ZASADY MODELOWANIA DANYCH
1
Związki encji, diagramy związków encji.
1
Strona tytułowa
Spis treści:
1
Spis treści
1
Wstęp
Co to jest modelowanie związków encji?
Cel modelowania
Struktura
1
Najważniejsze pojęcia
Encja
Atrybut
Związek
Encja i jej graficzna reprezentacja
Ramka i jej cechy
Własności encji
Reguły dotyczące encji
1
Związki encji
Czym są związki encji?
Reprezentacja graficzna związku
Związki encji i ich graficzna reprezentacja
Związek rekurencyjny i jego graficzna reprezentacja
1
Diagramy związków encji
Czym są diagramy związków encji?
Cechy związków encji (notacja Martina)
Przykład diagramu związków encji z notacją Chena
Notacja Martina
Typy encji
Diagram ERD z wyróżnionymi typami encji
Notacja Barkera
Typy połączeń encji (notacji Oracla)
Konceptualny model danych
Przykład diagramu związków encji dla linii lotniczej
2
1
Bibliografia
Z
ASADY MODELOWANIA DANYCH
DANYCH
ZASADY MODELOWANIA DANYCH
3
Wstęp
Co to jest
modelowanie
Modelowanie związków encji:
związków encji?
jest metodą określania
potrzeb informacyjnych
firmy lub organizacji,
reprezentuje podejście
zstępujące dotyczące
projektowania bazy danych
projektowania bazy danych
(od ogółu do szczegółu).
4
W
ST


P
Cel modelowania
Modelowanie związków encji ma na
celu:
dostarczenie dokładnego modelu
potrzeb informacyjnych
przedsiębiorstwa.
dostarczenie modelu niezależnego od
sposobu przechowywania danych i od
metod dostępu do nich,
umożliwiającego podejmowanie
celowych decyzji, jeśli chodzi o metody
implementacyjne i współdziałanie z
istniejącymi systemami.
5
W
ST


P
Struktura
1
Model związków encji zwany jest też
modelem ER (ang. Entity 
Relationship Model).
1
Diagram związków encji, zwany jest
też diagramem ERD (ang. Entity 
Relationship Diagram)
1
Model danych w postaci diagramu
związków encji zawiera trzy rodzaje
elementów:
elementów:
encje,
atrybuty,
związki.
6
W
ST


P
ZASADY MODELOWANIA DANYCH
7
Najważniejsze pojęcia
Encja
Encja: Rzecz mająca
znaczenie, rzeczywista lub
wymyślona, o której
informacje należy znać lub
przechowywać.
8
N
AJWA
Ż
NIEJSZE POJ


CIA
Atrybut
Atrybut: Element
informacji służący do
klasyfikowania,
identyfikowania,
kwalifikowania, określania
ilości lub wyrażania stanu
ilości lub wyrażania stanu
encji.
9
N
AJWA
Ż
NIEJSZE POJ


CIA
Związek
Związek: Znaczący
sposób, w jaki mogą być
ze sobą powiązane dwie
rzeczy tego samego typu
lub różnych typów.
10
N
AJWA
Ż
NIEJSZE POJ


CIA
KLIENT
* Nazwa FAKTURA
* Adres
o e_mail
Atrybuty Związek Encja
Rys. 1: Przykład prostego diagramu związków encji
11
Encja i jej graficzna
Reprezentacją graficzną encji jest
reprezentacja
ramka (inaczej prostokąt o
zaokrąglonych rogach) z umieszczoną
w środku nazwą encji. Nazwa powinna
być pisana w liczbie pojedynczej i
napisana wielkimi literami.
Nazwa encji
12
Rys. 2
N
AJWA
Ż
NIEJSZE POJ


CIA
Ramka i jej cechy
Ramka:
może mieć dowolny rozmiar i kształt,
powinna być na tyle duża, aby
pomieścić jednoznaczną nazwę i aby
rysowanie diagramu związków encji było
wygodne,
niekiedy powinna być bardziej
rozciągnięta, aby umożliwić łatwiejsze
doprowadzenie do niej większej liczby
doprowadzenie do niej większej liczby
linii związków bez niepotrzebnego
przecinania się linii.
13
N
AJWA
Ż
NIEJSZE POJ


