1) Informacja – dane o otaczającej nas rzeczywistości

8) Zastosowania komputerów:

25) Translator – program narzędziowy służący do tłumaczenia z jednego języka programowania

2) Informatyka – dziedzina wiedzy zajmująca się gromadzeniem, przetwarzaniem i

• nauka i rozrywka – programy edukacyjne – multimedialne – wykorzystują różne

na inny. W szczególności program, aby był wykonywalny, musi być przetłumaczony na język

wykorzystaniem informacji. Nauka o przetwarzaniu informacji za pomocą automatycznych formy przekazu informacji: tekst, grafika, obraz (animacje, film), dźwięk (słowa,

maszynowy

środków technicznych.

muzyka;

26) Kompilator – program tłumaczący z języka wysokiego poziomu (źródłowy) na język 3) Komputery – urządzenia, które mogą przetwarzać informacje zgodnie z zadanym zestawem

• wspomaganie pracy biurowej – programy użytkowe – edytor tekstu, edytor graficzny,

maszynowy (wynikowy)

instrukcji

arkusz kalkulacyjny, baza danych, programy komunikacyjne;

27) Interpreter – translator, w którym w czasie translacji jednocześnie wykonywany jest program 4) Generacje komputerów:

• wspomaganie pracy twórczej – projektowanie (architektura), konstruowanie

28) Sieć komputerowa – to komputery połączone ze sobą i zdolne do wymiany danych. Serwery –

• Zerowa (1939) – przekaźniki elektryczno – magnetyczne, Mark I,

(budowa maszyn), zarządzanie, systemy ekspertowe (medycyna)

komputery udostępniające zasoby. Klienci – komputery korzystające z zasobów sieci.

• Pierwsza (1946-1958) – lampy elektronowe, ENIAC,

9) Kodowanie informacji – sposób reprezentacji informacji

29) Podstawowe typy połączeń sieciowych: klient-serwer, klient-klient

• Druga (1959-1964) – tranzystory,

10) Słowo cyfrowe – dowolny ciąg składający się z symboli 0 i/lub 1

30) Podział sieci:

• Trzecia (1963-1970) – układy scalone, ODRA 1300

11) Informacja cyfrowa – informacja przedstawiona w postaci słów cyfrowych

• Sieci lokalne (ang. LAN – Local Area Networks). Obejmują małe obszary

• Czwarta (1971 – dziś) – układy scalone o wysokiej skali integracji,

12) Jednostki informacji: b – bit, B – bajt, 1B = 8b, 1kB =1024B, 1MB = 1024 kB, 1GB = 1024 MB

• Sieci miejskie (ang. MAN – Metropolitan Area Networks). Obejmują zasięgiem

• Czwarta Plus – superkomputery,

13) Dlaczego komputery korzystają z systemu dwójkowego ? ponieważ łatwo modelować stan miasto.

• Piąta i dalsze – technika sztucznej inteligencji, komputery biologiczne, kwantowe.

fizyczny np. płynie prąd lub nie płynie prąd

• Sieci rozległe (ang. WAN – Wide Area Networks). Obejmują zasięgiem duży obszar. Są

5) Budowa komputera:

14) Systemy pozycyjne – dwójkowy, decymalny, heksadecymalny

połączeniem wielu sieci lokalnych.

15) Konwersje liczb z systemu decymalnego na dwójkowy i odwrotnie. Np. 20 = 10100

31)

D

B

Topologie sieci – sposób połączenia komputerów ze sobą:

Dane wejściowe (input) → algorytm → dane wyjściowe (output)

16) ile znaków liczbowych mamy odpowiednio w systemach dwójkowym, decymalnym,

• gwiazda

heksadecymalnym ? 2, 10, 16

• pierścień

Jednostka centralna

17) ASCII – system kodowania znaków

• szyna

18) Kodowanie obrazu, dźwięku ? np.: funkcja sinusoidalna może być zapisana za pomocą Urządzenia

Urządzenia

szeregu Tylora. Np. obrazek czarno biały może być zakodowany że 0 = kolor biały, 1 = kolor

wejściowe:

Pamięć operacyjna

wyjściowe:

czarny. Dźwięk można rozwinąć w szeregi sinusów i za pomocą współczynników zakodować.

19) Algorytm – metoda umożliwiająca rozwiązanie problemu w skończonej liczbie kroków.

• Klawiatura

• Monitor

Skanując algorytm do danych wejściowych otrzymuje się dane wyjściowe.

• Mysz

ekranowy

• Skaner

• Drukarka

Dane we → algorytm → dane wy

32) Model OSI (ang. Open System Interconnection) – 7-mio warstwowy model pracy sieci. Każda

• Joystick

• Ploter głośnik

warstwa realizuje pewne zadania dla warstwy wyższej korzystając z usług.

