza społeczeństwa naturalnego - charakteryzująca się wysokim poziomem urodzeń i
zgonów. Krótki okres średniego dożywania od 25-35 lat. Liczba dzieci to 8-9. Względna
równowaga pomiędzy liczbą urodzeń a zgonów.
W 2 połowie wieku 18 pojawiają się procesy, które sprawiają że życie ludzkie się przedłuża.
Zwiększa się przyrost naturalny. Krzywa umieralności spada szybciej. Liczba dzieci to około
5 na 1 kobietę.
W fazie 3 rodność spada do 3-4 dzieci. Życie ludzkie się przedłuża do 70 lat.
Ostatnia faza to faza zrównoważonego przyrostu naturalnego, który zdaniem badaczy się
kończy.
Pojawia się nowa jakość i równowaga. Niski poziom urodzeń i zgonów spowodowany
przedłużaniem się życia ludzkiego. W ten sposób próbowano opowiedzieć że to przejście
demograficzne jest wyjątkowe. Przebieg tego procesu w różnych państwach przebiegał
inaczej
Horuhi  podzielił na 4 fazy . Przejście z fazy do fazy powoduje przedłużenie życia
ludzkiego.
Era chorób zakaz
nych i pasożytniczych
- era chorób zwyrodnieniowych
Zelinski  oparte na mobilności przestrzennej
Wędrówka ze wsi do miast
Cyrkulacja  ludność wędruje
Koncepcja Lebensteina  nie opłaca się współcześnie mieć dzieci. Przydał dziecku 3
uzyteczności. Użyteczność konsumpcyjna (constans, radość z posiadania dziecka
Dziecko jako producent
Dziecko jako zabezpieczenie rodziców na starość
------
Miary średnie i pozycyjne
Miary średnie  średnie klasyczne (w nich wyróżniamy wszystkie średnie jakie
znamy:charmonoczna, kwadratowa, ważona, arytmetyczna, geometryczn) oraz miary
pozycyjne do których zaliczamy:
- dominanta
- mediana
- miary kwantylowe (kwartale)
Srednia arytmetyczna  suma wartości zmiennej wszystkich jednostek badanej zbiorowości
podzieloną przez liczbę tych jednostek
Średnia arytmetyczna ważona musi mieć jakąś wagę. Średnia arytmetyczna ważona dla
przedziałów rozdzielczych & .
Dominanta to miara pozycyjna inaczej zwana modalną i oznacza najczęściej występującą
kategorię zmiennej w badanym szeregu.
Miary zmienności czyli miary rozproszenia inaczej nazywane miarami dyspersji
Wartości średnie nie dają wyczerpującej charakterystyki struktury zbiorowości. W
szczególności nie informują one o stopniu zmienności, czyli dyspersji badanej cechy.
Dyspersją czyli rozproszeniem nazywamy zróżnicowanie jednostek zbiorowości statystycznej
ze względu na wartość badanej cechy.
Siłę dyspersji oceniamy za pomocą pozycyjnych i klasycznych miar zmienności.
Do miar pozycyjnych należą empiryczny rozmiar zmienności nazywany rozstępem oraz
odchylenie ćwiartkowe.
Do miar klasycznych odchylenie przeciętne, wariancja i odchylenie standardowe. Są to miary
absolutne, czyli bezwzględne, gdyż posiadają miano. Do miar względnych zaliczamy
współczynniki zmienności.
Odchylenie ćwiartkowe oparte jest na różnicach kwartyla 3 i 1. mierzy zróżnicowanie
wartości badanej cechy wśród połowy jednostek zbiorowości badanych
Odchylenie przeciętne określa o ile wszystkie jednostki danej zbiorowości różnią się średnio
ze względu na wartość zmiennej od średniej arytmetycznej tej zmiennej.
Odchylenie przeciętne jest więc średnią arytmetyczną bezwzględnych wartości, odchyleń
wartości cechy od jej średniej arytmetycznej
Wariancja to średnia arytmetyczna z kwadratu odchyleń poszczególnych wartości cechy od
średniej arytmetycznej badanej zbiorowości. Wariancja jako suma kwadratów dzielona przez
liczbę dodatnią jest zawsze wielkością nieujemną i mianowaną. Mianem wariancji jest
kwadrat jednostki, której mierzona jest badana cecha. Im wyższa wartość wariancji tym
zbiorowość jest bardziej zróżnicowana.
Wariancja jest wielkością kwadratową wyrażoną w jednostkach wyższego stopnia niż poziom
wartości badanej cechy. Aby uzyskać miarę zróżnicowania o postaci liniowej o mianie
zgodnym z mianem badanej cechy wyciągamy z wariancji pierwiastek kwadratowy w wyniku
pierwiastkowania otrzymujemy miare zróżnicowania nazywaną odchyleniem standardowym.
Określa ona o ile wszystkie jednostki danej zbiorowości różnią się średnio od średniej
arytmetycznej badanej zmiennej.