Próbny egzamin maturalny z chemii.
2
Arkusz egzaminacyjny I
___________________________________________________________________________________
Wprowadzenie do zada - 4
POUFNE do dnia ................ godz. .............
Pierwiastek X ma konfiguracj s2 2s22p6 3s23p63d 0 4s24p6 5s2, a pierwiastek Y - s2
2s22p6 3s23p63d 0 4s24p5.
WPISUJE PISZ CY PO OTRZYMANIU PRACY
Zadanie 1 (2 pkt.)
KOD
- -
Uzupe nij poni sze zdania, wpisuj c s owo metal lub niemetal:
ZDAJ CEGO
Pierwiastek X to ...........................................................................................................................
WPISA PO ROZKODOWANIU PRACY
IMI
Pierwiastek Y to ...........................................................................................................................
ARKUSZ I
NAZWISKO
Zadanie 2 ( pkt)
PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY
Pierwiastek X tworzy trwa e jony proste o symbolu (wybierz jedn z odpowiedzi a  d):
ROK 2001
a) X+ c) X
Z CHEMII
b) X2+ d) X2
CHEMIA
Arkusz egzaminacyjny I
Zadanie 3 ( pkt)
Pierwiastek Y tworzy trwa e jony proste o symbolu (wybierz jedn z odpowiedzi a  d):
Czas pracy 90 minut
a) Y+ c) Y
Informacje
b) Y2+ d) Y2
. Prosz sprawdzi , czy arkusz egzaminacyjny zawiera 2 stron.
Ewentualny brak nale y zg osi przewodnicz cemu komisji.
Uzyskane punkty
Zadanie 4 ( pkt)
Nr zad. Punkty
2. Przy ka dym zadaniu podana jest mo liwa do uzyskania liczba
. Napisz  pos uguj c si symbolami X i Y  wzór sumaryczny zwi zku, jaki pierwiastek X
punktów.
2.
powinien tworzy z pierwiastkiem Y.
3. Za rozwi zanie wszystkich zada mo na otrzyma cznie 40
3.
punktów.
4.
4. Niektóre zadania poprzedzone s wprowadzeniem, z którym
5. ......................................................................................................................................................
nale y uwa nie zapozna si przed ich rozwi zaniem.
6.
5. Odpowiedzi nale y zapisa dok adnie i czytelnie, pokazuj c 7.
Zadanie 5 ( pkt)
8.
drog ich uzyskania. Prosz rozwi za zadania. W zadaniach
Lit wyst puje w przyrodzie w postaci dwóch izotopów o liczbach masowych 6 i 7.
9.
rachunkowych nale y przedstawi tok rozumowania prowa-
Masa atomowa litu wynosi 6,94 u.
0.
dz cy do ostatecznego wyniku oraz pami ta o jednostkach.
. Który z izotopów litu wyst puje w przewadze (odpowiedz na podstawie powy szych
6. Nale y u y tylko niebieskiego lub czarnego d ugopisu albo
2.
informacji)?
pióra. Prosz nie u ywa korektora.
3.
7. W przypadku podania b dnej odpowiedzi nale y dany fragment
4.
pracy wyra nie przekre li . Wszelkie pomocnicze notatki nale- 5. ......................................................................................................................................................
6.
y wykonywa w brudnopisie, który nie podlega sprawdzaniu.
7.
8. Podczas egzaminu mo na korzysta z kalkulatora
Zadanie 6 ( pkt)
8.
yczymy powodzenia!
Poni sza tabela przedstawia wyst powanie w przyrodzie oraz trwa o naturalnych
9.
izotopów uranu:
20.
WPISA PO OTRZYMANIU WYPE NIONEGO ARKUSZA
2 . Izotop Zawarto w przyrodzie Okres pó trwania
KOD
234
22.
U 0,005% 2,45· 05 lat
EGZAMINATORA
235
23.
U 0,720% 7,04· 08 lat
Suma
238
IMI U 99,275% 4,46· 09 lat
ród o: J. Ciba, J. Trojanowska, M. Zo otajkin, Ma a encyklopedia pierwiastków, Warszawa 996, s. 82
NAZWISKO
Który naturalny izotop uranu jest najtrwalszy (odpowiedz na podstawie powy szej tabeli)?
