Scharakteryzuj typ bohatera byronicznego i werterowskiego, występujący w
literaturze polskiego romantyzmu.
Na poczatek chcial bym rozpatrzec typ werterowskiego bohatera. Wiąże się on z
konkretnym modelem zachowań: odczuwaniem weltschmerzu (bólu świata), wybujałą
uczuciowością, patrzeniem na rzeczywistość przez pryzmat poezji i marzeń,
wiecznym nie pogodzeniem się ze światem i jego konwenansami, a także poczuciem
wyobcowania wśród społeczności ludzkiej. Tak zachowywał się tytułowy bohater
"Cierpień młodego Wertera" J. W. Goethego. Był to młody, wrażliwy i nader
uczuciowy człowiek, który wyjechał na wieś, by tam zaznać ukojenia po niezbyt
szczęśliwych perypetiach miłosnych w mieście. Tu, na wsi, poznaje Lottę

słodką kobietkę
anioła. Rodzi się uczucie w typowo romantycznej atmosferze;
kwiaty, prezenty, spotkania i cudowne rozmowy na łonie natury. Niestety Lotta
jest już narzeczoną innego człowieka
Alberta. Werter miotany namiętnościami,
znajduje się w ślepej uliczce. Ogromnie przeżywa swój ból, swój konflikt z
konwenansami tego świata. Wreszcie, po romantycznym pożegnaniu, bohater pełen
wewnętrznego rozdarcia popełnia samobójstwo strzelając do siebie... Ta
romantyczna historia poruszyła młodzież Europy. Czytelnicy łączyli się z
bohaterem w jego wew. Zmaganiach ze sobą, odczuwali niesprawiedliwość
istniejących norm społecznych, rozumieli decyzję odejścia od społeczeństwa.
Wertera możemy porównać do Gustawa z IV części Dziadów A. Mickiewicza. Podczas
"godziny miłośći" dowiadujemy się o tragedii miłosnej którą przeżył bohater.
Wspomina on swoją miłość, ślub ukochanej z innym człowiekiem, porównuje swoje
dzieje do losów postaci "Nowej Heloizy" i "Cierpień młodego Wertera" Gustawa
spala ogromna siła uczucia, która sprawia mu ból. Zakochał się w kobiecie -
Maryli, która miała wyjść za innego mężczyznę. Tak jak Werter, uważał na
początku że jego miłość jest odwzajemniona. Dopiero po pewnym czasie zobaczył
swoją ukochaną, bawiącą się w ogrodzie z innym. Gustaw odwołuje się do Wertera
słowami : "Tyle wytrwałem, tyle wycierpiałem". Bohater podobnie jak młodzieniec
z "Cierpień młodego Wertera" idealizował swoją wybrankę, lecz ich związek nie
miał szans powodzenia. Gustaw jednak, przeciwnie do Wertera, obwinia Maryle.
Mówi, że skusiła ją chciwość oraz żądza bogactwa i dlatego postanowiła poślubić
innego mężczyznę.
Zaś za bohatera byronicznego uznać możemy człowieka, który pogardza światem i
mieszczańskim życiem, jest śmiały i dumny, poszukuje innego, obcego,
niezwykłego "terytorium". Postawę taką obserwujemy na przykładzie Giaura,
bohatera tytułowego powieści poetyckiej G. Byrona. Giaur to opowieść o
samotnym, tajemniczym młodzieńcu, który znalazł się w Grecji opanowanej przez
Turków. Akcja utworu jest pełna dramatycznych wydarzeń. Giaur z wzajemnością
pokochał Leilę
niewolnicę z haremu tureckiego baszy Hassana. Leila nie była
jednak zwykłą branką
Hassan wyróżniał ją, można powiedzieć że była tam
"pierwszą żoną" pośród niewolnic. Gdy basza dopatrzył się zdrady, ukarał żonę
na wzór turecki
pod osłoną nocy, związana w worku została wrzucona do morza i
utonęła. Giaur szalał, poczukiwał wszędzie swej ukochanej. Wreszcie zdołął się
dowiedzieć co się stało, zebrał gromadę wojowników przyczaił się i napadł na
Hassana. Pojedynek miedzy basza a mściwym kochankiem rozstrzygnął się na
korzyść tego drugiego. Lecz nie przyniosło mu to ulgi. Zamknął się w
klasztorze, w którym przeżył 6 bolesnych lat. Zamknięty w sobie Giaur wyznał
całą swą winę dopiero na ostatniej spowiedzi, nie mógł bowiem żyć dłużej w
takim cierpieniu. Giaur jest postacią bardzo indywidualną, jego wyobcowanie i
samotność podkreśla fakt, że jest wśród muzułmanów, ludzi obcych mu pod
względem wyznania i kultury.
Konrad Wallenrod to typ postaci byronicznej. Jego miłość realizuje się w
małżeństwie i dopiero w skutek obowiązku walki staje się tragiczna, nie ma tu
dosłownej metamorfozy, samobójstwo na końcu jest nieodwołalne. Bohater, tak
samo jak Giaur, podporządkowuje swoje życie jakiejś idei, i w tym przypadku
jest to miłość do ojczyzny. Poświęca dla niej żonę i szczęście rodzinne. Kornad
jest postacią tajemniczą, prowadzi walkę samotnie, ma tylko jednego przyjaciela

Halbana, lecz nie jest on jego sprzymierzeńcem w walce. Konrad, jako bohater
byroniczny, działa pod wpływem emocji, jego czyny są dwuznaczne moralnie,
targają nim namiętności i sprzeczne uczucia. Ma świadomość swojej nieuchronnej
śmierci.