% WYMAGANI A EGZAMI NACYJNE
Wymagania egzaminacyjne1
Standardy wymagał
egzaminacyjnych
I. WiadomoĘci i rozumienie
ZdajÄ…cy zna, rozumie i stosuje terminy, poj´cia i prawa oraz wyjaĘnia procesy i zjawiska:
Poziom podstawowy Poziom rozszerzony
1. pos"uguje si´ poj´ciami i wielkoĘciami fizycznymi do opisywania zjawisk zwiÄ…zanych z:
1) jak na poziomie podstawowym oraz zwiÄ…za-
1) ruchem, jego powszechnoĘciÄ… i wzgl´dnoĘciÄ…:
nych z ruchem i si"ami:
a) ruchem i jego wzgl´dnoĘciÄ…,
b) maksymalną szybkoĘcią przekazu informa- a) matematycznym opisem ruchu,
b) przyczynami zmian ruchu, oporami ruchu,
cji,
c) energiÄ… mechanicznÄ… i zasadami zachowa-
c) efektami relatywistycznymi,
nia w mechanice,
d) ruchem post´powym i obrotowym,
2) jak na poziomie podstawowym oraz zwiÄ…za-
2) oddzia"ywaniami w przyrodzie:
nych z polowym opisem oddzia"ywał
:
a) podstawowymi rodzajami oddzia"ywał

a) polem grawitacyjnym i ruchem mas w polu
w przyrodzie,
grawitacyjnym,
b) polami si" i ich wp"ywem na charakter ru-
b) polem elektrycznym i ruchem czÄ…stek w po-
chu,
lu elektrycznym,
c) polem magnetycznym i ruchem czÄ…stek
w polu magnetycznym,
3) jak na poziomie podstawowym oraz zwiÄ…za-
3) makroskopowymi w"aĘciwoĘciami materii i jej
nych z fizycznymi podstawami mikroelektroni-
budowÄ… mikroskopowÄ…:
ki i telekomunikacji:
a) oscylatorem harmonicznym i przyk"adami
wyst´powania ruchu drgajÄ…cego w przyro- a) modelami przewodnictwa, w"asnoĘciami
przewodników, dielektryków i pó"przewod-
dzie,
ników, diodą, tranzystorem,
b) zwiÄ…zkami mi´dzy mikroskopowymi i ma-
b) w"aĘciwoĘciami magnetycznymi materii,
kroskopowymi w"aĘciwoĘciami cia" oraz ich
c) analogowym i cyfrowym zapisem sygna"ów,
wp"ywem na w"aĘciwoĘci mechaniczne,
elektryczne, magnetyczne, optyczne i prze-
wodnictwo elektryczne,
4) obwodami prÄ…du sta"ego:
a) przemianami energii w obwodach prÄ…du
sta"ego,
b) Ä™ród"ami napi´cia,
5) polem elektromagnetycznym:
a) indukcjÄ… elektromagnetycznÄ…,
b) elektrycznymi obwodami drgajÄ…cymi, ob-
wodami LC,
c) falami elektromagnetycznymi i ich w"aĘci-
woĘciami,
6) jak na poziomie podstawowym oraz zwiÄ…za-
4) porzÄ…dkiem i chaosem w przyrodzie:
a) procesami termodynamicznymi, ich przy- nych ze zjawiskami termodynamicznymi:
a) zasadami termodynamiki, ich statystycznÄ…
czynami i skutkami oraz zastosowaniami,
interpretacją oraz przyk"adami zastosował
,
b) drugÄ… zasadÄ… termodynamiki, odwracalno-
b) opisem przemian gazowych i przejĘciami fa-
Ęcią procesów termodynamicznych,
zowymi,
c) konwekcjÄ…, przewodnictwem cieplnym,
1
Niniejsze wymagania zosta"y przytoczone za Informatorem maturalnym od 2005 roku z fizyki i astronomii, który
zosta" opublikowany na stronie www.cke.edu.pl.
