INDYWIDUALNE KONTA EMERYTALNE
INDYWIDUALNE KONTA EMERYTALNE
INDYWIDUALNE KONTA EMERYTALNE
W I PÓA
ROCZU 2010 R.
W I PÓA
ROCZU 2010 R
W I PÓA
ROCZU 2010 R..
URZ
D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
WARSZAWA, WRZESIEC
2010
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
DEPARTAMENT NADZORU INWESTYCJI EMERYTALNYCH
INDYWIDUALNE KONTA EMERYTALNE, DODATKOWA FORMA OSZCZ
DZANIA NA EMERYTUR

 2 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
SYNTEZA
Opracowanie zawiera syntetyczne zestawienie podstawowych informacji dotyczÄ…cych funkcjonujÄ…cych
od 2004 r. indywidualnych kont emerytalnych (IKE), przygotowane na podstawie danych będących
w posiadaniu UKNF. Przedstawiono najistotniejsze zjawiska występujące na tym rynku w I półroczu
2010 r. w stosunku do porównywalnych danych za analogiczne półrocze roku ubiegłego.
y
ródłem są dane liczbowe pozyskane przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego od instytucji
finansowych prowadzących IKE, tj.: zakładów ubezpieczeń, towarzystw funduszy inwestycyjnych,
podmiotów prowadzących działalność maklerską i banków. Na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia
20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych na instytucjach tych spoczywa obowiÄ…zek
przekazywania organowi nadzoru półrocznych i rocznych informacji o prowadzonych IKE. Zakres tych
informacji i tryb przekazywania określono w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2007 r.
w sprawie przekazywania przez instytucje finansowe oraz organ nadzoru półrocznych i rocznych
informacji o prowadzonych indywidualnych kontach emerytalnych.
·ð wartość rynku IKE pod wzglÄ™dem zgromadzonych na dzieÅ„ 30 czerwca 2010 r. aktywów wyniosÅ‚a
2,4 mld zł i wzrosła o 29,4 % w odniesieniu do analogicznego okresu poprzedniego roku, a IKE
posiadało 796,9 tys. osób, co stanowiło (według dostępnych danych) 5,0%1 ogółu liczby osób
aktywnych zawodowo;
·ð w I półroczu 2010 r. odnotowano spadek liczby prowadzonych IKE o 36,4 tys. (o 4,4%)
w stosunku do I półrocza roku poprzedniego, głównie w zakładach ubezpieczeń;
·ð 18,7 tys. osób zdecydowaÅ‚o siÄ™ na otwarcie IKE, o 2,5 tys. mniej niż w I półroczu roku
poprzedniego;
·ð wskaz
nik liczby IKE, na które dokonywano wpłat do liczby funkcjonujących IKE ogółem
zmniejszył się o 0,3 pkt proc. w I półroczu 2010 r. w stosunku do danych za I półrocze 2009 r.;
·ð najwyższy udziaÅ‚ w strukturze wiekowej oszczÄ™dzajÄ…cych na IKE majÄ… osoby z przedziaÅ‚u 51-60
lat: 29,7 %;
·ð wartość przeciÄ™tnego stanu rachunku IKE wyniosÅ‚a 2,9 tys. zÅ‚;
·ð wysokość Å›redniej wpÅ‚aty na IKE w I półroczu 2010 r. wyniosÅ‚a 1,2 tys. zÅ‚, przy obowiÄ…zujÄ…cym
w 2010 r. limicie wpłat na IKE w kwocie 9,6 tys. zł; najwyższą wartość średniej wpłaty
odnotowano w podmiotach prowadzących działalność maklerską: 6,7 tys. zł;
·ð 25,9 tys. osób zamknęło rachunki IKE w zwiÄ…zku ze zwrotem Å›rodków, o ź mniej niż
w I półroczu 2009 r.;
·ð udziaÅ‚ liczby zwrotów (w przypadku wypowiedzenia przez którÄ…kolwiek ze stron lub wygaÅ›niÄ™cia
umowy z innych przyczyn) w liczbie ogółem prowadzonych IKE w I półroczu 2010 r. wyniósł
3,2%;
·ð na wypÅ‚atÄ™ Å›rodków z IKE w I półroczu 2010 r. zdecydowaÅ‚o siÄ™ 3,1 tys. osób posiadajÄ…cych IKE,
o 3,5% mniej niż w I półroczu 2009 r.;
·ð wycofanie Å›rodków z IKE:
- kwota zwrotów dokonanych w związku z rozwiązaniem umowy o prowadzenie IKE wyniosła
114,5 mln zł - o 6,8% mniej niż w I półroczu 2009 r.,
- wartość wypłat z IKE dokonanych w I półroczu 2010 r. wyniosła 21,1 mln zł - o 3,6% mniej
niż w I półroczu 2009 r.,
- wartość wypłat transferowych do pracowniczego programu emerytalnego wyniosła 471 tys. zł
(w I półroczu 2009 r. 19 tys. zł, wartość ta miała charakter marginalny).
1
Zgodnie z publikacją kwartalną GUS o rynku pracy z dn. 24.08.2010 r. liczba osób pracujących na koniec II kwartału 2010 r. wyniosła 16,0 mln
osób.
