{1357}{1411}Nazywam się Chris Salewicz.
{1416}{1542}Od lat 70-tych piszę|o muzyce dla brytyjskiej prasy.
{1734}{1865}Byłem przy narodzinach punk rocka.|Widziałem początki MTV Europe.
{1921}{2046}Napisałem ponad 15 książek, m. in.|biografie Joe Strummera, Boba Marleya
{2056}{2092}i Paula McCartneya.
{2108}{2225}Ale to, co działo się w Polsce,|miało zupełnie inny wymiar.
{2251}{2345}Do końca lat 80. Polska była częścią|bloku komunistycznego.
{2377}{2464}Mimo reżimu, Polacy|próbowali żyć normalnie
{2484}{2524}i mogli słuchać rocka.
{2545}{2651}Był on odbiciem rzeczywistości,|w jakiej musieli żyć.
{3846}{3933}Na Zachodzie muzyka była|częścią rewolucji obyczajowej.
{3966}{4115}W komunistycznej Polsce stała się|także wyrazem buntu przeciw reżimowi.
{4153}{4220}Muzyków wprawdzie|nie zamykano w więzieniach,
{4225}{4344}ale przekaz ich muzyki|ograniczano inaczej.
{4379}{4505}Jestem z pochodzenia Polakiem i przez lata|obserwowałem to, co działo się w Polsce.
{4527}{4648}Przyjechałem tu, by poznać historię|polskiego rocka i ludzi, którzy ją tworzyli.
{5404}{5581}Kiedy w połowie lat 50. Elvis Presley|nagrywa pierwsze piosenki,
{5589}{5697}w Polsce trwa najbardziej|krwawy i mroczny okres komunizmu.
{6006}{6070}Tysiące ludzi|skazuje się na śmierć.
{6095}{6161}Miliony cierpią|od stalinowskiego terroru.
{6205}{6340}A opowiadanie dowcipów na temat władzy|może skończyć się więzieniem.
{6710}{6870}To także wtedy, w centrum Warszawy,|buduje się Pałac Kultury i Nauki.
{6903}{7010}To dar dla Polaków|od Rosjan i Józefa Stalina.
{7056}{7132}Pałac ma być symbolem|dominacji komunizmu.
{7147}{7228}A staje się najbardziej|znienawidzonym budynkiem w Polsce.
{7267}{7336}To tu odbywają się zjazdy partii.
{7374}{7419}To na tym placu staje trybuna
{7435}{7522}używana podczas wieców i defilad.
{7622}{7696}Paradoksalnie, Pałac staje się też
{7724}{7836}świadkiem ważnych wydarzeń|w rozwoju polskiego rock'n'rolla.
{9072}{9141}Wizyta The Rolling Stones|i podobne zdarzenia
{9151}{9228}mają wpływ na polską muzykę|i zmieniają polską młodzież.
{9299}{9366}Polska była jak|wielkie więzienie:
{9389}{9429}brak paszportu,
{9442}{9498}prawa wyjazdu.
{9519}{9622}Zawsze zerkaliśmy|za żelazną kurtynę,
{9627}{9697}żeby sprawdzić,|co tam się dzieje.
{10884}{10972}Wyjaśnię kluczowe elementy|dla historii polskiego rocka.
{10993}{11073}Po pierwsze - polski katolicyzm,
{11150}{11298}który zawsze był|ostoją niepodległości.
{11428}{11522}Rock też mówi o niezależności,|ale osobistej.
{11572}{11724}Czyli mamy naturalny konflikt między|pojmowaniem niezależności przez młodzież
{11755}{11863}wychowaną w duchu patriotycznym|i katolickim oraz młodzież
{11875}{11963}myślącą o rocku,|o innym stylu życia.
{12000}{12143}Komunizm i katolicyzm są w gruncie|rzeczy bardzo konserwatywne.
{12180}{12336}I nagle pomiędzy nimi|rodzi się w Polsce rock'n'roll.
{12341}{12361}Dokładnie.
{12366}{12479}Jest formą ucieczki, sposobem|na wyrwanie się z tego społeczeństwa.
{12640}{12734}Rok 1967. Wydaje się, że w Polsce|wszystko jest dobrze.
{12739}{12791}Nadal panuje socjalizm.