www. operon. pl
6
STANDARDY WYMAGAÄ„ EGZAMI NACYJNYCH %
7) zjawiskami hydrostatycznymi i aerostatyczny-
mi oraz ich zastosowaniem,
5) Ęwiat"em i jego rolą w przyrodzie:
a) widmem fal elektromagnetycznych, Ęwia-
t"em jako falÄ…,
b) odbiciem i za"amaniem Ęwiat"a, rozszczepie-
niem Ęwiat"a bia"ego, barwą Ęwiat"a,
c) szybkoĘcią Ęwiat"a,
d) dyfrakcją, interferencją i polaryzacją Ęwiat"a,
e) kwantowym modelem Ęwiat"a, zjawiskiem
fotoelektrycznym i jego zastosowaniem,
f) budowÄ… atomu i wynikajÄ…cÄ… z niej analizÄ…
widmowÄ…,
g) laserami i ich zastosowaniem,
6) energiÄ…, jej przemianami i transportem:
a) równowaŻnoĘcią masy i energii,
b) rozszczepieniem jÄ…dra atomowego i jego
zastosowaniem,
c) rodzajami promieniowania jÄ…drowego i jego
zastosowaniami,
7) budową i ewolucją WszechĘwiata:
a) modelami kosmologicznymi i ich obserwa-
cyjnymi podstawami,
b) galaktykami i ich uk"adami,
c) ewolucjÄ… gwiazd,
8) jednoĘcią mikro- i makroĘwiata:
a) falami materii,
b) dualizmem korpuskularno-falowym materii,
c) zasadą nieoznaczonoĘci,
d) pomiarami w fizyce,
9) narz´dziami wspó"czesnej fizyki i ich rolÄ… w ba-
daniu mikro- i makroĘwiata:
a) metodami badawczymi wspó"czesnych fizy-
ków,
b) obserwatoriami astronomicznymi,
2. na podstawie znanych zaleŻnoĘci i praw wyja- 2. jak na poziomie podstawowym oraz przewidu-
Ęnia przebieg zjawisk oraz wyjaĘnia zasad´ je przebieg zjawisk.
dzia"ania urządzeł
technicznych.
II. Korzystanie z informacji
ZdajÄ…cy wykorzystuje i przetwarza informacje:
Poziom podstawowy Poziom rozszerzony
1) odczytuje i analizuje informacje przedstawio- 1) jak na poziomie podstawowym,
ne w formie:
a) tekstu o tematyce fizycznej lub astrono-
micznej,
b) tabeli, wykresu, schematu, rysunku,
2) uzupe"nia brakujÄ…ce elementy (schematu, ry- 2) jak na poziomie podstawowym,
sunku, wykresu, tabeli), "Ä…czÄ…c posiadane i po-
dane informacje,
3) selekcjonuje i ocenia informacje, 3) jak na poziomie podstawowym,
4) przetwarza informacje wed"ug podanych zasad: 4) jak na poziomie podstawowym oraz:
a) formu"uje opis zjawiska lub procesu fizycz- a) zaznacza niepewnoĘci pomiarowe,
nego, rysuje schemat uk"adu doĘwiadczal- b) oblicza i szacuje wielkoĘci fizyczne z wyko-
nego lub schemat modelujący zjawisko, rzystaniem znanych zaleŻnoĘci fizycznych.
www. operon. pl
7
 % WYMAGANI A EGZAMI NACYJNE
b) rysuje wykres zaleŻnoĘci dwóch wielkoĘci
fizycznych (dobiera odpowiednio osie
wspó"rz´dnych, skal´ wielkoĘci i jednostki,
zaznacza punkty, wykreĘla krzywą),
c) oblicza wielkoĘci fizyczne z wykorzystaniem
znanych zaleŻnoĘci fizycznych.
III. Tworzenie informacji
ZdajÄ…cy rozwiÄ…zuje problemy i tworzy informacje:
Poziom podstawowy Poziom rozszerzony
jak na poziomie podstawowym oraz formu"uje
1) interpretuje informacje przedstawione w for-
i uzasadnia opinie i wnioski.
mie tekstu, tabeli, wykresu, schematu,
2) stosuje poj´cia i prawa fizyczne do rozwiÄ…zy-
wania problemów praktycznych,
3) buduje proste modele fizyczne i matematycz-
ne do opisu zjawisk,
4) planuje proste doĘwiadczenia i analizuje opisa-
ne wyniki doĘwiadczeł
.
