Choroby cywilizacyjne
XXI w. to czas przemian, postępu, podbojów, odkryć, wyższych standardów, stresu,
pogoni i& wielu, wielu chorób. Niektóre z nich dotykały ludzkość od zawsze, z wieloma
potrafimy skutecznie już walczyć, inne zostały niedawno odkryte, kolejne przybrały na sile.
Najwięcej się ostatnio mówi o chorobach cywilizacyjnych, które zbierają największe,
śmiertelne żniwo. Warto więc, wiedzieć o nich trochę więcej. Tym bardziej, że w walce
z nimi najskuteczniejsze nie jest ich leczenie, ale profilaktyka i zwiÄ…zany z niÄ… nasz codzienny
tryb życia.
- zespół nabytego upośledzenia odporności. Choroba bardzo groz
na, do tej pory
nieuleczalna, budzi strach i przykuwa obecnie powszechną uwagę. Chorobę wywołuje wirus
HIV, czyli wirus upośledzenia odporności.
Po takiej definicji choroby zapewne nasuwa siÄ™ Wam pytanie, jak
można się nią zarazić? Być może nawet macie nadzieję, że są to różne,
ale nie występujące w naszym regionie sposoby. Otóż, nie!  zakażenie
może nastąpić wszędzie, u nas też. AIDS wywoływany przez wirusa
HIV, w przeciwieństwie do wirusa grypy, nie jest przenoszony przez
kaszel czy kichanie. Ludzie zarażają się przez stosunek płciowy,
używanie zakażonych igieł lub po prostu przez pobrudzone krwią
zakażonych osób przedmioty znajdujące się w publicznym miejscu!
Niektórzy zostali zakażeni zainfekowaną krwią lub preparatami
krwiopochodnymi. Obecnie - w celu zapobiegania takim wypadkom -
zarówno krew, jak i tkanki są badane.
Czerwona wstążeczka-symbol solidarności z chorymi na AIDS.
Skoro znamy już sposoby zakażenia, zapewne jesteście ciekawi, jakie są objawy
choroby. Otóż, infekcja HIV przebiega u różnych osób bardzo różnie. Fakt zakażenia może,
ale nie musi dać o sobie znać. Objawy mogą być łagodniejsze lub ostrzejsze, często osoba
zakażona uznaje je za infekcję grypową. Typowe symptomy to powiększenie węzłów
chłonnych, suchy kaszel, brak apetytu, biegunki, gorączka.
A co o leczeniu... ? Jak dotÄ…d nie wynaleziono skutecznej metody na wyleczenie
AIDS, ani szczepionki, która zapobiegałaby tej chorobie. Istnieją jedynie różne terapie
obniżające poziom wirusa u zakażonych. Najskuteczniejsza więc wydaje się być tu
profilaktyka, a w niej najważniejsze:
Øð odpowiedzialne decyzje dotyczÄ…ce zachowaÅ„ seksualnych, zwÅ‚aszcza abstynencja
seksualna młodych ludzi;
Øð styl życia wolny od uzależnieÅ„.
Martyna BruÅ› kl. II d
Materiały z
ródłowe:
Artykuł lek. med. Ryszarda Feldmana, www.resmedica.pl
- zwana również chorobą
niedokrwiennÄ… serca to choroba polegajÄ…ca na niedostatecznym
zaopatrzeniu serca w tlen.
Choroby serca zwykle nie majÄ… jednej przyczyny,
najczęściej jednak mają podłoże miażdżycowe. Wszystkie
czynniki je wywołujące można podzielić na dwie grupy:
niezależne i zależne od człowieka. A oto kilka z nich:
Schemat przedstawiający powstanie miażdżycy.
Czynniki niezależne od człowieka:
wiek  najczęściej dotykają osób starszych;
dziedziczność;
płeć  częściej chorują mężczyz
ni;
pochodzenie etniczne.
