ZMIANY
ZMIANY
W UKA
ADZIE
W UKA
ADZIE
BIAA
OKRWINKOWYM
BIAA
OKRWINKOWYM
Zmiany w układzie białokrwinkowym
ilościowe jakościowe
1
Zmiany w układzie białokrwinkowym
w zależności od przyczyny
Wrodzone Nabyte
(pierwotne) (wtórne, objawowe)
Podział chorób układu białokrwinkowego
Choroby układu granulocytowego
Choroby układu limfocytowego
2
Podział zmian w układzie białokrwinkowym
w zależności od przebiegu klinicznego
Choroby o przebiegu ostrym
Choroby o przebiegu przewlekłym
Podział chorób układu białokrwinkowego
ze względu na ich złośliwość
Choroby nierozrostowe
Są to odczyny czyli zespoły odwracalne
Choroby rozrostowe:
Są to zespoły nieodwracalne
3
Zmiany w układzie białokrwinkowym
w zależności od ilości i aktywności komórek
Stany zanikowe:
- aplazja
- hipoplazja
Stany rozrostowe:
- hiperplazja
Stany zanikowe
w układzie białokrwinkowym
4
Hipoplazja i aplazja krwinek białych
- Hipoplazja to zmniejszenie liczby
aplazja to zanik
komórek utkania białokrwinkowego w szpiku
Najczęściej dotyczy układu granulocytowego
- Bez cech zwłóknienia
- Bez tworzenia ognisk hematopoezy pozaszpikowej
We krwi obwodowej występuje leukopenia
Aplazja i hipoplazja są wynikiem
upośledzenia funkcji komórek
macierzystych z których wywodzą się
granulocyty.
We krwi obwodowej pacjentów występuje:
- spadek liczby granulocytów
(granulocytopenia)
- zanik granulocytów (agranulocytoza)
5
AGRANULOCYTOZA
(Agranulocytosis)
Zanik granulocytów we krwi obwodowej
w wyniku:
- uszkodzenia komórek prekursorowych
- niszczenia dojrzałych granulocytów w
szpiku i we krwi obwodowej
Bezwzględna liczba granulocytów poniżej
5 x 109/l
Nie zmienia się liczba:
- erytrocytów
- płytek krwi
Najczęściej choroba ma tło immunologiczne.
Częściej chorują kobiety
6
LIMFOCYTOPENIA
(Lymphocytopenia)
Obniżenie liczby < 25% limfocytów w
leukogramie
Rodzaje limfocytopenia:
- wrodzona (Lymphocytopenia congenita)
- nabyta (Lymphocytopenia acquisita)
Choroby w których występuje
nabyta limfocytopenia
- toczeń układowy
- mocznica
- ciężka gruz
lica
- wczesna faza wstrząsu
- ziarnica złośliwa
7
Stany hiperplazji
w układzie białokrwinkowym
Hiperplazja układu granulocytowego
Wzrost liczby granulocytów - granulocytoza
Charakter hiperplazji:
- Pierwotny (samoistny)
to wynik choroby proliferacyjnej
- Wtórny (objawowy):
to wynik działania czynnika stymulującego
po odstawieniu czynnika objawy ustępują
We krwi obwodowej występuje leukocytoza
8
 Najczęściej ma miejsce hiperplazja
granulocytów obojętnochłonnych czyli
neutrofili (neutrofilia)
Przyczyny neutrofilii
Wzmożone wytwarzanie w szpiku
Wydłużony czas przeżycia
Przejście z puli szpikowej do krwi
Przejście z puli brzeżnej do puli krążącej
Zmniejszenie przechodzenia do tkanek
9
Stany w których występuje
HIPERGRANULOCYTOZA
Zakażenia ostre i przewlekłe
Stany zapalne niezakaz
ne:
- oparzenia
- kolagenozy
- nadwrażliwości
- po operacjach
*Choroby przemiany materii:
- mocznica
- kwasica ketonowa w cukrzycy
- rzucawka
*Zatrucia substancjami chemicznymi
lub lekami:
- ołów
- glikozydy naparstnicy
- insektycydy
10
*Ostre krwotoki wewnętrzne
*Ostra hemoliza:
- powikłania poprzetoczeniowe
- choroba hemolityczna
*Nowotwory złośliwe
* Leczenie czynnikami, które pobudzają
szpik
*MDS
EOZYNOFILIA
Odczyny granulocytów kwasochłonnych
Ponad 0,04 x 109/l