......................................................................................................................................................
Próbny egzamin maturalny z chemii. Próbny egzamin maturalny z chemii.
3 4
Arkusz egzaminacyjny I Arkusz egzaminacyjny I
___________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________
Zadanie 7 ( pkt) Zadanie 11 (2 pkt.)
Jednym ze sztucznych izotopów uranu jest 236U. Oblicz szybko tej reakcji dla st enia jodowodoru równego 2 mol·dm 3.
Okre l sk ad j dra atomowego tego izotopu uranu.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Wprowadzenie do zada 8 -
W tabeli  Sta e szybko ci wybranych reakcji znajduje si zapis:
......................................................................................................................................................
Reakcja rodowisko Temperatura n k
......................................................................................................................................................
C dm3n 3/(moln ·s)
2HI H2 + I2 faza gazowa 393 2 2,4· 0 4
......................................................................................................................................................
n  obserwowany rz d reakcji, k  sta a szybko ci w podanej temperaturze
ród o: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 997, s. 48
......................................................................................................................................................
Zadanie 8 ( pkt)
Napisz równanie kinetyczne tej reakcji.
Wprowadzenie do zada 2 i 3
Reakcja rozk adu jodowodoru 2HI (g) H2(g) + I2(g) jest reakcj odwracaln .
......................................................................................................................................................
Zadanie 12 ( pkt)
Zadanie 9 ( pkt)
Napisz wyra enie na sta równowagi tej reakcji.
Podaj jednostk sta ej szybko ci tej reakcji
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 10 (3 pkt.)
Oblicz, jak zmieni si szybko tej reakcji po dwukrotnym zmniejszeniu st enia jodowodoru.
Zadanie 13 (2 pkt.)
Okre l wp yw
a) zwi kszenia st enia jodowodoru,
......................................................................................................................................................
b) zwi kszenia ci nienia zewn trznego
na równowag tej reakcji.
......................................................................................................................................................
a) ..................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
b) ..................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Wprowadzenie do zada 4 i 5
......................................................................................................................................................
Poni ej przedstawione s niektóre w a ciwo ci wodorków azotu i fosforu:
Wodorek Mmol t.t. t.w. S
g·mol C C g/ 00g H2O w 20 C
......................................................................................................................................................
NH3 7,03  77,7  33,4 54,
PH3 34,00  33,7  87,5 0,04
......................................................................................................................................................
Mmol  masa molowa; t.t.  temperatura topnienia; t.w.  temperatura wrzenia (przy p = atm.); S  rozpuszczal-
no w wodzie
......................................................................................................................................................
ród o: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 997, s. 68, 72
Próbny egzamin maturalny z chemii. Próbny egzamin maturalny z chemii.
5 6
Arkusz egzaminacyjny I Arkusz egzaminacyjny I
___________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________
Oblicz st enie procentowe nasyconego wodnego roztworu chlorku amonu w temperaturze
Zadanie 14 (2 pkt.)
Okre l stan skupienia NH3 i PH3 w podanych temperaturach przy ci nieniu równym atm. 70 C.
Odpowiedz, wype niaj c poni sz tabel :
......................................................................................................................................................
Temperatura
......................................................................................................................................................
 80 C  50 C 20 C
Stan skupienia NH3
......................................................................................................................................................
Stan skupienia PH3
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 15 ( pkt)
......................................................................................................................................................
Przyczyna du ej ró nicy w temperaturach topnienia i wrzenia NH3 i PH3 to (wybierz jedn z
odpowiedzi a  d):
......................................................................................................................................................
a) wi ksza masa cz steczkowa PH3 ni NH3
b) mniejsze oddzia ywania mi dzycz steczkowe w NH3 ni w PH3
......................................................................................................................................................
c) wi ksze oddzia ywania mi dzycz steczkowe w NH3 ni w PH3
d) inne kszta ty cz steczek NH3 i PH3
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Wprowadzenie do zada 6 - 9
Chlorek amonowy (salmiak) to substancja krystaliczna o wzorze NH4Cl. Zwi zek ten
......................................................................................................................................................
jest bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie. Mo na go otrzyma w reakcji gazowego
amoniaku z chlorowodorem.