Czynniki zależne od człowieka:
nałogi (palenie tytoniu, alkohol)
tryb życia
choroby (podniesiony poziom cholesterolu, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze)
I jeszcze słów kilka o symptomach choroby. Są nimi najczęściej zaburzenie krążenia,
ból w klatce piersiowej, promieniowanie w okolicach szyi, szczęki, ramion, lęk, poty.
Możliwości leczenia ? - leczenie farmakologiczne, zabiegi na tętnicach
wieńcowych, modyfikacja stylu życia.
Ten ostatni sposób warto wdrożyć w życie znacznie wcześniej, zanim dostaniemy
zadyszki i zacznie kłuć nas w klatce piersiowej - stanowić będzie wtedy element skutecznej
profilaktyki i da nam szansę życia& sędziwego wieku.
Przemysław Grabowski kl. IIa
Materiały z
ródłowe:
www.choroby.senior.pl
Czym jest zawał serca?
Aby serce mogło pracować potrzebna jest odpowiednia ilość
tlenu, który dostarczają naczynia wieńcowe. Jeśli tlen jest
dostarczany w mniejszej ilości lub jego dopływ zostanie przerwany
dochodzi do zawału serca.
Schemat przedstawiający powstanie zawału.
Co jest przyczyną zawału?
Do zawału może dojść, jeśli nawet osoba uważała się wcześniej za zdrową, ponieważ
procesy przyczynowe trwają kilka lat. Zapchane naczynia wieńcowe, zmiany miażdżycowe są
podstawową przyczyną zawału.
OBJAWY:
bóle w okolicach klatki piersiowej
duszności
uczucie strachu przed śmiercią
nudności, zimny pot, szok
Jak można uchronić się przed zawałem?
Znaczną część odpowiedzialności za wystąpienie choroby ponosi sam człowiek.
Czynniki zwiększające ryzyko to:
niewłaściwa dieta
długotrwały stres
nałogi
wysokie ciśnienie
Obecnie stosuje się trzy metody udrożnienia naczyń wieńcowych w zawale:
zabieg angioplastyki wieńcowej
podanie leków fibrolitycznych
pomostowanie aortalno-wieńcowe
Przemysław Grabowski kl. IIa
Materiały z
ródłowe:
www.idn.org/kardio/zawal.html
- jest zaburzeniem czynności mózgu
wywołanym zaburzeniem krążenia mózgowego.
Może być krwotoczny (wywołany wylewem krwi do mózgu)
lub niedokrwienny (wywołany zatrzymaniem dopływu krwi
do mózgu).
Schemat przedstawiający fragment mózgu Najczęstszymi objawami udaru mózgu są:
objęty ogniskiem krwotocznym
jednostronne osłabienie albo drętwienie kończyn, zaburzenia
w rozumieniu mowy lub niemożność wypowiadania słów,
zaburzenia widzenia. Mogą też wystąpić nagłe, bardzo silne zawroty głowy, często połączone
z zaburzeniami połykania, zaburzeniami mówienia lub osłabieniem kończyn. Objawem udaru
mózgu może być również nagły, bardzo silny ból głowy, inny niż bóle głowy, które
występowały uprzednio.
A oto czynniki ryzyka:
Zależne od człowieka
wiek
płeć  częściej chorują mężczyz
ni.
Niezależne od człowieka
nadciśnienie tętnicze
cukrzyca
nałogi
otyłość.
LECZENIE
Nie ma wprawdzie skutecznego leku, który ratowałby w sposób zdecydowany
uszkodzenie mózgu powstałe w wyniku niedokrwienia czy wylewu krwi, ale właściwe
postępowanie ogólnomedyczne, szczególnie w oddziałach udarowych przynosi pożądane
rezultaty.
Każdy pacjent po udarze mózgu powinien być rehabilitowany, zarówno w zakresie kończyn,
jak i mowy, celem zmniejszenia inwalidztwa poudarowego .
Czy udarowi mózgu możemy zapobiegać ?
Jak najbardziej. SprzyjajÄ… temu:
regularny wysiłek fizyczny
zaprzestanie palenia tytoniu i picia alkoholu
odpowiednia dieta.
