1/3
Badania wypadków drogowych
a) rekonstrukcja przebiegu wypadku na podstawie akt sprawy
Celem badań jest odtworzenie sposobu poruszania się uczestników wypadku (prędkości, tory ruchu,
wykonywane manewry itd.), miejsca i sposobu kolizji pojazdów, pojazdów z pieszymi lub
obiektami stałymi, określenie parametrów tych kolizji. Na tej podstawie dokonuje się oceny
zachowania uczestników wypadku w kontekście skodyfikowanych zasad bezpieczeństwa: ustalenia
kto i w jaki sposób stworzył zagrożenie w ruchu, kto i w jaki sposób na nie reagował lub mógł
reagować, ale tego nie zrobił, w jakich okolicznościach można było wypadku uniknąć.
Przykładowe pytania do biegłych:
" Jaki był przebieg wypadku?
" Co było przyczyną zaistniałego wypadku?
" Czy taktyka i technika jazdy kierującego samochodem ... była zgodna z obowiązującymi
zasadami bezpieczeństwa i dostosowana do panujących warunków drogowych?
" Czy ustaloną/deklarowaną przez kierującego prędkość samochodu ... można w panujących
warunkach drogowych uznać za bezpieczną?
" Czy kierujący samochodem/motocyklem/rowerem/pieszy w zaistniałej sytuacji drogowej
dysponował możliwościami uniknięcia wypadku?
" W jakich warunkach uniknięcie wypadku przez kierującego samochodem/motocyklem/
rowerem/pieszego było możliwe?
" Czy manewry podejmowane w sytuacji zagrożenia przez kierującego samochodem ... były
prawidłowe (odpowiednie do sytuacji i podjęte w oczekiwanym czasie)?
Ważne! Nie wolno biegłemu zadać pytania: Który z uczestników wypadku ponosi winę za jego
zaistnienie? Kwestia winy to wyłączna kompetencja sądu i chociaż wiadomo, że od biegłego
oczekuje się czegoś na kształt odpowiedzi na tak zadane pytanie, to bezwzględnie należy
zredagować je inaczej.
b) badania powypadkowe pojazdu
Badania przeprowadza się w celu ustalenia czy przed wypadkiem pojazd był sprawny, czy też
występowały w nim niesprawności, które mogły mieć wpływ na zaistnienie wypadku. Konieczne
jest także określenie czy z istnienia tych niesprawności kierujący mógł i powinien zdawać sobie
sprawę, czy miały one charakter incydentalny, nieprzewidywalny dla kierującego  ma to znaczenie
dla ustalenia odpowiedzialności kierującego. W trakcie tych badań opisywany jest również stan
pojazdu po wypadku, tzn. ustalany jest rodzaj i zakres uszkodzeń, ślady kontaktu z przeszkodami 
te informacje mogą mieć znaczenie w póz
niejszej rekonstrukcji wypadku. Możliwe jest też
ustalenie  a przynajmniej podjęcie próby takiego ustalenia  czy osoby jadące samochodem
używały pasów bezpieczeństwa, czy i jakie światła były włączone w chwili wypadku. Ponadto w
toku badań pojazdu można poszukiwać śladów/uszkodzeń, które póz
niej będą miały znaczenie dla
ustalenia miejsc zajmowanych przez osoby w nim jadące.
Przykładowe pytania do biegłych:
" Czy w samochodzie ... występowały przed wypadkiem niesprawności, które mogły mieć
wpływ (jaki?) na zaistnienie i przebieg wypadku drogowego?
" Czy uszkodzenie (podać jakie) zgłaszane przez kierującego występowało w dowodowym
pojez
dzie i czy mogło mieć wpływ na zaistnienie wypadku?
2/3
" Czy na pasach bezpieczeństwa, w które wyposażony jest samochód, występują ślady
pozwalające ustalić czy były one używane w chwili wypadku?
" Czy oświetlenie pojazdu (w razie potrzeby określić, o które światła w szczególności chodzi)
jest sprawne?
" Czy na żarówkach (jakich świateł?) występują ślady pozwalające ustalić jakie światła
włączone były w samochodzie w chwili wypadku?
" Czy na pojez
dzie występują ślady/uszkodzenia świadczące o kolizji z innym
pojazdem/obiektem, która miała mieć miejsce według relacji świadka ...?
Z reguły warto też na początku zadać pytanie ogólne: Jaki jest stan techniczny pojazdu ...?,
ponieważ to daje podstawę do opisu stanu samochodu, jego uszkodzeń, śladów na nim itd.
Z przyczyn technicznych pojazd do badań musi być zabezpieczony w miejscu umożliwiającym ich
wykonanie. Z przyczyn procesowych z kolei musi być zabezpieczony w sposób gwarantujący
niezmienność jego stanu do momentu badań.
c) badania odzieży/obuwia:
Badania te są istotne w przypadku potrąceń osób pieszych przez pojazdy. Celem badań obuwia
potrąconych osób pieszych jest ujawnienie śladów powstałych na skutek potrącenia i próba
ustalenia usytuowania osoby pieszej względem pojazdu w chwili potrącenia. Badania odzieży mają
na celu ujawnienie śladów kontaktu z pojazdem i również zmierzają do ustaleń dotyczących
usytuowania osoby pieszej względem pojazdu, czasem także są potrzebne przy zdarzeniach
związanych z ucieczką z miejsca wypadku  by ustalić, czy ślady na odzieży odpowiadają
wytypowanemu pojazdowi.
