ŚWIAT WOKÓA
NAS
ARMIA
ARMIA
sprzątaczy
sprzątaczy
Opierając się głową i przednimi nogami
o ziemię, tylnymi pchał kulę do tyłu.
Nie było to łatwe. W pewnym momencie
żuk i kula znalez
li się na pochyłym ka-
wałku gruntu, co skończyło się niekon-
trolowanym koziołkowaniem. Skarabeusz
nie zraził się jednak i w chwilę póz
niej
kontynuował transport. Poradził sobie też
z takimi przeszkodami terenowymi, jak
kamień i kępa trawy. Przyszło mu także
stoczyć walkę z poświętnikiem - rabu-
siem, który chciał zawładnąć jego na-
wozem. Innego skarabeusza przyjął z
aprobatą, z czego wnioskowałem, że była
nim samica.
Po jakimś czasie skarabeusze uznały,
że dotarły do odpowiedniego miejsca
i przystąpiły do zakopywania gałki nawozu.
Ukryta pod piaskiem posłużyła im za
,,gniazdo i pokarm dla larw.
Skarabeusze zaczynają toczyć kule po
odpływie wód Nilu, więc dla starożyt-
nych Egipcjan były zwiastunem wiosny,
zapowiedzią siewu roślin i przyszłych
zbiorów - były symbolem cyklicznych
procesów przyrody. Ale nie tylko. Egip-
cjanie, obserwując rozwój i życie skara-
beusza, uznali go za symbol boga Słońca,
a także za symbol zmartwychwstania
i nieśmiertelności.
R S. APOLONIA BRONAKOWSKA, LICEUM PLAST CZNE SUPRAŚL
Wierzyli, że skarabeusz powstaje sam z
KONKURS MOJA ZIEMIA - MÓJ ŚWIAT 2005
siebie, że każdy osobnik jest samcem. Ob-
serwacje przekształcania się poczwarki w
wo kopnąłem krowi placek i zeschła sko- cicielami ziemi z odchodów zwierząt dorosłego owada zainspirowały Egipcjan
rupa odpadła na bok, zobaczyłem owady trawożernych. Niektóre są tym wydaj- do mumifikacji ciał zmarłych. W miejsce
żerujące na łajnie. Niemal wszystkie były niejsze w tej działalności, że wieczo- serca mumifikowanego wkładano skara-
czarne i błyszczały jak paciorki. Najwięk- rem nie tyle opuszczają swoje kryjówki beusza, co miało zapewniać zmartwych-
sze mogły mieć 20 mm i też były czarne, z nawozem, co je porzucają i niemal wstanie zmarłego.
tyle że z granatowym odcieniem. Po ziemi natychmiast przystępują do kopania Poświętników jest ponad 20 gatunków.
poruszały się niezdarnie, znacznie lepiej nowych korytarzy i zapełniania ich na- Zamieszkują głównie Afrykę (w Europie
czuły się w powietrzu, gdy o zmierzchu wozem. można je spotkać na południu kontynen-
opuszczały kryjówki i zaczynały latać. tu). Wszystkie odżywiają się nawozem,
Skarabeusze
Dopiero znacznie póz
niej dowiedziałem który gromadzą też jako zapas pokarmu
się, że piękne chrząszcze to Wiele lat po lekcjach na pastwisku, dla larw. Gdyby nie poświętniki, sawan-
będąc w Egipcie, miałem okazję spotkać na już dawno byłaby pustynią, tyle że po-
żuki gnojowe.
krewniaka naszego żuka gnojowego - po- krytą nie piaskiem, a warstwą odchodów
Niektóre konsumują nawóz na miejscu, świętnika czczonego, nazywanego również trawożerców. Takie zagrożenie wystąpi-
inne zanoszą go do podziemnych koryta- skarabeuszem. Żuk ten jest znany z umie- ło w Australii, kiedy rozpoczęto hodow-
rzy, gdzie również składają jaja. jętności robienia kul z nawozu. ,,Mojego lę bydła. Krowich odchodów przybywało
zobaczyłem, gdy już z gotową kulą ruszał w takim tempie, że zdecydowano się na
Wszystkie żuki gnojowe, z racji w drogę. On sam miał około 20 mm dłu- import z Afryki kilku gatunków chrząsz-
upodobania do odchodów nazywane gości, natomiast gałka nawozu była wiel- czy koprofagicznych.
koprofagami, są niezastąpionymi czyś- kości małego jabłka. Władysław Misiołek
NR 3 (152) MARZEC 2006 9