......................................................................................................................................................
Zadanie 16 (3 pkt.)
......................................................................................................................................................
Zale no rozpuszczalno ci chlorku amonu w wodzie od temperatury przedstawia
nast puj cy wykres:
Zadanie 17 ( pkt)
80
Rozpuszczalno
Napisz równanie reakcji otrzymywania chlorku amonu z amoniaku i chlorowodoru.
g/ 00g H2O
......................................................................................................................................................
70
60
Zadanie 18 ( pkt)
Napisz równanie dysocjacji jonowej chlorku amonu w roztworze wodnym.
50
......................................................................................................................................................
40
Zadanie 19 (2 pkt.)
Jaki odczyn ma wodny roztwór chlorku amonu? Odpowied uzasadnij.
30
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
20
0 20 40 60 80 100
Temperatura
......................................................................................................................................................
C
Próbny egzamin maturalny z chemii. Próbny egzamin maturalny z chemii.
7 8
Arkusz egzaminacyjny I Arkusz egzaminacyjny I
___________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________
Wprowadzenie do zada 20 - 2
Równanie III: ...............................................................................................................................
Kwas pantotenowy to witamina B5. Jego wzór pó strukturalny jest nast puj cy:
Równanie IV: ...............................................................................................................................
A CH3 O C O
Zadanie 23 (2 pkt.)
HO CH2 C CH C NH CH2 CH2 C
Podaj nazwy systematyczne zwi zków A i B wyst puj cych w powy szym schemacie.
CH3 OH B OH
Zwi zek A: ..................................................................................................................................
Zwi zek B: ...................................................................................................................................
Zadanie 20 (3 pkt.)
Podaj nazwy zaznaczonych we wzorze kwasu pantotenowego grup:
Grupa A: ...................................................................................................................................... Brudnopis (nie podlega sprawdzaniu)
Grupa B: ......................................................................................................................................
Grupa C: ......................................................................................................................................
Zadanie 21 (3 pkt.)
Oblicz, jaki procent masy kwasu pantotenowego stanowi masa azotu.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Wprowadzenie do zda 22 i 23
Przeprowadzono reakcje wed ug nast puj cego schematu:
Cl2/ wiat o KOH/H2O CuO Ag2O
CH3CH2CH3 A B C CH3CH2COOH
I II III IV
Zadanie 22 (4 pkt.)
Napisz równania reakcji zilustrowanych powy szym schematem.
Równanie I: ..................................................................................................................................
Równanie II: ................................................................................................................................
Próbny egzamin maturalny z chemii. Próbny egzamin maturalny z chemii.
9 0
Arkusz egzaminacyjny I Arkusz egzaminacyjny I
___________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________
Tablice chemiczne
Elektroujemno wg Paulinga
H He
2
2 3 4 5 6 7
2,
Li Be B C N O F Ne
3 4 5 6 7 8 9 0
,0 ,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0
Na Mg Al Si P S Cl Ar
2 3 4 5 6 7 8
0,9 ,2 ,5 ,8 2, 2,5 3,0
3 4 5 6 7 8 9 0 2
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
9 20 2 22 23 24 25 26 27 28 29 30 3 32 33 34 35 36
0,8 ,0 ,3 ,5 ,6 ,6 ,5 ,8 ,8 ,8 ,9 ,6 ,6 ,8 2,0 2,4 2,8
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
37 38 39 40 4 42 43 44 45 46 47 48 49 50 5 52 53 54
0,8 ,0 ,2 ,4 ,6 ,8 ,9 2,2 2,2 2,2 ,9 ,7 ,7 ,8 ,9 2, 2,5
Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
55 56 57 72 73 74 75 76 77 78 79 80 8 82 83 84 85 86
0,7 0,9 , ,3 ,5 ,7 ,9 2,2 2,2 2,2 2,4 ,9 ,8 ,8 ,9 2,0 2,2
Fr Ra
87 88
0,7 0,9