PROCES REKREACJI RUCHOWEJ
I JEGO ETAPY ORAZ ZADANIA
INSTRUKTORA REKREACJI
RUCHOWEJ
W ZJEDNYWANIU
DO AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ.
OPRACOWAA
A
mgr Małgorzata Kapela
nauczyciel wychowania fizycznego
Większość ludzi w naszym społeczeństwie, czyli 90% dorosłych i 70%
dzieci, z aktywnością ruchową mają kontakt sporadyczny, przypadkowy lub nie
ma go w ogóle. Ci, którzy ją rozpoczęli wpadają w pewien rytm i staje się to ich
sposobem na życie.
Aby doprowadzić do takiej sytuacji i pozyskać do uczestnictwa
w kulturze fizycznej jak najwięcej osób, należy działać w sposób systematyczny
i zorganizowany.
Zadaniem animatora - instruktora jest dążenie do sytuacji, w których
uczestniczący w rekreacji fizycznej wzbogacają swoje doświadczenie,
zdobywają wiadomości i umiejętności w zakresie kultury fizycznej, rozwijają
swoje zainteresowania i potrzeby. Pamiętając przy tym, że celem nadrzędnym
jest wypoczynek, zdrowie, przyjemność i rozwój osobowości.
Na proces rekreacji składają się trzy ogólne elementy: programowanie,
realizacja, ocena skuteczności działania.
Zajęcia, na których prowadzący skupiają się jedynie na prowadzeniu zajęć
bez uwzględnienia warunków , możliwości i potrzeb ćwiczących, stają się
szablonowe, nie przynoszą zamierzonego celu głównego, a następnie nudne dla
niego samego jak i dla ćwiczących.
A. PROGRAMOWANIE - rozpoczyna pracę każdego instruktora
rekreacji.
Na kształt, treść i formę programu istotny wpływ ma typ placówki
dla której przeznaczony jest określony program (np. kluby sportowe, osiedlowe,
parafialne, miejskie, szkolne, studia rekreacyjne, ośrodek wczasowy).
Przed ułożeniem programu należy dokonać tzw. diagnozy środowiskowej
i osobniczej potencjalnego uczestnika  klienta.
Programowanie powinno uwzględniać:
- najogólniej określony cel działania z uwzględnieniem
możliwości oraz form pracy, którą wyznaczają warunki,
- analizę warunków pracy  właściwości naturalne,
infrastrukturę sportową, możliwości sprzętowe, kadrowe,
- warunki czasowe prowadzenia zajęć, ich regularność
i systematyczność, uwzględnienie tzw. sezonowych działań,
bądz
okresów martwych,
- możliwości wykorzystania dużej ilości form rekreacyjnych,
kompleksowość działań, różne pakiety usług itp.,
- informacje dotyczące odbiorcy: wiek, płeć, wykonywany
zawód, warunki materialne, problemy zdrowotne,
- zaspokajanie wielorakich potrzeb rekreacyjnych potencjalnych
uczestników w rekreacji,
- kulturowe aspiracje środowiska społecznego,
- tradycje i obyczaje panujące na danym terenie,
- bariery udziału w rekreacji ruchowej, które mogą występować
wśród uczestników.
Aby program był bardziej szczegółowy należy dołączyć do niego plan
rekreacji ruchowej, który jest zbiorem wytycznych i kierunków działań.
Plan może obejmować działalność rekreacyjną w skali roku, sezony, miesiąca
bądz
jednorazowej akcji.
Jeżeli jest tak potrzeba, w trakcie realizacji planu może dochodzić
do modyfikacji programu. Jest to jak najbardziej prawidłowe. Skuteczność
programowania jest weryfikowana przez praktyczne działania.
A. REALIZACJA - zależy od wiedzy z zakresu metodyki
prowadzenia zajęć rekreacyjnych jaką powinien posiadać
instruktor rekreacji.
Uwarunkowana jest wieloma wyznacznikami takimi jak: odpowiedni
dobór zasad, metod i form działania pod względem wieku, płci ćwiczących,
poziomu ich sprawności i wydolności fizycznej, motywów i oczekiwań
w stosunku do podejmowanej aktywności, bezpieczeństwa.
Każda aktywność sportowa posiada charakterystyczne dla siebie formy i
metody postępowania, swoją systematykę i metodykę nauczania. Niezależnie
jednak od dyscypliny, formy organizacyjno  metodycznej
i innych elementów różniących zajęcia rekreacyjne od siebie, istnieją pewne
wspólne zasady i metody postępowania w pracy szkoleniowo  wychowawczej.
ZASADY DYDAKTYCZNE:
- świadomości,
- aktywności,
- poglądowości,
- systematyczności,
- przystępności,
- utrwalania.
Stanowią one metodyczną całość i należy je uwzględnić jednocześnie
w swoich działaniach.
METODY PRACY
Metody pracy są to sposoby postępowania stosowane świadomie
dla osiągnięcia określonego celu. Metody wykorzystywane przez instruktora
rekreacji wynikają ze specyfiki zadań i mnogości celów występujących
w działalności rekreacyjnej.
Metodykę rekreacji determinują dwa aspekty:
- wychowawczo  społeczny,
- zdrowotno  kształtujący.
DLATEGO TEŻ WYRÓŻNIAMY METODY:
- wychowawcze,
- nauczania czynności ruchowych,
- kształtujących cechy motoryczne,
- formy prowadzenia zajęć.
DO METOD WYCHOWAWCZYCH ZALICZA SI
:
- metodę wpływu osobistego,
- metodę wpływu sytuacyjnego,
- metodę wpływu społecznego,
- kierowania samowychowaniem.