 3 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
SPIS TREÅšCI
1. PODSTAWOWE INFORMACJE O ZASADACH FUNKCJONOWANIA INDYWIDUALNYCH KONT
EMERYTALNYCH.............................................................................................................. 5
2. IKE W I PÓA
ROCZU 2010 R. ............................................................................................. 5
2.1. Liczba funkcjonujących IKE i wartość aktywów zgromadzonych na IKE ..................... 6
2.2. Struktura wiekowa osób posiadających IKE ............................................................ 8
2.3. Średnia wysokość wpłaty i przeciętny stan konta IKE .............................................. 9
2.4. Liczba IKE otwartych w I półroczu 2010 r............................................................. 10
2.5. Wypłaty, zwroty oraz wypłaty transferowe z IKE................................................... 11
KONKLUZJE .............................................................................................................................. 15
SPIS WYKRESÓW ...................................................................................................................... 16
SPIS TABEL .............................................................................................................................. 16
 4 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
1. PODSTAWOWE INFORMACJE O ZASADACH FUNKCJONOWANIA
INDYWIDUALNYCH KONT EMERYTALNYCH
Prawo do wpłat na IKE przysługuje osobie, która ukończyła 16 lat2. Posiadaczem IKE może być
Prawo do wpłat
również osoba młodsza, jednak ma ona prawo do dokonywania wpłat na IKE tylko w roku
na IKE
kalendarzowym, w którym uzyskuje dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy
przysługuje
o pracę i w wysokości nie przekraczającej tych dochodów.
osobie, która
W przypadku osób, które osiągnęły wiek 55 lat i decydują się na założenie indywidualnego
ukończyła 16 lat
konta emerytalnego, konieczne jest złożenie dodatkowego oświadczenia o niedokonaniu
w przeszłości wypłaty środków zgromadzonych na IKE.
Indywidualne konto emerytalne jest prowadzone na podstawie pisemnej umowy zawartej przez
oszczędzającego z:
·ð funduszem inwestycyjnym,
·ð podmiotem prowadzÄ…cym dziaÅ‚alność maklerskÄ…,
·ð zakÅ‚adem ubezpieczeÅ„ (umowa ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem
kapitałowym),
Zachętą do
·ð bankiem.
oszczędzania na
IKE jest
Zachętą do oszczędzania na IKE jest zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych. Zwolnienie
podatkowe przysługujące osobie oszczędzającej na IKE ograniczone jest limitem kwotowym. zwolnienie
Aby skorzystać z odliczenia podatkowego, oszczędzający może posiadać tylko jedno IKE.
z podatku od
zysków
Tabela 1. Limity wpłat na IKE w latach 2004-2010
kapitałowych
Limit
Lata
(w zł)
2004 3 435
2005 3 635
2006 3 521
2007 3 697
2008 4 055
2009 9 579
2010 9 579
y
ródło: Obwieszczenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej
Tabela powyżej zawiera limity rocznych wpłat na IKE obowiązujących w latach 2004-2010.
Obecnie
W wyniku nowelizacji ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych, od dnia 01.01.2009 r.
obowiÄ…zuje limit
obowiązuje dwukrotnie wyższy, niż w latach poprzednich, limit dopuszczalnych wpłat na IKE,
wpłat na IKE
który obecnie stanowi równowartość trzykrotności prognozowanego przeciętnego
w kwocie 9.579 zł
wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok, określonego w ustawie
budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym.
2. IKE W I PÓA
ROCZU 2010 R.
Otrzymane przez UKNF informacje o prowadzonych indywidualnych kontach emerytalnych
według stanu na 30.06.2010 r. pochodziły od:
·ð 12 zakÅ‚adów ubezpieczeÅ„ na życie (na 30 zakÅ‚adów ubezpieczeÅ„ na życie prowadzÄ…cych
działalność),
·ð 15 towarzystw funduszy inwestycyjnych (na 48 towarzystw funduszy inwestycyjnych
działających na rynku),
·ð 5 podmiotów prowadzÄ…cych dziaÅ‚alność maklerskÄ… (na 46 domów maklerskich dziaÅ‚ajÄ…cych
na rynku i 13 banków prowadzących działalność maklerską),
2
Na mocy ustawy z dnia 17.12.2009 r. o zmianie ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz o pracowniczych emerytalnych
(Dz. U. z 2010 Nr 18 poz. 98) od dnia 19.02.2010 r. zniesiony został warunek, na mocy którego prawo do wpłat na IKE posiadała osoba
fizyczna, która podlegała nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
 5 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
·ð 8 banków komercyjnych (na 49 banków komercyjnych dziaÅ‚ajÄ…cych na rynku), 1 banku
spółdzielczego oraz banków spółdzielczych zrzeszonych w 3 bankach zrzeszających.
