ROZDZIAA
II
Polityka rachunkowości w fundacji lub stowarzyszeniu
1. Zasady polityki rachunkowości Zasada współmierności przychodów i kosztów
Zadaniem rachunkowości jest stosowanie zasad tak, aby w spo- Dla ustalenia realnego wyniku finansowego, koszty ujmuje
sób prawidłowy, rzetelny, jasny przedstawić w księgach rachunko- się w rachunku zysków i strat wówczas, gdy można je w sposób
wych rzeczywisty, realny obraz organizacji pozarządowych. bezpośredni powiązać z przychodami osiągniętymi w danym
czasie.
Zasada prawdziwego i wiernego obrazu
Zasada ostrożnej wyceny
(tru and fairview)
Nakłada na kierowników organizacji obowiązek odzwiercie-
Wyceniając składniki majątku sukcesywnie dokonuje się
dlenia rzeczywistej sytuacji organizacji pozarzÄ…dowej.
zmniejszenia ich wartości początkowej na skutek zużycia lub
upływu czasu, w postaci odpisów umorzeniowych lub z tytułu
Zasada memoriałowa
utraty użyteczności. Składniki majątku wycenia się po koszcie
historycznym nie wyższym od cen rynkowych. Ostrożna wycena
Do zaksięgowania operacji gospodarczych wystarczy posia-
nazywana jest inaczej konserwatyzmem finansowym.
danie dowodu, faktury potwierdzajÄ…cej dokonanie tej transakcji,
niezależnie od tego czy została opłacona. Oznacza to, że efekty
Zasada periodyzacji
zdarzeń, które wystąpiły w okresie objętym sprawozdaniem,
będą w nim zaprezentowane niezależnie od tego, czy w następ-
Zgodnie z tÄ… zasadÄ… istnieje obowiÄ…zek prowadzenia ewiden-
stwie tych zdarzeń wystąpiły wpływy i wydatki środków pienięż- cji gospodarczej z podziałem na okresy sprawozdawcze miesiąc,
nych. Zasada memoriałowa jest fundamentem rachunkowości
rok, kwartał.
finansowej.
117
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania siÄ™ jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki.
Fundacje i stowarzyszenia  CZ
ŚĆ II Polityka rachunkowości
Sposób prowadzenia rachunkowości, w tym sprawozdań
Zasada kosztu historycznego
finansowych wynika z tradycji, norm zwyczajowych, Międzyna-
MajÄ…tek organizacji pozarzÄ…dowej jest wyceniany w oparciu
rodowych Standardów Rachunkowości, oraz aktów prawnych
o rzeczywiste wydatki.
i finansowych.
Główny księgowy organizacji pozarządowej rzetelnie i jasno
Zasada istotności
przedstawia sytuacjÄ™ majÄ…tkowÄ… i finansowÄ…, przestrzegajÄ…c okre-
W sprawozdaniach muszą być wykazane wszystkie zdarzenia
ślone ustawą zasady rachunkowości:
gospodarcze istotne dla oceny sytuacji majÄ…tkowej i finansowej
º% zasadÄ™ rzetelnego obrazu wynikajÄ…cego z zapisów,
organizacji pozarzÄ…dowej oraz dla podejmowania decyzji.
º% zasadÄ™ przewagi treÅ›ci nad formÄ… prawnÄ…,
º% zasadÄ™ ciÄ…gÅ‚oÅ›ci,
Zasada kompletności
º% zasadÄ™ kontynuacji dziaÅ‚alnoÅ›ci,
º% zasadÄ… współmiernoÅ›ci (memoriaÅ‚u),
Każde istotne zdarzenie, które wystąpiło w danym okresie
º% zasadÄ™ kosztu historycznego, uwzglÄ™dniajÄ…c zasadÄ™ ostrożnej
musi być zaewidencjonowane w księgach rachunkowych.
wyceny,
º% zasadÄ™ kompletnoÅ›ci.
Zasada kontynuowania działania
Pozwala domniemywać, że w najbliższej przyszłości organi-
Poszczególne operacje na kontach syntetycznych grupuje się,
zacja pozarządowa pozostanie na rynku i będzie kontynuować
prowadząc do każdego konta syntetycznego oznaczonego trzycy-
działalność
frowym symbolem szczegółową ewidencję analityczną.
