www.podatki.biz
06.10.2010
Czym tak naprawdę jest rachunkowość?
Celem każdego rodzaju działalności gospodarczej jest osiąganie zysków. Zamierzone efekty można jednak
osiągnąć jedynie w sytuacji, gdy jest ona oparta na dokładnych danych dotyczących wykorzystywanych
zasobów, przebiegu procesów gospodarczych i osiąganych wyników. Niezbędne jest w tym przypadku
stosowanie odpowiedniego systemu ewidencji gospodarczej. Jednym z nich jest właśnie rachunkowość.
Warto wskazać w tym miejscu, że podstawowym celem rachunkowości jest dostarczenie prawdziwego i
rzetelnego obrazu przedstawiającego sytuację majątkową i finansową danego podmiotu gospodarczego.
Przedmiotem rachunkowości będzie więc każde zdarzenie wyrażone w pieniądzu, które wpływa na zmianę
sytuacji podmiotu, stan jego zasobów, a także jego wyniki. Podmiotami rachunkowości będą natomiast
wszystkie jednostki, które muszą stosować przepisy ustawy o rachunkowości. Będą to zatem:
- spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacji) oraz spółki cywilne i innych osób
prawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego,
- osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie,
jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok
obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1,2 mln euro,
- jednostki organizacyjne działające na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami
wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej lub
przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów,
- gminy, powiaty, województwa i ich związki, a także państwowe, gminne, powiatowe i wojewódzkie:
- jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej,
- zagraniczne osoby prawne, zagraniczne jednostki nieposiadające osobowości prawnej oraz
zagraniczne osoby fizyczne, prowadzące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność osobiście,
przez osobę upoważnioną lub przy pomocy pracowników,
- jednostki niewymienione wyżej, jeżeli otrzymują na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z
budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego albo funduszy celowych.
1/3
Jakie elementy obejmuje rachunkowość jednostki?
Z analizy art. 4 ustawy o rachunkowości wynika, że jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady
(politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik
finansowy.
Rachunkowość jednostki obejmuje natomiast następujące elementy:
- przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,
- prowadzenie na podstawie dowodów księgowych ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w
porządku chronologicznym i systematycznym,
- okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów,
- wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,
- sporządzanie sprawozdań finansowych,
- gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej
ustawą,
- poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkach wymaganych przez ustawę.
Odpowiedzialność kierownika jednostki
Kierownik jednostki co do zasady ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie
rachunkowości określonych ustawą, w tym z tytułu nadzoru. Trzeba zaznaczyć, że odpowiedzialności tej nie
wyłącza nawet fakt przekazania obowiązków z zakresu rachunkowości innej osobie. Dodajmy, że w
przypadku, gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została wskazana osoba
odpowiedzialna, odpowiedzialność wynikającą z ustawy o rachunkowości ponoszą wszyscy członkowie tego
organu.
Kierownik jednostki, a także członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostkę
zobowiązani są do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdania z działalności spełniały
wszystkie, prawnie uregulowane, wymagania. Za naruszenie tego obowiązku ponoszą oni odpowiedzialność
solidarną.
Jaki jest cel sprawozdawczości finansowej?
Sprawozdawczość finansowa - jak łatwo można się domyślić - pełni funkcje sprawozdawcze. Jej
podstawowym celem jest przygotowanie informacji o stanie działalności gospodarczej jednostki.
Sprawozdanie finansowe powinno zawierać:
- wprowadzenie wraz z informacją o kontynuacji działalności, wycenie i zasadach stosowanych w tym
zakres,
- bilans,
- rachunek zysków i strat,
- informacje zawierające dane uzupełniające bilans i rachunek zysku i strat,
- rachunek przepływu środków pieniężnych z działalności operacyjnej, inwestycyjnej, finansowej,
2/3
- zestawienie zmian w funduszu własnym - wyjaśniającym przyczyny i wysokość zmian tego kapitału
powierzonego i wypracowanego,
- w przypadku spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością spółdzielnie i
przedsiębiorstwa państwowe muszą przedstawić sprawozdanie na temat działalności w roku
obrotowym, prezentując zamierzenia i zagrożenia dla ich działalności.
Zasady sprawozdawczości finansowej są regulowane przez ustawę o rachunkowości oraz krajowe i
międzynarodowe standardy.
Krzysztof Koślicki
Podstawa prawna:
- ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z póz
n. zm.).
www.podatki.biz
3/3