Rozwój moralny
" Rozwój moralny obejmuje proces nabywania
przez dziecko reguł i standardów
postępowania oczekiwanych w
społeczeostwie, w którym wzrasta,
uwewnętrzniania ich i kierowania się nimi w
zachowaniu.
" Uwewnętrznianie (internalizacja) to proces
dzięki, któremu standardy i wartości stają się
częścią systemu motywacyjnego jednostki i
kierujÄ… jej zachowaniem.
Podejście w badaniach nad rozwojem
moralnym
" Psychodynamiczne (Freud)
" Etologiczne (Trivers)
" Społecznego uczenia się (Bandura)
" Poznawcze (Piaget, Kohlberg)
Pojęcie reguł u dzieci wg Piaget a
óðFAZA RUCHOWA
ð NieÅ›wiadome stosowanie reguÅ‚; dziecko gra samo ze
sobÄ…
óðFAZA EGOCENTRYCZNA
ð 2-5 rż  uÅ›wiadamianie sobie reguÅ‚; naÅ›laduje starszych
ale bawi siÄ™ samo ze sobÄ…;
ð Brak interakcji i prawdziwej współpracy
óðWSPÓA
PRACA
ð 7-8rż; rozumiejÄ… zasady
ð Cel: zwyciÄ™stwo
óðKODYFIKACJA REGUA

ð 11-12rż  reguÅ‚y mogÄ… byd zmieniane prze grupÄ™ i sÄ…
niezbędne, żeby gra była uczciwa;
ð Zainteresowanie samymi reguÅ‚ami
Rozwój moralny w koncepcji Piageta
" 2-4 rok życia: DZIECI AMORALNE (nie mają
rzeczywistego pojęcia o moralności)
" 5-7 rok życia: REALIZM MORALNY
(odwoływanie się tylko do obiektywnych i
fizycznych aspektów sytuacji, reguły rozumiane
jak prawa fizyczne, realnie istniejÄ…ce i
niemożliwe do zmiany lub pominięcia);
 HETERONOMIA MORALNA: moralnośd narzucona
jest przez ludzi posiadajÄ…cych autorytet; oparta na
szacunku jednostronnym;
 ODPOWIEDZIALNOÅšD OBIEKTYWNA: czyn oceniany
ze względu na wielkośd szkód materialnych
 IMMANENTNA SPRAWIEDLIWOŚD: przekonanie, że
złamanie reguł prowadzi do wystąpienia kary
Rozwój moralny w koncepcji Piageta
" 8-11 rok życia: RELATYWIZM MORALNY
 Reguły społeczne są traktowane jako umowy
stworzone przez ludzi dla określonych celów
 Możliwe jest zmienienie reguł w zależności od
sytuacji
 Pojawia się uwzględnienie intencji i motywów
" >11 rok życia: AUTONOMIA MORALNA
 Postępowanie zgodnie z wyznawanymi przez siebie
normami
 MORALNY PRYNCYPIALIZM: satysfakcjonujÄ…ce jest
samo przestrzeganie reguł;
 Uwzględnienie czynników psychologicznych
 Internalizacja norm i reguł
Zmiany w zakresie rozumienia
kłamstwa
Brzydkie słowo Każde Intencjonalne
powiedzenie wprowadzenie
Do ok. 6 rż
nieprawdy w błąd
6-8 rż Ok.. 10-11 rż
KÅ‚amstwo jako
KÅ‚amstwo jako
KÅ‚amstwo jako
Ocena moralna kłamstwa
" Do ok. 7-8 rż: kłamstwo tym gorsze, im
bardziej nieprawdopodobne zjawisko,
którego dotyczy; kłamad dorosłym jest
gorzej niż rówieśnikom;
" 7-8  10 rż: kłamstwo tym gorsze, im ma
większe skutki materialne;
" Od ok. 10 rż: kłamstwo tym gorsze im
trudniej je odkryd; kłamad rówieśnikowi
równie z
le lub gorzej niż dorosłym;
Zmiany w zakresie rozumienia
sprawiedliwości
" Etapy w rozwoju pojęcia sprawiedliwości:
 7-8rż: sprawiedliwośd podporządkowana autorytetowi
dorosłych; kara jest istotą sprawiedliwości; dominuje
sprawiedliwośd RETRYBUTYWNA
 8-11rż: sprawiedliwa jest kara przez odwzajemnianie;
wszyscy są równi wobec prawa i za takie samo
przewinienie powinni otrzymad takÄ… samÄ… karÄ™; przy
podziale dóbr dziecko odwołuje się do sprawiedliwości
DYSTRYBUTYWNEJ opartej na pojęciu równości
(EGALITARYZM); w przypadku konfliktu, sprawiedliwośd
dystrybutywna przeciwstawia się posłuszeostwu i sankcji
 11-12rż: dominuje sprawiedliwośd WYRÓWNAWCZA; w
przypadku kary należy uwzględnid intencje i okoliczności
łagodzące; w przypadku podziału dóbr  potrzeby i
zasługi;
Rozumienie sprawiedliwej kary
" KARA EKSPIACYJNA: sprawiedliwa kara jest
najbardziej surowa, brak zwiÄ…zku z
popełnionym czynem (do 7-8 rż)
" KARA PRZEZ ODWZAJEMNIANIE: zwiÄ…zana z
przewinieniem, nie arbitralna; ma na celu
ukazanie społecznych konsekwencji danego
postępowania (od ok. 8-10 rż)