Zasada wyższości treści ekonomicznej
Przedstawione w ten sposób na kontach informacje zapew-
nad formÄ…
niajÄ…:
Operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych
º% ujÄ™cie operacji gospodarczych w sposób rzetelny i spraw-
zgodnie z ich treścią ekonomiczną, nawet kosztem wymagań for-
dzalny,
malnych. Istotą tej zasady jest rzeczywistość gospodarcza, a nie
º% ustalenie danych liczbowych niezbÄ™dnych do ustalenia wszel-
forma prawna transakcji.
kich rozliczeń z tytułu podatków,
118
ROZDZIAA
II. Polityka rachunkowości w fundacji lub stowarzyszeniu
º% ujÄ™cie danych liczbowych powodujÄ…cych prawidÅ‚owe roz- Zgodnie z ustawÄ… o rachunkowoÅ›ci ksiÄ™gi rachunkowe
liczenie dokonanych operacji z kontrahentami i pracowni- w organizacjach pozarządowych powinny spełniać następujące
kami, warunki:
º% skutecznÄ… kontrolÄ™ wewnÄ™trznÄ… dokonanych operacji, 1) KsiÄ™gi rachunkowe prowadzi siÄ™ w jÄ™zyku polskim i w walu-
º% ustalenie stanu skÅ‚adników majÄ…tkowych i finansowych cie polskiej.
będących w posiadaniu organizacji, 2) Organizacja powinna posiadać dokumentację opisu-
º% możliwość sporzÄ…dzenia sprawozdania finansowego i ana- jÄ…cÄ… w jÄ™zyku polskim przyjÄ™te przez niÄ… zasady (poli-
lizy, tykę) rachunkowości (o której wcześniej wspominałam),
º% informacje w zakresie operatywnego zarzÄ…dzania. a w szczególnoÅ›ci dotyczÄ…ce:
a) określenia roku obrotowego i wchodzących w jego skład
okresów sprawozdawczych,
Księgi rachunkowe organizacji są w siedzibie jednostki lub
b) metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku
firmie zewnętrznej, która na zlecenie organizacji prowadzi księgi
finansowego,
rachunkowe. Należy pamiętać o zgłoszeniu do urzędu skarbowego
c) sposobu prowadzenia ksiÄ…g rachunkowych, w tym co
danych firmy zewnętrznej prowadzącej księgi rachunkowe.
najmniej:
º% zakÅ‚adowego planu kont, ustalajÄ…cego wykaz kont
Podstawowym zagadnieniem, od którego zależy rzetel-
księgi głównej, zasady prowadzenia kont ksiąg
ność informacji o składnikach majątkowych i osiągniętych
pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi
wynikach gospodarczych, jest właściwa ich wycena w bilansie.
głównej,
Organizacje wyceniajÄ… aktywa i pasywa w oparciu o zasadÄ™ kosztu
º% wykazu ksiÄ…g rachunkowych, a przy prowadze-
historycznego z zachowaniem zasady ostrożności. Do ustaleń
niu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera
ogólnych dotyczących wyceny aktywów i pasywów należy zasada,
 wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachun-
zgodnie z którą rzeczywista wartość składników majątkowych
kowe na komputerowych nośnikach danych z okre-
wynika z pomnożenia tych składników przez cenę jednostkową
śleniem ich struktury, wzajemnych powiązań oraz
zakupu lub nabycia albo kosztów poniesionych przy wytworze-
ich funkcji w organizacji całości ksiąg rachunkowych
niu we własnym zakresie.
i w procesach przetwarzania danych,
119
Fundacje i stowarzyszenia  CZ
ŚĆ II Polityka rachunkowości
º% opisu systemu przetwarzania danych, a przy prowa- b) na dzieÅ„ zakoÅ„czenia dziaÅ‚alnoÅ›ci organizacji.
dzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera 8) Zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na nieodwracalnym
 opisu systemu informatycznego, zawierającego wyłączeniu możliwości dokonywania zapisów księgowych
wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależno- w zbiorach tworzących zamknięte księgi rachunkowe.