Opis wymagał
egzaminacyjnych
Wymagania egzaminacyjne dla poziomu podstawowego
I. WiadomoĘci i rozumienie
ZdajÄ…cy zna, rozumie i stosuje terminy, poj´cia i prawa oraz wyjaĘnia procesy i zjawiska:
Opis wymagał

Standard:
1. pos"uguje si´ poj´ciami i wielko-
ZdajÄ…cy potrafi:
Ęciami fizycznymi do opisywania
zjawisk zwiÄ…zanych z:
1) opisywaç ruch wzgl´dem róŻnych uk"adów odniesienia,
1) ruchem, jego powszechnoĘcią
2) rozróŻniaç poj´cia przemieszczenia, toru i drogi,
i wzgl´dnoĘciÄ…:
3) obliczaç wartoĘci pr´dkoĘci Ęredniej i chwilowej, przyspie-
a) ruchem i jego wzgl´dnoĘciÄ…,
szenia, drogi i czasu w ruchu jednostajnym oraz jednostaj-
b) maksymalną szybkoĘcią prze-
nie zmiennym,
kazu informacji,
4) obliczaç wartoĘç pr´dkoĘci wzgl´dnej,
c) efektami relatywistycznymi,
5) analizowaç kinematycznie swobodny spadek i rzuty pionowe,
6) opisywaç ruch jednostajny po okr´gu,
7) obliczaç dylatacj´ czasu w uk"adach poruszajÄ…cych si´,
8) obliczaç mas´, p´d i energi´ w uj´ciu relatywistycznym;
1) wyznaczaç si"´ dzia"ajÄ…cÄ… na cia"o w wyniku oddzia"ywania
2) oddzia"ywaniami w przyrodzie:
grawitacyjnego, elektrostatycznego, magnetycznego,
a) podstawowymi rodzajami od-
2) zastosowaç zasady dynamiki do opisu zachowania si´ cia",
dzia"ywał
w przyrodzie,
3) analizowaç ruchy cia" z uwzgl´dnieniem si" tarcia i oporu,
b) polami si" i ich wp"ywem na
4) analizowaç ruch cia" w uk"adzie nieinercjalnym,
charakter ruchu,
5) zastosowaç zasad´ zachowania p´du uk"adu w zjawisku od-
rzutu i zderzeniach niespr´Å»ystych,
6) przedstawiaç pola grawitacyjne, elektrostatyczne i magne-
tyczne za pomocÄ… linii pola,
7) opisywaç wp"yw pola grawitacyjnego, elektrostatycznego
i magnetycznego na ruch cia",
8) analizowaç pierwszÄ… i drugÄ… pr´dkoĘç kosmicznÄ…,
9) opisywaç w"asnoĘci si" jÄ…drowych;
1) analizowaç ruch cia" pod wp"ywem si" spr´Å»ystoĘci,
3) makroskopowymi w"asnoĘciami
2) opisywaç ruch drgajÄ…cy,
materii i jej budowÄ… mikroskopowÄ…:
www. operon. pl
8
OPI S WYMAGAÄ„ EGZAMI NACYJNYCH %
a) oscylatorem harmonicznym 3) obliczaç okres drgaÅ‚
wahad"a matematycznego i spr´Å»yno-
i przyk"adami wyst´powania wego,
ruchu drgajÄ…cego w przyro- 4) opisywaç zjawisko rezonansu mechanicznego,
dzie, 5) porównywaç w"aĘciwoĘci mechaniczne cia" sta"ych, cieczy
b) zwiÄ…zkami mi´dzy mikrosko- i gazów oraz wyjaĘniaç je w odniesieniu do budowy mikro-
powymi i makroskopowymi skopowej,
w"aĘciwoĘciami cia" oraz ich 6) porównywaç w"asnoĘci elektryczne przewodników, pó"-
wp"ywem na w"aĘciwoĘci przewodników i izolatorów,
mechaniczne, elektryczne, 7) opisywaç zjawisko przewodnictwa elektrycznego metali
magnetyczne, optyczne i jego zaleÅ»noĘç od temperatury,
i przewodnictwo elektryczne, 8) porównywaç w"asnoĘci magnetyczne substancji dia-, para-
i ferromagnetycznych, wyjaĘniaç ich wp"yw na pole magne-
tyczne,
9) podawaç przyk"ady zastosowaÅ‚
w Życiu i w technice urzą-
dzeł
wykorzystujących w"aĘciwoĘci mechaniczne, elek-
tryczne i magnetyczne materii;
1) zastosowaç równanie Clapeyrona i równanie stanu gazu do-
4) porządkiem i chaosem w przy- skona"ego do wyznaczania parametrów gazu,
rodzie:
2) opisywaç przemian´ izobarycznÄ…, izochorycznÄ… i izotermicznÄ…,
a) procesami termodynamicz- 3) obliczaç zmian´ energii cieplnej w przemianach: izobarycz-