2.1. Liczba funkcjonujących IKE i wartość aktywów zgromadzonych na IKE
30 czerwca
Z danych zgromadzonych przez UKNF wynika, że podmioty uprawnione do prowadzenia IKE na
2010 r.
koniec czerwca 2010 r. obsługiwały łącznie 796,9 tys. kont, na których zgromadzono aktywa
w wysokości 2.350,2 mln zł. Liczba prowadzonych rachunków spadła o 36,4 tys. (o 4,4%) funkcjonowało
w porównaniu z I półroczem 2009 r. Największy spadek liczby obsługiwanych IKE odnotowano 796,9 tys. IKE
w bankach (o 10,5%) oraz w zakładach ubezpieczeń (o 5,3%). Liczba kont prowadzonych
przez fundusze inwestycyjne uległa nieznacznemu zmniejszeniu (o 1,3%), natomiast podmioty
prowadzące działalność maklerską były jedynymi instytucjami, które odnotowały w I półroczu
2010 r. wzrost liczby prowadzonych IKE (o 19,9%). Warto zauważyć, że od I półrocza 2008 r.
instytucje finansowe prowadzÄ…ce IKE odnotowujÄ… spadek prowadzonych IKE, a wyjÄ…tkiem od
tej tendencji są podmioty prowadzące działalność maklerską, które od czasu powstania IKE
w 2004 r. nie odnotowały spadku prowadzonych IKE, jednakże udział liczby kont prowadzonych
w tych podmiotach jest najniższy i waha się w przedziale 1-2%.
W I półroczu 2010 r. liczba zamykanych rachunków w związku z dokonaniem wypłaty, wypłaty
transferowej i zwrotu była wyższa o 10,8 tys. od liczby nowootwieranych kont.
Tabela 2. Liczba prowadzonych IKE3
Liczba IKE Udział w liczbie ogółem
Dynamika4
Wyszczególnienie
(w szt.) (w %)
(w %)
30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010 2010/2009
Zakłady ubezpieczeń 618 049 585 331 74,2 73,5 94,7
Towarzystwa funduszy
170 925 168 679 20,5 21,2 98,7
inwestycyjnych
Podmioty prowadzÄ…ce
10 520 12 609 1,3 1,6 119,9
działalność maklerską
Banki 33 809 30 251 4,1 3,8 89,5
OGÓA
EM 833 303 796 870 100,0 100,0 95,6
y
ródło: Obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych przez UKNF
Pomimo spadku liczby prowadzonych rachunków, wartość aktywów zgromadzonych na
rachunkach IKE wzrosła w porównaniu z I półroczem 2009 r. o 534,0 mln zł (o 29,4%) Na IKE
zgromadzono
i wyniosła 2.350,2 mln zł. Na wzrost ten wpłynęło zwiększenie wartości aktywów we wszystkich
instytucjach finansowych prowadzących IKE: w towarzystwach funduszy inwestycyjnych 2,35 mld zł
o 210,2 mln zł, w zakładach ubezpieczeń o 187,2 mln zł, w podmiotach prowadzących
działalność maklerską o 94,7 mln zł, w bankach o 41,9 mln zł.
3
Ze względu na zaokrąglenia, suma poszczególnych wartości w tabelach może różnić się o 1, a suma wskaz
ników struktury nieznacznie
różnić się od 100%.
4
Wskaz
nik dynamiki to stosunek poziomu zjawiska w okresie badanym do poziomu zjawiska w okresie przyjętym za podstawę
porównań. Jeżeli przyrost stosunkowy wynosi 100 oznacza to, że nie nastąpiła żadna zmiana w stosunku do poprzedniego okresu.
Zmianę odczytuje się poprzez odjęcie od wyliczonego wskaz
nika wartości 100.
 6 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
Tabela 3. Aktywa prowadzonych IKE
Wartość IKE Udział w wartości ogółem Dynamika
Wyszczególnienie (w tys. zł) (w %) (w %)
30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010 2010/2009
Zakłady ubezpieczeń 802 609 989 846 44,2 42,1 123,3
Towarzystwa funduszy
631 018 841 228 34,7 35,8 133,3
inwestycyjnych
Podmioty prowadzÄ…ce
158 992 253 693 8,8 10,8 159,6
działalność maklerską
Banki 223 511 265 387 12,3 11,3 118,7
OGÓA
EM 1 816 129 2 350 154 100,0 100,0 129,4
y
ródło: Obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych przez UKNF
Wzrost wartości aktywów zgromadzonych na IKE odnotowały wszystkie podmioty prowadzące
IKE, najwyższy podmioty prowadzące działalność maklerską (o 59,6%), następnie towarzystwa
funduszy inwestycyjnych (o 33,3%), zakłady ubezpieczeń (o 23,3%) oraz banki (o 18,7%).
W I półroczu 2010 r. odnotowano nieznaczne zmiany w udziale poszczególnych rodzajów
instytucji finansowych w łącznej wartości aktywów zgromadzonych na IKE. W okresie tym
nieznacznie wzrósł udział aktywów IKE w podmiotach prowadzących działalność maklerską
(o 2,1 pkt proc.) oraz w bankach (o 0,2 pkt proc.) w aktywach IKE ogółem. W przypadku
pozostałych instytucji nastąpił natomiast spadek ich udziału. Powyższe zależności obrazuje
Wykres 1.
