� AndrzejOx - tylko do u\
ytku własnego, bez zgody autora nie publikować w Internecie
Prawoznawstwo  8 konwersatorium 30 marca 2012 r.
Kwestia wykładni przepisów.
Dwa mity i jedna zasada.
Mit 1.
clara non sunt interpretanda  rzeczy jasne nie wymagają wykładni
Mit 2.
interpretatio cessant in claris  w momencie uzyskania jasności kończy się wykładnia
Zasada
omnia sunt interpretanda  wszystko podlega wykładni (językowej, systemowej i funkcjonalnej)
Wykładnia językowa.
W wykładni językowej odtwarzamy tyle normy ile wydaje się nam \
e potrzeba.
Reguły wykładni językowej:
1) Najpierw sprawdz
, czy dany zwrot ma swoją definicję legalną.
2) Następnie sprawdz
czy nie jesteś związany decyzją interpretacyjną organu wy\
szej instancji.
3) Sprawdz
z kolei, czy dany zwrot nie jest jednolicie rozumiany przez judykaturę i doktrynę (sprawdz

jak największą liczbę komentarzy, orzeczeń i monografii).
4) Następnie sprawdz
czy dany zwrot nie jest czasem zwrotem faktycznym, tudzie\
więzadłem
gramatycznym (zwrot faktyczny  najzwyczajniejsze słowa, ale zawsze trzeba sprawdzić czy nie
są u\
yte w kontekście specjalistycznym; więzadło gramatyczne  spójniki i przyimki).
5) Sprawdz
słowniki (sprawdz
znaczenie danego słowa w jak największej liczbie słowników, odrzuć
znaczenia wulgarne i archaiczne, zawsze uwzględnij ich kontekst).
Wykładnia językowa mo\
e zakończyć się wynikiem niejednoznacznym.
Wykładnia systemowa.
1) Wykładnię systemową prowadzimy przy u\
yciu systemowych reguł wykładni, które nakazują przy
odtwarzaniu norm z przepisów uwzględnić fakt, \
e wszystkie normy prawne tworzą łącznie pewien
uporządkowany system (system spójny).
2) Reguły systemowe nawiązują do:
a. hierarchicznego uporządkowania aktów normatywnych (reguły systemowe pionowe) oraz
b. do zasad prawa (reguły systemowe poziome)
3) wykładnia systemowa pełni rolę pomocniczą względem wykładni językowej, gdy\
słu\
y jako
środek wyboru lub modyfikacji rezultatów wykładni językowej.
4) Fundamentalne reguły wykładni systemowej.
a. Sprawdz
czy treść normy, przy którymś z pozostałych po wykładni językowej znaczeń
interpretowanego zwrotu, nie znajduje się w konflikcie z treścią którejś z norm hierarchicznie
wy\
szych (pionowa  patrz Rozdział 9 podręcznika).
b. Sprawdz
czy treść normy, przy którymś z pozostałych po wykładni językowej znaczeń
interpretowanego zwrotu, nie znajduje się w konflikcie z treścią którejś z norm zasad prawa
(pozioma  patrz Rozdział 9 podręcznika).
5) Nie wolno mylić wykładni systemowej z wykładnią systematyczną. Wykładnia systematyczna jest
jedną z form wykładni językowej wykorzystującą argumentum a rubrica odwołując się do
kontekstu (budowy aktu normatywnego).
Strona 1 z 2
� AndrzejOx - tylko do u\
ytku własnego, bez zgody autora nie publikować w Internecie
Wykładnia funkcjonalna
wykładnia językowa
jedno znaczenie
więcej ni\
jedno znaczenie
WF `" WJ WF = WJ
argumentum
wynik analogia legis
ab absurdo
analogia
a simili
WF > WJ WF < WJ
W > W <
1) Jeśli wykładnia językowa wskazała więcej ni\
jedno znaczenie danego wyra\
enia sprawdz
czy nie
da się zastosować argumentu ad absurdo  czyli sprawdz
czy przyjęcie jednego z pozostałych po
wykładni językowej znaczeń interpretowanego zwrotu nie doprowadzi do odtworzenia normy
ra\
ąco naruszającej nasze zało\
enia o racjonalności aksjologicznej prawodawcy.
2) Następnie wybierz to pozostałe ze znaczeń, przy którym odtwarzana norma znajduje najsilniejsze
uzasadnienie aksjologiczne w ocenach przypisywanych prawodawcy racjonalnemu.
3) Argumentum a simili (analogia legis), gdy mamy tylko jeden rezultat i spodziewamy się, \
e
wykładnia funkcjonalna potwierdzi nam wynik wykładni językowej. Nale\
y pamiętać, \
e wykładnia
funkcjonalna mo\
e dać inny wynik ni\
wykładnia językowa.
Kiedy wykładnia funkcjonalna przełamuje wynik wykładni językowej stosujemy wykładnię
rozszerzająca lub zwę\
ającą.
Warunki stosowania wykładni rozszerzającej i zwę\
ającej.
1) Wykładnia językowa jest jednoznaczna.
2) Wykładnia funkcjonalna musi przełamywać wykładnię językową.
3) Inne warunki:
a. nie wolno przełamywać jednoznacznej językowo definicji legalnej
b. nie mo\
na dokonywać wykładni rozszerzającej jednoznacznego językowo przepisu
kompetencyjnego
c. nie mo\
na dokonać wykładni zwę\
ającej jednoznacznego językowo przepisu uchylającego
d. nie wolno dokonywać wykładni rozszerzającej jednoznacznego językowo przepisu
formułującego wyjątki od reguły - exeptiones non sunt excendendae
postulaty de lege lata  prawo jakim ono jest
postulaty de lege ferenda  jakie powinno być prawo
Luka prakseologiczna polega na tym, \
e prawodawca przewiduje istnienie pewnej instytucji prawnej,
natomiast w systemie brak jest norm zapewniających optymalne funkcjonowanie tej instytucji.
Szczególnie ra\
ące luki prakseologiczne są lukami rzeczywistymi.
Strona 2 z 2