Plan wykładu
1. Wprowadzenie  sposoby siewu, zadania stawiane: siewnikom, podcinaczom korzeni
Maszyny rolnicze,
i wyorywaczom sadzonek
2. Systematyka
3. Podstawowe zespoły siewników  zbiorniki, przyrządy wysiewające, przewody nasienne,
ogrodnicze i leśne
elementy wykonujÄ…ce rowek, zagarniacze
4. Budowa i zasada działania przykładowych siewników
cz. III. Maszynoznawstwo leśne
5. Budowa i zasada działania przykładowych podcinaczy korzeni  biernych i aktywnych
6. Budowa i zasada działania przykładowych wyorywaczy sadzonek  biernych, z aktywnym
rusztem i/lub lemieszem, z mechanicznym wyjmowaniem sadzonek
W-4. Narzędzia i maszyny
do produkcji materiału
sadzeniowego
1. Wprowadzenie 1. Wprowadzenie
Miejsce wysiewu nasion
na powierzchniach na powierzchniach
w szkółkach leśnych
odnawianych zalesianych
Wykorzystanie powierzchni plantacji
siew pełny siew częściowy
Rozmieszczenie nasion na powierzchni plantacji
siew rzędowy siew pasowy
(szerokośd do 5 cm) (szerokośd ponad 5 cm)
1. Wprowadzenie 1. Wprowadzenie
Rozmieszczenie nasion w rzędach lub pasach Wymagania Systemu Maszyn Leśnych dla siewników
Wartośd względna wskaz
nika
siew równomierny siew gniazdowy
w % dla nasion
Rodzaj wskaz
nika
drobnych grubych
(np. sosna, świerk, (np. dąb,
Niekonieczne (osika, topola, brzoza, wierzba)  wałowanie
modrzew) buk)
Przykrycie nasion glebÄ…
Nierównomiernośd dozowania:
Konieczne  od 1 cm (modrzew, sosna) do 5 cm (buk, dÄ…b) 
substratem lub nagarnianÄ… glebÄ… miejscowÄ…
 dla poszczególnych przyrządów 2 5
 między przyrządami 2 5
Nierównomiernośd rozrzutu:
Jesienią większa, wiosną mniejsza
 podłużnego 20 20
Grubośd warstwy
 poprzecznego 10 
przykrywajÄ…cej
Równomiernośd głębokości przykrycia nasion 25 25
nasiona
Gleba Å‚atwo zaskorupiajÄ…ca siÄ™  mniejsza,
gleba lekka  większa Mechaniczne uszkodzenia nasion  1
1
1. Wprowadzenie 1. Wprowadzenie
Na określonej Pobudzenie systemu
Podważenie gleby z sadzonkami
Podcinanie głębokości korzeniowego do tworzenia
korzeni i czasami skupionej wiÄ…zki korzeni
z boków chłonnych
Otrząśnięcie systemu korzeniowego sadzonek
Wyorywanie
sadzonek
Podcięcie korzeni w zakresie głębokości od 8 do 15 cm,
Sortowanie sadzonek
a niekiedy i więcej
Skrócenie korzenia rosnącej sadzonki bez uszkodzeo jej systemu
WiÄ…zanie i pakowanie
korzeniowego, jak oberwanie części korzeni czy zdarcie z nich skórki
(liczba uszkodzonych sadzonek: do 5% przy podcinaniu sadzonek
Podcinacze małych i średnich, do 2%  przy sadzonkach dużych)
korzeni 
wymagania Jak najmniejsze przemieszczanie sadzonek, tak w kierunku pionowym,
jak i poziomym (dopuszczalne przesunięcie pionowe małych
Wyorywanie sadzonek Odcięcie części
sadzonek 1 cm, dużych  2 cm)
z dużym systemem korzenia palowego
korzeniowym oraz korzeni bocznych
Utrzymanie równomiernego zagłębienia i założonego kierunku ruchu
(dopuszczalna nierównomiernośd zagłębienia noży dla sadzonek
małych i średnich  1 cm, dużych  2 cm)
1. Wprowadzenie 2a. Systematyka siewników
Wielkośd nasion:
Dobre rozluz
nienie gleby wokół systemu korzeniowego sadzonki
Äð do nasion drobnych,
Utrzymanie równomiernego zagłębienia lemiesza
Äð do nasion grubych.
(odchyłka głębokości nie powinna przekraczad 3 cm)
Sposób wysiewania nasion:
A
atwe nastawienia gÅ‚Ä™bokoÅ›ci wyorywania Äð do siewu peÅ‚nego,
Äð do siewu pasowego (ciÄ…gÅ‚ego lub przerywanego),
Wyorywacze
Utrzymanie założonego kierunku ruchu lemiesza
sadzonek 
Äð do siewu rzÄ™dowego.
wymagania
Jak najszybsze zagłębienie i wygłębienie lemiesza Sposób agregatowania z ciągnikiem:
Äð przyczepiane,
Nieuszkadzanie sadzonek (co najmniej 98% dobrych sadzonek)
Äð zawieszane.