nymi, ich przyczynami i skut- nej i izochorycznej oraz prac´ w przemianie izobarycznej,
kami oraz zastosowaniami,
4) zastosowaç pierwszÄ… zasad´ termodynamiki,
b) drugÄ… zasadÄ… termodynamiki,
5) sformu"owaç drugÄ… zasad´ termodynamiki i wnioski z niej
odwracalnoĘcią procesów
wynikajÄ…ce,
termodynamicznych,
6) obliczaç sprawnoĘç silników cieplnych,
c) konwekcjÄ…, przewodnictwem
7) podawaç przyk"ady procesów odwracalnych i nieodwracal-
cieplnym,
nych,
8) pos"ugiwaç si´ poj´ciem entropii;
1) opisywaç widmo Ęwiat"a bia"ego, uwzgl´dniajÄ…c zaleÅ»noĘç
5) Ęwiat"em i jego rolą w przyro-
barwy Ęwiat"a od cz´stotliwoĘci i d"ugoĘci fali Ęwietlnej,
dzie:
2) zastosowaç do obliczeÅ‚
zwiÄ…zek mi´dzy d"ugoĘciÄ…, pr´dko-
a) widmem fal elektromagne-
ĘciÄ… rozchodzenia si´ w danym oĘrodku i cz´stotliwoĘciÄ… fa-
tycznych, Ęwiat"em jako falą,
li Ęwietlnej,
b) odbiciem i za"amaniem Ęwia-
3) analizowaç zjawiska odbicia i za"amania Ęwiat"a,
t"a, rozszczepieniem Ęwiat"a
4) opisywaç zjawisko ca"kowitego wewn´trznego odbicia
bia"ego, barwą Ęwiat"a,
Ęwiat"a,
c) szybkoĘcią Ęwiat"a,
5) wyjaĘniaç zjawisko rozszczepienia Ęwiat"a,
d) dyfrakcjÄ…, interferencjÄ… i po-
6) konstruowaç obrazy w soczewce skupiajÄ…cej i rozpraszajÄ…-
laryzacją Ęwiat"a,
cej dla róŻnych po"oŻeł
przedmiotu i okreĘlaç cechy po-
e) kwantowym modelem Ęwia-
wsta"ego obrazu,
t"a, zjawiskiem fotoelektrycz-
7) obliczaç ogniskowÄ… soczewki, znajÄ…c promienie krzywizny
nym i jego zastosowaniem,
i wspó"czynnik za"amania materia"u, z którego jest wykonana,
f) budowÄ… atomu i wynikajÄ…cÄ…
8) pos"ugiwaç si´ poj´ciami: powi´kszenie i zdolnoĘç skupiajÄ…ca,
z niej analizÄ… widmowÄ…,
9) zastosowaç równanie zwierciad"a i soczewki cienkiej do ob-
g) laserami i ich zastosowa-
liczeł
wartoĘci odleg"oĘci przedmiotu i obrazu, ogniskowej,
niem,
zdolnoĘci skupiającej lub wspó"czynnika za"amania oĘrodka,
10) opisywaç sposoby korekcji dalekowzrocznoĘci i krótko-
wzrocznoĘci,
11) przedstawiaç zastosowanie uk"adu soczewek w budowie
podstawowych przyrządów optycznych,
12) opisywaç zjawisko dyfrakcji Ęwiat"a,
13) opisywaç zjawisko przejĘcia Ęwiat"a przez siatk´ dyfrakcyjnÄ…,
14) zastosowaç zjawisko interferencji do wyznaczenia d"ugoĘci
fali Ęwietlnej,
15) opisywaç sposoby uzyskiwania Ęwiat"a spolaryzowanego,
16) obliczaç kÄ…t Brewstera,
17) opisywaç zjawisko fotoelektryczne zewn´trzne i wyjaĘniaç
je zgodnie z za"oŻeniami kwantowego modelu Ęwiat"a,
18) wyjaĘniaç zasad´ dzia"ania fotokomórki,
19) podawaç podstawowe za"oÅ»enia modelu atomu wodoru
wed"ug Bohra,
20) obliczaç cz´stotliwoĘç i d"ugoĘç fali emitowanej przez atom
wodoru przy przeskokach elektronu pomi´dzy orbitami,
21) wyjaĘniaç mechanizm powstawania widma emisyjnego i ab-
sorpcyjnego oraz przedstawiç zastosowanie analizy widmowej,
www. operon. pl
9
 % WYMAGANI A EGZAMI NACYJNE
22) wyjaĘniaç zasad´ dzia"ania lasera i wymieniaç jego zasto-
sowania;
6) energiÄ…, jej przemianami i trans- 1) pos"ugiwaç si´ poj´ciami pracy i mocy,
portem: 2) pos"ugiwaç si´ poj´ciami energii kinetycznej, potencjalnej
a) równowaÅ»noĘciÄ… masy i ener- ci´Å»koĘci, potencjalnej spr´Å»ystoĘci, wewn´trznej,
gii, 3) zastosowaç zasad´ zachowania energii mechanicznej dla
b) rozszczepieniem jÄ…dra atomo- ruchu prostoliniowego,
