Amanita (muchomor)



www.grzyby.pl| Skorowidz/INDEX (polski) (ENG) | "Na grzyby!"/HOME | Klucz/KEY | Agaricales 
| SÅ‚ownik |
 
Amanita Pers. - muchomor

Budowa owocnika  MÅ‚ode owocniki kuliste, chronione osÅ‚onÄ… caÅ‚kowitÄ…, której resztki sÄ… u części gatunków widoczne w postaci Å‚atek na kapeluszu i pochwy u podstawy. Dodatkowo wystÄ™puje osÅ‚ona częściowa której pozostaÅ‚oÅ›ciÄ… jest pierÅ›cieÅ„, nie u wszystkich gatunków wystÄ™pujÄ…cy, pierÅ›cieÅ„ może być rowkowany lub gÅ‚adki. WażnÄ… cechÄ… wyróżniajÄ…cÄ… jest prążkowanie brzegu kapelusza lub jego brak.Blaszki wyraźnie lub niewyraźnie wolne. Przeważnie biaÅ‚ej barwy. Wysyp zarodników biaÅ‚y. Zarodniki okrÄ…gÅ‚awe do owalnych, rzadziej niemal cylindryczne; gÅ‚adkie.
WystÄ™powanie(HABITAT)  Rodzaj liczy w Europie 30(35) gatunków. Grzyby mikoryzowe, wystÄ™pujÄ… w lasach.
Wartość  Niektóre gatunki Å›miertelnie trujÄ…ce w tym najniebezpieczniejszy muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides). SÄ… też gatunki sÅ‚abiej trujÄ…ce, niejadalne i jadalne.