CIA
Własności encji
Nazwa encji musi dokładnie
reprezentować typ lub klasę rzeczy 
a nie jakąkolwiek jej instancję (tj.
wystąpienie). Np. nazwy kin  Bałtyk ,
czy  Silver-Screen nie mogą być użyte
jako nazwy encji, gdyż encją jest KINO,
zaś wymienione nazwy kin są tylko
instancjami tej encji.
14
N
AJWA
Ż
NIEJSZE POJ


CIA
Reguły dotyczące
Reguły dotyczące encji:
encji
wszystkie encje się wzajemnie
wykluczają (każdy przedmiot lub rzecz
może być reprezentowany tylko przez
jedną encję)
każda encja musi być jednoznacznie
identyfikowalna (każda instancja 
wystąpienie- encji musi być wyraz
nie
odróżnialna od wszystkich innych
instancji tego typu encji)
instancji tego typu encji)
15
N
AJWA
Ż
NIEJSZE POJ


CIA
ZASADY MODELOWANIA DANYCH
16
Związki encji
Związki encji
Związki  to zbiór
istotnych powiązań
pomiędzy zbiorami
encjami. A zatem związek
to uporządkowana lista
encji, przy czym
encji, przy czym
poszczególne encje mogą
występować wielokrotnie.
17
Z
WI


ZKI ENCJI
Reprezentacja
Reprezentacją graficzną związku jest
graficzna związku
linia (krzywa) łącząca ze sobą dwie
ramki encji lub rekurencyjnie jedną
ramkę ze sobą.
Każdy związek ma:
przypisaną nazwę,
stopień,
opcjonalność (opcjonalny czy
wymagany).
wymagany).
18
Z
WI


ZKI ENCJI
Związki encji i ich
Rys. 3
graficzna
reprezentacja
Encja A Encja B
wymagany
opcjonalny
Wiele  kurza
stopka jeden
1
Przy liczebności  wiele linia związku dotyka
ramki przedstawiającej encję w trzech
punktach. Połączenie to nosi nazwę  kurzej
stopki (ang. crowsfoot).
Przy liczebności związku  jeden linia związku
dotyka ramki tylko w jednym punkcie.
1
Gdy związek jest wymagany, wtedy
reprezentująca go połowa linii jest ciągła,
natomiast gdy jest opcjonalny, to
19
odpowiadający koniec linii rysujemy
przerywany.
Z
WI


ZKI ENCJI
Związek
Związek rekurencyjny  to związek,
rekurencyjny i jego
graficzna
reprezentacja
w którym ta sama encja występuje
więcej niż raz w różnych rolach.
Wiele  kurza
stopka
Encja A
wymagany
jeden
Rys. 4
opcjonalny
20
Z
WI


ZKI ENCJI
ZASADY MODELOWANIA DANYCH
21
Diagramy związków encji
Diagram związków
Diagram związków encji lub Diagram
encji
rodzaj graficznego przedstawienia
związków pomiędzy encjami używany
w projektowaniu systemów
informacyjnych do przedstawienia
konceptualnych modeli danych
używanych w systemie.
Systemy CASE, które wspierają
tworzenia tych diagramów, mogą na ich
tworzenia tych diagramów, mogą na ich
podstawie automatycznie tworzyć
bazy danych odpowiadające relacjom
na diagramie.
22
D
IAGRAMY ZWI


