Ogólny widok instalacji
Recykling mieszanki betonowej
teratura, jak i dokumenty normatywne nie dawa"y
Wzrost ĘwiadomoĘci ekologicznej sprawi", Że dostrzeŻony zosta"
dotychczas jednoznacznej odpowiedzi na pyta-
problem utylizacji odpadu z produkcji mieszanek betonowych.
nie, jak naleÅ»y stosowaç t´ zawiesin´ i wi´kszoĘç
G"ównym ęród"em tego odpadu jest mycie urządzeł
do wytwarzania producentów na podstawie instrukcji dostaw-
cy urzÄ…dzenia, nielicznych danych zagranicznych
i transportu. Powoli mijajÄ… czasy mycia gruszek pod p"otem
i w"asnych doĘwiadczeł
okreĘla"a zasady produk-
betoniarni, co na ogó" prowadzi"o do tworzenia si´ zwa"ów b"ota
cji betonu z wodÄ… z recyklingu.
zamieniajÄ…cego si´ w osiadajÄ…cy wsz´dzie py". Obecnie szacuje
Normy i wytyczne
si´, Å»e ok. 40% wszystkich wytwórni betonu towarowego w Polsce
Podstawowe pytanie, jakie stawiamy sobie w mo-
jest juŻ wyposaŻona w urządzenia do recyklingu mieszanki.
mencie stosowania zawiesiny, dotyczy dopusz-
czalnych st´Å»eÅ‚
oraz wp"ywu na parametry mie-
UrzÄ…dzenia te rozdzielajÄ… mieszank´ betonowÄ… na szanki i betonu. Wed"ug wymagaÅ‚
dotychczas
kruszywo i zawiesin´ drobnych czÄ…stek w wodzie. obowiÄ…zujÄ…cej normy PN-88/B-32250  Woda do
O ile stosowanie kruszywa w dalszej produkcji nie betonów i zapraw , dopuszczalne by"o stosowanie
stanowi wi´kszego problemu, to zastÄ…pienie wody tylko bardzo rozcieÅ‚
czonych zawiesin. Wprowa-
zawiesinÄ… o st´Å»eniu kilku, a czasem nawet po- dzana aktualnie norma PN-EN 1008: 2002  Woda
Tab. 1. Niektóre wymagania
stawiane wodzie do betonu nad 10%, nasuwa szereg wątpliwoĘci. Zarówno li- zarobowa do betonu. Specyfi kacja pobierania pró-
bek, badanie i ocena przydatnoĘci wody zarobo-
wej do betonu, w tym wody odzyskiwanej z pro-
PN-88/B-32250 PN-EN 1008: 2002 Woda zarobowa do
cesów przemys"u betonowego zasadniczo zmie-
Materia"y budowlane. Woda do beto- betonu. Specyfi kacja pobierania próbek,
nia wymagania, dajÄ…c moÅ»liwoĘç  legalnego sto-
nów i zapraw badanie i ocena przydatnoĘci wody zarobo-
wej do betonu, w tym wody odzyskiwanej sowania róŻnych zawiesin powstających jako od-
z procesów przemys"u betonowego
pady przy wytwarzaniu betonu. Norma ta zosta"a
Zawiesina Woda nie powinna zawieraç zawiesiny Dodatkowa masa materia"u sta"ego wpro-
przyj´ta przez Europejski Komitet Normalizacyjny
np. grudek, k"aczków. IloĘç zawiesiny, wadzonego do mieszanki powinna byç
w marcu 2002 r. Woda odzyskiwana z procesów
okreĘlona jako sucha pozosta"oĘç, nie mniejsza od 1% ca"kowitej masy kruszywa
przemys"u betonowego jest okreĘlona jako  za-
moÅ»e przekraczaç 1,5 g/l zawartego w betonie

zwyczaj przydatna do stosowania w betonie . Tym
d" 2000 mg/l
Siarczany jako SO42 d" 600 mg /l
niemniej w przedmowie normy czytamy:  JakoĘç
Chlorki jako Cl d" 600 mg /l
Beton spr´Å»any lub zaczyn do iniekcji
wody zarobowej stosowanej do wytwarzania be-
kana"ów kablowych
d" 500 mg/l
tonu moÅ»e wp"ywaç na czas wiÄ…zania, rozwój
Úelbeton
wytrzyma"oĘci betonu i ochron´ zbrojenia przed
d"
1000mg/l
Beton niezbrojony korozjÄ…. OceniajÄ…c przydatnoĘç wody o nieznanej
d"
4500 mg/l
jakoĘci do wytwarzania betonu, zaleca si´ braç pod
d"1500 mg/l lub wi´cej, jeÅ»eli zapobiega si´
Alkalia jako eqv Na2O = Brak wymagał

