Chemia i geochemia organiczna
Fredrich Woehler (Wöhler), ur. 1828, syntezowal cjanek amonu (NH4CNO)
a uzyskał mocznik (NH2CONH2)
Woda deszczowa 1 µg/l DOC,
Woda oceaniczna zwiera 0.5 mg/l DOC,
Woda w glebach zawiera do 250 mg/l DOC.
Gł. struktura  mniej skład chemiczny
Białka i substancje białkopodobne
Często 50% suchej masy materii organicznej - hydrolizują na 22
aminokwasy
Wrażliwe na czynniki fiz-chem. - denaturacja.
b. proste - proteiny - wśród protein są skleroproteiny - nierozp. białka
szkieletowe - (np. fibroina - w jedwabiu, kolagen - w tkance Å‚Ä…cznej i
ścięgnach, keratyna - w piórach, włosach, kopytach, rogach
b. złożone - proteidy - są bardziej rozpowszechnione od białek
prostych - składają się z części białkowej i niebiałkowej - wśród białek
złożonych: fosfoproteidy - zawierają kwas fosforowy - np. kazeina,
glikoproteidy - zawierają cukry np. białko jaj,
chromoproteidy np. hemoglobina, chlorofil.
Sacharydy (cukrowce)
Węglowodany - nazwa historyczna
-monosacharydy (cukry proste)
-dwucukrwce i kilkucukrowce (oligosacharydy)
-wielocukrowce (polisacharydy)
skrobia - w roślinach - rozpuszczalny w wodzie wielocukier -
szybko rozkładalny podczas wczesnej diagenezy glikogen
celuloza - lądowa materia roślinna
alginiany - rośliny morskie
chityna - tkanki szkieletowe zwierząt i grzybów, także
graptolitów
pektyny - w roślinach - pęcznieją w obecności wody 
własności hydrofilne
-woda oceaniczna zawiera przeciętnie 0.01 mg/l
rozpuszczonych cukrowców- głównie glukoza, galaktoza,
mannoza
w grzybach chityna i celuloza zwykle siÄ™ wykluczajÄ….
-w glebach około 1 % substancji organicznej
Lignia
Polimer, budowa nieregularn, obecność struktur aromatycznych.
Wiele różnych odmian.
Pojawiła się w dewonie - wyjście roślin na ląd.
Wraz z celulozÄ… stanowi 70% drewna,
50% torfowców np. Sphagnum.
Brak jest ligniny organizmach zwierzęcych i planktonie.
A
atwo ulega utlenianiu - jest 2krotnie silniejszym reduktorem niz
celuloza
Demetoksylacja - główny proces w rozkładzie ligniny.
Lignina jest najłatwiej i głównie rozkładana przez grzyby - utleniajace
enzymy.
W osadach ilastych może stanowić do 60% substancji organicznch.
Lipoidyny
trudno rozpuszczalne lub nierozpuszczalne w wodzie
ZwiÄ…zki humusowe - kwasy humusowe i humny
Kwasy humusowe - powstajÄ… w warunkach naturalnych nowe zwiÄ…zki
organiczne nie wystepujące w organizmach żywych - posiadają grupę
karboksylowÄ….
humny - pozostałe elementy substancji humusowej
kwasy huminowe - nierozpuszczalne w wodzie roztworach alkaliów i
innych rozpuszczalnikach - tworzą sole z jonami jednowartościowymi
(Na+, K+, NH4+) rozpuszczalne w wodzie,
kwasy fulwinowe - rozpuszczalne w wodzie, Å‚atwo migrujÄ…, tworzÄ…
związki kompleksowe z jonami glinu i żelaza zwiększając mobilnośc
tych pierwiastków, mniejsza odporność mikrobiologiczna niż kwasów
huminowych
Torfy
Rozkład ligniny i celulozy. Wzbogacenie w lipidy (żywice, woski) i
składniki mineralne. Celuloza - rozkład w sterfie aeracji, grzyby, bakterie
metanowe - pozostaje
torfowiska niskie - 9% celulozy
torfowiska wysokie - do 21 % celulozy
Zachowaniu struktur roślinnych sprzyja obecność garbinków (taniny)
zawartych w korze drzew - stąd duża trwałość "czarnych dębów".
Garbniki mają własności antyseptyczne i antyutleniające stąd może
zachować się lignina. Suszenie torfu (30 do 40% wilgotn.) - utlenianie
poÅ‚Ä…czeÅ„ ligninopochodnych - powoduje podgrzewanie do 70ºC lub
nawet samozapłon w okresach suszy (podobnie może nastąpić
samozapłon ksylitów - kopalnych pni drzew).
Sapropele
Osady bogate w substancję organiczną powstałą z resztek organizmów
wodnych (gł. fitoplanktonu) i autochtonicznch fragmentów roślinnych
oraz substancji mineralnych. TworzÄ… sie przy braku tlenu. Struktura
koloidalna - silne zdolności sorbcyjne - koncentracja U, Mo, Cu, Ni, Co,
Pb, Zn, V, Ag, etc. Składniki organiczne - głównie białka, mało celulozy,
brak ligniny - powstajÄ… kwasy humusowe i inne zwiÄ…zki zwykle silnie
uwodorowione.
Geochemiczna klasyfikacja kerogenu
H/C and O/C ratios of the three
types of Kerogen. Open triangles: Type I,
closed red circles: Type II, crosses: Type III.
Arrows show the direction of compositional
evolution during diagenesis and subsequent
thermal maturation (catagenesis and
metagenesis). Dashed lines show boundaries
between regions of diagenesis, catagenesis, and
metagenesis. After Tissot and Welte (1984)
Isotopic composition of
methane from various
sources. Biogenic
methane is methane
produced by
methanogens
during diagenesis, Oil
Associated is methane
associated with oil, C
indicates typical
composition of methane
in gas condensates,
Metagenic is methane
produced during
metagenesis, A is the
composition of abiogenic
methane from mid-
ocean ridge
hydrothermal systems.
Modified from
Schoell (1984).
Skład izotopowy weglowodorów (ropa) z basenu Neuquen:
Weglowod. nasycone względem węglowod. aromatycznych.