Magdalena Hetman kl. IId
Materiały z
ródłowe:
www.kardiolo.pl/udar.html
- jest chorobą ogólnoustrojową, polegającą
na tworzeniu się w naczyniach krwionośnych, a szczególnie
w tętnicach, zmian nazywanych płytkami miażdżycowymi.
Składają się one głównie z cholesterolu. Płytka, rosnąc latami,
zwęża światło naczynia.
Miażdżyca tętnic jest najczęściej występującą chorobą kończyn
dolnych  dotyczy ponad 50% populacji powyżej 40-tego roku
życia i ok. 90% powyżej 70-tego roku życia. Pierwsze badanie,
Ognisko miażdżycy w tętnicy
polega na stwierdzeniu, czy tętno jest wyczuwalne w nodze. Jeśli
odkryto zaburzenie tętna, wówczas pacjent trafia do poradni chirurgicznej, gdzie wykonuje
się badanie przepływów w tętnicach.
Najłagodniejszą postacią choroby są krótkie zwężenia tętnic, powstające w wyniku
zatkania ich światła na krótkim odcinku. Stosuje się wtedy leczenie chirurgiczne polegające
na powiększeniu światła, czyli wstawieniu stentów. Dzięki temu zabiegowi można poprawić
stan pacjenta. Kiedy cała tętnica jest zarośnięta, stosuje się leczenie farmakologiczne,
a następnie zabieg ograniczający niedokrwienie.
W zaawansowanym stadium choroby pojawia siÄ™ brak czucia, na nodze mogÄ…
powstawać owrzodzenia. Nie można już wtedy liczyć na zabieg rekonstrukcyjny, konieczna
jest amputacja nogi.
Miażdżyca jest chorobą wynikającą ze stylu życia, a więc człowiek ma duży wpływ
na jej wystąpienie. Należy do chorób cywilizacyjnych. Nie da jej się wyleczyć, można jednak
spowolnić jej postęp za pomocą odpowiedniej diety, rezygnując z palenia i stosując regularny
wysiłek fizyczny.
Magdalena Hetman kl. IId
Materiały z
ródłowe:
www.aloe.com
Żylaki to najczęściej występująca choroba układu krążenia. Kobiety z powodu
żylaków cierpią trzy razy częściej niż mężczyz
ni. Jest to problem nie tylko natury
kosmetycznej, ale także zdrowotnej, gdyż są wynikiem przewlekłej niewydolności żył.
Nie stanowią one przeciwwskazania do ćwiczeń, a nawet wysiłek fizyczny może być metodą
wspomagajÄ…cÄ… leczenie.
Żylaki to trwałe rozszerzenia żył z wydłużeniem,
może im towarzyszyć uwypuklenie. Są bardziej widoczne
w pozycji stojącej, a po uniesieniu kończyn maleją.
Powstają w wyniku zaburzenia stosunku między
ciśnieniem krwi w żyle, a wytrzymałością jej ściany.
Nasuwa się więc pytanie: Co sprzyja żylakom?
Do czynników ryzyka należą:
ucisk na żyły kończyn dolnych (np. w czasie ciąży)
praca w pozycji stojÄ…cej
płaskostopie
alkoholizm
otyłość
W początkowej fazie choroby żylaki wywołują ból nóg wzdłuż żył, swędzenie.
Następnie, w miarę powiększania się żylaków, narasta zaburzenie krążenia.
Czy leczyć żylaki, a jeśli tak, to jak?
Na pewno leczenie ich jest konieczne, ponieważ żylaki mogą prowadzić do groz
nych  nawet
dla życia - powikłań. Najlepsze efekty przynosi operacja usunięcia żylaków.
Na czym polega profilaktyka?
Osoby skłonne do żylaków nie powinny przebywać wiele czasu w jednej pozycji, powinny
zadbać o codzienny ruch i zdrowy tryb życia.
