Techniki obrazowe oparte
o zjawiska ultrasonografii i
rezonansu magnetycznego
USG charakterystyka ultradz
więków
fale mechaniczne
®ð Fale akustyczne o czÄ™stotliwoÅ›ci powyżej
20 000Hz (2 - 14 MHz)
®ð Zaburzenie mechaniczne rozchodzÄ…ce siÄ™ ruchem
falowym w ośrodku materialnym
®ð WywoÅ‚ujÄ… miejscowe zmiany gÄ™stoÅ›ci oÅ›rodka i
ciśnienia (zagęszczenia i rozrzedzenia)
®ð PrzekazujÄ… energiÄ™ poprzez przemieszczanie
deformacji sprężystych ośrodka
USG prędkości ultradz
więków
JEST ZALEŻNA OD G
STOÅšCI I ÅšCIÅšLIWOÅšCI OÅšRODKA W
KTÓRYM SI
ROZCHODZI
®ð Powietrze 330 m/s ®ð krew 1570 m/s
®ð tÅ‚uszcz 1450 ®ð Å›ledziona 1578
®ð woda 1495 ®ð mięśnie 1592
®ð tk. miÄ™kkie 1540 ®ð mózg 1540
®ð wÄ…troba 1550 ®ð soczewka 1620
®ð nerki 1560 ®ð koÅ›ci 4080
Średnia prędkość rozchodzenia się ultradz
więków w tkankach miękkich
1540m/s
USG oddziaływanie ultradz
więków z tkankami
®ð odbicie - zależy od opornoÅ›ci akustycznej na granicy oÅ›rodków
®ð caÅ‚kowite wewnÄ™trzne odbicie - brak przejÅ›cia do drugiego
ośrodka
®ð zaÅ‚amanie - odchylenie od pierwotnego kierunku wiÄ…zki
przechodzącej do drugiego ośrodka
®ð rozproszenie - odbicie we wszystkich kierunkach od przeszkody
mniejszej od długości fali
®ð absorbcja i tÅ‚umienia fali - przeksztaÅ‚cenie energii mechanicznej
w cieplnÄ…
W praktyce konieczne jest znaczne wzmocnienie echa z
obszarów głębokich, gdyż większość energii fali jest
tłumiona już w tkance podskórnej!
USG budowa części nadawczo  odbiorczej głowicy
®ð przetwornik piezoelektryczny -
tytanian baru, cyrkonian ołowiu
®ð odwrotny efekt piezoeletryczny
- kurczenie i rozszerzanie
kryształu w zależności od
znaku przyłożonego napięcia
®ð efekt piezoelektryczny -
zamiana energii fali
ultradz
więkowej na sygnał
elektryczny
USG wytwarzanie ultradz
więków
USG budowa aparatu, zasada działania
Zjawisko Dopplera - przesunięcie
dopplerowskie częstotliwości fali
w wyniku odbicia od z
ródła
przemieszczajÄ…cego siÄ™
względem odbiornika
Zjawisko Dopplera -
częstotliwości fali rośnie jeśli
z
ródło echa przemieszcza się w
kierunku odbiornika
częstotliwość fali spada jeśli
z
ródło przemieszcza się w
kierunku odwrotnym
USG typy prezentacji (prezentacja B)
Prezentacja B (B mode), czasu rzeczywistego - Brightnes Real Time
(głowica wieloelementowa)
Żel w USG stosuje się w celu
usunięcia powietrza z pomiędzy
sondy a skóry pacjenta jako ośrodka
rozpraszajÄ…cego ultradz
więki
USG-DOPPLER podstawy
®ð Wykorzystuje zjawisko Dopplera (polega na zmianie
częstotliwości, gdy nadajnik i odbiornik fali są
względem siebie ruchome)
USG -Doppler: z
ródło fal (głowica) - nieruchome,
krwinki - ruchome
®ð SÅ‚uży do oceny przepÅ‚ywu krwi w naczyniach
żylnych i tętniczych oraz w sercu
Możemy ocenić:
®ð prÄ™dkość przepÅ‚ywu
®ð ustalić kierunek przepÅ‚ywu
(wielkość dopplerowskiego przesunięcia częstotliwości jest
proporcjonalna do prędkości przepływu)
USG KOLOR  DOPPLER zastosowanie
®ð na ekranie naczynia widoczne w
kolorach czerwonym i niebieskim
®ð ocena kierunku przepÅ‚ywu
®ð ocena krążenia obocznego
®ð ocena zwężeÅ„
®ð różnicowanie naczyÅ„ krwionoÅ›nych
z zachowanym przepływem od
struktur w których nie ma przepływu
®ð ocena ukrwienia narzÄ…dów i struktur
USG KOLOR  DOPPLER zastosowanie
USG efekty działania ultradz
więków na tkanki
®ð efekt termiczny - zamiana energii mechanicznej w cieplnÄ…
®ð efekty mechaniczne: kawitacje - tworzenie pÄ™cherzyków,
mikroprzepływy, ruchy i przemieszczenia struktur
wewnątrzkomórkowych
®ð efekty biologiczne - uszkodzenie bÅ‚on komórkowych, zaburzenia
dyfuzji, cytoliza, zmiana szybkości przepływu krwi
W zakresie małych częstotliwości megahercowych nie
zaobserwowano żadnych znamiennych oddziaływań na
tkanki ssaków in vivo.
wg. Raportu amerykańskiego Instytutu Ultradz
więków
RM budowa aparatu
Duże magnesy wytwarzają pole nie tylko w swoim
wnętrzu, ale również na zewnątrz; dla systemu 1.5T
stosunkowo wysokie pole magnetyczne występuje
w obszarze o promieniu 10 - 12m wokół magnesu. Pole takie
może uszkadzać taśmy i dyskietki, karty kredytowe itp., oraz
może stanowić zagrożenie dla osób z implantami. Z tego
względu aparatura MR umieszczana jest w pomieszczeniach
ekranowanych, a dostęp do strefy
silnego pola magnetycznego jest
ściśle kontrolowany.
RM techniki podstawowe i specjalne obrazowania
Angio  MR: obraz bez użycia śr. kontrastującego
powstaje na zasadzie subtrakcji z danych morfologicznych
obszarów  ucieczki sygnału  czyli braku sygnału zwrotnego
MR z elementów morfotycznych krwi, które przed akwizycją
odpłynęły z obszaru badania. Jeszcze lepszej rozdzielczości
obrazy uzyskuje siÄ™ po podaniu bolusa kontrastu.