Nadwrażliwości w tym alergie
11
Eozynofilia w zakażeniach pasożytami
Robaki:
(tasiemce, glista)
Pierwotniaki:
(Zarodziec malarii,Toxoplazma gondi)
Stawonogi:
(świerzbowce)
Eozynofilia
w chorobach krwi
- ziarnica złośliwa
- czerwienica prawdziwa
- choroba Hodgkina
12
Eozynofilia w chorobach zakaz
nych
- odra
- płonica
- limfocytoza zakaz
na
Eozynofilia w chorobach gruczołów
dokrewnych
- niewydolność kory nadnerczy
Eozynofilia w niektórych nowotworach
- rak szyjki macicy
- rak tarczycy
- rak oskrzeli
Eozynofilia w zatruciach
- fosforem
- miedzią
13
BAZOFILIA
Bezwzględna liczba bazofili przekracza
0,08 x 109/l
Stany w których występuje bazofilia:
Choroby mieloproliferacyjne
Alergie, zapalenie
Choroby zakaz
ne:
- ospa wietrzna
- grypa
- gruz
lica
Niektóre nowotwory:
- nowotwory lite
- MDS
- przewlekła białaczka szpikowa
14
 Choroby układu dokrewnego:
- cukrzyca
- niedoczynność tarczycy
Po leczeniu estrogenami
LIMFOCYTOZA
Wzrost liczby limfocytów ponad
4 x 109/l
Rodzaje limfocytozy
- z limfocytami o prawidłowej morfologii
- z limfocytami o nieprawidłowej
morfologii
15
Limfocytoza
z limfocytami o prawidłowej morfologii
Krztusiec
Przewlekła białaczka limfatyczna
Makroglobulinemia Waldenstr�ma
Ostra limfocytoza zakaz
na
Zespół dużych ziarnistych limfocytów
Limfocytoza
z limfocytami o atypowej morfologii
(stany niezłośliwe)
Mononukleoza zakaz
na
Zakażenie cytomegalowirusami
Inne choroby wirusowe
Toksoplazmoza
Odczyny alergiczne
16
Limfocytoza
z limfocytami o nieprawidłowej morfologii
(stany złośliwe)
Chłoniaki
Ostra białaczka limfoblastyczna
Białaczka włochatokomórkowa
MONOCYTOZA
Wzrost bezwzględnej liczby monocytów powyżej
0,8 x 109/l
Występowanie monocytozy
- prawie wszystkie stany zapalne
- nowotwory
- gruz
lica
- kolagenozy
- zespoły mieloproliferacyjne, białaczki
- MDS
17
PLAZMOCYTOZA
We krwi zdrowego człowieka nie ma plazmocytów
Plazmocytoza to stan w którym plazmocyty pojawiają się we
krwi
Stany w których pojawia się plazmocytoza
- szpiczak plazmocytowy
- białaczka plazmocytowa
- różyczka, ospa, odra
- przewlekłe zapalenie
- kolagenozy
- niektóre choroby wątroby
- mononukleoza zakaz
na
ODCZYN BIAA
ACZKOWY
Odczyn białaczkowy to stan w którym:
- jest leukocytoza 20  50 x 109/l
- we krwi obecne są młodsze komórki mielocyty,
metamielocyty
- w ciężkich przypadkach mogą być jeszcze
młodsze granulocyty
18
Ze względu na rodzaj komórek wyróżnia się:
- odczyn szpikowy (granulocyty, monocyty)
zazwyczaj w zakażeniach bakteryjnych
- odczyn limfocytowy (limfocyty)
zazwyczaj w zakażeniach wirusowych
Cechy odczynu białaczkowego
Objawy ustępują po usunięciu przyczyny
W cytoplazmie komórek:
- jest ziarnistość toksyczna
- obecne są ciałka Dohlego
- są wodniczki
19
 Przesunięcie obrazu krwinek białych
w lewo (odmłodzenie) miernego stopnia
Brak zmian w szpiku
Towarzyszące ostre zakażenie
Leukocytoza umiarkowana:
12  20 x 109/l
Śledziona bez zmiany wielkości
Objawy wskazujące na białaczkę
- obecność pałeczek Auera
- obecność chromosomu Ph (Philadelphia)
- powiększona śledziona
- proces nieodwracalny
- znaczne przesunięcie obrazu w lewo
- wysoka leukocytoza
- spadek lub zerowa aktywność fosfatazy
zasadowej granulocytów
- zmiany w szpiku
- pogłębiające się objawy kliniczne
20
Materiały przeznaczone dla potrzeb
kształcenia podyplomowego
21