wego i jego zastosowaniem, 4) wskazywaç zaleÅ»noĘç E = mc2 jako równowaÅ»noĘç masy
c) rodzajami promieniowania jÄ…- i energii,
drowego i jego zastosowania- 5) okreĘlaç, na podstawie liczby masowej i liczby porzÄ…dkowej,
mi, sk"ad jąder atomowych i izotopów atomów,
6) pos"ugiwaç si´ poj´ciami jÄ…drowego niedoboru masy i ener-
gii wiÄ…zania,
7) analizowaç reakcj´ rozszczepienia jÄ…der uranu i reakcj´ "aÅ‚
-
cuchowÄ…,
8) wymieniaç w"asnoĘci promieniowania jÄ…drowego (a, b, c)
i przedstawiaç zwiÄ…zane z nimi zagroÅ»enia,
9) wymieniaç zastosowania promieniowania jÄ…drowego,
10) zastosowaç zasad´ zachowania "adunku i liczby nukleonów
do zapisów reakcji jądrowych i przemian jądrowych,
11) zastosowaç prawo rozpadu, z uwzgl´dnieniem czasu po"o-
wicznego zaniku, do analizy przemian jÄ…drowych,
12) opisywaç transport energii w ruchu falowym,
13) opisywaç zjawisko konwekcji, przewodnictwa i promienio-
wania cieplnego;
7) budowÄ… i ewolucjÄ… WszechĘwia- 1) analizowaç reakcj´ syntezy termojÄ…drowej i mechanizm
ta: wytwarzania energii w S"oł
cu i w gwiazdach,
a) modelami kosmologicznymi 2) opisywaç struktur´ WszechĘwiata, porównujÄ…c rozmiary
i ich obserwacyjnymi podsta- obiektów i odleg"oĘci mi´dzy nimi,
wami, 3) zastosowaç prawa Keplera do opisu ruchu planet,
b) galaktykami i ich uk"adami, 4) analizowaç, korzystajÄ…c z diagramu H R, etapy ewolucji
c) ewolucjÄ… gwiazd, gwiazd i okreĘlaç aktualnÄ… faz´ ewolucji S"oÅ‚
ca, interpreto-
waç po"oÅ»enie gwiazdy na diagramie jako etap ewolucji,
5) opisywaç teori´ Wielkiego Wybuchu;
8) jednoĘciÄ… mikro- i makroĘwiata: 1) sformu"owaç hipotez´ de Broglie a, zinterpretowaç zaleÅ»-
a) falami materii, noĘç pomi´dzy d"ugoĘciÄ… fali materii a p´dem czÄ…stki, któ-
b) dualizmem korpuskularno-fa- rej ona odpowiada,
lowym materii, 2) przedstawiaç dowody eksperymentalne istnienia fal materii
c) zasadą nieoznaczonoĘci, i ich zastosowanie,
d) pomiarami w fizyce, 3) wyjaĘniaç, na czym polega dualizm korpuskularno-falowy
e) zakresem stosowalnoĘci teorii Ęwiat"a,
fizycznych, 4) okreĘlaç, kiedy pomiar wp"ywa na stan obiektu,
f) determinizmem i indetermini- 5) okreĘlaç przyczyny powstawania niepewnoĘci pomiaro-
zmem w opisie przyrody, wych,
g) elementami metodologii nauk, 6) zinterpretowaç zasad´ nieoznaczonoĘci Heisenberga,
7) opisywaç zakres stosowalnoĘci praw fizyki na przyk"adzie
mechaniki klasycznej i kwantowej teorii Ęwiat"a,
8) podaç przyk"ady zjawisk potwierdzajÄ…cych deterministycz-
ny opis przyrody,
9) uzasadniç indeterminizm fizyki kwantowej,
10) opisaç, na czym polegajÄ… metody: indukcyjna, hipotetycz-
no-dedukcyjna, statystyczna;
9) narz´dziami wspó"czesnej fizyki: pos"ugiwaç si´ poj´ciami, wielkoĘciami i prawami fizycznymi
a) metodami badawczymi wspó"- pozwalającymi na zrozumienie dzia"ania urządzeł
i narz´dzi
czesnych fizyków, pracy wspó"czesnego fizyka i astronoma.
b) obserwatoriami astronomicz-
nymi,
2. na podstawie znanych zaleÅ»noĘci i praw wyjaĘnia przebieg zjawisk oraz zasad´ dzia"ania urzÄ…-
dzeł
technicznych.
www. operon. pl
10
OPI S WYMAGAÄ„ EGZAMI NACYJNYCH %
II. Korzystanie z informacji
ZdajÄ…cy wykorzystuje i przetwarza informacje:
1) odczytuje i analizuje informacje przedstawione w formie:
a) tekstu o tematyce fizycznej lub astronomicznej,
b) tabel, wykresów, schematów i rysunków.