Klucz do rodzaju Amanita (muchomor)Klucz oparty o Michael, Hennig, Kreisel, 1979-84, Handbuch fur Pilzfreunde.
gatunekcechy charakterystyczneÅ›r.kap. [mm]siedlisko, podÅ‚oże, wystÄ™powanie1. Trzon bez pierÅ›cienia, brzeg kapelusza prążkowany Zarodniki nie amyloidalne. Podrodzaj Amanita.1.1. Podstawa trzonu z workowatÄ… pochwÄ….1.1.1. Kapelusz szary lub biaÅ‚y.vaginata (Bull.: Fr.) Vitt.  k, szary lub biaÅ‚awy; z wyraźnym garbkiem; trzon pusty; zarodniki kuliste40-120w lasach liÅ›ciastych, zwÅ‚aszcza buczynachbardzo pospolity
mairei (syn. A. argentea) H.Foleyk. srebrzystoszary, bez garbka; trzon gÄ…bczasty; zarodniki szeroko elipsoidalne [page in: Bojan Arzenšek world of mushrooms] [2] [23I] [26IV] 60-100lasy liÅ›ciaste
albak. czysto biaÅ‚y [23III]   
1.1.2. Kapelusz pomaraÅ„czowy do brÄ…zowego.croceaKapelusz pomaraÅ„czowy; trzon i pochwa blado pomaraÅ„czowe [page in: Dr. Stefan Kaschabek Pilz-Galerie] [15] [26IV]  lasy liÅ›ciaste (dÄ…b, buk, kasztanowce), lasy iglaste (Å›wierk)
fulva (rdzawobrÄ…zowy)  kapelusz rdzawy do jasno-rdzawobrÄ…zowego; trzon brÄ…zowawy, jasnordzawy; pochwa biaÅ‚a z rdzawymi lub biaÅ‚awoczerwonymi plamami lasy liÅ›ciaste, zwÅ‚aszcza pod brzozami
battaraekapelusz żółtobrązowy, później umbrowo- do szarobrązowego, często z ciemniejszą strefą pierścieniową; trzon brązowawy; pochwa biała [3] [23I] [25] [26IV] 60-120pod świerkami w terenach podgórskich i górskich
lividopallescensk. ochrowoszary, mÅ‚ody czÄ™sto biaÅ‚awy z rdzawymi plamamil trz. blady, z kÅ‚aczkami, zÅ‚ody z grubym ale nietrwaÅ‚ym pierÅ›cieniem [page in: Bojan Arzenšek world of mushrooms] [23III] 100-140tereny trawiaste, polany
1.2. Podstawa trzonu z nietrwałą pochwą.inauratak. duży, brązowawy, czerwonawo-żółtobrązowy; szarobrązowy; brzeg silnie prążkowany; pochwa szara [page in: Svampe i Oestjylland af Flemming V. Larsen [click on Taxon link] (as Amanita ceciliae)] [1] [2] [18I] [26IV] 100-150lasy liściaste i iglaste na glebach wapiennych lub obojętnych
friabilisk. bardzo maÅ‚y; szarobrÄ…zowy, szary; podstawa trz. zgrubiaÅ‚a bez Å›ladów pochwy [26IV] 10-60(80) 
2. Trzon ze skórzastym pierÅ›cieniem. Zarodniki amyloidalne. Podrodzaj Lepidella.2.1. Brzeg kapelusza karbowany. PierÅ›cieÅ„ nie karbowany.2.1.1. Postawa trzonu z krótkÄ…, przylegajÄ…cÄ… pochwÄ…, zwykle nie bulwiasta.pantherinak. brÄ…zowy z licznymi biaÅ‚ymi Å‚Ä…tkami; miąższ pod skórkÄ… kapelusza biaÅ‚y [page in: Fungi of the San Francisco Bay Area] [page in: Bojan Arzenšek world of mushrooms] [page in: Petit guide des Champignons d'Ile de France] [page in: Informationszentrale gegen Vergiftungen der Universiteat Bonn] [page in: Sommario funghi] [page in: Svampe i Oestjylland af Flemming V. Larsen [click on Taxon link]] [page in: Dr. Stefan Kaschabek Pilz-Galerie] [page in: Wild Mushrooms From Tokyo] [1] [2] [3] [4] [5] [9] [10] [12] [15] [18I] [18III] [19] [23I] [23III] [24] [25] [26IV]  lasy liÅ›ciaste i iglaste
gemmata (narcyzowy)  k. ochrowy, woskowożółty, z nielicznymi biaÅ‚ymi resztkami osÅ‚ony lasy liÅ›ciaste i iglaste, ciepÅ‚olubny6-10rzadki
eliaek. ochrowobiaÅ‚awy, skórzasty, różówo do purpurowobrÄ…zowego [18III] [26IV]  pod bukami na kwaÅ›nych glebach
2.1.2. Postawa trzonu cebulowata z pasami Å‚usek.muscaria (czerwony)   lasy iglaste i liÅ›ciastebardzo pospolity
regalis [page in: Svampe i Oestjylland af Flemming V. Larsen [click on Taxon link]] [5] [9] [18I] [25]   