ZKÓW ENCJI
ENCJI
Stopień związku Typ związku
(opcjonalność)
związek
jeden - do - jednego
opcjonalny
jeden - do - wielu
związek
wymagany
(obowiązkowy)
wiele - do - wielu
Rys. 5: Cechy związków encji (notacja Martina)
Diagram pokazuje logiczne związki
1
Opcjonalność dotyczy zaangażowania
pomiędzy różnymi encjami, związki
encji w związek. Z uwagi na tę cechę
te mają dwie cechy:
wyróżnia się dwa typy związków:
1
Krotność określającą ile encji
wymagane (obowiązkowe) 
wchodzi w skład związku:
zachodzi wówczas, jeśli wszystkie
1:1 ("jeden do jeden")  encji
wystąpienia encji muszą
odpowiada dokładnie jedna encja,
uczestniczyć w związku;
1:N ("jeden do wielu")  encji
opcjonalne - zachodzi wówczas,
odpowiada jedna lub więcej encji,
jeśli istnieje, co najmniej jedno
M:N ("wiele do wielu")  jednej lub
23
więcej encjom odpowiada jedna
wystąpienie encji, które nie
lub więcej encji.
uczestniczy w związku.
Przykład diagramu
Rys. 6: Przykład diagramu związków encji z notacją
Chena 24
D
IAGRAMY ZWI


ZKÓW ENCJI
Notacja Martina
Notacja Martina/IE zwana też notacją
kruczej stopki używana jest w
modelowaniu diagramów związków
encji. Notację opracował James Martin.
W notacji tej związki wymagalne
oznacza się pionową kreską | (lub w
wersji zmodyfikowanej - dwiema
kreskami ||), natomiast opcjonalne
kółeczkiem o.
kółeczkiem o.
25
D
IAGRAMY ZWI


ZKÓW ENCJI
Rys. 7: Różne rodzaje notacji w diagramach związków encji
26
Typy encji
Typy encji:
1
Encja regularna oznacza dowolny
znaczący element, o którym informacja
powinna być znana albo utrzymywana
(częściowe uczestnictwo w związku).
1
Encja słaba  jest to encja, która może
istnieć tylko wtedy, gdy jest związana
z innymi encjami lub też nie posiada
własnych atrybutów kluczowych
(całkowite uczestnictwo w związku)
(całkowite uczestnictwo w związku)
1
Encja  obiekt asocjacyjny 
przechowuje informacje o związku
pomiędzy dwiema encjami.
Uwaga: Istnieją trzy metody klasyfikowania
związków: jako całkowite lub częściowe,
opcjonalne lub obowiązkowe oraz
27
uzależnione od kategorii encji słabych lub
regularnych.
D
IAGRAMY ZWI


ZKÓW ENCJI
związane jest
dotyczy określa
Pracownik Wypożyczenie Sprzęt Typ
należy
wypożycza rejestruje
Rys. 8: Diagram ERD z wyróżnionymi typami encji
28
Diagram ERD
1
Diagram ERD jest narzędziem do
komunikowania za pomocą, którego
osiąga się z użytkownikiem końcowym
porozumienie, co do wymagań
biznesowych. Identyfikuje i opisuje on
dane wymagane przez system oraz
pokazuje jak w systemie powiązane są
ze sobą elementy danych. Dodatkowo
należy również sformułować ograniczenia
nałożone na związek, które noszą nazwę
nałożone na związek, które noszą nazwę
reguł integralności. Stanowi on
podstawę do projektowania bazy danych.
1
Uwaga: z innymi metodami
projektowania ERD można się spotkać
np. używając narzędzi Oracla.
29
D
IAGRAMY ZWI


ZKÓW ENCJI
Notacja Barkera
Notacja Barkera zwana też notacją
Oracle używana jest w modelowaniu
diagramów związków encji. Notacja
wprowadzona i opracowana została
około 1986 roku, przez zespół który
tworzyli Richard Barker, Ian Palmer,
Harry Ellis oraz pracowników CACI. W
notacji tej w odróżnieniu od notacji
Martina/IE związki wymagalne
Martina/IE związki wymagalne
oznacza się ciągłą linią związków,
natomiast opcjonalne (nie
wymagalne) - przerywaną.
30
D
IAGRAMY ZWI


ZKÓW ENCJI
Rys. 9: Typy połączeń encji (notacji Oracla)
31
Konceptualny
1
Konceptualny model danych,
model danych
którego odzwierciedleniem są
diagramy ERD, przekształcany jest
w jeden z modeli baz danych:
relacyjny, sieciowy, hierarchiczny.
Nazywa się to projektowaniem
logicznym danych.
32
D
IAGRAMY ZWI


