BIAAKA OSOCZA I SUROWICY
KRWI
Klinika Immunologii Transplantologii
i Chorób Wewnętrznych
mgr Kamila Gala
BIAAKA OSOCZA I SUROWICY KRWI
Białka to polimery zbudowane z 20 aminokwasów
połączone wiązaniami peptydowymi determinującymi ich
strukturę
Synteza odbywa się na rybosomach
Transkrypcja Translacja
DNA RNA BIAAKO
Biosynteza i degradacja białek regulowana jest:
ilością i jakością podawanych pokarmów
czynnikami hormonalnymi
zmianami środowiska wewnętrznego
czynnikami pozaustrojowymi: toksyny, bakterie, leki
ROLA BIAAEK
Kontrola dystrybucji płynów w przestrzeni
pozakomórkowej (albumina)
Funkcje transportowe:
Albumina: WKT, hormony, bilirubina, hormony, niektóre leki i in.
Transferyna: żelazo
Tyreoglobulina: trójjodotyroninę i tyroksynę
haptoglobina: hemoglobinę
Układ hemostatyczny krwi
Enzymy i regulatory aktywności enzymatycznej
Białka odpornościowe
Bufory krwi
Materiał odżywczy (albuminy)
POBIERANIE KRWI DO OZNACZENIA BIAAKA
Standardowe warunki pobierania krwi:
rano
na czczo
po kilkunasto minutowym spoczynku
w pozycji siedzącej
zmiana pozycji leżącej na stojącą oraz wysiłek fizyczny
powoduje wzrost białka całkowitego o ok. 10 %
zaciśnięcie stazy powoduje wzrost stężenia białka
całkowitego i albumin
Chorzy leczeni szpitalnie mają poziom białka całkowitego
niższy o 5-10 g/l
WARTOŚCI REFERENCYJNE
Zakres wartości referencyjnych:
poziom białka całkowitego w surowicy 60-80 g/l
poziom albuminy w surowicy 35-50 g/l
METODY OZNACZANIA
Oznaczanie białka całkowitego
metoda biuretowa
Oznaczanie albuminy
metoda z zielenią bromokrezolową
SKAAD POSZCZEGÓLNYCH FRAKJI
BIAAKOWYCH
ALBUMINY albumina
GLOBULINY
ą1 antytrypsyna (AAT), ą1 kwaśna
ą 1
glikoproteina (AAG), ą1 lipoproteina (HDL)
ą 2 ą2 makroglobulina (AMG), haptoglobina
1 transferyna, 1 lipoproteina (LDL)
2 frakcja C3 dopełniacza IgA, IgG
ł Białko C reaktwne (CRP), IgG, IgA, IgM
PRAWIDAOWY SKAAD FRAKCJI BIAAKOWYCH
SUROWICY W ROZDZIALE ELKTROFORETYCZNYM
FRAKCJA g/l %
ALBUMINY 35 - 55 55 - 70
GLOBULINY
ą 1 1 - 2 1 - 4
ą2 5 - 8 4 - 13
8 - 13 8 - 17
ł 9 - 16 9 - 22
A. Prawidłowy
rozdział
elektroforetyczny
białek surowicy
krwi
B. Odczyt
densytometru
C. Diagram
rozmieszczenia
poszczególnych
białek surowicy
ZABURZENIA GOSPODARKI BIAAKOWEJ
HIPOPROTEINEMIA HIPERPROTEINEMIA
Poziom białka < 60g/l Poziom białka >80 g/l
Przyczyna:
Prawdziwa hiperproteinemia
Najczęściej spadek poziomu
jest rzadka
albuminy
Przyczyna:
Zahamowanie syntezy białek
Wzrost immunoglobulin
w wątrobie
Zwiększona utrata przez
Odwodnienie
nerki
Długotrwałe zaciśnięcie
Zwiększony katabolizm
stazy przy pobieraniu krwi
Przewodnienie
Rzadko ciężkie niedobory
immunologiczne
Za krytyczny uznaje się
poziom białka całkowitego
< 45 g/l, a albuminy < 20 g/l
PRZYCZYNY HIPOPROTEINEMII
Zespoły nerkowe: kłębkowe zapalenie nerek, cukrzyca toczeń
rumieniowaty, zakrzepica żył nerkowych, skrobiawica,
Zespoły jelitowo/żołądkowe: stany zapalne, nowotwory złośliwe,
zwężenia, uchyłki, choroba popromienna, zaburzenia odpływu
chłonki: ucisk, niewydolność krążenia, zapalenie krezki
Zespoły utraty
białka
Zespoły skórne: rozległe oparzenia, dermatozy
Przesięki/wysięki: obrzęki zapalenie płuc
Krwawienia i krwotoki
Stany ciężkie: sepsa