Magdalena Hetman kl. IId
Materiały z
ródłowe:
Artykuł Karoliny Urbaniak, www.vitalia.pl
Istnieją dwa rodzaje nowotworów. Nowotwory
łagodne rosną powoli, nie powodują przerzutów.
SÄ… stosunkowo dobrze wyleczalne za pomocÄ… radioterapii
czy terapii hormonalnej.
Nowotwory złośliwe cechuje nieprzewidywalność.
Dają przerzuty do często odległych od z
ródła miejsc.
Szybko wyniszczają organizm, są przyczyną cierpień
pacjentów. W wielu przypadkach są niemożliwe
do wyleczenia, ale nie zawsze. W rokowaniach najbardziej
liczy się czas& Im wcześniej wykryte, tym większa
szansa na życie.
Najczęstsze czynniki nowotworowe:
dym papierosowy
Schemat przedstawiajÄ…cy powstanie
spaliny samochodowe i fabryczne
nowotworu złośliwego
promienie jonizujÄ…ce
pleśnie w żywności i wirusy
Postawienie diagnozy, że ma raka przeraża każdego pacjenta. W takim momencie
zawala się cały świat. Smutek, depresja, żal towarzyszą mu w początkowej fazie choroby.
Pacjent musi być jednak nastawiony pozytywnie, wówczas są lżejsze jej objawy, spokojniej
znosi zabiegi, a przede wszystkim skuteczniej walczy z chorobÄ….
A
ukasz Koc kl. IId
Materiały z
ródłowe:
www.nowotwory.przelomy.net/mapa-serwisu.html
Jest dolegliwością pojawiającą się głównie u kobiet, przy czym najczęściej występuje
ona w okresie dojrzewania. Jest dolegliwością dziedziczną.
Nasuwa się pytanie: co może powodować migrenę?
Przede wszystkim:
wysiłek fizyczny
zmęczenie, stres
brak posiłku
warunki pogodowe
Co zrobić, żeby uniknąć migreny?
uregulować tryb życia
unikać sytuacji wywołujących stres
Gdy migrena jednak nas już  dopadnie można:
Øð Å‚agodzić jej objawy  zasÅ‚onić okna, zgasić Å›wiatÅ‚o (przy migrenie odczuwa siÄ™
światłowstręt), wyłączyć telewizję, muzykę (zapewnić ciszę i spokój), wypić słodzoną
herbatę, stosować zimne okłady na głowę, położyć się do łóżka i spróbować zasnąć;
Øð leczyć - stosować zioÅ‚owe preparaty uspokajajÄ…ce, np. ekstrakt z krwawnika
pospolitego, a także przyjmować magnez i witaminę B2, które powodują m.in. wzrost
sprawności przemiany energetycznej. Lekarz może nam przepisać tryptany, które
hamujÄ… zapalenie.
A
ukasz Koc kl. IId
Materiały z
ródłowe:
www.migrena.4info.org
Czy to wszystkie choroby cywilizacyjne? Nie, należałoby jeszcze wspomnieć tu
o otyłości, cukrzycy, astmie, chorobie Alzheimera, alkoholizmie i wielu innych. Ale już
pobieżna analiza tych wyżej omówionych wystarczy, żeby wyciągnąć właściwe wnioski.
Wszystkie te choroby związane są bezpośrednio z ujemnymi skutkami życia
w warunkach wysoko rozwiniętej cywilizacji. Na co dzień towarzyszą nam: sytuacje
stresowe, napięcia nerwowe, mała ruchliwość mięśniowa, oddziaływanie skażeń środowiska
i hałasu, nieracjonalne odżywianie.
Czy można ograniczyć zatem skalę bądz
szkodliwość tych czynników ryzyka ?
Czy możemy  przy wszystkich zdobyczach cywilizacyjnych  być zdrowsi i dożywać wieku
mocno dojrzałego? Tak, zdecydowanie tak. Ale to już od nas samych zależy - czy chcemy& ,
bo przecież możemy!