2.2. Brzeg kapelusza nie karbowany2.2.1. Podstawa trzonu ze skórzastÄ…, workowatÄ… pochwÄ…. PierÅ›cieÅ„ skórzasty i delikatnie strefowany lub (A. ovoidea) z mÄ…czystÄ… powierzchniÄ….phalloides (sromotnikowy)  k. oliwkowozielony, brÄ…zowozielony; trzon biaÅ‚y z oliwkowozielonymi zygzakami; pochwa i blaszki biaÅ‚e; zapach sÅ‚odkawy, miodowy głównie w lasach liÅ›ciastych na różnych glebachniezbyt czÄ™sty
vernak. biaÅ‚y, zwykle bez resztek osÅ‚ony, bez garbka; podobny do poprzedniego ale mniejszy; trz. z szeroko odstajÄ…cÄ… pochwÄ… [page in: Sommario funghi] [3] [5] [18I] [23I] [25]  lasy liÅ›ciaste
virosak. biaÅ‚y; szeroko-stożkowaty, potem z garbkiem, bez resztek osÅ‚ony; trz. z przylegajÄ…cymi Å‚useczkami i Å›ciÅ›le przylegajÄ…cÄ… pochwÄ…; zapach rzodkwi [page in: Bojan Arzenšek world of mushrooms] [page in: Petit guide des Champignons d'Ile de France] [page in: Informationszentrale gegen Vergiftungen der Universiteat Bonn] [page in: Kinoko_ya - Mushrooms and other fungi of Japan] [page in: Svampbok] [page in: Tom Volk's Fungi] [page in: Wild Mushrooms From Tokyo] [1] [2] [4] [10] [12] [15] [18I] [19] [23I] [25] [26IV]  lasy liÅ›ciaste i iglaste
2.2.2. Podstawa trzonu prawie kulisto zgubiaÅ‚a i obrzeżona. PierÅ›cieÅ„ gÅ‚adki.citrina (cytrynowy)  k. jasnożółty lub biaÅ‚y, zwykle z licznymi biaÅ‚ymi lub biaÅ‚awymi Å‚atkami; miąższ o wyrażnym zapachu surowych ziemniaków lasy liÅ›ciaste i iglastebardzo pospolity
porphyriak. brÄ…zowy z nielicznymi szarymi Å‚atkami; zapach jak u poprzedniego gatunku [page in: Bojan Arzenšek world of mushrooms] [page in: Informationszentrale gegen Vergiftungen der Universiteat Bonn] [page in: Wild Mushrooms From Tokyo] [1] [2] [3] [5] [9] [15] [18I] [19] [23I] [24] [25] [26IV]  lasy iglaste
2.2.3. Podstawa trzonu cebulowato zgrubiaÅ‚a lub nie, bez pozostaÅ‚oÅ›ci osÅ‚ony. PierÅ›cieÅ„ karbowany lub delikatnie strefowanyrubescens (czerwieniejÄ…cy)  k. żółtobrÄ…zowy, liliowobrÄ…zowy, rzadziej biaÅ‚awy; z wieloma podobnie zabarwionymi maÅ‚ymi Å‚atkami; trzon tej samej barwy, różowy lub żółtawy; pierÅ›cieÅ„ prążkowany; miąższ czerwienieje lasy liÅ›ciaste i iglaste6-10bardzo pospolity
excelsa (twardawy)k. szary, żółwoszary, szarobrÄ…zowy, rzadziej biaÅ‚awy z licznymi drobnymi Å‚atkami barwy jasno do ciemnoszarej; trzon z szarymi paskami; miąższ niezmienny, biaÅ‚y [page in: Petit guide des Champignons d'Ile de France (as Amanita spissa)] [page in: Informationszentrale gegen Vergiftungen der Universiteat Bonn] [page in: Svampe i Oestjylland af Flemming V. Larsen [click on Taxon link]] [page in: R.A.Chilton] [1] [2] [3] [4] [5] [9] [10] [12] [15] [18I] [18III] [19] [23I] [24] [25] [25] [26IV]  lasy liÅ›ciaste i iglaste
franchetii [page in: Fungi of the San Francisco Bay Area] [2] [18III] [26IV]   
solitaria [page in: Petit guide des Champignons d'Ile de France (as Amanita echinocephala)] [page in: R.A.Chilton (as Amanita echinocephala)] [18III] [23I] [26IV]   
vittadinii [23I]   
strobiliformis [page in: Bojan Arzenšek world of mushrooms] [page in: Svampe i Oestjylland af Flemming V. Larsen [click on Taxon link]] [1] [2] [3] [9] [18III] [23I] [26IV]   

Literatura (REFERENCES)[1,5]


| Skorowidz/INDEX (polski) (ENG) | "Na grzyby!"/HOME | Klucz/KEY | Agaricales 
| SÅ‚ownik |Strona ostatnio zmieniana/MODIFIED: 07.07.2000 (utworzona/CREATED 14.11.1997)Copyright © 1997-2000 by Marek Snowarski / E-MAIL: [e-mail]


Wyłączny sponsor hostowania atlasu - firma Noris II (www.grzyby.com)