Wykres 1. Struktura aktywów IKE w przekroju instytucjonalnym
100%
10,7
11,1 11,3
11,9
12,3
13,1
90%
5,2
6,1
8,7
7,5 8,8 10,8
80%
70%
35,0 36,4
40,7
45,4 34,7
60% 35,8
50%
40%
30%
44,4
44,2 43,8
42,1
41,3
20%
38,8
10%
0%
31.12.2007 30.06.2008 31.12.2008 30.06.2009 31.12.2009 30.06.2010
zakłady ubezpieczeń towarzystwa funduszy inwestycyjnych
podmioty prowadzące działalność maklerską banki
y
ródło: Obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych przez UKNF
 7 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
2.2. Struktura wiekowa osób posiadających IKE
Wśród ogółu oszczędzających na IKE osoby w przedziale wiekowym między 51-60 lat oraz
ponad 60 lat stanowią blisko 41% oszczędzających.
Wykres 2. Oszczędzający na IKE w I półroczu 2010 r. według grup wiekowych
9,6%
11,0%
25,2%
t
29,7%
24,5%
do 30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat ponad 60 lat
y
ródło: Obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych przez UKNF
W porównaniu z danymi za I półrocze 2009 r., nie zmieniła się w 2010 r. dominująca grupa
wiekowa wśród uczestników rynku IKE, tj. 51-60 lat. Ponadto zanotowano wzrost udziału tej
grupy wiekowej oraz grupy wiekowej 31-40 lat (odpowiednio o 2,0 pkt proc. i 1,1 pkt proc.)
w łącznej liczbie osób posiadających IKE.
Odnotowany w 2010 r. spadek liczby prowadzonych IKE, w stosunku do I półrocza 2009 r.,
miał miejsce głównie wśród osób w wieku do 30 lat (o 18,4 tys. kont) oraz ponad 60 lat
(o 8,3 tys. kont). W tych grupach wiekowych w I półroczu 2010 r. funkcjonowało łącznie
o 36,4 tys. kont mniej niż w analogicznym okresie 2009 r.
IKE bardziej
Biorąc pod uwagę skłonność do zawierania umów o prowadzenie IKE wśród kobiet i mężczyzn,
popularne
umowy zawarte przez kobiety stanowią 53,2% (424,3 tys. IKE) ogólnej liczby kont, natomiast
wśród kobiet
372,6 tys. umów (46,8%) zostało zawartych przez mężczyzn oszczędzających na IKE. Na
podstawie posiadanych danych liczbowych zauważyć można również, że w wieku do 40 lat
występuje większa skłonność do zawierania umów wśród mężczyzn (38,3%) w stosunku do
kobiet (31,7%), natomiast wśród uczestników rynku IKE w wieku powyżej 40 lat dominują
kobiety (68,3%), analogiczny wskaz
nik dla mężczyzn to 61,7%.
 8 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
Wykres 3. Struktura według wieku i płci oszczędzających na IKE w I półroczu 2010 r.
w przekroju instytucjonalnym
towarzystwa funduszy
zakłady podmioty prowadzące
banki
inwestycyjnych
ubezpieczeń działalność maklerską
Posiadacze
100%
4,5 4,1
IKE w TFI to
głównie osoby
17,8
18,6
23,0
25,0
28,1 w wieku
33,6
28,0
80% 31-40 lat
32,0
26,1
35,5
41,0
60%
25,4
33,7
26,3
29,4
27,3
17,6
40%
18,5
23,3
19,2
22,8
17,0
30,1
26,6
22,6
20%
19,4
16,2
17,4
14,1
14,9
11,5
10,7
9,6
8,6
5,9 5,9
5,1
3,5
0%
do 30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat ponad 60 lat
y
ródło: Obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych przez UKNF
2.3. Średnia wysokość wpłaty i przeciętny stan konta IKE
Åšrednia
W I półroczu 2010 r. posiadacz IKE wpłacał na swoje konto średnio kwotę 1.219 zł, co oznacza
wzrost o 133 zł w porównaniu ze średnią kwotą przekazywaną na IKE w I półroczu 2009 r.5 wpłata na IKE
Średnia wysokość wpłat na IKE była zróżnicowana, jednakże we wszystkich instytucjach
to kwota
finansowych prowadzących IKE, z wyjątkiem podmiotów prowadzących działalność maklerską,
1.219 zł
zanotowano wyższą średnią wpłatę na konto, w porównaniu do I półrocza roku ubiegłego.
Wzrost wysokości średniej wpłaty wyniósł: w bankach 299 zł, w towarzystwach funduszy
inwestycyjnych 249 zł, natomiast w zakładach ubezpieczeń 43 zł. Spadek w podmiotach
prowadzących działalność maklerską wyniósł 249 zł.
Posiadacze rachunków IKE zasilili swoje konta w omawianym okresie kwotą 250,7 mln zł,
tj. kwotą o 14,1 mln zł wyższą w stosunku do I półrocza roku poprzedniego. Jednocześnie
zmniejszyła się liczba rachunków, na które dokonywano wpłat (o 12,3 tys. kont), co
skutkowało, jak wspomniano wyżej, wzrostem średniej wysokości wpłaty na IKE.
5
Limity wpłat na IKE w 2009 i w 2010 r. to kwota 9.579 zł.
 9 
i
i
i
i
y
y
y
y
n
n
n
n
t
t
t
t
z

z

z

z

e
e
e
e
i
i
y
i
i
y
y
y
z
z
z
z
b
b
b
b
c
c
c
c
o
o
o
o
ż
ż
ż
ż
k
k
k
k
Ä™
Ä™
Ä™
Ä™
m
m
m
m
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
Tabela 4. Średnia wysokość wpłaty na IKE i przeciętny stan konta
Przeciętny stan
Przeciętny stan
Średnia wpłata na IKE
rachunku IKE
rachunku
Wyszczególnienie (w zł)
(w zł)
wyniósł 2.949 zł
30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010
Zakłady ubezpieczeń 728 771 1 299 1 691
Towarzystwa funduszy
1 280 1 529 3 692 4 987
inwestycyjnych
Podmioty prowadzÄ…ce
6 939 6 690 15 113 20 120
działalność maklerską
Banki 2 090 2 390 6 611 8 773
OGÓA
EM 1 085 1 219 2 179 2 949
y
ródło: Obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych przez UKNF
 Konta
Liczba rachunków IKE, na które dokonywano wpłat w I półroczu 2010 r. ( kont aktywnych ),
aktywne
stanowiła 25,8% liczby funkcjonujących kont IKE na koniec czerwca 2010 r. Dla
stanowiły 26%
poszczególnych rodzajów instytucji finansowych posiadających IKE wskaz
nik ten przedstawiał
funkcjonujÄ…cych
się następująco:
·ð zakÅ‚ady ubezpieczeÅ„ 24,0%, IKE
·ð towarzystwa funduszy inwestycyjnych 27,2%,
·ð podmioty prowadzÄ…ce dziaÅ‚alność maklerskÄ… 47,8%,
·ð banki 44,2%.
Najniższy wskaz
nik, wśród instytucji finansowych prowadzących IKE, zanotowano w zakładach
ubezpieczeń i funduszach inwestycyjnych, co oznacza, że bardzo duża liczba funkcjonujących
w tych instytucjach IKE jest  nieaktywna , tzn. nie jest zasilana wpłatami, ponadto we
wskazanych instytucjach w omawianym okresie zmniejszyła się liczba kont IKE na które
dokonywano wpłat, w porównaniu z danymi za I półrocze 2009 r. Wskaz
nik liczby IKE, na które
dokonywano wpłat, do liczby funkcjonujących IKE ogółem zmniejszył się o 0,3 pkt proc.
w I półroczu 2010 r. w stosunku do I półrocza 2009 r., najwięcej w podmiotach prowadzących
działalność maklerską (o 5,4 pkt proc.).
W towarzystwach funduszy inwestycyjnych oraz podmiotach prowadzących działalność
maklerską zwiększyła się liczba IKE na które dokonywano wpłat.
2.4. Liczba IKE otwartych w I półroczu 2010 r.
Z danych przekazanych Komisji Nadzoru Finansowego wynika, że istotnie spadło
W I półroczu
zainteresowanie otwieraniem nowych rachunków IKE. W I półroczu 2010 r. otwarto o 2,5 tys.
2010 r. otwarto
mniej IKE niż w I półroczu 2009 r., czyli 18,7 tys. kont, z czego 86,0% to IKE założone po raz
18,7 tys. kont
pierwszy, natomiast pozostałe 14,0% (2,6 tys. kont) stanowiły IKE otwarte w związku
z dokonaniem wypłaty transferowej z innego IKE lub z pracowniczego programu emerytalnego.
 10 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
Tabela 5. Liczba otwartych IKE
Liczba IKE Udział w liczbie ogółem Dynamika
Wyszczególnienie (w tys. zł) (w %) (w %)
30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010 2010/2009
Zakłady ubezpieczeń 8 759 7 098 41,3 38,1 81,0
Towarzystwa funduszy
10 542 9 082 49,8 48,7 86,2
inwestycyjnych
Podmioty prowadzÄ…ce
775 1 219 3,7 6,5 157,3
działalność maklerską
Banki 1 112 1 252 5,2 6,7 112,6
OGÓA
EM 21 188 18 651 100,0 100,0 88,0
y
ródło: Obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych przez UKNF
Analizując dane przedstawione w Tabeli 5 należy zauważyć zmiany dotyczące wyboru instytucji
Najwięcej umów
finansowej u zakładających konta w 2009 r. Od I półrocza 2009 r. co druga umowa
IKE zawieranych
o prowadzeniu IKE była zawierana z towarzystwem funduszy inwestycyjnych, w poprzednich
jest
latach więcej umów o prowadzenie IKE zawierały zakłady ubezpieczeń. W instytucjach tych
z towarzystwami
liczba otwieranych kont spadła w I półroczu 2010 r. o 1,7 tys. IKE, w stosunku do
funduszy
analogicznego okresu roku poprzedniego. W towarzystwach funduszy inwestycyjnych
inwestycyjnych
analogiczne porównanie to 1,5 tys. IKE.
Wykres 4. Liczba otwartych IKE w cyklach półrocznych w przekroju instytucjonalnym
w szt.