Przy wyorywaniu wielolatek obcinanie nadmiernie rozwiniętych
Sposób dozowania nasion:
korzeni bocznych w jednakowej odległości od osi strzałki
i co najmniej z dwóch stron Äð mechaniczne,
Äð pneumatyczne.
2b. Systematyka podcinaczy korzeni 2c. Systematyka wyorywaczy sadzonek
Liczba jednocześnie podcinanych rzędów: Sposób agregatowania z ciągnikiem:
Äð jednorzÄ™dowe, Äð przyczepiane,
Äð wielorzÄ™dowe, Äð półzawieszane,
Äð grzÄ™dowe. Äð zawieszane.
Wielkośd podcinanych sadzonek: Liczba jednocześnie wyorywanych rzędów:
Äð do sadzonek maÅ‚ych (zagÅ‚Ä™bienie noża do 8 cm), Äð jednorzÄ™dowe,
Äð do sadzonek Å›rednich (zagÅ‚Ä™bienie noża do 15 cm), Äð wielorzÄ™dowe,
Äð do sadzonek dużych (zagÅ‚Ä™bienie noża do 22 cm). Äð grzÄ™dowe.
Sposób działania elementu roboczego: Wielkośd wyorywanych sadzonek:
Äð bierne, Äð do sadzonek maÅ‚ych (zagÅ‚Ä™bienie lemiesza do 25 cm),
Äð aktywne (wibracyjne). Äð do sadzonek Å›rednich (zagÅ‚Ä™bienie lemiesza do 30 cm),
Äð do sadzonek dużych (zagÅ‚Ä™bienie lemiesza do 40 cm).
2
2c. Systematyka wyorywaczy sadzonek 3. Podstawowe zespoły siewników
Zbiornik nasion:
Stopieo mechanizacji wyjmowania sadzonek:
Äð z rÄ™cznym wyjmowaniem,
Äð z mechanicznym wyjmowaniem.
Kształt lemiesza wyorującego:
Äð z lemieszem w ksztaÅ‚cie klamry,
Äð z lemieszem w ksztaÅ‚cie litery L,
Äð z lemieszem w ksztaÅ‚cie litery U.
Ruch lemieszy względem ramy:
Äð bierne,
Äð czynne. 1  skrzynia,
2  pokrywa,
Ruch rusztu względem ramy:
3  mieszadło,
Äð z rusztem staÅ‚ym,
4  szczelina,
Äð z rusztem drgajÄ…cym.
5  zsyp poprzeczny
3. Podstawowe zespoły siewników 3. Podstawowe zespoły siewników
Komórkowy przyrząd wysiewający: Tarczowy przyrząd wysiewający:
1  zbiornik, 6  przewody nasienne 1  zbiornik, 6  przewód nasienny,
2  wałek napędowy, 2  tarcza górna, 7  wałek napędowy,
3  tuleja z komórkami, 3  wypełniacz, 8  tarcza środkowa,
4  obudowa, 4  podkładka,
9  tarcza dolna
5  komórka, 5  śruba,
3. Podstawowe zespoły siewników 3. Podstawowe zespoły siewników
A
opatkowy przyrząd wysiewający: Kołeczkowy przyrząd wysiewający:
1  zbiornik, 6  przysłona, 1  zbiornik, 6  przewód nasienny
2  tuleja, 7  nakrętka 2  wałek napędowy,
3  wałek napędowy, 3  tuleja,
4  łopatka, 4  kołeczki,
5  deska zsypowa, 5  obudowa,
3
3. Podstawowe zespoły siewników 3. Podstawowe zespoły siewników
Taśmowy (szczebelkowy) przyrząd wysiewający: Pneumatyczne przyrządy wysiewające:
1  przewód nasienny,
2  rynna zsypowa,
3  taśma wysiewająca,
4  rolka zgarniajÄ…ca,
5  zbiornik nasion
a  kołeczkowy, 3  tarcza, 8  skrzynka,
b  tarczowy, 4  gniazdo, 9  kołek (przyssawka)
c  bębnowy; 5  komora podciśnieniowa,
1  zbiornik,
6  wylot nasion,
2  obudowa,
7  bęben,
3. Podstawowe zespoły siewników 3. Podstawowe zespoły siewników
Przewody nasienne: Elementy wykonujÄ…ce rowek:
a  kółko wyciskające, 1  otwór gwintowany,
a  koszyczkowy, 1  Å‚aocuszek,
b  redlica skrzydełkowa, 2  płytka ugniatająca dno rowka
b  spiralny, 2  kołeczki
c  redlica tarczowa;
c  teleskopowy,
d  elastyczny;
3. Podstawowe zespoły siewników 4. Budowa i zasada działania przykładowych siewników
Zagarniacze: Siewnik do nasion nie wymagajÄ…cych przykrycia glebÄ…
a  płytkowy,
b  rotacyjny;
1  trzonek,
2  płytka,
3  uchwyt,
4  belka,
5  rama,
6  wiatraczek
4
4. Budowa i zasada działania przykładowych siewników 4. Budowa i zasada działania przykładowych siewników
Siewnik SZN-1 do wysiewu nasion grubych: Siewnik do wysiewu nasion z ciekłą mieszaniną:
1  rama,
1  rama,