uwag´ zarówno sk"ad wody, jak i zastosowanie wy-
Na2O+0,658 K2O reakcji krzemionki z alkaliami
twarzanego betonu . Niektóre wymagania stawia-
Detergenty Brak wymagał
Niewielkie iloĘci niestabilnej piany po
ne wodzie do betonu podano w tabeli 1.
wstrzÄ…saniu przez 30 sekund zanikajÄ…cej
w ciÄ…gu 2 minut
Badania i wnioski
Wp"yw na wiązanie Brak wymagał
Początek wiązania nie wczeĘniej niŻ 1 go-
Wykonano badania zawiesiny z recyklingu
i twardnienie dzina, koniec nie póęniej niŻ 12 godzin.
Oba czasy nie powinny si´ róŻniç o wi´cej
pochodzÄ…cej z wytwórni wyposaÅ»onej w instalacj´
niŻ 25% od początku i koł
ca wiązania pró-
o nominalnej wydajnoĘci 30 m3/h i pojemnoĘci
bek wykonanych z wodÄ… destylowanÄ… lub
dejonizowaną zbiornika 85 m3. Do badał
zastosowano zawiesin´
o st´Å»eniach 4 i 8% cz´Ä˜ci sta"ych, co odpowiada
ObniÅ»enie wytrzyma"oĘci Nie wi´cej niÅ» 10% po 28 dniach Nie wi´cej niÅ» 10% po 7 dniach
na Ęciskanie zaprawy
dolnej i górnej granicy stwierdzanej podczas moni-
50
lipiec  wrzesieł
2003
fot. Archiwum
technologie
50
25
40
20
30
15
K 5
20
10
K 4
10
5
0
2728
dni
0
0 20 40 60 80 100
CEM I woda czysta CEM III woda czysta
woda czysta recykling 4% recykling 8% CEM I woda recykling CEM III woda recykling
Rys. 2. Wytrzyma"oĘç na Ęciskanie betonu z cementem czy-
Rys. 1. Zmiana konsystencji w czasie, beton z CEM I 32,5 R
stoklinkierowym i hutniczym przy zastosowaniu wody czystej
i zawiesiny z recyklingu o st´Å»eniu 8%
toringu. Na rys. 1 i 2 przedstawiono wyniki badał
oszacowaç, Å»e stosowanie zawiesiny o st´Å»eniu
mieszanki betonowej i betonu B30 z udzia"em 8% wymaga zwi´kszenia dozowania plastyfika-
wody z recyklingu. tora w iloĘci ok. 1kg/m3 mieszanki betonowej.
Badana zawiesina zawiera drobne cząstki JednoczeĘnie moŻliwe jest zmniejszenie dozo-
pochodzące z kruszywa, cząstki cementu i produk- wania cementu bez pogorszenia parametrów be-
ty jego hydratacji  hydrokrzemiany wapnia, wodo- tonu. W przeprowadzonych badaniach czÄ…stki
rotlenek wapnia, w´glan wapnia. Wzajemne pro- sta"e zawiesiny zast´powa"y cement w stosun-
porcje tych sk"adników zaleŻą oczywiĘcie od rodza- ku 1:1 (7,5 lub 15 kg cementu). Wyniki badał

ju stosowanych kruszyw, cementu, dodatków oraz wskazują, Że pozwoli"o to na utrzymanie cech
od czasu i warunków magazynowania zawiesiny. wytrzyma"oĘciowych betonu. W przypadku mie-
Zawiesina z recyklingu mieszanki betonowej nie od- szanek z CEM III obserwuje si´ nawet korzystny
powiada wymaganiom PN-88/B-32250  Materia"y wp"yw na wczesnÄ… wytrzyma"oĘç. Badania dodat-
budowlane. Woda do betonów i zapraw w zakre- kowe  oznaczanie nasiąkliwoĘci i wodoszczelnoĘci
sie takich parametrów, jak st´Å»enie cz´Ä˜ci sta"ych, wykaza"y, Å»e wp"yw stosowania zawiesiny jest tu
zawartoĘç siarczanów, twardoĘç. Z chwilÄ… wpro- nieznaczny.
wadzenia normy PN-EN 1008: 2002  Woda za- Z dwuletniej praktyki przemys"owej stosowania za-
robowa do betonu... powyÅ»sze cechy znajdÄ… si´ wiesiny z recyklingu wynika, Å»e uzyskujemy sze-
w zakresie wartoĘci dopuszczalnych. reg dodatkowych korzyĘci, jak lepszÄ… retencj´
Bardzo istotne dla betonu sk"adniki, jak chlor- wody w mieszance, "atwe zacieranie posadzek
ki i alkalia, wyst´pujÄ… w niewielkich iloĘciach do-  na g"adko , moÅ»liwoĘç produkcji podczas awa-
puszczalnych przez PN-EN 1008: 2002. rii i wy"ączeł
wody wodociągowej oraz oczywiĘcie
Przeprowadzone badania potwierdzi"y znaczący efekt ekologiczny w postaci czystoĘci w zak"adzie
wp"yw zawiesiny z recyklingu na parametry mie- i jego najbliŻszym otoczeniu.
szanki betonowej. Wysoka wodoŻądnoĘç czÄ…stek
sta"ych zawartych w zawiesinie powoduje znaczną mgr inŻ. Ma"gorzata Faleł
ska
zmian´ cech reologicznych obserwowanÄ… jako kierownik Zak"adu Betonu IBDiM
zmniejszenie opadu stoŻka. W przybliŻeniu moŻna mgr inŻ. Piotr Jarszewski, MIRBUD
wytrzymałość [MPa]
opad stożka [cm]