ści od struktury oprogramowania, 9) Księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów księgowych,
º% systemu sÅ‚użącego ochronie danych i ich zbiorów, obrotów (sum zapisów) i sald, które tworzÄ…:
w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych a) dziennik,
i innych dokumentów stanowiących podstawę doko- b) księgę główną,
nanych w nich zapisów. c) księgi pomocnicze,
3) Kierownik organizacji ustala w formie pisemnej i aktuali- d) zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald
zuje ww. dokumentacjÄ™. kont ksiÄ…g pomocniczych,
4) Księgi rachunkowe muszą być prowadzone na terytorium e) wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).
Rzeczypospolitej Polskiej. 10) Księgi rachunkowe, z uwzględnieniem techniki ich prowa-
5) W przypadku nie prowadzenia ksiąg rachunkowych w sie- dzenia, powinny być:
dzibie organizacji kierownik jednostki obowiązany jest: a) trwale oznaczone nazwą (pełną lub skróconą) jednostki,
a) powiadomić właściwy urząd skarbowy o miejscu prowa- której dotyczą (każda księga wiązana, każda luz
na karta
dzenia ksiąg w terminie 15 dni od dnia wydania ksiąg kontowa, także jeżeli mają one postać wydruku kom-
poza siedzibę organizacji, puterowego lub zestawienia wyświetlanego na ekranie
b) zapewnić dostępność ksiąg rachunkowych do badania monitora komputera),
przez upoważnione organy kontroli zewnętrznej. b) wyraz
nie oznaczone co do roku obrotowego, okresu
6) Księgi rachunkowe otwiera się: sprawozdawczego i daty sporządzenia,
a) na dzień rozpoczęcia działalności, którym jest dzień c) przechowywane starannie w ustalonej kolejności.
pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakte- 11) Księgi rachunkowe należy wydrukować nie póz
niej niż na
rze majątkowym lub finansowym, koniec roku obrotowego. Za równoważne z wydrukiem
b) na początek każdego następnego roku obrotowego. uznaje się przeniesienie treści ksiąg rachunkowych na inny
7) Księgi rachunkowe zamyka się:
komputerowy nośnik danych, zapewniający trwałość zapisu
a) na dzień kończący rok obrotowy,
120
ROZDZIAA
II. Polityka rachunkowości w fundacji lub stowarzyszeniu
informacji, przez czas nie krótszy od wymaganego dla prze- Należności i udzielone pożyczki  w kwocie wymagalnej
chowywania ksiąg rachunkowych. zapłaty, z zachowaniem ostrożności.
Zobowiązania  w kwocie wymagalnej zapłaty.
2. Zasady wyceny aktywów i pasywów
Rezerwy  w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wa-
W polityce rachunkowości należy również ustalić ogólne
rtości.
zasady wyceny aktywów i pasywów na dzień bilansowy.
Kapitały własne oraz pozostałe aktywa i pasywa  w war-
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne  według
cen nabycia lub kosztów wytworzenia lub wartości przeszacowa- tości nominalnej.
nej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych
o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu
3. Zasady inwentaryzacji
trwałej utraty wartości.
W polityce rachunkowości organizacji powinien znalez
ć się
Środki trwałe w budowie  w wysokości ogółu kosztów również zapis dotyczący inwentaryzacji, stosownie do przepisów
pozostających bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytwo- ustawy o rachunkowości.
rzeniem, pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
Przeprowadzenie inwentaryzacji polega na:
UdziaÅ‚y w innych jednostkach oraz inne inwestycje zali- º% spisaniu z natury krajowych Å›rodków pieniężnych oraz rze-
czane do aktywów trwałych  według ceny nabycia pomniejszo- czowych składników majątkowych,
nej o odpisy z tytuÅ‚u trwaÅ‚ej utraty wartoÅ›ci. º% uzyskaniu od kontrahentów pisemnej informacji o stanie
środków trwałych pieniężnych na rachunkach bankowych,
Inwestycje krótkoterminowe  według ceny nabycia. zaciągniętych kredytów bankowych oraz należności,
º% sprawdzeniu stanu aktywów i pasywów przez porównanie
Rzeczowe składniki aktywów obrotowych  według cen danych wynikających z ksiąg rachunkowych z dokumentami
nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprze- spisu z natury i ustaleniu różnic ilościowych i wartościowych.
daży netto na dzień bilansowy.
121
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania siÄ™ jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki.