Amanita (muchomor) www.grzyby.pl| Menu g³ówne | Klucz do oznaczania grzybów >Agaricales | Grzybowy kalendarz pór roku | Grzyby jadalne warte polecenia | S³owniczek pojêæ | Amanita Pers. - muchomor Budowa owocnika   M³ode owocniki kuliste, chronione os³on¹ ca³kowit¹, której resztki s¹ u czêœci gatunków widoczne w postaci ³atek na kapeluszu i pochwy u podstawy. Dodatkowo wystêpuje os³ona czêœciowa której pozosta³oœci¹ jest pierœcieñ, nie u wszystkich gatunków wystêpuj¹cy, pierœcieñ mo¿e byæ rowkowany lub g³adki. Wa¿n¹ cech¹ wyró¿niaj¹c¹ jest pr¹¿kowanie brzegu kapelusza lub jego brak. Blaszki wyraŸnie lub niewyraŸnie wolne. Przewa¿nie bia³ej barwy. Wysyp zarodników bia³y. Zarodniki okr¹g³awe do owalnych, rzadziej niemal cylindryczne; g³adkie. Wystêpowanie   Rodzaj liczy w Europie 30(35) gatunków. Grzyby mikoryzowe, wystêpuj¹ w lasach. Wartoœæ   Niektóre gatunki œmiertelnie truj¹ce w tym najniebezpieczniejszy muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides). S¹ te¿ gatunki s³abiej truj¹ce, niejadalne i jadalne. Klucz do rodzaju Amanita (muchomor)Klucz oparty o Michael, Hennig, Kreisel, 1979-84, Handbuch fur Pilzfreunde. gatunekcechy charakterystyczneœr.kap. [mm]siedlisko, pod³o¿e, wystêpowanie 1. Trzon bez pierœcienia, brzeg kapelusza pr¹¿kowany Zarodniki nie amyloidalne. Podrodzaj Amanita. 1.1. Podstawa trzonu z workowat¹ pochw¹. 1.1.1. Kapelusz szary lub bia³y. vaginata (Bull.: Fr.) Vitt.  k, szary lub bia³awy; z wyraŸnym garbkiem; trzon pusty; zarodniki kuliste40-120w lasach liœciastych, zw³aszcza buczynachbardzo pospolity mairei H.Foley (syn. A. argentea)k. srebrzystoszary, bez garbka; trzon g¹bczasty; zarodniki szeroko elipsoidalne60-100lasy liœciaste albak. czysto bia³y   1.1.2. Kapelusz pomarañczowy do br¹zowego. crocea  Kapelusz pomarañczowy; trzon i pochwa blado pomarañczowe lasy liœciaste (d¹b, buk, kasztanowce), lasy iglaste (œwierk) fulva (rdzawobr¹zowy)  kapelusz rdzawy do jasno-rdzawobr¹zowego; trzon br¹zowawy, jasnordzawy; pochwa bia³a z rdzawymi lub bia³awoczerwonymi plamami lasy liœciaste, zw³aszcza pod brzozami battaraekapelusz ¿ó³tobr¹zowy, póŸniej umbrowo- do szarobr¹zowego, czêsto z ciemniejsz¹ stref¹ pierœcieniow¹; trzon br¹zowawy; pochwa bia³a60-120pod œwierkami w terenach podgórskich i górskich lividopallescensk. ochrowoszary, m³ody czêsto bia³awy z rdzawymi plamam; trz. blady, z k³aczkami, m³ody z grubym ale nietrwa³ym pierœcieniem100-140tereny trawiaste, polany 1.2. Podstawa trzonu z nietrwa³¹ pochw¹. inauratak. du¿y, br¹zowawy, czerwonawo-¿ó³tobr¹zowy; szarobr¹zowy; brzeg silnie pr¹¿kowany; pochwa szara100-150lasy liœciaste i iglaste na glebach wapiennych lub obojêtnych friabilisk. bardzo ma³y; szarobr¹zowy, szary; podstawa trz. zgrubia³a bez œladów pochwy10-60(80)  2. Trzon ze skórzastym pierœcieniem. Zarodniki amyloidalne. Podrodzaj Lepidella. 2.1. Brzeg kapelusza karbowany. Pierœcieñ nie karbowany. 