ZKÓW ENCJI
PILOT
PASAŻER ZAA
OGA
Kod_pilot
kod_pasażer Id_pracownik
Data_zatrudn
nazwisko Nazwisko
ienia
Imie Imię
Kraj Data_zatrudnienia
Adres Adres
Telefon telefon
TYP_SAMOL
OTU
Model
ODLOT
Producent
Data
Liczba_miejsc
Nr_stanowis
ka
REJS
Nr_rejs
Skąd
SAMOLOT
Dokąd
Nr_seryjny
Godz_odlotu
Data_produk
Godz_przylotu
cji
Rys. 10 - Przykład diagramu związków encji dla linii lotniczej
33
Identyfikacja
PASAŻER dokonuje rezerwacji na
związków pomiędzy
powyższymi
ODLOT  związek wieloznaczny.
encjami w postaci
tekstowej
ODLOT jest w ramach REJSU 
związek jednoznaczny typu jeden-do-
wielu (każdy REJS ma jednoznaczny nr
rejsu, który jest używany dla wielu
odlotów.
ZAA
OGA przydzielona do REJSU.
PILOT wchodzi w skład ZAA
OGI lotu 
związek jednoznaczny typu jeden-do
związek jednoznaczny typu jeden-do
jednego.
PILOT ma uprawnienia do pilotowania
SAMOLOTU  związek wieloznaczny.
SAMOLOT jest określonego TYP
SAMOLOTU  związek jednoznaczny
typu jeden-do jednego (każdy samolot
jest dokładnie jednego typu).
34
D
IAGRAMY ZWI


ZKÓW ENCJI
Rys. 11: Diagram uwzględniający wymienione związki
Powyżej otrzymaliśmy diagram związków encji, w którym
występują związki wieloznaczne:
PASAŻER  ODLOT
35
PILOT  TYP_SAMOLOT
ODLOT  ZAA
OGA
Przekształcenie
związek dokonuje rezerwacji na 
związków
wieloznacznych za
zastępujemy nową encją REZERWACJA
pomocą
dodatkowych encji
oraz dwoma związkami:
łącznikowych i par
związków
PASAŻER dokonuje REZERWACJI,
jednoznacznych
REZERWACJA dotyczy ODLOTU,
związek przydzielona do  zastępujemy
nową encją PRZYDZIAA
oraz dwoma
związkami:
ZAA
OGA ma PRZYDZIAA
,
ZAA
OGA ma PRZYDZIAA
,
PRZYDZIAA
do ODLOTU,
związek ma uprawnienia do pilotowania
 zastępujemy nową encją
UPRAWNIENIE oraz dwoma związkami:
PILOT ma UPRAWNIENIE,
UPRAWNIENIE na określony
TYP_SAMOLOTU.
36
D
IAGRAMY ZWI


ZKÓW ENCJI
Rys. 12: Otrzymany wynikowy schemat
37
Bibliografia
1
http://k-
c002.math.uni.lodz.pl/sajmon/BAZY%20
DANYCH/2.pdf
1
http://www.google.pl/url?sa=t&source=we
b&cd=3&ved=0CCUQFjAC&url=http%3A
%2F%2Fwww.wsiie.olsztyn.pl%2F~hank
a%2Fwsiie%2Fpsi%2FEncja.doc&rct=j&q
=Zasady%20modelowania%20danych%2
0--
%20zwi%C4%85zki%20encji%2C%20dia
gramy%20zwi%C4%85zk%C3%B3w%20
gramy%20zwi%C4%85zk%C3%B3w%20
encji.&ei=Km2MTbnBK9OAhAef7ZWcCw
&usg=AFQjCNEeDROM6LmcdS6Q8j1lF
7_4tyC9Dw&sig2=rhMS07BT-
5rEPRvG_Fot6Q&cad=rja
1
http://pl.wikipedia.org/wiki/Notacja_Barker
a
1
http://pl.wikipedia.org/wiki/Notacja_Martin
38
a
Z
ASADY MODELOWANIA DANYCH
DANYCH