Eliasz Robakiewicz
J.R. Searle  Najnowsze dzieje materializmu: w kręgu tych samych błędów
patrz: tabela str 82 w tekście
1 Materializm  świat składa się tylko z cząsteczek materialnych, stanowisko opozycyjne to
kartezjański dualizm (autor uważa, że nie ma żadnych racji filozoficznych lub naukowych
by wierzyć w istnienie substancji duchowej).
2 Stanowisko autora: materializm + nieredukowalność stanów mentalnych do swoich podstaw
fizycznych (autor porzuca klasyczny podział na monizm i pluralizm ontologiczny).
3 Fakty mentalne mają swoją specyfikę i nie należy ich opisów (mentalistycznych)
zastępować jakimiś innymi np. fizykalistycznymi (pomimo, że są to zjawiska fizyczne).
4 Dyskusja  problem umysł-ciało:
4.1 Założenia materialistów  materializm, materialistyczna koncepcja umysłu.
4.2 Główny zarzut przeciwko  nieuwzględnianie w materialistycznych teoriach umysłu
takich własności umysłu jak: świadomość, qualia, treść semantyczna.
4.3 Problemem blokującym rozwój filozofii umysłu jest posługiwanie się przestarzałym
słownikiem filozoficznym.
4.4 Jak nierozumna materia może generować rozum, rozumne zachowanie? Poprzez
dynamiczną organizacje cząsteczek materii. Przykładem na to ma być komputer który
generuje inteligencje, która objawia się w działaniach, które wykonuje.
5 Behawioryzm  umysł to dyspozycje behawioralne i zachowanie (tryb materialny), zdania
dotyczące zjawisk mentalnych dają się w pełni przełożyć na zdania opisujące zachowania
(tryb formalny):
5.1 Metodologiczny  badania naukowe psychologiczne powinny opierać się na
odkrywaniu korelacji bodziec-zachowanie.
5.2 Logiczny  fakty, treści mentalne nie istnieją lub istnieją o tyle o ile dają się
zredukować do zachowań. Wszystkie terminy mentalistyczne dają się przedefiniować na
opisy behawioralne.
5.3 Zarzuty  behawioryzm ignoruje istnienie zjawisk mentalnych; brak precyzyjnej
definicji dyspozycji (zarzut formalny); analizując zdania kategoryczne behawioryzm
odwołuje się do dyspozycji, które mogą być opisane jedynie jako zdania hipotetyczne
wymagające odwołania się do pragnienia podmiotu, a pragnienie do przekonań (które
nie są zachowaniami, zarzut formalny); behawioryzm ignoruje przyczynowość
mentalną.
 5.4 Zarzuty superaktora i superspartanina (który jest wytrzymały i nie okazuje bólu choć
go odczuwa).
6 Teoria identyczności (typicznej)  stany mentalne są tożsame z stanami mózgu i centralnego
układu nerwowego (tożsamość empiryczna).
6.1 Nawet gdy utożsamia się wł. mentalne z fizycznymi to dalej pozostaje kwestia
istnienia stanów mentalnych, jeśli kwestionuje się ich istnienie to dalej nie ma
wytłumaczenia dlaczego są one obecne w codziennym doświadczeniu.
6.2 Rozwiązanie  próba skonstruowania takiego słownika który będzie opisywał stany
mentalne nie używając terminów, które by się do nich odnosiły, jedynie do stanów
fizycznych (problem istnienia stanów dalej nie rozwiązany).
6.3 Zarzut 2 ( H. Putnam)  nawet jeśli jakiś typ stanów mentalnych (np. ból) jest
identyczny z typem stanów fizycznych w mózgu to temu samemu typowi stanów
mentalnych u różnych ludzi nie musi odpowiadać ten sam typ stanów fizycznych (nie
mówiąc już o innych gatunkach).
6.4 Zarzut 3  z prawa Leibniza  stan mentalny i fizyczny powinien mieć wszystkie
cechy jednakowe, w tym zlokalizowanie. Jeśli jakieś doznanie jest zlokalizowane np. w
palcu to stan neurofizjologiczny też powinien być zlokalizowany w tym samym miejscu,
a nie jest. Rozwiązanie: Doświadczenie bólu jest częścią całościowego obrazu ciała
który jest umieszczony w centralnym układzie nerwowym.
6.5 Zarzut 4 (S. Kripke)  jeśli pewien stan mentalny (danego typu) jest, ze względu na
swoje istotne własności stanem mentalnym i analogicznie rzecz ma się z stanami
mózgowymi to jeśli utożsamia się jedne i drugie, a chce się żeby to twierdzenie
obowiązywało koniecznie to musi się uznać, że każdy stan mentalny danego typu jest
tożsamy z stanem neurofizjologicznym danego typu (co de facto prowadzi do redukcji
stanów mentalnych do odpowiadających im typów stanów neurofizjologicznych i nie
tłumaczy istnienia stanów mentalnych).
7 Identyczność egzemplaryczna:
7.1 Co sprawia, że dwa stany mentalne u różnych ludzi są tożsame, jeżeli powinny one
się redukować do stanów fizycznych, a te mogą być różne przy tym samym stanie
mentalnym? Funkcja którą pełni, taką funkcje można wytłumaczyć jako różne stany
fizyczne, ale o tej samej funkcji.