2) uzupe"nia brakujÄ…ce elementy (schematu, rysunku, wykresu, tabeli), "Ä…czÄ…c posiadane i podane in-
formacje,
3) selekcjonuje i ocenia informacje,
4) przetwarza informacje wed"ug podanych zasad:
a) formu"uje opis zjawiska lub procesu fizycznego, rysuje schemat uk"adu doĘwiadczalnego lub
schemat modelujÄ…cy zjawisko,
b) rysuje wykres zaleÅ»noĘci dwóch wielkoĘci fizycznych (dobiera odpowiednio osie wspó"rz´dnych,
skal´ wielkoĘci i jednostki, zaznacza punkty, wykreĘla krzywÄ…),
c) oblicza wielkoĘci fizyczne z wykorzystaniem znanych zaleŻnoĘci fizycznych.
III. Tworzenie informacji
ZdajÄ…cy rozwiÄ…zuje problemy i interpretuje informacje:
1) interpretuje informacje przedstawione w formie tekstu, tabeli, wykresu, schematu,
2) stosuje poj´cia i prawa fizyczne do rozwiÄ…zywania problemów praktycznych,
3) buduje proste modele fizyczne i matematyczne do opisu zjawisk,
4) planuje proste doĘwiadczenia i analizuje opisane wyniki doĘwiadczeł
.
Wymagania egzaminacyjne dla poziomu rozszerzonego
Wymagania egzaminacyjne dla poziomu rozszerzonego obejmują równieŻ przedstawiony wcze-
Ęniej zakres wymagał
dla poziomu podstawowego.
I. WiadomoĘci i rozumienie
ZdajÄ…cy zna, rozumie i stosuje terminy, poj´cia i prawa oraz wyjaĘnia procesy i zjawiska:
Standard:
Opis wymagał

1. pos"uguje si´ poj´ciami i wielko-
Ęciami fizycznymi do opisywania
ZdajÄ…cy potrafi:
zjawisk zwiÄ…zanych z:
1) ruchem i si"ami:
1) rozróŻniaç poj´cia: punkt materialny i bry"a sztywna,
a) matematycznym opisem ru-
2) wyznaczaç pr´dkoĘç wypadkowÄ…,
chu,
3) zastosowaç zasad´ niezaleÅ»noĘci ruchów do analizy ruchów
b) przyczynami zmian ruchu,
z"oŻonych,
z oporami ruchu,
4) zastosowaç zasady dynamiki do matematycznego opisu ru-
c) energiÄ… mechanicznÄ… i zasada-
chu,
mi zachowania w mechanice,
5) zastosowaç zasad´ zachowania p´du i energii do opisu zde-
d) ruchem post´powym i obroto-
rzeł
spr´Å»ystych,
wym,
6) uwzgl´dniaç si"y tarcia i oporu do matematycznego opisu
ruchu,
7) zastosowaç poj´cia: pr´dkoĘci liniowej, kÄ…towej, przyspie-
szenia liniowego i kÄ…towego, momentu si"y, momentu bez-
w"adnoĘci do opisu ruchu obrotowego,
8) zastosowaç pierwszÄ… i drugÄ… zasad´ dynamiki dla ruchu ob-
rotowego,
9) obliczaç energi´ kinetycznÄ… i moment p´du bry"y sztywnej,
10) zastosowaç zasad´ zachowania momentu p´du,
11) zastosowaç zasad´ zachowania energii mechanicznej dla
ruchu post´powego i obrotowego,
12) opisywaç za pomocÄ… równaÅ‚
zaleÅ»noĘci: po"oÅ»enia, pr´dko-
Ęci, przyspieszenia, energii kinetycznej i potencjalnej od
czasu i od wychylenia w ruchu drgajÄ…cym,
13) opisywaç zjawiska falowe, stosujÄ…c zasad´ Huygensa,
www. operon. pl
11
 % WYMAGANI A EGZAMI NACYJNE
14) opisywaç zjawisko dyfrakcji i interferencji fal,
15) opisywaç warunki powstawania fal stojÄ…cych,
16) wyjaĘniaç zjawisko rezonansu akustycznego,
17) rozróŻniaç poj´cia nat´Å»enia fali akustycznej i poziomu na-
t´Å»enia dÄ™wi´ku,
18) opisywaç zjawisko Dopplera dla fali akustycznej;
2) polowym opisem oddzia"ywał
: 1) opisywaç pole grawitacyjne i elektrostatyczne za pomocÄ…
a) polem grawitacyjnym i ru- nat´Å»enia pola,
chem mas w polu grawitacyj- 2) rozróŻniaç poj´cia nat´Å»enia pola grawitacyjnego i przy-
nym, Ępieszenia grawitacyjnego,