2  płoza, 2  zbiornik,
3  krój,
3  przyrzÄ…dy wysiewajÄ…ce,
4  redlica,
4  przewody nasienne,
5  przekładnia łaocuchowa,
5  kółka wyciskające,
6  walec,
7  pokrywa, 6  kółka wciskające,
8  skrobak,
7  elementy zawieszenia na
9  rama walca,
ciÄ…gniku
10  wałek napędowy,
11  zbiornik
a = 4 10 cm
m = 360 kg
4. Budowa i zasada działania przykładowych siewników 5. Budowa i zasada działania przykładowych podcinaczy korzeni
Siewnik do wysiewu nasion z ciastowatą mieszaniną: Podcinacz z nożami biernymi PKZ-5:
1  przewód elastyczny, 1  rama ze stojakiem,
2  zbiornik, 2  koła podporowe,
3  nurnik, 3  mechanizm regulacji kół,
4  nakrętka, 4  belka sekcji roboczych,
5  przeciwnakrętka, 5  nóż pionowy,
6  dz
wignia, 6  sekcja robocza,
7  łącznik, 7  nóż kątowy sekcji,
8  koło napędowe 8  koło kopiujące sekcji,
9  obciążniki,
10  mechanizm korekcyjny
a = 3 4 cm d = 6 7 cm
położenia noży,
11  kierownica,
v = 15 cm3 g = 0,3 cm
12  siedzisko
5. Budowa i zasada działania przykładowych podcinaczy korzeni 5. Budowa i zasada działania przykładowych podcinaczy korzeni
Podcinacz z nożami aktywnymi: Schemat napędu noży podcinacza:
1  korbowód, 1  nóż,
2  przekładnia, 2  belka tylna,
3  siedzisko, 3  korbowód,
4  rama, 4  mimośród,
5  drążek sterowy, 5  przekładnia pasowa,
6  trzonek koła, 6  wał przegubowo-teleskopowy,
7  krój ruchomy, 7  łącznik,
8  koło podporowe, 8  belka przednia
9  belki,
10  noże,
11  podpórka,
12  krój stały
5
6. Budowa i zasada działania wybranych wyorywaczy sadzonek 6. Budowa i zasada działania wybranych wyorywaczy sadzonek
Wyorywacz klamrowy N-21: Wyorywacz mocowany między osiami kół ciągnika
1  łącznik górny, 5  rama,
a = 12 20
2  cięgła dolne, 6  śruba mocująca,
3  klamra, 7  trzonek koła,
a = 38 cm
4  ruszt,
8  koło podporowe
6. Budowa i zasada działania wybranych wyorywaczy sadzonek 6. Budowa i zasada działania wybranych wyorywaczy sadzonek
Schemat napędu rusztu wyorywacza klamrowego: Schemat układu napędowego wyorywacza FABRO LIFTER
1  korba, 1  przegub,
2  przegub górny, 2  korbowód,
3  łącznik, 3  wał przegubowy,
4  przegub dolny, 4  przekładnia zębata,
5  ruszt wahliwy, 5  rama,
6  dz
wignia, 6  lemiesz klamrowy,
7  ruszt stały, 7  ruszt przedni,
8  wał rusztu wahliwego, 8  ruszt tylny,
9  lemiesz, 9  dz
wignia rusztu,
10  wał przegubowo-teleskopowy, 10  łącznik,
11  przekładnia pasowa 11  główna dz
wignia
napędowa,
12  koło zamachowe
a = 45 cm
6. Budowa i zasada działania wybranych wyorywaczy sadzonek 6. Budowa i zasada działania wybranych wyorywaczy sadzonek
Wyorywacz z mechanicznym wyjmowaniem sadzonek: Schematy mechanizmów wyjmujących:
1  rama, a  równoległy,
2  obciążniki, b  skośny,
3  koło oporowe, c  prostopadły;
4  mechanizm regulacji koła oporowego,
1  koła napędowe,
5  koło kopiujące,
2  rolki dociskajÄ…ce,
6  mechanizm regulacji koła kopiującego,
3  pasy wyjmujÄ…ce,
7  lemiesz, 16  silnik hydrauliczny,
4  koła prowadzące
8  ruszt, 17  śruby mocujące
9  koło przednie,
10  zespół otrząsający,
11  rolki dociskowe,
12  pasy wyjmujÄ…ce,
13  koła napędowe,
14  siedzisko,
15  podstawa pojemnika,
6
6. Budowa i zasada działania wybranych wyorywaczy sadzonek
Mechanizmy otrzÄ…sania gleby z systemu korzeniowego sadzonki:
a  obrotowy,
Maszyny rolnicze,
b  prętowy,
c  drabinkowy;
ogrodnicze i leśne
1  pasy
wyjmujÄ…ce,
2  otrzÄ…sacz,
cz. III. Maszynoznawstwo leśne
3  układ napędowy
otrzÄ…sacza
W-4. Narzędzia i maszyny
do produkcji materiału
sadzeniowego
7