1/8
Język C
Instrukcja
laboratoryjna
Temat: Instrukcje warunkowe, pętle.
3
Przygotował: mgr inż . Maciej Lasota 1)
Instrukcje warunkowe.
Instrukcje warunkowe pozwalają zdefiniować warianty wykonywania określonego bloku instrukcji programu. W języku C wyróżniamy kilka rodzajów instrukcji warunkowych: IF, IF-ELSE, IF-ELSE-IF, SWITCH (nazywana też instrukcją wyboru).
Instrukcja warunkowa „IF” :
if(warunek)
{
instrukcja;
...
...
}
Instrukcja warunkowa „IF-ELSE” : if(warunek)
{
instrukcja1;
...
...
} else
{
instrukcja2;
...
...
}
Przykład:
#include <stdio.h>
#include <stdlib.h>
void main()
{
int a;
printf("Podaj liczbe a: ");
scanf("%d",&a);
2/8
if (a < 0)
{
printf("Liczba a jest liczba ujemna!\n"); exit(0);
}
if ( a > 0)
{
printf("Liczba a jest liczba dodatnia!\n"); exit(0);
}
printf("Liczba a jest rowna 0 lub nie podales liczby\n");
}
Instrukcja warunkowa „IF-ELSE-IF” : if(warunek1)
{
instrukcja1;
...
...
} else if(warunek2)
{
instrukcja2;
...
...
} else if(warunek3)
{
instrukcja3;
...
...
}
Przykład:
#include <stdio.h>
#include <stdlib.h>
int main()
{
char c;
printf("Podaj litere A,B lub C: "); c = getchar();
if (c == 'a')
{
printf("A\n");
} else if (c == 'b')
{
printf("B\n");
3/8
} else if (c == 'c')
{
printf("C\n");
} else
{
printf("Podales zla litere\n");
}
return (0);
}
Instrukcja wyboru „SWITCH” :
switch(wyrażenie)
{
case stala1:
instrukcja;
...
break;
case stala2:
instrukcja;
...
break;
...
...
...
default:
instrukcja;
...
break;
}
Przykład:
#include <stdio.h>
#include <stdlib.h>
int main()
{
char c;
printf("Podaj znak: ");
switch(c = getchar())
{
case 'a':
printf("A\n");
break;
case 'b':
printf("B\n");
break;
4/8
default:
printf("Blad\n");
break;
}
return (0);
}
2)
Instrukcje pętli.
Instrukcje pętli umożliwiają powtarzanie określonego bloku instrukcji dowolną ilość razy lub do momentu wystąpienia (spełnienia) określonego warunku.
Instrukcja pętli „WHILE” :
while(warunek)
{
instrukcja;
}
Instrukcja pętli „DO-WHILE” :
do
{
instrukcja;
...
...
}
while(warunek);
Instrukcja pętli „FOR” :
for (wyrażenie początkowe; warunek; inkrementacja)
{
instrukcja;
...
...
}
5/8
Przykład:
#include <stdio.h>
#include <stdlib.h>
#include <unistd.h>
int main()
{
int licznik=1;
while(licznik <= 10)
{
printf("Licznik wynosi: %d\n",licznik); licznik++;
//licznik=licznik+1
sleep(2);
//sleep przyjmuje jako parametr
//czas w sekundach
}
licznik=1;
while(1)
{
printf("Licznik wynosi: %d\n",licznik); if (licznik == 10)
{
break;
}
licznik++;
//licznik=licznik+1
sleep(2);
//sleep przyjmuje jako parametr
//czas w sekundach
}
return (0);
}
6/8
Przykład:
#include <stdio.h>
#include <stdlib.h>
#include <unistd.h>
int main()
{
int licznik=1;
int i;
while(licznik <= 10)
{
printf("Licznik wynosi: %d\n",licznik); licznik++;
//licznik=licznik+1
sleep(2);
//sleep przyjmuje jako parametr
//czas w sekundach
}
for(i=1; i<=10; i++)
{
printf("Licznik wynosi: %d\n",i); sleep(2);
//sleep przyjmuje jako parametr
//czas w sekundach
}
return(0);
}
3)
Funkcje matematyczne.
Standardowa biblioteka języka C, zawiera szereg gotowych funkcji służących do wykonywania obliczeń matematycznych. Plik nagłówkowy, w którym znajdują się deklaracje funkcji oraz makr matematycznych to <math.h> . Funkcje matematyczne dostępne w standardowej bibliotece języka C:
sin(x);
sinus x
cos(x);
cosinus x
tan(x);
tangens x
asin(x);
arcus sinus x
acos(x);
arcus cos x
atan(x);
arcus tangens x
atan2(x,y);
arcus tangens x/y
sinh(x);
sinus hiperboliczny
cos(x);
cosinus hiperboliczny
tanh(x);
tangens hiperboliczny
7/8
exp(x);
funkcja wykładnicza e^x
log(x);
logarytm naturalny
log10(x);
logarytm o podstawie 10
pow(x,y);
podniesienie x^y
sqrt(x);
pierwiastek z x, x>=0
ceil(x);
najmniejsza liczba całkowita
nie mniejsza niż x
floor(x,y);
największa liczba całkowita
nie większa niż x
fabs(x);
wartość bezwzględna z |x|
Aby skompilować plik źródłowy, w którym wykorzystujemy funkcje matematyczne należy do kompilatora GCC dodać przełącznik „- lm” np. gcc -lm -o test test.c 4)
Generator liczba pseudolosowych.
Generator liczb pseudolosowych (Pseudo-Random Number Generator, lub PRNG) to program lub biblioteka, która na podstawie niewielkiej ilości informacji (ziarno, zarodek, ang. seed) generuje deterministycznie ciąg bitów, który pod pewnymi względami jest nieodróżnialny od ciągu uzyskanego z prawdziwie losowego źródła. Generatory liczb pseudolosowych nie generują ciągów prawdziwie losowych – generator inicjowany ziarnem, które może przyjąć k różnych wartości, jest w stanie wyprodukować co najwyżej k różnych ciągów liczb.
Przykłady bibliotek napisanych w C/C++ do generowania liczb pseudolosowych:
● Hasard (C)
http://haypo.hachoir.org/trac/wiki/hasard
● Boost (C++)
http://www.boost.org/
● GSL (C)
http://www.gnu.org/software/gsl/
Standardowa biblioteka języka C w pliku nagłówkowym <stdlib.h> posiada zadeklarowane dwie funkcje służące do generowania liczb pseudolosowych.
srand(seed);
rand(void);
8/8
Funkcja srand() jako parametr przyjmuje seed, czyli tzw. ziarno/zarode k jest to zmienna liczba (unsigned int) na podstawie, której inicjowany jest generator liczb dla nowego ciągu liczb pseudolosowych.
Funkcja rand() służy do losowania liczb pseudolosowych, zwraca ona liczbę całkowitą (int) z przedziału między 0 a stałą RAND_MAX. RAND_MAX jest to stała zadeklarowana w pliku nagłówkowym <stdlib.h> wynosi ona co najmniej 32767.
Przykład:
#include <stdio.h>
#include <stdlib.h>
#include <time.h>
int main()
{
int i,c;
/* Uruchamiamy generator liczb pseudolosowych jako parametr podajemy funkcje time(NULL) zwraca ona czas w sekundach liczony do 1970 roku */
srand(time(NULL));
for(i=0; i<=9; i++)
{
c = (rand() % 25) + 65;
//losowanie liczb
//z przedzialu 65 – 90
// czyli kody ASCII A-Z
printf("Wylosowana liczba nr [%d]: %d odpowiada jej znak ASCII %c\n",i,c,c);
}
return (0);
}
Aby wygenerować liczbę z dowolnego przedziału wynik funkcji rand() poddajemy operacji modulo np. rand() % 10 - losuje liczby z przedziału od 0 do 9.