MITOLOGIA GERMAC
SKA
"EDDA STARSZA"
"Edda Starsza" zwana tak\
e Poetycką jest spisanym nieznanym piórem,
zbiorem poematów mitologicznych oraz heroicznych, z których część
powstała jeszcze przed Erą Wikingów. Anonimowa osoba spisała je
około roku 1250, a niektóre z
ródła podają, \
e mógł to zrobić sam Snorri
Sturluson. Edda poetycka dzieli się na dwie części - mitologiczną i
heroiczną. Jest najwa\
niejszym z
ródłem mitologii Germańskiej, nie
licząc "Eddy Młodszej".
"EDDA MA
ODSZA" - SNORRI STURLUSON
"Edda Młodsza" w odró\
nieniu do "Eddy Starszej" została napisana
prozą, przez Snorriego Sturlusona w 1220 roku. Sam Snorri był
Islandskim właścicielem ziemskim, który obawiał się, \
e po
chrystianizacji, ludy skandynawskie zapomną o swojej rdzennej religii,
więc korzystając z poematów skaldów, spisywał mity oraz opowieści o
królach i bohaterach. Snorri obawiał się tak\
e, \
e ludzie w pewnym
czasie zapomną znaczenia kenningów i nie będą mogli zrozumieć
poematów skaldów. W "Eddzie Młodszej" znalez
ć mo\
na objaśnienia
wielu rzeczy oraz komentarze do wielu historii autorstwa Snorriego,
bez których twórczość skaldów by nie była zrozumiała. Całkiem
mo\
liwe, \
e to Snorri spisał "Eddę Starszą", ale nie jest to udowodnione.
CO OZNACZA SA
OWO "EDDA"?
Istnieje kilka teorii co do tego, co oznacza samo słowo "Edda". Całkiem
mo\
liwe, \
e powstało od nazwy miejsca w którym Snorri pobierał
edukację czyli Oddi, ale najprawdopodobniejsze jest to, \
e "Edda"
znaczy "Poezja" albo "Prababcia".
KENNINGI
Kenningi były to formy stylistyczne, stosowane w poematach skaldów,
charakteryzujące sie tym, \
e niektóre słowa zastampiano metaforami
odnoszącymi się do mitologii badz
legend o bohaterach. Pozwolę sobie
przytoczyć przykład z ksią\
ki "Wikingowie i Germanie - Sagi Ludów
Północy". Odyn był bogiem wojny, więc bitwy nazywano sztormami
Odyna. Odyn te\
wisiał raz na drzewie Yggdrasil, więc był tak\
e i
wisielcem. Skald mógł uzyć w swoim poemacie zamiast słowa "bitwa"
wyra\
enie "sztorm wisielca". Bez bezcennych komentarzy Snorriego, by
było to bardzo trudne do rozszyfrowania. Niech chwała będzie
Snorriemu Sturlsonowi - na wieki!
YMIR I AUDHUMLA
Informacje o germańskim stworzeniu świata czerpiemy głównie z
"Eddy Młodszej" Snorriego Sturlusona. Na poczatku istniała tylko
ziejąca pustka zwana Ginnungagap, na północ od niej istniało królestwo
zimna - Niflheim oraz królestwo ognia na południu - Muspellheim. W
Niflheim było z
ródło, z którego tryskało jedenaście rzek, które po z
północy spłynęły do pustki Ginnungagap i zmieniły się w lód
pokrywając ją całą. Iskry oraz gorące wiatry wiejące w Muspellheimie
stopiły lód, z którego powstał pierwszy olbrzym - Ymir oraz krowa
Audhumla, z której wymion wytrysnęły cztery rzeki mleka. Pił z nich
Ymir i gdy się nasycił uło\
ył się do snu. Gdy spał spocił się, a spod jego
pach wyrosło dwoje olbrzymów - mę\
czyzna i kobieta, którzy dali
początek rasie Olbrzymów Mrozu. Audumhla nie miała nic do jedzenia,
więc zmuszona była lizać lód, pierwszego dnia z takiego lodu wyłoniły
się włosy, następnego dnia głowa a trzeciego dnia reszta ciała
przystojnego i silnego człowieka imieniem Buri. Własną wolą powołał
on do \
ycia syna, któremu dał imię Borr. Ten poślubił jedną z
Olbrzymek Mrozu, których było juz wiele i miał z nią dzieci. Synami
Borra, a wnukami Buriego byli Odyn, Wili oraz We. Zabili oni Ymira, a
w jego krwi utopili się wszyscy Olbrzymi Mrozu poza Bergelmirem i
jego \
ona, którzy zbudowali tratwę.
PIERWSI LUDZIE
Gdy Ymir umarł, Odyn, Vili i Ve odszukali sam środek Ginnungagap i
stworzyli świat z Ymira. Najpierw z jego ciała stworzyli ziemię a ze
wszystkich kości uformowali potę\
ne skały, z mniejszych kostek oraz
zębów zrobili kamienie, krew Ymira stała się morzami, rzekami oraz
jeziorami. Czaszkę Ymira uczynili sklepieniem niebieskim, które
podtrzymywane było przez cztery karły Nordriego (Połnoc), Sudriego
(Południe), Austriego (Wschód) i Westriego (Zachód). Mózg Ymira
został chmurami a włosy Olbrzyma stały się florą i fauna. Iskry z
Muspelheimu zostały umieszczone na sklepieniu niebieskim i zostały
gwiazdami. świat powstały z ciała Ymira nazwany został Midgardem
(po polsku : "śródziemie") i otoczony został wałem ochronnym z rzęs
Ymira. Wał ten miał chronić Midgard przed morzem, oraz Olbrzymami
Mrozu, którzy powstali na nowo, dzięki Bergelmirowi i jego \
onie. Po
akcie stworzenia Midgardu trzech braci postanowiło odpocząć, więc
poszli na spacer brzegiem morza, po pla\
y, gdzie zobaczyli dwa
splecone ze sobą drzewa. Postanowili zrobić z nich ludzi - mę\
czyznę
nazwanego Ask oraz kobietę - Emblę. Ka\
dy z braci dał parze dary.
Odyn tchnął w nich \
ycie, Vili dał im myśli a Ve zmysły. Para ta była
pierwszą parą ludzi, którzy zaludnili Midgard - jeden z dziewięciu
światów.