60 000
50 000
40 000
30 000
20 000
10 000
0
IKE ogółem zakłady ubezpieczeń towarzystwa podmioty banki
funduszy prowadzÄ…ce
inwestycyjnych działalność
maklerskÄ…
II półrocze 2007 I półrocze 2008 II półrocze 2008 I półrocze 2009 II półrocze 2009 I półrocze 2010
y
ródło: Obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych przez UKNF
Analizując dane o liczbie otwieranych IKE w cyklach półrocznych (od II półrocza 2007 r. do
Uprawnieni do
I półrocza 2010 r.), zauważalna jest od II półrocza 2007 r. do II półrocza 2008 r. wyraz
na
posiadania IKE
tendencja spadkowa w liczbie otwieranych kont oraz stabilizacja rynku mierzonego liczbÄ…
otwierajÄ… coraz
nowootwartych kont w kolejnych okresach do końca 2009 r. Począwszy od II półrocza 2008 r.
mniej kont
średnia liczba IKE otwieranych w poszczególnych okresach półrocznych wynosiła ok. 21 tys.
kont, natomiast w I półroczu 2010 r. liczba otwartych IKE wyniosła 18,7 tys. kont.
2.5. Wypłaty, zwroty oraz wypłaty transferowe z IKE
Wypłata środków zgromadzonych na IKE następuje na wniosek oszczędzającego jednorazowo
lub w ratach po nabyciu uprawnień emerytalnych lub na wniosek osób uprawnionych do
środków zgromadzonych na IKE zmarłego oszczędzającego.
 11 
52 079
18 651
33 777
9 082
26 808
7 098
23 735
21 902
21 583
21 188
21 085
1 219
1 252
12 186
9 806
8 759
8 025
6 894
10 542
10 511
984
775
1 465
1 519
1 112
1 084
731
805
643
1 426
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
Tabela 6. Wypłaty z IKE
Liczba wypłat Wartość wypłat
dokonanych z IKE dokonanych z IKE
Wyszczególnienie
(w szt.) (w tys. zł)
30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010
Zakłady ubezpieczeń 829 657 4 571 4 584
Towarzystwa funduszy
1 221 1 739 5 480 8 266
inwestycyjnych
Podmioty prowadzÄ…ce
59 50 941 1 008
działalność maklerską
Banki 1 117 666 9 420 7 283
OGÓA
EM 3 226 3 112 20 412 21 141
y
ródło: Obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych przez UKNF
W I półroczu 2010 r. dokonano 3,1 tys. wypłat z IKE, a ich wartość wyniosła 21,1 mln zł.
Najwięcej środków z tytułu wypłat z IKE zrealizowano w towarzystwach funduszy
inwestycyjnych (8,3 mln zł) oraz w bankach (7,3 mln zł). Wskaz
nik udziału liczby wypłat z IKE
w ogólnej liczbie prowadzonych IKE wyniósł 0,4%, przy czym najwyższy jego udział wśród
podmiotów prowadzących IKE zanotowano w bankach (2,2%).
Obecnie osoby posiadające IKE mają możliwość dokonania wypłaty jednorazowej lub w ratach.
Posiadacze IKE
Z możliwości wypłaty środków z IKE w ratach skorzystało w I półroczu 2009 r. 2 osoby,
majÄ… do wyboru
natomiast w I półroczu 2010 r. 10 osób, pozostałe wypłaty odpowiednio: 3.224 oraz 3.093 to
sposób wypłaty
wypłaty jednorazowe.
środków:
jednorazowo
Osoby, które zakończyły oszczędzanie na cele emerytalne za pośrednictwem IKE, przeciętnie
otrzymywały w I półroczu 2010 r. kwotę 6,8 tys. zł (o 0,5 tys. zł więcej niż przeciętna wypłata lub w ratach
w I półroczu 2009 r.). W towarzystwach funduszy inwestycyjnych zamknięto najwięcej
rachunków z tytułu wypłaty środków, najmniej zaś w podmiotach prowadzących działalność
maklerską, jednakże są to podmioty posiadające najmniejszy udział w funkcjonujących IKE.
Zwrot całościowy lub częściowy środków zgromadzonych na IKE pomniejszony o należny
podatek od zysków kapitałowych następuje w przypadku, gdy umowa o prowadzenie IKE
została wypowiedziana przez którąkolwiek ze stron lub wygasła z innych przyczyn
(np. oszczędzający odstąpił od umowy). Równoznacznie traktuje się pozostawienie środków
zgromadzonych na IKE, jeżeli umowa na prowadzenie IKE wygasła, a nie spełnione są warunki
do dokonania wypłaty lub wypłaty transferowej.
Tabela 7. Zwroty z IKE
Liczba zwrotów Wartość zwrotów
dokonanych z IKE dokonanych z IKE
Wyszczególnienie
(w szt.) (w tys. zł)
30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010
Zakłady ubezpieczeń 20 346 14 297 74 777 67 721
Towarzystwa funduszy
11 144 9 799 31 872 31 833
inwestycyjnych
Podmioty prowadzÄ…ce
177 271 1 673 2 166
działalność maklerską
Banki 2 315 1 500 14 557 12 764
OGÓA
EM 33 982 25 867 122 878 114 484
y
ródło: Obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych przez UKNF
W I półroczu 2010 r. dokonano 25,9 tys. zwrotów z IKE i w porównaniu z I półroczem roku
Na wniosek
poprzedniego odnotowano zmniejszenie się liczby zwrotów z IKE (o 8,1 tys.) oraz zmniejszenie
posiadaczy IKE
wartości wypłat środków z tytułu zwrotów (o 8,4 mln zł). Mimo zmniejszenia się liczby zwrotów
zwrócono im
oraz ich wartości wypłacano przeciętnie wyższą kwotę z tytułu zwrotu w porównaniu do
114,5 mln zł
I półrocza ubiegłego roku (o 0,8 tys. zł).