{12797}{12917}Partyjni przywódcy pozdrawiają z trybun|podczas pochodów pierwszomajowych.
{12945}{13038}I nagle, na największym|polskim festiwalu,
{13043}{13118}jakiś artysta|przeciwko czemuś protestuje.
{15129}{15204}To pierwszy protest song|polskiego rocka.
{15214}{15331}Wtym samym czasie na zachodnim|wybrzeżu USA kwitnie ruch hipisowski.
{15337}{15444}WPolsce też pojawiają się hipisi,|ale nie mają łatwego życia.
{15535}{15655}"Niezbędna jest ogólnopolska akcja wychowawcza,|która przywróciłaby ich społeczeństwu.
{15660}{15764}Pozostawieni sami sobie staną się|kulą u nogi społeczeństwa.
{15770}{15901}Pracować się nie nauczyli, więc|wejdą chyba na drogę przestępstwa".
{15907}{16008}Tak pisała o nich milicyjna|gazeta "W służbie narodu".
{19628}{19747}Jednak nawet w tych czasach są ludzie,|którzy znajdują swoje kawałki wolności.
{19765}{19871}Muzyka, teatr, malarstwo,|kabaret - nawet jeśli pozostają niszowe,
{19881}{19963}są ucieczką od szarej codzienności.
{21905}{21956}Pomówmy o latach 70-tych.
{21986}{22121}Nowe władze|obiecywały ludziom dostatek.
{22132}{22169}- Dobrobyt.|- Tak. Dobrobyt.
{22201}{22247}To była dla ludzi|duża zmiana.
{22265}{22412}Zaczęto produkować małe fiaty,
{22483}{22539}budować domy,
{22584}{22640}sprowadzano zachodnie|kosmetyki i produkty.
{22645}{22725}Coca-Cola była|namiastką zachodniej kultury.
{22736}{22806}W jaki sposób odzwierciedlała to muzyka?
{22816}{22924}Gierek, pierwszy sekretarz partii,|nie lubił rocka.
{22947}{23057}Boney M było idealną gwiazdą|dla ludzi takich jak on.
{23146}{23230}Wesoła muzyka dla radosnych ludzi
{23239}{23315}w szczęśliwym społeczeństwie.
{23838}{23951}Byliśmy sfrustrowani,|przepełnieni gniewem.
{24002}{24125}Byliśmy pozbawieni|perspektyw na przyszłość.
{24144}{24245}To punk stał się iskrą zapalną
{24293}{24346}i poczuliśmy się wolni.
{24573}{24658}Czym był punk dla ciebie?
{24673}{24802}Nowym spojrzeniem na kulturę,|na twórczość, na życie.
{24828}{24944}Samo życie stawało się|dziełem sztuki.
{24953}{25040}Być artystą znaczyło żyć|własnym życiem.
{25156}{25304}Pod koniec lat 70-tych w dużych polskich|miastach pojawiają się pierwsi punkowcy.
{25337}{25404}Nie są witani z otwartymi ramionami.
{25586}{25616}Paradoksalnie,
{25621}{25724}jeden z pierwszych koncertów|pionierów polskiego punku, grupy Tilt,
{25729}{25799}odbywa się w Pałacu Kultury.
{25807}{25969}W 1979 i 1980 roku wszędzie jako|pierwsi gramy tę nową muzykę.
{25983}{26040}- I ludzie reagują.|- Dokładnie.
{26053}{26199}A później przychodzą do mnie z agrafkami|i mówią "Przebij mi tym ucho".
{26206}{26248}I musiałem przebijać!
{26254}{26359}- Nosiłeś agrafki?|- Nie. Wbitych w ciało, nie!
{28907}{29048}W latach 70. propaganda sukcesu|przekonuje Polaków, że doganiają świat.
{29092}{29202}Ale pożyczki zaciągnięte do rozdmuchania|"złotej ery" trzeba spłacić.
{29225}{29271}Polacy zaczynają rozumieć,
{29276}{29413}że realny socjalizm|oznacza wzrost cen,
{29425}{29506}puste półki i po prostu biedę.
{29522}{29607}Wybuch niezadowolenia jest nieunikniony.
{29805}{29914}W 1980 roku przez Polskę|przelewa się fala strajków.
{29925}{30041}Wpołowie sierpnia stocznia im. Lenina|w Gdańsku jest sparaliżowana.
