Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Tomasz Judym,
bohater Ludzi bezdomych Stefana Żeromskiego
Zapewne trudno ci teraz w to uwierzyć, ale Ludzie bezdomni pomimo wielu mankamen- O utworze z
ródłowym
tów, które dziś irytują uczniów, stali się powieścią kultową dla młodzieży przełomu wie-
Ludzie bezdomni to powieść mo-
ków XIX i XX. Książkę tę czytano z wypiekami na twarzy, pochłaniano ją, podziwiano
dernistyczna charakteryzująca się:
jej walory estetyczne, a przede wszystkim społeczne. W ciągu dwóch miesięcy sprzeda-
" luz
ną kompozycją,  wysepko-
no dwa i pół tysięcy egzemplarzy pierwszego wydania! Postać Tomasza Judyma była
wa , poszczególne miejsca,
podziwiana i szeroko komentowana.
w których rozgrywa się akcja
Recenzenci odnieśli się do powieści na ogół przychylnie i do dziś utwór pozostaje
powieści niejako spaja biogra-
jednym z najbardziej znanych (a i najczęściej czytywanych z powodu obecności wśród
fia Tomasza Judyma;
lektur szkolnych) tekstów Żeromskiego.
" subiektywizmem i liryzmem nar-
racyjnym, narrator nie jest
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
Znaczenie postaci
obiektywny, a jego nastrój
Dla dzisiejszego czytelnika  ucznia zmuszanego do lektury przez szkołę, Ludzie bez-
w opisywaniu miejsc i sytuacji
domni to tendencyjna opowieść o  nieżyciowym indywidualiście, opanowanym niezro-
nacechowany jego nastrojem
zumiałą chęcią  zbawienia świata , którego poczynania da się skwitować wzruszeniem
i uczuciami;
ramion:  może i kiedyś tak było; dziś na progu XXI wieku nie ma się czym przejmować
" synkretyzmem stylu, w powieści
Dzisiaj zainteresowanie tą powieścią jest zdecydowanie mniejsze, a postać doktora
mieszają się różne konwencje 
Judyma wydaje się mało interesująca. Można postawić nawet tezę, iż Ludzie bezdomni
symbolizm, naturalizm, realizmu
(a wiec historia doktora buntownika, idealisty) należą do najbardziej nielubianych przez
i impresjonizm;
licealistów lektur. Czyżby powieść Żeromskiego osadzona w konkretnych realiach dzie-
więtnastowiecznych miała dziś tylko wartość historyczną, czyżby była obrazem świata " psychologizmem, powieść po-
i stanów świadomości należących do bezpowrotnie minionej przeszłości? kazuje to, co dzieje się w danym
Chyba nie tylko. Utwór sugeruje przecież obraz świata podobny do tego, jaki wskaza- momencie w psychice i duszy
li póz
niej egzystencjaliści pokazujący byt  się , jest także dość przekonującą  i niestety bohatera.
aktualną  diagnozą świata. Ale zauważ, iż Ludzie bezdomni, to przede wszystkim dzie-
ło, które prezentuje wyrazisty portret człowieka, niosącego w sobie ogromny bunt prze-
ciw regułom rządzącym społeczeństwem, ale nie do końca umiejącego sobie z tym bun-
tem poradzić.
Nie tylko w udzie bezdomni w kontekście spraw polskich. Zapamiętajcie, że bolesne
poszukiwanie wartości najważniejszych w życiu, niezłomne zmagania z samym sobą,
uparcie podejmowane próby odnalezienia prawdy o sobie i świecie cechujące Tomasza
Judyma, wpisują tę powieść w europejską problematykę poszukiwania wartości, charak-
terystyczną dla twórczości przełomu wieków  Ibsena czy Conrada.
Najważniejsze momenty
CV  biografia
CV  biografia
CV  biografia
CV  biografia
CV  biografia
w życiu bohatera
Doktor Judym pochodził z  nizin społecznych . Wykształcenie zyskał dzięki kaprysowi
" Dzieciństwo w ubogiej rodzinie
wzbogaconej ciotki  trudniącej się& nierządem, ale także  w dużej mierze  dzięki
własnym zdolnościom, samozaparciu i chęci osiągnięcia celu. Próbuje żyć i funkcjono- szewca
wać w społeczeństwie wedle zasad nieakceptowanych przez ogół. Judym czuje swoją " Gimnazjum i studia medyczne
podległość wobec społeczeństwa, swoim życiem pragnie spłacić dług, jaki  uważa 
" Stypendium w Paryżu  pozna-
zaciągnął wobec świata. Zdobywając wykształcenie, sądzi, że nie ma prawa do szczęścia
nie Joasi
osobistego, skoro w świecie nie zapanowały zasady równości i powszechnego dobra.
" Próba podjęcia praktyki lekar-
Życiorys doktora Judyma nie obfituje w zdarzenia szczególnie emocjonujące  ot,
skiej w Warszawie
egzystencja dość typowa (choć, podkreślmy, nietypowa dla przedstawicieli klasy robot-
" Praca w sanatorium w Cisach
niczej, z której Judym się wywodził): studia, staż w Paryżu, niepowodzenia w podjęciu
" Narzeczństwo z Joasią
praktyki lekarskiej, praca w ekskluzywnym pensjonacie w Cisach, konflikty z nią zwią-
" Konflikt z Krzywosądem  opusz-
zane, kolejna praca w Zagłębiu,  po drodze narzeczeństwo z Joasią& A na końcu 
czenie Cisów
zerwanie tego narzeczeństwa.
" Praca lekarza w Zagłębiu
Nietypowa w tej egzystencji jest bezkompromisowość bohatera, jego niechęć do re-
" Śmierć Korzeckiego
zygnacji z przyjętych ideałów, innymi słowy  niezgoda na świat taki, jakim jest, pragnie-
" Rozstanie z Joasią
nie przebudowania go wedle odmiennych niż dotychczasowych wzorów.
1
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Bohater literacki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Symbole zawarte w powieści:
" bezdomność  tytułowa bezdomność to coś więcej niż brak mieszkania, to bez-
domność moralno-ideowa (wyrzeczenie się osobistego szczęścia dla wyższych
idei); materialna (biedota żyjąca w norach, w warunkach urągających człowieko-
wi), to bezdomność związana z emigracją (historia brata Tomasza Judyma, który
musi opuścić kraj wraz z rodziną)
" rozdarta sosna  obrazuje stan duszy głównego bohatera, ukazuje sytuację psy-
chiczną Judyma. Przepołowiona sosna, prawie obumarła jedną częścią, trzyma się
korzeniami skarpy. Podobnie dzieje się z Judymem, część jego duszy obumarła
(odrzucone szczęście osobiste), lecz druga część, tak jak korzenie sosny, przynale-
ży do śląskiej ziemi (praca społeczna na rzecz biednych mieszkańców Zagłębia)
2