• Modem

• Modem

20) Sposób opisu algorytmu:

7. Aplikacji

• Karta sieciowa

Procesor

• Karta sieciowa

• Słownie

• Za pomocą schematu blokowego

6. Prezentacji

• Za pomocą pseudokodu

•

5. Sesji

Za pomocą programu w wybranym języku programowania

Magistrala

21) Przykłady algorytmów: przepis pieczenia ciasta, algorytm Euklidesa obliczania NWD dla 4. Transportowa

dwóch danych liczb

22) Własności algorytmów: poprawność, skończoność, złożoność, uniwersalność

3. Sieciowa

23) Program – sposób zapisu algorytmu w celu jego realizacji przez komputer. Program składa się procesor

Pamięć

Układy I/O

2. Liniowa

ze zbioru instrukcji i struktur danych. Instrukcja – opis operacji, które mają być wykonane.

(input/output)

Struktury danych – Różne postacie danych, na których wykonywane są operacje

1. Fizyczna

• Procesor – CPU, układ elektroniczny realizujący przetwarzanie informacji,

Program = algorytm + struktury danych

• Pamięć – przechowywanie informacji, pamięć ROM stałą, RAM operacyjna,

24) Podział języków programowania:

• Układ wejścia/wyjścia (I/O) – komunikacja z otoczeniem

• Języki niskiego poziomu (język maszynowy, asembler)

6) Komputery są zdolne do: składania tekstu, wykonywania obliczeń, konstruowania baz

• Języki wysokiego poziomu (języki proceduralne (FORTRAN, BASIC, PASCAL – starsze

danych, budowa modeli,

wersje, C), języki obiektowe (C, C++, JAVA, VISUAL BASIC).

7) Komputery nie są w stanie: np. określić wieku osoby ze zdjęcia, przygotować kawy 33) Funkcje warstw modelu OSI:

43) Sprzęt – hardware, oprogramowanie – software

51) Bezpieczeństwo systemów komuterowych:

• Warstwa aplikacji (7) – sposób korzystania z sieci przez programy użytkowe

44) System operacyjny – zbiór programów zarządzających pracą komputera.

• Zasoby: fizyczne (hardware), intelektualne (software), kadrowe (użytkownicy,

• Warstwa prezentacji (6) – kodowanie/dekodowanie, kompresja/dekompresja danych

• Podstawowe funkcje: zarządzanie zadaniami, zarządzanie pamięcią operacyjną,

projektanci, programiści, administratorzy), usługi (transakcje, operatorskie,

• Warstwa sesji (5) – zestawianie połączenia użytkownika z Serwerem

zarządzanie urządzeniami zewnętrznymi,

administracji, rewizji)

• Warstwa transportu (4) – kontrola i sterowanie kolejnością pakietów,

• Cel: udostępnianie zasobów komputera i ich optymalne wykorzystanie

• Zagrożenia bezpieczeństwa: kradzież zasobów, utrata zasobów, niewłaściwe

• Warstwa sieciowa (3) – budowa, wysyłanie i odbieranie pakietów, adresacja

45) Relacje między sprzętem, systemem operacyjny, oprogramowaniem i użytkownikiem.

wykorzystanie, użycie zasobów niezgodnie z ich przeznaczeniem, bezprawne

• Warstwa liniowa (2) – organizacja bitów w ramki, nawiązywanie i zamykanie

Użytkownik

ujawnienie informacji nieuprawnionym, ataki hakerskie, ataki przez wirusy

połączeń liniowych

komputerowe,

•

Aplikacje

Warstwa fizyczna (1) – definicja fizycznego nośnika, transmisja bitów

• Metody przeciwdziałania zagrożeniom: kontrole, szkolenia użytkowników, okresowe

34) Internet – ogólnoświatowa sieć komputerowa połączona w jednorodną sieć adresową opartą

tworzenie kopii zapasowych, system haseł, szyfrowanie informacji, oprogramowanie

na protokole IP (ang. Internet Protocol). Podstawą Internetu są: hipertekst i komunikacja System operacyjny

antywirusowe,

pakietowa. Hipertekst tworzony jest np.: za pomocą języka HTML. Pakiet – zaadresowana

• Aspekty prawne związane z użytkowaniem komputerów: licencjonowanie

porcja informacji. Szybkość łącza internetowego podajemy w Mb/s. Upload (wysyłanie), sprzęt

oprogramowania, ochrona własności intelektualnej

download (pobieranie). Szybkość dla downloadu i uploadu są na ogół różne.

52) Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja 35) Przyłączenie komputera do sieci możliwe jest z wykorzystaniem wielu technologii, które komputerowa, zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa

pozwalają komunikować się z pobliską bramką posiadającą stałe połączenie z systemami w autorskie do utworu a osobą, która zamierza z danej aplikacji korzystać.