Zmniejszenie się liczby dokonywanych przez instytucje finansowe zwrotów odnotowano głównie
w zakładach ubezpieczeń. Wyższych przeciętnych wypłat z tytułu zwrotu dokonano w bankach
 12 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
i w zakładach ubezpieczeń, odpowiednio: o 2,2 tys. zł oraz 1,1 tys. zł, w porównaniu do
analogicznego okresu roku ubiegłego.
Udział liczby zwrotów w ogólnej liczbie prowadzonych kont według stanu na 30 czerwca 2010 r.
kształtował się na poziomie 3,2% i zmniejszył się w stosunku do analogicznego okresu roku
poprzedniego o 0,9 pkt proc., gdy wyniósł 4,1%. Analogiczny wskaz
nik policzony dla wartości
zwrotów w stosunku do wartości zgromadzonych aktywów na kontach IKE w I półroczu 2010 r.
wyniósł 4,9% i zmniejszył się o 1,9 pkt proc. w stosunku do I półrocza 2009 r., kiedy wyniósł
6,8%.
Od 1 stycznia 2009 r. posiadacze IKE mogą zlecać instytucjom finansowym prowadzącym IKE Posiadacze IKE
dokonanie częściowych zwrotów środków zgromadzonych na rachunku IKE. W I półroczu
mają możliwość
2009 r. z możliwości tej skorzystało 118 osób (0,8 mln zł), natomiast w I półroczu 2010 r. dokonania
922 osoby (5,7 mln zł).
częściowych
Wypłata transferowa dokonywana jest pomiędzy instytucjami finansowymi działającymi zwrotów z IKE
w obrębie III filara systemu emerytalnego. Zgromadzone na IKE środki pozostają nadal
w III filarze, mogą być jednak przeniesione na wniosek oszczędzającego lub na wniosek osób
uprawnionych w przypadku śmierci oszczędzającego zarówno do innej instytucji finansowej
prowadzÄ…cej IKE, jak i do pracowniczego programu emerytalnego.
Tabela 8. Wypłaty transferowe
Wypłaty transferowe przyjęte Wypłaty transferowe dokonane
z programu do programu
z IKE na IKE
Wyszczególnienie emerytalnego emerytalnego
(w szt.)
30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010
Zakłady ubezpieczeń 164 140 1 075 1 075 150 227 - -
Towarzystwa funduszy
124 277 710 1 133 107 157 1 2
inwestycyjnych
Podmioty prowadzÄ…ce
107 137 59 87 17 44 - -
działalność maklerską
Banki 127 239 570 420 52 51 1 1
OGÓA
EM 522 793 2 414 2 715 326 479 2 3
Wypłaty transferowe przyjęte Wypłaty transferowe dokonane
z programu do programu
z IKE na IKE
Wyszczególnienie emerytalnego emerytalnego
(w tys. zł)
30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010 30.06.2009 30.06.2010
Zakłady ubezpieczeń 944 764 7 406 9 925 734 3 160 - -
Towarzystwa funduszy
768 2 878 10 210 18 155 720 2 495 1 469
inwestycyjnych
Podmioty prowadzÄ…ce
1 254 2 688 1 501 1 921 230 680 - -
działalność maklerską
Banki 1 681 5 351 5 152 4 838 607 801 18 2
OGÓA
EM 4 647 11 681 24 270 34 838 2 292 7 135 19 471
y
ródło: Obliczenia własne na podstawie danych pozyskanych przez UKNF
Najwięcej wypłat
W I półroczu 2010 r. przyjęto na IKE 0,8 tys. wypłat transferowych z innych IKE oraz 2,7 tys.
transferowych
transferów z pracowniczych programów. Najwyższy udział tych wypłat zanotowano
w towarzystwach funduszy inwestycyjnych, odpowiednio 34,9% w wypłatach transferowych przyjęto
z innych IKE oraz 41,7% w wypłatach transferowych przyjętych z pracowniczych programów. z pracowniczych
Na inne IKE dokonano 0,5 tys. wypłat transferowych, z czego 47,4% w zakładach ubezpieczeń. programów
Ponadto w I półroczu 2010 r. odnotowano 3 wypłaty transferowe dokonane z IKE do programu emerytalnych
emerytalnego.
 13 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
Dane za I półrocze 2010 r. wskazują na tendencję do wycofywania środków finansowych
z IKE oraz coraz mniejszą skłonność do zawierania nowych umów o prowadzenie
indywidualnych kont emerytalnych. Skala wycofywania środków z IKE jest jednak mniejsza
niż w roku 2008, kiedy wpływ na decyzje posiadaczy kont IKE miał kryzys na rynku
finansowym.