8 Funkcjonalizm  dwa stany neurofizjologiczne są egz. tego samego typu stanów mentalnych
gdy pełnią tę samą funkcję. Funkcja to bycie (sanów mózgowych) w identycznym związku
przyczynowym bodziec-zachowanie. Pragnienie i postrzeżenie zostaje tu zastąpione
przyczynowaniem, bodziec -> operacje wewnętrzne -> reakcja.
 8.1 Funkcjonalizm nie uwzględnia jakościowego aspektu przeżyć (qualiów). Można
pomyśleć o takim systemie w którym występowałyby relacje bodziec-zachowanie, ale
nie byłoby stanu mentalnego.
9 Sztuczna inteligencja  umysł ma się do mózgu jak software do hardware w komputerze.
Zarzut: programy komputerowe nie mają podstawowych własności umysłu: świadomości i
intencjonalności.
9.1 Argument chińskiego pokoju (Searle)  w pokoju znajduje się osoba nie mówiąca po
chińsku i komputer którego sygnałem wejściowym (bodziec) byłyby pytania zadawane
po chińsku, a wyjściowym odpowiedzi idealnie naśladujące odpowiedzi znającej język
chiński. Nie można powiedzieć, że komputer rozumie język chiński, bo wśród
elementów systemu jaki tworzy on wraz człowiekiem zamkniętym w pokoju nie ma
niczego/nikogo kto by rozumiał język. // Program kojarzy ze sobą pewne znaki
dokładnie na takich zasadach na jakich został zaprogramowany. //
10 Materializm eliminujący (Churchland)  nie ma stanów mentalnych(ani umysłu). Tak
zwana psychologia potoczna (folk psychlogy) jest najprawdopodobniej fałszywa, zatem
można odrzucić pojęcia którymi się posługuje (pragnienie, przekonanie, ból, lęk etc.).
10.1 Zarzut: byty których nie obejmuje ta teoria nie istnieją, można pomyśleć o teorii z
innej dziedziny która także by wykluczała wszystko co nie podpada pod jej definicje
przedmiotów np. jeśli zastosować taką taktykę do fizyki cząstek elementarnych nie
ujmując jej w szerszym kontekście, można by uznać, że nie istnieje wszystko czego ta
teoria nie opisuje np. samochody, białko...
10.2 Wniosek: teoria wydaje się niedorzeczna, gdyż stany mentalne są cały czas dostępne
doświadczeniu //tak na dobrą sprawę to można zapytać czy coś innego było
kiedykolwiek dane poza nimi//.
11 Dawni materialiści uważali, że nie ma stanów mentalnych ponieważ są tożsame z
mózgowymi, nowsi dlatego, że nie są tożsame z stanami mózgowymi.
12 Treść w sensie węższym to znaczenie w umyśle, w sensie szerszym to znaczenie wraz
z denotacją i interakcją między użytkownikami języka, a rzeczywistością.
13 Naturalizowanie treści  marginalizacja znaczenia świadomości(jako nie dającej się
badać metodami naukowymi monizm anomalny), sprowadzenie jej do stanów
intencjonalnych tłumaczonych funkcjonalistycznie.
13.1  Funkcjonalizm ewolucyjny - treści intencjonalne to biologiczne funkcje organizmu
wytworzone ewolucyjnie. Zarzut: łatwo w ten sposób zinterpretować dlaczego człowiek
pragnie wody, ale dlaczego uważa, że Flaubert był lepszym powieściopisarzem niż
Balzak? Zarzut 2: ewolucja nie jest celowa, jest ślepa, stany intencjonalne wręcz
przeciwnie.
13.2 Zarzut (Searle)  nawet jeśli jakiś system spełnia wszystkie wymogi funkcjonalnego
opisu przekonania, to dalej może nie być przekonany.
14 Podstawowym błędem materialistów jest wyjście od kartezjańskiego podziału na
materialne i antymaterializm, co za tym idzie mentalizm jest antymaterializmem.
15 Subiektywność świadomości jest jednym z głównych czynników wykluczających ją
z materialistycznego światopoglądu  brak obiektywności.
16 Dlaczego nieświadoma/nieinteligentna materia generuje świadomość/inteligencje?
Pytanie to zawiera fałszywą presupozycje, jakoby materia była nieświadoma/nieinteligentna,
dlatego próbowano w dziejach materializmu XX wiecznego eliminować/redukować
świadomość, inteligencje. W istocie materialne podstawy mózgu spełniają wbrew tej
presupozycji kryteria inteligencji (z świadomością nie wiadomo), zatem jest ona fałszywa.
17 Dwa kryteria inteligencji:
17.1 Szersze, obiektywne, z punktu widzenia trzeciej osoby  w zasadzie wszystkie twory
funkcjonujące w jakiś dający się zmierzyć sposób zachowują się inteligentnie.
17.2 Węższe, mentalne  myślenie, proces mentalny, intencjonalny, świadomy.
18 W jaki sposób materialny mózg generuje świadomość? Za sprawą nieznanych
jeszcze własności neurobiologicznych.