Internecie. Typowe rozwiązania wykorzystują linie telefoniczne (modemy, cyfrowe linie 53) Rodzaje licencji oprogramowania:

ISDN), inne technologie przewodowe (sieć energetyczna, telewizja kablowa) oraz sieci

• Freeware – licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie

bezprzewodowe GPRS, łącza satelitarne, Wi-Fi)

aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego. Czasami licencja freeware zawiera

36) Aby komputer mógł pracować w Internecie musi być w stanie komunikować się z innymi 46) Interfejs (spolszczenie ang. Interface) – połączenie, pośrednik. W elektronice interfejs to dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie darmowa jedynie do

systemami za pomocą protokołów TCP/IP a także posiadać oprogramowanie pozwalające na

urządzenie pośredniczące między dwoma różnymi częściami systemu.

użytku domowego)

wykorzystanie usług oferowanych przez innych użytkowników. TCP (ang. Transmission

47) Rodzaje interfejsów:

• Shareware – rodzaj licencji programu komputerowego, który jest rozpowszechniany

Control Protocol)

• Interfejs (urządzenie) – urządzenie pozwalające na komunikację między dwoma

bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania

37) Sprzęt sieciowy:

innymi urządzeniami, których bezpośrednio nie da się ze sobą połączyć

przez użytkowników. Czasami po okresie próbnym (wersja trial) lub po określonej

• Bierny – okablowanie (skrętki, światłowody)

• Interfejs użytkownika – oprogramowanie pozwalające na interakcję między

liczbie uruchomień (limit uruchomień) za taki program trzeba płacić lub zrezygnować

• Czynny – karty sieciowe, modemy, wzmacniaki, koncentratory, przełączniki, routery

aplikacjami i użytkownikiem

z korzystania z niego.

38) Adres IP to unikatowy numer przyporządkowany urządzeniom sieci komputerowych. Adres IP

48) Rodzaje interfejsów użytkownika:

• Oprogramowanie open source (OSS) – program komputerowy z dostępem do kodu

zapisywany jest w postaci czterech oktetów w postaci dziesiętnej oddzielonych od siebie

• Interfejs graficzny (GUI – Graphical User Interface) – interfejs użytkownika

źródłowego, w którym można zmieniać kod, rozpowszechniać oprogramowanie i

kropkami. Zakres adresów: 0.0.0.0 do 255.255.255.255. Przykładowy adres 155.158.0.16 z komunikujący stan programu w postaci graficznej na ekranie, który jako wejście

wykorzystywać w dowolnym celu.

domeny us.edy.pl (Uniwersytet Śląski). Użytkownicy Internetu nie muszą znać adresów IP.

wykorzystuje urządzenie wskazujące np.: myszkę i klawiaturę

54) Organizacja pracy komputera – systemy lokalne i zdalne, systemy wsadowe i konwersacyjne, Tekstowa nazwa np.: us.edu.pl tłumaczona jest na adres IP za pomocą protokołu DSN. Adres

• Interfejs tekstowy – interfejs użytkownika komunikujący stan aplikacji w postaci systemy jednodostępne i wielodostępne, wieloprogramowość, przetwarzanie potokowe,

IP jest przyznawany przez dostawcę Internetu.

znaków na ekranie wykorzystujący jako wejście klawiaturę.

przetwarzanie równoległe.

39) DSN (ang. Domain Name System, system nazw domenowych) to system serwerów oraz 49) Oprogramowanie użytkowe:

protokół komunikacyjny zapewniający zamianę adresów tekstowych na adresy zrozumiałe

• Edytory tekstu (Word)

dla urządzeń tworzących sieć komputerową

• Arkusze kalkulacyjne (Excel)

40) Storna internetowa (strona WWW) – dokument utworzony np.: w HTML, pobierany z dysku

• Bazy danych (Access)

komputera lokalnego bądź z serwera internetowego i interpretowany po stronie użytkownika

• Prezentacja danych (Power Point)

za pomocą przeglądarki internetowej (Firefox, Internet Explorer)

• Do tworzenia grafiki 2D (Corel Draw), przetwarzania obrazów (Corel Paint,

41) Serwisy internetowe (informacyjny, reklamowy, społeczności owy, szkoleniowy), portal, Photoshop, Gimp), modelowania 3d (Bender, 3D Studio Max, Pov Ray),

wortal, blog. Serwisy społecznościowe są skierowane do konkretnej grupy społecznej o

• Do tworzenia multimediów (Windows movie Maker, Flash)

podobnych zainteresowania. Przykłady: Facebook, You Tube, Nasza Klasa, Twitter

• Do obliczeń matematycznych, symulacji (Matlab, Maple)

42) Oprogramowanie:

50) Word, Excell, Access, Power Point – charakterystyka programów

• Systemy operacyjne (Windows XP, Windows 7, Windows 8, Linux)

• Narzędziowe (diagnostyczne, antywirusowe, do kompresji, odzyskiwania plików,

naprawcze, internetowe)

• Użytkowe (aplikacyjne)