2.1.1. Postawa trzonu z krótk¹, przylegaj¹c¹ pochw¹, zwykle nie bulwiasta. pantherinak. br¹zowy z licznymi bia³ymi ³¹tkami; mi¹¿sz pod skórk¹ kapelusza bia³y-150lasy liœciaste i iglaste gemmata (narcyzowy)  k. ochrowy, woskowo¿ó³ty, z nielicznymi bia³ymi resztkami os³ony40-80lasy liœciaste i iglaste, ciep³olubny6-10rzadki eliae  k. ochrowobia³awy, cielisty; t. wysmuk³y o podstawie z obrze¿on¹ kulist¹ bulwk¹, g³êboko zag³êbiony w ziemi40-80pod bukami na kwaœnych glebach, ciep³olubnyrzadki 2.1.2. Postawa trzonu cebulowata z pasami ³usek. muscaria (czerwony)   lasy iglaste i liœciastebardzo pospolity regalis     2.2. Brzeg kapelusza nie karbowany 2.2.1. Podstawa trzonu ze skórzast¹, workowat¹ pochw¹. Pierœcieñ skórzasty i delikatnie strefowany lub (A. ovoidea) z m¹czyst¹ powierzchni¹. phalloides (sromotnikowy)  k. oliwkowozielony, br¹zowozielony; trzon bia³y z oliwkowozielonymi zygzakami; pochwa i blaszki bia³e; zapach s³odkawy, miodowy g³ównie w lasach liœciastych na ró¿nych glebachniezbyt czêsty vernak. bia³y, zwykle bez resztek os³ony, bez garbka; podobny do poprzedniego ale mniejszy; trz. z szeroko odstaj¹c¹ pochw¹ lasy liœciaste virosak. bia³y; szeroko-sto¿kowaty, potem z garbkiem, bez resztek os³ony; trz. z przylegaj¹cymi ³useczkami i œciœle przylegaj¹c¹ pochw¹; zapach rzodkwi lasy liœciaste i iglaste 2.2.2. Podstawa trzonu prawie kulisto zgrubia³a i obrze¿ona. Pierœcieñ g³adki. citrina (cytrynowy)  k. jasno¿ó³ty lub bia³y, zwykle z licznymi bia³ymi lub bia³awymi ³atkami; mi¹¿sz o wyraŸnym zapachu surowych ziemniaków lasy liœciaste i iglastebardzo pospolity porphyriak. br¹zowy z nielicznymi szarymi ³atkami; zapach jak u poprzedniego gatunku lasy iglaste 2.2.3. Podstawa trzonu cebulowato zgrubia³a lub nie, bez pozosta³oœci os³ony. Pierœcieñ karbowany lub delikatnie strefowany rubescens (czerwieniej¹cy)  k. ¿ó³tobr¹zowy, liliowobr¹zowy, rzadziej bia³awy; z wieloma podobnie zabarwionymi ma³ymi ³atkami; trzon tej samej barwy, ró¿owy lub ¿ó³tawy; pierœcieñ pr¹¿kowany; mi¹¿sz czerwienieje lasy liœciaste i iglaste6-10bardzo pospolity excelsa (twardawy)k. szary, ¿ó³tawoszary, szarobr¹zowy, rzadziej bia³awy z licznymi drobnymi ³atkami barwy jasno do ciemnoszarej; trzon z szarymi paskami; mi¹¿sz niezmienny, bia³y lasy liœciaste i iglaste franchetii (sn. aspera)k. i t. szaro¿ó³tawe; pierœcieñ ¿ó³to obrze¿ony; m. bia³y lasy liœciaste solitaria (sn. echinocephala)  k. szarobia³awy, srebrno- do zielonkawoszarego, ze sto¿kowatymi, szpiczastymi ³atkami; wysyp zarodników, blaszki i mi¹¿sz zielonkawe; zapach nieprzyjemny50-150lasy liœciaste; gatunek ciep³olubnyrzadki vittadiniik. bia³awy z szerokimi przylegaj¹cymi ³atkami, trzon z ³useczkami; bl. zielonkawe; wysyp bia³y; zapach s³odkawy gatunek ciep³olubny strobiliformisk. bia³y do br¹zowawoszarego, z grubymi, sto¿kowatymi ³useczkami, z brzegu kapelusza zwieszaj¹ siê resztki os³ony; bl. bia³e do kremowych100-200lasy liœciaste; gatunek ciep³olubny | Menu g³ówne | Klucz do oznaczania grzybów >Agaricales | Grzybowy kalendarz pór roku | Grzyby jadalne warte polecenia | S³owniczek pojêæ |