{30365}{30489}Nie chodzi już o wyższe pensje.|Polacy chcą prawdziwej zmiany.
{30914}{30946}To niewiarygodne.
{30959}{31039}Pierwszy raz w historii|socjalistyczny rząd
{31044}{31104}musi ustąpić|protestującym robotnikom
{31114}{31198}i na piśmie zagwarantować|wynegocjowane przywileje.
{31234}{31339}Rodzi się Solidarność - niezależne|związki zawodowe.
{31369}{31465}Ludzie w Polsce wierzą, że|to dopiero początek zmian.
{33408}{33481}Rok 1980 jest też przełomowy|dla polskiej muzyki.
{33508}{33628}To, co ignorowano przez lata,|teraz wybucha z niesłychaną siłą.
{33644}{33703}To czas boomu polskiego rocka.
{34375}{34462}Muzycy piszą teksty|o otaczającej ich rzeczywistości
{34471}{34523}i opisują swoje frustracje.
{34540}{34690}Muzyka szybko zjednuje sobie|tłumy fanów.
{34709}{34787}W całej Polsce|odbywają się tysiące koncertów.
{35909}{35960}W małym mieście|w środku Polski
{35965}{36060}powstaje największy rockowy festiwal|w tej części Europy.
{36094}{36129}Przez całe lata 80-te.
{36134}{36226}każdego roku przyjeżdża tu|na kilka dni około 20 tysięcy ludzi.
{36299}{36339}Jarocin jest enklawą,
{36344}{36419}jedynym tego typu miejscem|w bloku wschodnim.
{36497}{36602}Jarocin wyprzedził|narodziny Solidarności,
{36607}{36671}bo odbył się latem,
{36676}{36758}a Solidarność to był|dopiero koniec sierpnia.
{36763}{36827}Czyli coś już wisiało w powietrzu.
{36832}{36878}Dlaczego pozwolono na coś takiego?
{36944}{36996}Może ktoś po prostu stwierdził:
{37079}{37204}"Niech jadą tam, niech grają|swoją muzykę, to nie będą protestować,
{37213}{37279}tylko cieszyć się,|że mają swój festiwal".
{37284}{37336}Inteligentna decyzja.
{43080}{43230}13 grudnia 1981 roku armia|przejmuje władzę i kończy się wolność.
{43559}{43664}Tysiące działaczy Solidarności|zostaje internowanych.
{43671}{43751}Generał Jaruzelski|wprowadza godzinę milicyjną,
{43766}{43831}a w całym kraju milkną telefony.
{43856}{43928}Podróżować po kraju|można tylko z przepustką.
{43953}{44066}Fabryki zostają spacyfikowane,|a robotników, którzy walczyli o swoje prawa,
{44086}{44178}rozgania się pałkami, gazem łzawiącym|i armatkami wodnymi.
{44198}{44261}Przeciw najbardziej opornym|wyjeżdżają czołgi.
{44266}{44327}Milicja używa broni palnej.
{44415}{44490}Są pierwsze ofiary śmiertelne.
{45609}{45708}To najsmutniejsze|Boże Narodzenie od lat.
{45746}{45840}Ale Polacy nie chcą zapomnieć|krótkiego okresu wolności.
{45865}{45930}Będą o nią walczyć|do końca dekady.
{48037}{48097}Nagle mieliśmy stan wojenny.
{48102}{48295}To tak jakby państwo|wypowiedziało wojnę swoim obywatelom.
{48309}{48452}I nagle stała się dziwna rzecz.|Jedna z państwowych firm fonograficznych
{48480}{48535}otworzyła w Warszawie nowe studio.
{48540}{48641}Potrzebowali muzyków,|żeby je przetestować.
{48654}{48738}Nagrywaliśmy tam chyba z 6 tygodni.
{48753}{48826}Udawaliśmy, że testujemy studio!
{50079}{50119}Kiedy nagrywaliśmy płytę,
{50124}{50292}mieliśmy pozwolenie na poruszanie się|w czasie godziny milicyjnej.
{50343}{50468}To było jak w filmie science fiction.|"Kim jesteście? Dokąd jedziecie?