Przykładowe pytania do biegłych:
" Czy na dostarczonym do badań obuwiu występują ślady charakterystyczne dla potrącenia
osoby pieszej, jeśli tak, to czy można na ich podstawie ustalić usytuowanie pieszego
względem samochodu w chwili potrącenia?
" Czy na dostarczonej do badań odzieży znajdują się ślady, które mogły powstać w wyniku
potrącenia osoby pieszej i czy możliwe jest ustalenie od jakich części samochodu powstały?
W drugim przypadku można zlecić ekspertyzę kompleksową zmierzającą np. do ustalenia czy ślady
na odzieży to lakier samochodowy, jaki jest jego kolor itd. Czasem w ten sposób można nawet
ustalić zgodność indywidualną z lakierem na np. porównawczej części pojazdu.
Uwaga! Na podstawie badań obuwia nie ma możliwości wypowiedzenia się czy osoba piesza stała,
poruszała się biegiem lub powoli itd.
d) elementy pojazdu:
W przypadku zdarzeń, w których sprawca/uczestnik oddala się z miejsca zdarzenia należy
zabezpieczyć wszelkie dowody, które pozwolą w dalszym ciągu postępowania ustalić jakim
pojazdem się poruszał. Zbiera się więc pozostałe na miejscu elementy, a na ich podstawie można
próbować przynajmniej zawęzić krąg poszukiwań, zlecając ustalenie ich pochodzenia. Czasem
pojazd zostaje odnaleziony/wytypowany i trzeba ustalić czy zebrane na miejscu wypadku elementy
od niego pochodzą.
Przykładowe pytania do biegłych:
" Z jakich części pojazdu pochodzą zabezpieczone na miejscu zdarzenia fragmenty w
postaci ... ?
3/3
" Czy można na ich podstawie określić markę i model pojazdu?
" Czy zabezpieczone na miejscu wypadku drogowego części i fragmenty części pojazdu
pochodzą od samochodu ... zabezpieczonego w ...?
Nie jest dobrym pomysłem zgarnianie szuflą odłamków hartowanych szyb samochodów i
dostarczanie ich do badań z prośbą o złożenie w całość i określenie z jakiego pojazdu pochodzą.
Jest to praktycznie niewykonalne. Co innego, jeśli zostaną znalezione fragmenty szyb reflektorów
czy kloszy kierunkowskazów lub lamp tylnych.
e) tarcze tachografów:
Badania wykresówek tachografów zmierzają do ustaleń związanych z wypadkami drogowymi lub
oszustwami (zwykle na paliwie). W zależności od tego próbuje się ustalić parametry kolizyjne
pojazdy, w szczególności jego prędkość albo parametry eksploatacyjne  przebiegi, czasy
użytkowania, odniesienie się do deklarowanych tras.
Przykładowe pytania do biegłych:
" Jakie parametry zapisane są na dowodowej tarczy tachografu?
" Czy w zapisie występują ślady ingerencji w jego treść?
" Jaką drogę przejechał samochód w czasie od ... do ...?
" Czy można określić z jaką prędkością poruszał się samochód w chwili wypadku (proszę
podać wartość)?
" Jaki był przebieg zmian parametrów ruchu pojazdu bezpośrednio przed zaistnieniem
wypadku?
To ostatnie w przypadku zlecenia badań specjalistycznej firmie, dysponującej odpowiednim
sprzętem. Chodzi bowiem o precyzyjne ustalenia, z dokładnością rzędu 1 sekundy. Badania takie
prowadzi firma  Drabpol z Częstochowy.
f) badania związane z postępowaniem o wyłudzenia odszkodowań komunikacyjnych
Najczęściej celem tych badań jest ustalenie czy w określonych warunkach doszło (mogło dojść) do
kolizji pojazdów lub pojazdu z przeszkodą stałą.
Przykładowe pytania do biegłych:
" Czy uszkodzenia pojazdów & odpowiadają sobie wzajemnie i czy mogło do nich dojść w
wyniku kolizji opisanej w zgłoszeniu szkody & ?
" Czy wszystkie z uszkodzeń pojazdu & opisanych w postępowaniu likwidacyjnym mogły
powstać w wyniku zdarzenia wskazanego w zgłoszeniu szkody & ?
Istotne w przypadku tego rodzaju zleceń jest uzyskanie od ubezpieczyciela pełnego materiału
związanego z likwidacją szkody, a przede wszystkim dokumentacji fotograficznej. Musi być ona
dobrej jakości, a więc bądz
w postaci odbitek fotograficznych, bądz
w postaci cyfrowej. Nie nadają
się zwykle do badań kserokopie dokumentacji fotograficznej.
Generalną zasadą przy formułowaniu pytań do biegłych jest pytanie o to, czego zleceniodawca się
chce dowiedzieć. Po to bowiem powołuje się biegłego. Natomiast w razie wątpliwości co do
zakresu działań lub możliwości badawczych zawsze można to skonsultować telefonicznie.