Higiena. Myć czy dezynfekować cz.II
Artur Mazurek, Ecolab
Bezspornie należy stwierdzić, że  podobnie jak narzędzia czy ręce  dezynfekcji powinno podlegać
całe środowisko gabinetu kosmetycznego (meble, podłogi itp.). Wyraz
nie mówią o tym przepisy
Rozporządzenia Ministra Zdrowia. Utrzymanie czystości mikrobiologicznej stanowiska pracy stanowi
o bezpieczeństwie pracy w gabinecie kosmetycznym. Szczególnie specjalnego postępowania
wymagają wszelkie zanieczyszczenia organiczne.
Często w czasie zabiegu dochodzi (planowo) lub może dochodzić (przypadkowo) do naruszenia
ciągłości skóry. Niesie to za sobą ryzyko zakażeń krwiopochodnych, w przypadku bezpośredniego
kontaktu dawki ekspozycyjnej krwi zakażonej  nawet z niewielkim uszkodzeniem skóry lub błony
śluzowej osoby zdrowej. W ten sposób może dojść do zakażenia wirusem HIV lub jednym z wirusów
zapalenia wątroby (HBV, HCV, inne). Zaznaczyć należy jednoznacznie, że wirus HBV (wywołujący
wirusowe zapalenie wątroby) jest znacznie bardziej niebezpieczny od wirusa HIV. Do zakażenia
wystarczy już 0,00004 ml zakażonej krwi (do zakażenia wirusem HIV dawka ta wynosi 0,1 ml), a
nosicieli wirusa HBV jest 40-krotnie więcej niż nosicieli wirusa HIV. Stąd też każda, nawet
najmniejsza plamka krwi lub innego materiału organicznego  to olbrzymie ryzyko zakażenia.
Eliminacja ryzyka
Ryzyko to narzuca nam konieczność szczególnego postępowania. Nie wystarczy przeprowadzić
rutynowej dezynfekcji typowym środkiem dezynfekcyjnym przeznaczonym do dezynfekcji
powierzchni. Musimy przede wszystkim wyeliminować powstałe ryzyko, czyli pierwszą czynnością,
którą należy wykonać, gdy taka sytuacja zaistnieje, jest miejscowe unieszkodliwienie powstałej
plamy.
Wybór preparatu
Na skuteczność działania środków dezynfekcyjnych ma wpływ wiele czynników. Jednym z nich jest
obecność materiału organicznego. Niektóre substancje aktywne w obecności takiego materiału tracą
swoją aktywność lub staje się ona ograniczona. Dlatego normy badania skuteczności środków
dezynfekcyjnych odnoszą się do dwóch obszarów: badanie skuteczności w warunkach czystych (bez
obciążenia organicznego) i badanie skuteczności w warunkach brudnych (z obciążeniem
organicznym).
Jaki preparat wybrać do unieszkodliwienia plamy krwi ?
* Spektrum działania takiego środka musi obejmować działanie wirusobójcze
* Preparat musi być skuteczny w warunkach obciążenia organicznego
Kiedyś  na definiowanych przez Państwowy Zakład Higieny listach środków dezynfekcyjnych
dopuszczonych do stosowania w naszym kraju preparaty spełniające powyższe warunki (czyli środki
skutecznie niszczące wirusy w warunkach obciążenia organicznego) zaznaczane były specjalnym
indeksem z.
W większości przypadków w takich sytuacjach doskonale sobie radzą środki dezynfekcyjne, w
których substancją aktywną jest chlor (czyli środki chlorowe). Nie są to typowe środki dezynfekcyjne
stosowane w gabinecie kosmetycznym, warto jednak taki preparat posiadać, by móc zastosować go
w zaistniałej sytuacji pojawienia się zanieczyszczenia organicznego (podkreślam raz jeszcze  które
stanowi olbrzymie ryzyko zakażeń przenoszonych drogą krwi).
Usuwanie zagrożenia
Jak bezpiecznie takie unieszkodliwienie przeprowadzić?
Kiedy już wybraliśmy preparat  sprawdzamy w parametrach działania (stężenie, czas dezynfekcji) 
jak powinniśmy go zastosować do unieszkodliwiania plam krwi. Często omawiane środki
dezynfekcyjne mają zdefiniowane kilka parametrów działania, niektóre z nich odnoszą się do
warunków czystych, a tylko niektóre (takie zdefiniowanie znajduje się na ulotce lub etykiecie
preparatu) do warunków brudnych (dezynfekcja powierzchni zanieczyszczonych substancją
organiczną; zalewanie plam krwi, wydalin i wydzielin itp.)
Jeżeli jest ot koncentrat do przygotowania roztworu roboczego  przygotowujemy roztwór o
właściwym stężeniu i zalewamy powstałą plamę. Następnie (po odczekaniu wskazanego czasu
dezynfekcji) zbieramy jednorazowymi ręcznikami. Można też wykonać tzw.  przymoczkę , czyli
nasączyć jednorazowe ręczniki solidną ilością roztworu i po odczekaniu czasu dezynfekcji zebrać
również jednorazowymi ręcznikami.
Wśród omawianych środków dezynfekcyjnych (przeznaczonych do unieszkodliwiania plam krwi)
znalez
ć można również chlorowy preparat w formie granulatu, przeznaczony do bezpośredniego
zasypywania plam krwi. Wydaje się to rozwiązaniem znacznie wygodniejszym i bezpieczniejszym w
postępowaniu. Powstałą plamę substancji organicznej należy zasypać granulkami preparatu do
całkowitego pokrycia zanieczyszczenia. Po odczekaniu wskazanego czasu dezynfekcji usunąć przy
pomocy jednorazowych ręczników.
Dezynfekcja
W obu przypadkach  po przeprowadzonym unieszkodliwieniu substancji organicznej należy
ponownie zdezynfekować powierzchnię. Wszystkie powstałe odpady (np. używane do zbierania
ręczniki) należy odpowiednio zabezpieczyć i przekazać do utylizacji. Przy wykonywaniu omawianych
czynności należy stosować środki ochrony osobistej.
Choć zapewne pojawienie się zanieczyszczenia organicznego nie zdarza się często w gabinecie
kosmetycznym  absolutnie nie możemy wykluczyć takiej ewentualności. Musimy być na nią
przygotowani i zadziałać skutecznie w celu wyeliminowania ryzyka zakażenia krwiopochodnego.
Dlatego wśród zestawu środków dezynfekcyjnych stosowanych w gabinecie nie może zabraknąć
tego, który w omawianej sytuacji jest skuteczny i najbardziej odpowiedni.