Uszkodzenie miąższu wątroby: toksyczne, marskość,
Zahamowanie
nowotwory wątroby
syntezy białek
Zaburzeni wchłaniania: zespoły poresekcyjne, biegunki
w wątrobie
bakteryjne
Niedobory
Wrodzone: izolowane niedobory IgA lub IgM
immunoglobulin
Nabyte: nowotwory układu chłonnego
Zmiany objętości
Przewodnienie, spadek ciśnienia, stany zapalne, artefakty
przestrzeni
pozakomórkowej
PRZYCZYNY HIPERPROTEINEMII
Monoklonalne:
szpiczak mnogi, makroglobulinemia
Waldenstrma, nowotwory układu
chłonnego
Poliklonalne:
Hipergammaglobulinemie
przewlekłe stany zapalne, choroba
reumatyczna
Przewlekłe choroby wątroby:
marskość , WZW, sarkoidoza
Odwodnienie Dysproporcja między podażą a utratą wody
Artefakty Błędy w pobieraniu krwi
WZROST IMMUNOGLOBULIN W JEDNOSTKACH
CHOROBOWYCH (POLIKLONALNE)
Ostre stany zapalne
Pasożyty
IgM
Ostre WZW
Marskość wątroby
Przewlekłe WZW
Przewlekłe stany zapalne
IgG
Marskość wątroby
AIDS
Sarkoidoza
Przewlekłe infekcje dróg
oddechowych i przewodu
IgA
pokarmowego
Marskość wątroby
Laktacja
WRODZONE I NABYTE NIEDOBORY
IMMUNOGLOBULIN
WRODZONE: NABYTE:
Agammaglobulinemia Nowotwory układu
związana z płcią (niedobór chłonnego i siateczkowo-
wszystkich Ig u chłopców) śródbłonkowego
Izolowane niedobory IgA Jelitowe ,nerkowe zespoły
lub IgM utraty białka,
niedożywienie
Niedobory Ig z
trombocytopenią i egzemą Leczenie cytostatykami,
promieniowanie
jonizujące
Usunięcie śledziony
Anemia złośliwa
ALBUMINA
Syntetyzowana w wątrobie (ok. 15 g/dobę)
Pełni funkcje transportowe
Odpowiada za ciśnienie onkotyczne krwi
Bisalbuminemia:
charakteryzuje się dwoma pikami w zakresie frakcji albumin
może być wrodzona bądz towarzyszyć określonym patologiom
trzustki
Albumina wiąże nieswoiście różne ligandy:
kwasy tłuszczowe, kwas moczowy, bilirubinę
jony metali Ca, Cu, Zn
substancje obce dla organizmu: salicylany, barbiturany i in.
ą1- ANTYTRYPSYNA (AAT)
Inhibitor enzymów proteolitycznych
Białko ostrej fazy
Wzrost w stanach zapalnych
Zwykle 4-krotny w ciągu 2-4 dni
Wrodzony niedobór AAT jest czynnikiem
wywołującym zapalenie i marskość wątroby lub
rozedmę płuc
ą2- MAKROGLOBULINA (AMG)
Inhibitor proteaz
2-3 krotnie wyższe stężenie u noworodków
Wzrost:
zespół nerczycowy
marskość wątroby
cukrzyca u kobiet w ciąży
Spadek:
ciężka niewydolność wątroby
zakażenia
nasilony proces fibrynolityczny
HAPTOGLOBINA
Odpowiada za transport wolnej hemoglobiny
Białko ostrej fazy
Zabezpiecza nerkę przed toksycznym działaniem
hemoglobiny i zapobiega nadmiernej utracie
żelaza
Spadek stężenia:
niedokrwistość hemolityczna
wewnątrznaczyniowa hemoliza
ostre choroby wątroby
po transfuzji krwi
BIAAKA UKAADU DOPEANIACZA
Jeden z najważniejszych składowych układu
dopełniacza (20 białek) C3
Zmniejszenie:
choroby autoimmunologiczne przebiegające z
powstawaniem kompleksów immunologicznych
zmniejszenie C3 jest proporcjonalne do nasilenia
choroby
Zwiększenie:
nieswoisty wskaznik wzrostu białek ostrej fazy
uszkodzenie tkanek, procesy zapalne
TRANSFERYNA
Główne białko osocza transportujące żelazo (Fe3+)
W anemii z niedoboru żelaza poziom transferyny jest
wysoki, a wysycenie żelazem niskie
Ujemne białko ostrej fazy
Obniżenie poziomu transferyny:
stany zapalne (ujemne białko ostrej fazy)