b) polem elektrycznym i ruchem 3) opisywaç stany przeciÄ…Å»enia, niedociÄ…Å»enia i niewaÅ»koĘci,
czÄ…stek w polu elektrycznym, 4) opisywaç w"asnoĘci pola magnetycznego za pomocÄ… nat´-
c) polem magnetycznym i ru- Żenia pola i indukcji pola magnetycznego,
chem czÄ…stek w polu magne- 5) pos"ugiwaç si´ poj´ciami energii potencjalnej masy w polu
tycznym, grawitacyjnym i "adunku w polu elektrostatycznym,
6) pos"ugiwaç si´ poj´ciami potencja"u grawitacyjnego i elek-
trostatycznego,
7) opisywaç ruch czÄ…stki na"adowanej w polu elektrostatycz-
nym i magnetycznym,
8) obliczaç wartoĘç pracy i energii mechanicznej w polu grawi-
tacyjnym i elektrostatycznym,
9) opisywaç rozk"ad "adunku elektrycznego na powierzchni
i wewnÄ…trz przewodnika oraz zmiany tego rozk"adu pod
wp"ywem zewn´trznego pola elektrycznego,
10) opisywaç model przewodnictwa elektrycznego w metalach,
11) opisywaç wp"yw dielektryka na wielkoĘci charakteryzujÄ…ce
pole elektrostatyczne;
3) obwodami prÄ…du sta"ego: 1) wyjaĘniaç poj´cia si"y elektromotorycznej i oporu we-
a) przemianami energii w obwo- wn´trznego Ä™ród"a napi´cia,
dach prÄ…du sta"ego, 2) zastosowaç prawo Ohma, pierwsze i drugie prawo Kirchhof-
b) Ä™ród"ami napi´cia, fa do obliczeÅ‚
i analizy obwodów elektrycznych z uwzgl´d-
nieniem SEM i oporu wewn´trznego ogniwa,
3) obliczaç opór przewodnika, znajÄ…c jego opór w"aĘciwy i wy-
miary geometryczne,
4) obliczaç opór zast´pczy uk"adu oporników,
5) obliczaç prac´ i moc prÄ…du sta"ego,
6) obliczaç sprawnoĘç przetwarzania energii w obwodach prÄ…-
du sta"ego,
7) podawaç przyk"ady przemian energii elektrycznej na inne
formy energii;
4) polem elektromagnetycznym: 1) pos"ugiwaç si´ poj´ciem strumienia indukcji pola magne-
a) indukcjÄ… elektromagnetycznÄ…, tycznego,
b) elektrycznymi obwodami drga- 2) obliczaç wartoĘç wektora indukcji pola wytworzonego
jÄ…cymi, obwodami LC, przez przewodnik prostoliniowy, ko"owy i zwojnic´,
c) falami elektromagnetycznymi 3) obliczaç wartoĘci si"y elektrodynamicznej i si"y Lorentza,
i ich w"aĘciwoĘciami, 4) opisywaç wzajemne oddzia"ywanie przewodników z prÄ…-
dem,
5) opisywaç warunki wyst´powania zjawiska indukcji elektro-
magnetycznej i zjawiska samoindukcji,
6) obliczaç wartoĘci SEM indukcji, SEM samoindukcji i indukcyj-
noĘç zwojnicy,
7) zastosowaç regu"´ Lenza do ustalania kierunku przep"ywu
prÄ…du indukcyjnego,
8) opisywaç dzia"anie prÄ…dnicy prÄ…du przemiennego i transfor-
matora,
9) obliczaç wartoĘci skuteczne nat´Å»enia prÄ…du przemiennego
i napi´cia skutecznego,
10) pos"ugiwaç si´ poj´ciem pojemnoĘci elektrycznej,
11) obliczaç pojemnoĘç kondensatora p"askiego, znajÄ…c jego
wymiary geometryczne,
12) obliczaç pojemnoĘç zast´pczÄ… uk"adu kondensatorów,
13) obliczaç prac´ potrzebnÄ… do na"adowania kondensatora,
www. operon. pl
12
OPI S WYMAGAÄ„ EGZAMI NACYJNYCH %
14) uwzgl´dniaç zaleÅ»noĘç nat´Å»enia prÄ…du od cz´stotliwoĘci
w obwodach zawierajÄ…cych indukcyjnoĘç i pojemnoĘç,
15) analizowaç procesy zachodzÄ…ce w obwodzie LC,
16) sformu"owaç jakoĘciowo prawa Maxwella,
17) obliczaç d"ugoĘci fal elektromagnetycznych w zaleÅ»noĘci od
parametrów obwodu LC,
18) wymieniaç w"asnoĘci fal elektromagnetycznych i ich zasto-
sowania;