Na konta IKE oszczędzający wpłacili o prawie 6% więcej środków, a wpływy z tytułu
przyjętych na IKE wypłat transferowych z pracowniczych programów emerytalnych wzrosły
o prawie 44% więcej porównaniu do I półroczu 2009 r. Wpływy netto, czyli wpływy nowych
środków pomniejszone o wypływy kwot z IKE wzrosły o 21,2%.
 14 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
KONKLUZJE
Obserwowany od I półrocza 2008 r. systematyczny spadek liczby prowadzonych i nowootwieranych
indywidualnych kont emerytalnych oraz rachunków, na które dokonywano wpłat, przy jednoczesnych
szacunkach dotyczących stosunku przyszłej emerytury do wynagrodzenia uzyskiwanego w okresie
aktywności zawodowej wymagał podjęcia działań zwiększających popularność tej formy oszczędzania
na cele emerytalne.
W roku 2008 dokonano zmian legislacyjnych w ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych.
W treści ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych
oraz niektórych innych ustaw dopuszczono możliwość wypłaty z IKE w ratach i zwrot częściowy, czyli
wycofanie części środków zgromadzonych na IKE. Ponadto, co wydaje się dość istotne, podwyższono
kwotę limitu wpłat na IKE jako kwotę odpowiadającą trzykrotności przeciętnego prognozowanego
wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok, określonego w ustawie
budżetowej lub prowizorium budżetowym. Zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 22 grudnia 2008 r. maksymalną wysokość kwoty wpłat na indywidualne konto
emerytalne w 2009 r. ustalono w wysokości 9.579 zł. Ten sam limit obowiązuje w roku 2010.
W nowelizacji ustawy dopuszczono również możliwość częściowych wypłat w przypadku, kiedy
potrzebne są wolne środki na nieprzewidziane wydatki w sytuacjach, np. losowych. Zmiany te
pozwoliły posiadaczom IKE elastyczniej reagować na własne potrzeby i decydować o wysokości
środków zgromadzonych na IKE, co może wpłynąć pozytywnie na wzrost zainteresowania IKE, jednak
faktyczny efekt tej zmiany będzie widoczny po jakimś czasie.
Z danych przekazywanych przez instytucje finansowe wynika, że od początku funkcjonowania IKE
średnia wpłata na konto nie zbliżyła się do górnej granicy limitu wpłat na IKE. Wobec powyższego,
z zachęty do wpłacania od 1 stycznia 2009 r. wyższych składek, skorzystała jedynie część osób
oszczędzających na IKE o najwyższych dochodach, o czym świadczy kwota średniej wysokości wpłaty
na IKE w I półroczu 2010 r.: 1.219 zł, w I półroczu 2009 r. 1.085 zł (przed zmianą przepisów prawa
w I półroczu 2008 r.: 1.080 zł).
Odnotowywany od początku 2009 r. i w 2010 r. wzrost wartości aktywów IKE nie ma ponadto
związku z liczbą IKE, która jak wspomniano wyżej, systematycznie spada od I półrocza 2008 r. Na
wzrost aktywów IKE wpływ miało zakończenie kryzysu finansowego, a co za tym idzie poprawa
sytuacji na WGPW.
Zmiany legislacyjne z 2008 r. nie spowodowały do chwili obecnej wzrostu popularności IKE. Udział
osób oszczędzających na IKE od początku funkcjonowania IKE nie przekroczył 6% liczby osób
aktywnych zawodowo.
Wobec powyższego konieczne jest podejmowanie działań obejmujących upowszechnianie wiedzy
o konieczności uzupełnienia poprzez własne oszczędności emerytury uzyskiwanej z I i II filara,
kształtowanie świadomości przyszłych emerytów co do przewidywanej wysokości świadczeń,
edukację finansową, skierowaną głównie do osób młodych, ukierunkowaną na uświadamianie
korzyści wynikających z wczesnego rozpoczęcia systematycznego gromadzenia środków
emerytalnych.
 15 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
SPIS WYKRESÓW
Wykres 1. Struktura aktywów IKE w przekroju instytucjonalnym...................................................... 7
Wykres 2. Oszczędzający na IKE w I półroczu 2010 r. według grup wiekowych................................. 8
Wykres 3. Struktura według wieku i płci oszczędzających na IKE w I półroczu 2010 r. w przekroju
instytucjonalnym. ........................................................................................................................ 9
Wykres 4. Liczba otwartych IKE w cyklach półrocznych w przekroju instytucjonalnym. .................... 11
SPIS TABEL
Tabela 1. Limity wpłat na IKE w latach 2004-2010. ........................................................................ 5
Tabela 2. Liczba prowadzonych IKE. .............................................................................................6
Tabela 3. Aktywa prowadzonych IKE............................................................................................. 7
Tabela 4. Średnia wysokość wpłaty na IKE i przeciętny stan konta................................................. 10
Tabela 5. Liczba otwartych IKE................................................................................................... 11
Tabela 6. Wypłaty z IKE............................................................................................................. 12
Tabela 7. Zwroty z IKE............................................................................................................... 12
Tabela 8. Wypłaty transferowe. .................................................................................................. 13
 16 
Indywidualne konta emerytalne w I półroczu 2010 r.
URZ
D KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel. [phone]
fax [phone] (95)
e-mail: [e-mail]
www.UKNF.gov.pl
 17