choroby nowotworowe
przewlekłe uszkodzenie wątroby
zespół nerczycowy
IMMNOGLOBULINY
IgG
Wytwarzane jako odpowiedz na antygeny (wirusy, bakterie)
Główny element nabytej odporności humoralnej
Noworodek otrzymuje je od matki, zanik w ok. 3 miesiącu
życia, a następnie wzrost do poziomu max około 4-7 roku
życia
IgM
Produkowane przez limfocyty B
Należą do nich izoaglutyniny układu AB0
Noworodek ma zdolność do ich produkcji
Wysoki poziom IgM we krwi noworodka świadczy o
zakażeniu wewnątrzmacicznym
IMMNOGLOBULINY
IgA
Aktywują dopełniacz drogą alternatywną
Wydzielnicze IgA (obecne we łzach, ślinie, pocie) osłaniają
błony śluzowe przed wnikaniem wirusów i bakterii
IgE
Występuje głównie w błonach śluzowych, skórze i na
powierzchni mastocytów
Komórki tuczne i bazofile rozpoznają połączone z
antygenem Ig, uruchamiając reakcję odczynu alergicznego
IgD
Podstawowy receptor powierzchniowy limfocytów B
BIAAKA OSTREJ FAZY
Dodatnie wzrost stężenia w ostrej fazie:
Spektakularne:
CRP, białko amyloidowe A (SAA), prokalcytonina (PCT)
Umiarkowane:
AAT, AAG, haptoglobina, fibrynogen
Minimalne:
Ceruloplazmina
Ujemne spadek stężenia w ostrej fazie:
Albumina
Prealbumina
Transferyna
Białko wiążące retinol (RBP)
BIAAKO C- REAKTYWNE (CRP)
Czuły wskaznik rozwijającego się stanu zapalnego na tle:
infekcji bakteryjnej
martwicy spowodowanej niedotlenieniem, oparzeniem
lub działaniem toksyn
Okres półtrwania 12- 24 godzin
Wzrost bez stanu zapalnego w przypadku nowotworów
złośliwych produkujących IL-6 (szpiczak mnogi)
WSKAZANIA DO OZNACZENIA CRP
Badanie w kierunku stanów zapalnych
Różnicowanie zakażeń bakteryjnych i wirusowych
Rozpoznanie uogólnionych infekcji u noworodków
Wykrycie infekcji u pacjentów z obniżoną odpornością
(AIDS)
Ocena ryzyka zmian w układzie sercowo naczyniowym
Wykluczenie bakteryjnych stanów zapalnych po zabiegach
chirurgicznych
RÓŻNICOWANIE ZAKAŻEC WIRUSOWYCH
I BAKTERYJNYCH
CRP < 50 mg/l 50-150 mg/l >150 mg/l
Infekcje
Aagodny przebieg Ostry przebieg
-
wirusowe
Infekcje
Zakażenie Ostre ciężkie stany
Miejscowe
bakteryjne septyczne
bakteryjne
Wzrost CRP
CRP 10-50 mg/l CRP > 50 mg/l
Zawał mięśnia sercowego max Rozległe zakażenia bakteryjne-
po 2 dniach zapalenie płuc
Miejscowe zakażenia bakteryjne Ostre zapalenia trzustki
Infekcje wirusowe Zakrzepica żył głębokich
Sarkoidoza Przerzuty nowotworowe
RZS
Auszczycowe zapalenie stawów
Toczeń rumieniowaty
Wrzodziejące zapalenie jelita
grubego
Zakażenia wewnątrzmaciczne
PROCALCYTONINA (PCT)
W warunkach fizjologicznych jest
prekursorem kalcytoniny
Wzrost w chorobach bakteryjnych, ale nie
wirusowych
Jej poziom wzrasta szybciej niż CRP
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Białka osocza wykładBiałka osocza2011 05 PBHP styczeń 2011 odpowiedzi wersja xZARZĄDZANIE WARTOŚCIĄ PRZEDSIĘBIORSTWA Z DNIA 26 MARZEC 2011 WYKŁAD NR 3Fakty nieznane , bo niebyłe Nasz Dziennik, 2011 03 16Kalendarz roku szkolnego na lata 2011 2029test zawodowy 7 06 20112011 experimental problemsBiałka szoku cieplnego – nowy marker w diagnostyce patomorfologicznej nowotworów gruczołu sutkowegoMirota 1 20112011 kwiecieńŚrodowa Audiencja Generalna Radio Maryja, 2011 03 09Am J Epidemiol 2011 Shaman 127 35więcej podobnych podstron