5) fizycznymi podstawami mikro- 1) wyjaĘniaç pasmowÄ… teori´ przewodnictwa przewodników,
elektroniki i telekomunikacji: izolatorów, pó"przewodników samoistnych i domieszko-
a) modelami przewodnictwa, wych,
w"asnoĘciami przewodników, 2) opisywaç w"asnoĘci z"Ä…cza p-n,
dielektryków i pó"przewodni- 3) wyjaĘniaç dzia"anie diody pó"przewodnikowej,
ków, diodÄ…, tranzystorem, 4) wyjaĘniaç dzia"anie uk"adów prostowniczych,
b) w"aĘciwoĘciami magnetyczny- 5) wyjaĘniaç budow´ i dzia"anie tranzystora,
mi materii, 6) wyjaĘniaç dzia"anie uk"adu wzmacniajÄ…cego zawierajÄ…cego
c) analogowym i cyfrowym zapi- tranzystor,
sem sygna"ów, 7) wyjaĘniaç róŻnice pomi´dzy cyfrowym i analogowym zapi-
sem sygna"ów;
6) zjawiskami termodynamicznymi: 1) wykorzystaç za"oÅ»enia teorii kinetyczno-molekularnej do
a) zasadami termodynamiki, ich opisu stanu gazu doskona"ego,
statystycznÄ… interpretacjÄ… oraz 2) pos"ugiwaç si´ poj´ciami ciep"a molowego w przemianach
przyk"adami zastosował
, gazowych,
b) opisem przemian gazowych 3) interpretowaç przemian´ adiabatycznÄ…,
i przejĘciami fazowymi, 4) zastosowaç pierwszÄ… i drugÄ… zasad´ termodynamiki,
5) analizowaç cykle termodynamiczne,
6) pos"ugiwaç si´ poj´ciem ciep"a w"aĘciwego,
7) pos"ugiwaç si´ poj´ciem ciep"a przemiany fazowej;
7) zjawiskami hydrostatycznymi 1) pos"ugiwaç si´ poj´ciem ciĘnienia,
i aerostatycznymi oraz ich zasto- 2) obliczaç ciĘnienie hydrostatyczne,
sowaniem. 3) zinterpretowaç prawo Pascala i wymieniç jego zastosowa-
nia,
4) obliczaç si"´ wyporu w cieczach i gazach, korzystajÄ…c z pra-
wa Archimedesa.
2. na podstawie znanych zaleÅ»no- wyjaĘniç koniecznoĘç eksperymentalnej weryfikacji pojawiajÄ…-
Ęci i praw wyjaĘnia i przewiduje cych si´ modeli i teorii fizycznych i astronomicznych.
przebieg zjawisk oraz wyjaĘnia
zasad´ dzia"ania urzÄ…dzeÅ‚
tech-
nicznych.
II. Korzystanie z informacji
ZdajÄ…cy wykorzystuje i przetwarza informacje:
1) odczytuje i analizuje informacje podane w formie:
a) tekstu o tematyce fizycznej lub astronomicznej,
b) tabeli, wykresu, schematu, rysunku,
2) uzupe"nia brakujÄ…ce elementy (schematu, rysunku, wykresu, tabeli), "Ä…czÄ…c posiadane i podane in-
formacje,
3) selekcjonuje i ocenia informacje,
4) przetwarza informacje wed"ug podanych zasad:
a) formu"uje opis zjawiska lub procesu fizycznego, rysuje schemat uk"adu doĘwiadczalnego lub
schemat modelujÄ…cy zjawisko,
b) rysuje wykres zaleÅ»noĘci dwóch wielkoĘci fizycznych (dobiera odpowiednio osie wspó"rz´dnych,
skal´ wielkoĘci i jednostki, zaznacza punkty, wykreĘla krzywÄ…),
c) oblicza wielkoĘci fizyczne z wykorzystaniem znanych zaleŻnoĘci fizycznych,
d) zaznacza niepewnoĘci pomiarowe,
e) oblicza i szacuje wielkoĘci fizyczne z wykorzystaniem znanych zaleŻnoĘci fizycznych.
www. operon. pl
13
 % WYMAGANI A EGZAMI NACYJNE
III. Tworzenie informacji
ZdajÄ…cy rozwiÄ…zuje problemy i interpretuje informacje:
1) interpretuje informacje zapisane w postaci tekstu, tabel, wykresów i schematów,
2) stosuje poj´cia i prawa fizyczne do rozwiÄ…zywania problemów praktycznych,
3) buduje proste modele fizyczne i matematyczne do opisu zjawisk,
4) planuje proste doĘwiadczenia i analizuje opisane wyniki doĘwiadczeł
,
5) formu"uje i uzasadnia opinie i wnioski.
www. operon. pl
14