{50473}{50579}Proszę o dokumenty! Co macie w samochodzie?|0twórzcie samochód! Bagażnik! "
{50584}{50684}Na kolejnych skrzyżowaniach było|dokładnie to samo. - Taka pokazówka.
{50704}{50823}Tak. "My tu rządzimy, a wam nie wolno jeździć,|nawet jeśli macie te swoje pozwolenia".
{56293}{56414}Pierwszy paragraf polskiej ustawy|o cenzurze za czasów komunizmu mówi:
{56430}{56549}"Polska Rzeczpospolita Ludowa|zapewnia wolność słowa
{56554}{56615}i druku w publikacjach i widowiskach".
{59089}{59142}Nie brakuje też innych pomysłów.
{59165}{59209}Organizuje się koncerty rockowe,
{59214}{59324}tylko po to, żeby odciągnąć|młodzież od demonstracji ulicznych.
{59348}{59491}Bez pytania umieścili nas na plakatach.
{59530}{59649}Zmienili nazwę z Brygada Kryzys|na Brygada K.,
{59689}{59748}bo przecież nie było kryzysu.
{59795}{59891}A my postawiliśmy się|i nie zagraliśmy.
{59919}{60010}Potem miesiącami|nie mogliśmy grać koncertów.
{60038}{60158}To był koniec.|Brygada Kryzys rozpadła się.
{60214}{60271}Na nic zdają się zakazy.
{60307}{60398}Rozpad zespołu przyczynia się do|powstania legendy Brygady Kryzys.
{60684}{60741}Zakazano puszczania|w Trójce Maanamu,
{60758}{60861}bo kiedy zaproszono ich,|żeby zagrali tu, w Sali Kongresowej,
{60904}{61027}na zlocie młodych komunistów|z Europy Wschodniej,
{61070}{61188}odmówili. I wtedy powiedziano:|"Nie będziemy grać was w radio".
{62667}{62797}Metafory i symbole stają się|sposobem na obejście cenzury.
{62840}{62950}Najlepsze przykłady|to ciemne okulary Kory,
{62955}{63009}czarno-biały orwellowski świat
{63017}{63092}stworzony przez Grzegorza|Ciechowskiego i Republikę.
{69103}{69244}Lista Przebojów Trójki nadawana jest|w każdą sobotę o 20.00,
{69262}{69382}w czasie najlepszej słuchalności.|Audycja staje się coraz ważniejsza.
{69886}{69997}Trójka grała dużo muzyki.
{70019}{70125}- I ludzie nagrywali z niej całe programy?|- Każdy tak robił.
{70195}{70312}To było oczywiście mono. Do tego średniej|jakości, ale i tak się nagrywało.
{70320}{70427}Wreszcie Trójka zaczęła nadawać w stereo.|To była rewelacja.
{74472}{74520}Mimo kryzysu gospodarczego,
{74525}{74607}festiwal w Jarocinie|odbywa się co roku.
{74627}{74730}Przypomina, że muzyka|może dawać nadzieję.
{76607}{76752}Młodzież ze wsi, miasteczek|i dużych miast była rozproszona.
{76759}{76820}Nie wiedzieli o sobie.
{76825}{76944}Żyli w dziwnej rzeczywistości.
{76953}{77075}Raz do roku jechali na festiwal|i nagle okazywało się,
{77089}{77138}że jest ich 30-40 tysięcy.
{77143}{77216}"Czyli nie jesteśmy tam,|u siebie, sami".
{78144}{78237}Festiwal staje się trybuną|dla rzeszy muzyków,
{78242}{78320}którzy w większości|nie mają okazji wydać płyt.
{78335}{78498}Ludzie nagrywają koncerty na kasety|i powielają je w tysiącach sztuk.
{84147}{84270}Kiedy pojawia się punk, wiele się zmienia.|Punk staje się znaczący.
{84305}{84466}To był głos pokolenia. "Nie zgadzamy|się ze światem, który nas otacza,
{84489}{84592}ale jedyne, co możemy z tym zrobić,|to o tym zaśpiewać".
{88209}{88322}Jarocin dla wielu jest oazą wolności.
{88342}{88476}Dla Służby Bezpieczeństwa|jest miejscem ciągłej obserwacji.
