BOMBA EKOLOGICZNA
BAA
TYK
PUSZKA PANDORY
Morze Bałtyckie - niewielki akwen wciśnięty pomiędzy masywy lądowe Euroazji. Wszystkiego 2%
ogólnego areału Wszechoceanu.
Morze niemal słodkowodne - jego za- jowych, takich jak iperyt, sarin, tabun, rzących i zapalających bomb lotniczych,
solenie wynoszące średnio 4-60 nieco adamsyt. BŚT zatapiano w rejonie, który które beztrosko topiono na akwenach woj-
zwiększa się przy Cieśninach Duńskich, rozciąga się na południe od Gotlandii, a skowych. Szczególnie niebezpieczne są
kiedy jesienne sztormy powodują wlewy przede wszystkim w głębi dookoła Born- bomby zawierające biały fosfor, który nie
bardziej słonych wód z Morza Północ- holmu, na głębokości 70-100 m. Tego dość, że na wolnym powietrzu ulega sa-
nego. Niestety - większość z nich nie rejonu rosyjsko-niemiecki gazociąg nie mozapłonowi, to jeszcze jest silnie tok-
miesza się z wodami powierzchniowymi mógłby ominąć. Poza tym BŚT topiono w syczny. Słona woda z łatwością przeżera
i wskutek tego przy dnie powstaje war- okolicach Dziwnowa na głębokości 10-12 lekkie, aluminiowe korpusy bomb i fosfor
stwa wody skażonej siarkowodorem - m - jest tam iperyt, luizyt, Clark I i Clark uwalnia się do wody, która wyrzuca go na
jak w Morzu Czarnym czy w niektó- II; opodal Kołobrzegu - na 65 m spoczy- brzeg. Wystarczy, by dopadły go dzieci,
rych fiordach Norwegii. wa amunicja artyleryjska, miny plus po- które biorą go za bursztyn, i bieda gotowa.
Bałtyk to także  płytki talerz z klus- jemniki z iperytem, luizytem, Clark I i II Na początku lat 90. ub. stulecia taki przy-
kami , jak określali to podwodniacy III oraz chloroacetofenolem; koło Darłowa padek miał miejsce w okolicach Królewca,
Rzeszy. Przeciętna głębokość wynosi tylko - bomby z iperytem na głębokości 90 gdzie zatruciu i poparzeniom III stopnia
55 m, zaś największa - Głębia (Jama) m i w okolicach Helu - na 105 m uległo kilkanaście osób (Polska Zbrojna,
Landsort - 495 m. Fala tsunami nie mia- bomby, amunicja, miny plus pojemniki wrzesień 1991 r.).
łaby się gdzie rozpędzić i jej wysokość z iperytem, luizytem, chloroacetofeno- Do tego należy doliczyć jeszcze wraki
wyniosłaby tylko jakieś 2 m, nie więcej. lem, Clark I i Clark II (M. & J. Beł- zawierające substancje niebezpieczne i ro-
Jednym słowem, mały basen o wielkim dowscy - Chemia Bałtyku w Wiedza popochodne. Obraz wyjątkowo ponury, bo
znaczeniu historycznym i wynika z tego, że Bałtyk
gospodarczym - wszak jest jest najbrudniejszym, naj-
to nasze okno na świat! bardziej skażonym morzem
świata!
Niestety, Bałtyk to jest
także potężna puszka Pan- No, a teraz w tę puszkę
dory, która raz tknię- Pandory zamierza się
ta, może spowodować wprowadzić gazociąg. Nie
fatalne dla tego morza wyobrażam sobie przecią-
i dla nas wszystkich skutki. gnięcia długiej na 1 200
Sprawa depozytów w jego km rury bez likwidacji cho-
wodach bojowych środ- ciaż części z tych zagrożeń!
ków trujących (BŚT) sta- Niemcy nie wydają się być
nęła ponownie na porządku zaniepokojeni, Rosjanie -
dziennym w związku z tym bardziej. Oczywiście
planowaną budową dru- - największe koszty tego
giej nitki Gazociągu Jamal- przedsięwzięcia, w razie
skiego, który ma wieść od wpadki z BŚT, poniosą
Wyborga w Rosji do Greifswaldu w Niem- i Życie nr 7/2005). Ujawniono tylko część Polacy, bo to paskudztwo pójdzie w naszą
czech, z pominięciem krajów bałtyckich map rejonów, w których miała być zata- strefę ekonomiczną i to będzie głównie
i Polski, ale przez polską strefę ekono- piana BŚT. Faktycznie może się znajdo- naszym zmartwieniem. Czy nowe władze
miczną Bałtyku. Z jednej strony bardzo wać gdzie indziej, bo załogi statków nieraz naszego kraju uporają się z tym proble-
dobrze, budowa bowiem tego rurociągu chciały się jak najszybciej pozbyć takiego mem? Czy w ogóle jesteśmy przygotowani
poprzez Polskę byłaby kolejnym proble- ładunku - jak twierdzą specjaliści. Ale to na odparcie takiego chemicznego zagro-
mem ekologicznym, aliści położenie go jeszcze nie wszystko, bo według nich na żenia ze strony tysięcy ton zatopionych
na dnie Bałtyku sprawia kolejny problem dnie Bałtyku może kryć się dużo więcej w Bałtyku BŚT? Obawiam się, że jeżeli
- możliwość uwolnienia się BŚT z zato- niespodzianek, bowiem według nieoficjal- nawet są jakieś plany, to tylko na papie-
pionych tam zapasów tej broni C. Istnieją nych informacji broń C zatapiano tu już rze, bo już tak jest, że zagrożenie - chociaż
różne szacunki, ale oscylują one wokół nas- po pierwszej wojnie światowej (E. Andru- tak piekielnie realne - jest zawsze lekce-
tępujących danych: 150 tys. ton amunicji lewicz - wypowiedz
dla Gazety Wyborczej ważone, a podnosi się alarm wtedy, gdy
chemicznej i konwencjonalnej w wodach z 14.09.2005). jest już na wszystko za póz
no.
Skagerraku na głębokości 200-600 m; I to jeszcze nie wszystko, gdyż wzdłuż Oby nie tym razem.
80-90 tys. ton amunicji zawierającej ok. dawnych radzieckich wybrzeży Bałtyku
16 tys. ton różnego rodzaju gazów bo- znajdują się zatopione składowiska bu- R. K. L.
42 GRUDZIEC
2005 NR 12 (149)
EKOLOGICZNY
PAPIER