ZABEZPIECZENIE I BADANIE CHOREGO PO URAZIE

WG. INERNATIONAL TRAUMA LIFE SUPPORT

I.

OCENA MIEJSCA ZDARZENIA

1. bezpieczeństwo własne – środki ochrony osobistej 2. bezpieczeństwo miejsca zdarzenia

3. liczba poszkodowanych

4. potrzebna pomoc lub dodatkowy sprzęt

5. mechanizm urazu

II.

WSTĘPNA OCENA POSZKODOWANEGO

1. ogólne wrażenie:

- wiek, płeć, masa ciała

- ogólny wygląd

- pozycja ciała

- aktywność poszkodowanego

- widoczne urazy lub krwawienia

2. określenie stanu świadomości (podczas unieruchamiania kręgosłupa szyjnego) PGBN (ang. AVPU)

P – przytomny

G – reaguje na głos

B – reaguje na ból

N – nieprzytomny

3. (A)ocena drożności dróg oddechowych

- charczenie, bulgotanie, stridor, świsty, cisza

4. (B)ocena oddechu

- obecny, częstość, głębokość, wysiłek, symetryczne ruchy klatki piersiowej TLENOTERAPIA

5. (C) ocena układu krążenia

- tętno na tętnicy promieniowej/szyjnej: obecne, miarowość, jakość

- skóra kolor, temperatura, wilgotność, nawrót kapilarny CRT

6. Wywiad SAMPLE (najlepiej zlecić drugiemu ratownikowi) S – symptomy

A – alergie

M – medykamenty

P – przebyte choroby

L – lunch (ostatni posiłek), kobiety ostatnia miesiączka/ciąża E – ewentualnie co się stało

1

III.

SZYBKIE BADANIE URAZOWE

Oglądamy – Dotykamy (palpacyjnie)

GŁOWA I SZYJA

duże urazy twarzy, zasinienia, obrzęki, rany, wgniecenia kości czaszki, złamania rozedma podskórna, poszerzenie żył szyjnych, przesunięcie tchawicy napięcie mięśni grzbietu/szyi

KOŁNIERZ ORTOPEDYCZNY

KLATKA PIERSIOWA

asymetria, stłuczenia, rany, ruchy paradoksalne

bolesność, niestabilność

opukać

BRZUCH

krwiaki, rany penetrujące/wytrzewienie, tkliwość, napięcie, powiększenie/obwód MIEDNICA

tkliwość, zniekształcenia, trzeszczenia/niestabilność KOŃCZYNY DOLNE I GÓRNE

bolesność, zniekształcenia, niestabilność, trzeszczenia, rany, obrzęki tętno, czucie i ruchy

PLECY I POŚLADKI

rany, zniekształcenia, obrzęki

PRZENOSIMY POSZKODOWANEGO NA SZTYWNE NOSZE ORTOPEDYCZNE

rolowanie/ przy niestabilnej miednicy metoda maksymalnie wielu rąk lub nosze zbierakowe JEŚLI SYTUACJA KRYTYCZNA PRZENOSIMY POSZKODOWANEGO DO KARETKII TAM KOŃCZYMY BADANIE

po każdym przeniesieniu/zmianie stanu pacjenta badamy podstawowe parametry życiowe ŹRENICE

szerokość, reaktywność, czy są równe

jeśli stwierdzamy zaburzenia świadomości skala Glasgow, poziom glikemii 2

SKALA ŚPIĄCZKI GLASGOW (GCS)

Otwieranie oczu:

Punktacja

Spontaniczne

4

Na głos

3

Na ból

2

Brak

1

Odpowiedź słowna:

Logiczna

5

Splątana

4

Niewłaściwe słowa

3

Niezrozumiałe dźwięki

2

Brak

1

Reakcja ruchowa:

Wykonuje polecenia

6

Lokalizuje ból

5

Zgięciowa – ucieczki

4

Zgięciowa – odkorowany

3

Wyprostna – odmóżdżony

2

Brak

1

IV.

PILNE INTERWENCJE I PODJĘCIE DECYZJI O TRANSPORCIE

Po zakończeniu oceny wstępnej i szybkiego badania urazowego lub badania miejscowego pacjenta w stanie krytycznym natychmiast transportujemy do szpitala, przeżycie pacjenta zależy od czasu. Większość interwencji należy wykonać w karetce w drodze do szpitala docelowego – ośrodka mogącego zająć się leczeniem obrażeń.

1. Kwalifikacja chorego do pilnego transportu – kategoria „załaduj i jedź”

1. podczas oceny wstępnej

- zaburzenia świadomości

- zaburzenia oddychania

- zaburzenia krążenia

2. podczas szybkiego badania urazowego

- odchylenia w badaniu klatki piersiowej

- tkliwy brzuch, powiększenie obwodu brzucha

- niestabilna miednica

- obustronne złamania kości udowej

3. znaczący mechanizm urazu i/lub zły stan zdrowia poszkodowanego przed zdarzeniem 3

Czynności wykonywane na miejscu zdarzenia – pamiętajmy że możemy zlecić innym ratownikom:

1. wstępne zaopatrzenie dróg oddechowych

2. wspomaganie oddechu

3. podłączenie tlenu

4. reanimacja krążeniowo-oddechowa

5. zaopatrzenie dużych krwawień zewnętrznych

6. zaopatrzenie otwartych ran klatki piersiowej

7. stabilizacja wiotkiej klatki piersiowej

8. odbarczenie odmy prężnej

9. unieruchamianie wbitych przedmiotów

10. zakończenie przenoszenia na deskę ortopedyczną i przypięcie do niej V.

POWIADOMIENIE SOR /KOORDYNATORA MEDYCZNEGO

Zawsze należy poinformować szpital docelowy o przybliżonej godzinie przyjazdu i o stanie pacjenta – wybierzmy ośrodek mogący zająć się leczeniem konkretnych obrażeń.

4