METODY NAUCZANIA RUCHU:
" Nie specyficzne;
- siłowe,
- poglądowe,
- działania praktycznego.
" Specyficzne;
- metoda całościowa (syntetyczna),
- metoda nauczania ćwiczeń częściami (analityczna),
- metoda mieszana (kompleksowa).
METODY WSPOMAGAJ
CE KSZTAA
TOWANIE CECH
MOTORYCZNYCH:
" ścisła,
" powtórzeniowa,
" interwałowa,
" zmienna.
Metody  formy prowadzenia zajęć:
" forma ścisła,
" forma zabawowa,
- właściwa,
- naśladowcza,
- opowieści ruchowej,
" forma improwizacji ruchowej,
" forma zadaniowa (bezpośredniej celowości ruchu),
" forma współzawodnictwa,
" forma obwodowo  stacyjna,
" forma wielozadaniowa.
B. OCENA SKUTECZNOŚCI
Żeby proponowana aktywność ruchowa była  odpowiednia  pozwalała
osiągnąć określony cel, a jednocześnie nie szkodziła  winna być dostosowana
do możliwości ćwiczącego. Należy więc:
" poznać poziom motoryczności człowieka, jego możliwości, aby
na tej podstawie zaproponować odpowiednią dawkę ruchu,
" wysiłek powinien podlegać stałej kontroli i ocenie, co jest
punktem wyjścia, wdrożenia do samokontroli i samooceny
ćwiczących.
W tym celu proponuje się różnego rodzaju próby i testy określające
poziom sprawności fizycznej. Mogą one dotyczyć:
" wyglądu  pomiary obwodów czy ciężaru ciała,
" wydolności  sprawności adaptacyjnej organizmu do wysiłku,
" sprawności motorycznej.
Jaki test wybierzemy zależy od celu naszych działań. Osiągnięte wyniki
można oceniać w rozmaity sposób:
1. W stosunku do własnego wyniku w układzie; Ja-wczoraj  dziś
 jutro, czyli do wyników poprzednich lub potencjalnych.
2. W stosunku do ustalonych norm, standardów, uwzględniających
wiek i płeć.
3. W stosunku do rezultatów grupy  średniego jej wyniku.
ZADANIA INSTRUKTORA W ZJEDNYWANIU DO AKTYWNOŚCI
RUCHOWEJ
Jednym z głównych zadań instruktora jest dbałość o stale wysoki poziom
motywacji do ćwiczeń każdego z podopiecznych, jak również swej własnej
motywacji do pracy. Wspólne zaangażowanie prowadzącego i uczestnika zajęć
przynosi pozytywne efekty procesu treningowego. Osoba instruktora bardzo
silnie oddziałuje na psychikę uczestników zajęć, co staje się punktem
wyjściowym wzajemnej empatii. Instruktor przekonany wewnętrznie do swojej
pracy jest miłośnikiem aktywnego trybu życia, promuje go wśród innych.
Angażuje się w prowadzenie każdych zajęć ciałem, umysłem i duchem  jest
uśmiechnięty, życzliwy, pamięta o potrzebach każdego z ćwiczących.
Jest zawsze przygotowany merytorycznie i psychicznie. Przekazuje na
zajęciach wiedzę dotyczącą zdrowego, aktywnego stylu życia oraz dokładnie
tłumaczy cel proponowanych ćwiczeń. W sposób stanowczy, kulturalny
koryguje zauważone błędy.
Instruktor fitness podejmujący pracę w tym zawodzie musi wiedzieć
o odpowiedzialności jaka ciąży na nim jako kierowniku procesu
treningowego wielu osób, które mu zaufały jako profesjonaliście. Rolą
instruktora fitness jest przede wszystkim uświadamianie ludziom
przychodzącym na zajęcia kim są, jakich wyborów dokonywać powinni
w zakresie swego stylu życia oraz jak mogą dbać o swoje ciało i psychikę.
Nauczenie, jak w pełni kontynuować swoje życie i czynić
je satysfakcjonującym. Praca instruktora obejmuje swym wpływem
wszystkie sfery osobowości uczestnika zajęć  fizyczną, psychiczną,
motoryczną i emocjonalną.
Podstawą sukcesu każdego instruktora jest przede wszystkim własna
postawa wobec celów treningu fitness. W czasie prowadzenia zajęć
instruktor musi być zawsze sobą, tylko wtedy będzie osobą wiarygodną
i godną naśladowania, przez tych, których uczy.
Z tego powodu bardzo ważne jest aby instruktor wytworzył w sobie własne
motywacje wewnętrzne i nie kierował się tylko motywacjami zewnętrznymi
(sposobem zdobywania pieniędzy lub dbania o własną urodę). Fitness musi
stać się częścią jego stylu życia, a nie tylko narzędziem osiągnięcia pewnych
celów.
LITERATURA:
1. Dex D.  Fitness Metodyka i praktyka. Katowice 2001r. Górnośląska
Oficyna Wydawnicza S.A.
2. TKKF  Poradnik Metodyczny dla instruktorów rekreacji ruchowej ze
specjalnością fitness w różnych formach gimnastyki. TKKF 1998.
3. Siwiński W., Tanber R.  Rekreacja ruchowa. Poznań 2004.
Wydawnictwo Naukowe WSHiG w Poznaniu.
4. Kordoń E.  Poradnik dla instruktorów rekreacji ruchowej. Salezjańska
Organizacja Sportowa. Warszawa 1999.