{88962}{89099}"Charakterystyczne dla punków są tzw.|ugrupowania: Załoga - zazwyczaj 6 do 10 osób,
{89106}{89182}dobrze zgrana, znająca się|grupa z jednego miasta,
{89188}{89257}chodząca w ściśle|uporządkowany sposób.
{89270}{89429}Brygada - łączone załogi,|z jednego miasta lub mieszane.
{89448}{89553}Przemieszczanie się tych jednostek|odbywa się zawsze w uporządkowany sposób.
{89564}{89625}Wzałodze poruszają się|z przywódcą w środku,
{89630}{89721}który nie rzuca się|w oczy swoim ubiorem.
{89750}{89828}W brygadzie na czele|zazwyczaj idzie przywódca,
{89833}{89999}potem 3 punków, potem 2,|grupę zamyka większa ilość".
{90005}{90210}pisze funkcjonariusz SB w tajnym|sprawozdaniu z festiwalu Jarocin '86.
{94565}{94634}Krzysztof Skiba opuszcza areszt|po trzech miesiącach.
{94679}{94761}Widać władza nie do końca|zdaje sobie sprawę,
{94766}{94857}jak niebezpieczny dla ludowej Polski|może być Skiba na wolności.
{95105}{95232}Wielu młodych buntowników przyłącza się|do ruchu Pomarańczowej Alternatywy.
{95260}{95349}Uczestnicy happeningów|noszą transparenty
{95354}{95407}"Szczęść Boże komunistom",
{95416}{95482}"Reforma nadzieją na lepszą biedę"
{95491}{95537}czy "Boże chroń generała".
{95542}{95677}Innym razem uciekają przed milicją|z transparentami "Inflacja",
{95714}{95847}a po zatrzymaniu wydają oświadczenie,|że "kłopoty gospodarcze się skończyły,
{95860}{95965}bo milicja zatrzymała|galopującą inflację".
{95982}{96116}Celem akcji jest bycie aresztowanym|z jak najbardziej absurdalnych powodów,
{96137}{96243}a interweniujący milicjanci są|witani kwiatami i słodyczami.
{97359}{97469}Brak wszystkiego:|jedzenia, mieszkań, benzyny.
{97483}{97584}Walka o każdy drobiazg.
{97684}{97759}Wielu ludzi wyjechało z Polski.
{97782}{97872}- I do tego inflacja.|- Do tego, jak zwykle, inflacja.
{97903}{97965}Wygląda na zmartwionego.
{98015}{98113}Brak perspektyw.|To stracony okres w naszej historii.
{98217}{98290}Stan wojenny|nie rozwiązał problemów.
{98295}{98389}Władza nie radzi sobie|z rządzeniem.
{98412}{98497}Pieniędzy brakuje nawet|na pensje milicjantów.
{98915}{99094}Prawie siedem lat po wprowadzeniu|stanu wojennego
{99118}{99198}w Polsce znowu wybuchają strajki.
{99349}{99442}Zanosi się na kolejną konfrontację...
{99930}{100024}Władze znowu zasiadają|do rozmów z opozycją,
{100043}{100110}tym razem przy Okrągłym Stole.
{100458}{100544}Wynikiem są wybory|w czerwcu 1989 roku,
{100571}{100661}zakończone porażką PZPR.
{102945}{103024}Piosenka Dezertera o Pałacu Kultury
{103029}{103162}była wyrazem buntu wobec daru Stalina.
{103180}{103257}Tego typu piosenki opisywały nastroje
{103262}{103320}w duszach Polaków.
{103373}{103506}Subkultury istniały w podziemiu,
{103511}{103583}zupełnie niezrozumiane przez władze.
{103601}{103694}Ludzie wyznający sowiecką ideologię
{103699}{103781}nie mogli zrozumieć takich ekscentryków.
{103844}{103904}To był początek końca komunizmu.
{103915}{103990}Polska dała przykład innym krajom.
{104006}{104049}Blok wschodni upadał
{104054}{104108}i nic nie mogło już tego zatrzymać.
{104712}{104776}Czy muzyka może zmienić świat?
{104822}{104969}Muzyka żyje w sercu, w umyśle.|To magia!
{105005}{105081}I jeśli ludzie zmieniają się|pod wpływem muzyki,
{105089}{105229}to świat zmienia się wraz z nimi.|Tak to już jest...
{105254}{105379}Odwiedź www.NAPISY.info