ZAKRES WYMAGAŃ Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA DLA

STUDENTÓW I ROKU ODDZIAŁU STOMATOLOGII

Znajomość mian anatomicznych w języku polskim i łacińskim.

Osie i płaszczyzny ciała człowieka.

Narządy bierne ruchu:

Ogólna budowa kości, czynność kości, okostna i ochrzęstna, szpik kostny oraz rozwój kości.

Szczegółowa znajomość budowy kości: klinowej, podniebiennej, sitowej, skroniowej,

szczęki, żuchwy oraz I i II kręgu szyjnego.

Jamy i doły czaszki. Ogólny opis pozostałych kości czaszki , kręgów, kości krzyżowej i

guzicznej. Ogólny opis kości obręczy barkowej, ramienia, przedramienia, obręczy biodrowej,

uda oraz goleni z odróżnieniem kości strony prawej i lewej. Kości ręki i stopy – nazwy kości,

ich położenie w obrębie ręki i stopy.

Rodzaje połączeń kości. Ogólna budowa stawów. Rodzaje stawów ze względu na

ukształtowanie powierzchni stawowych.

Dokładny opis stawów: skroniowo-żuchwowego, górnego i dolnego głowy ze znajomością

przyczepów torebek stawowych i więzadeł oraz rodzajami i zakresem wykonywanych

ruchów. Znajomość powierzchni stawowych oraz nazw więzadeł i rodzajów ruchów w

stawach: ramiennym, łokciowym, promieniowo-nadgarstkowym, biodrowym i kolanowym.

Pozostałe stawy – rodzaj stawu ze względu na ukształtowanie powierzchni stawowych oraz

rodzaje wykonywanych ruchów.

Budowa kręgosłupa, klatki piersiowej oraz miednicy. Znajomość płaszczyzn miednicy, jej

wymiarów zewnętrznych i wewnętrznych oraz więzadeł kręgosłupa: podłużnego i tylnego.

Narządy czynne ruchu:

Ogólna budowa mięśni, ich mechanika i narządy pomocnicze.

Znajomość przyczepów, topografii, działania i unerwienia mięśni: żwacza, skroniowego,

skrzydłowego bocznego i przyśrodkowego, nadgnykowych, mostkowo-obojczykowo-

sutkowego oraz mięśni szpary usnej. Pozostałe mięśnie – podział na grupy czynnościowo-

topograficzne, nazwy mięśni wchodzących w skład danej grupy poza mięśniami głębokimi

grzbietu , działanie grupowe mięśni oraz unerwienie poszczególnych grup mięśni.

Znajomość działania mięśni na stawy: skroniowo-żuchwowy, ramienny, łokciowy,

promieniowo-nadgarstkowy, biodrowy, kolanowy, skokowe.

Dokładna znajomość przyczepów i przebiegu powięzi głowy i szyi, pozostałe powięzie –

znajomość ogólna.

Dokładna znajomość ograniczeń, zawartości i topografii: trójkątów szyi, przestrzeni międzypowięziowych głowy i szyi, a w szczególności: skroniowej, podskroniowej,

policzkowej, zażuchwowej, skrzydłowo-żuchwowej, między mięśniem żwaczem a gałęzią

żuchwy, podbródkowej, podżuchwowej, podjęzykowej, przygardłowej zagardłowej i dna

jamy ustnej.

Znajomość ograniczeń i zawartości: jamy pachowej, dołu łokciowego, kanału nadgarstka,

kanału pachwinowego, udowego i przywodzicieli, trójkąta udowego i dołu podkolanowego.

Znajomość miejsc zmniejszonego oporu ścian brzucha i miednicy. Podział na grupy

pochewek ścięgien ręki i stopy.

Narządy wewnętrzne:

Znajomość budowy makroskopowej, topografii, unaczynienia i unerwienia oraz czynności

narządów: układu trawiennego, oddechowego, moczowego, płciowego, gruczołów

dokrewnych oraz narządów zmysłów /wymagana jest znajomość przyczepów mięśni języka ,

podniebienia i gardła, mięśnie krtani, dna miednicy, gałki ocznej oraz kosteczek słuchowych

bez przyczepów/.

Czas i kolejność wykłuwania się zębów mlecznych i stałych.

Znajomość najczęstszych wad rozwojowych głowy i szyi.

Otrzewna – rozwój, budowa makroskopowa, przebieg, unerwienie i zachyłki otrzewnej.

Opłucna i osierdzie – przebieg i unerwienie.

Śródpiersie – podział, ograniczenie, zawartość.

Układ krążenia:

Serce – opis, budowa ściany, umocowanie, topografia, unaczynienie, unerwienie, czynność

układu przewodzącego i zastawek serca oraz miejsca ich osłuchiwania.

Budowa ścian naczyń krwionośnych. Krążenie małe, duże i płodowe.

Znajomość początku, przebiegu, zakończenia gałęzi oraz obszaru ich unaczynienia: aorty,

pnia płucnego, ramienno-głowowego, tętnicy szyjnej wspólnej, wewnętrznej, zewnętrznej,

tętnicy językowej, tętnicy twarzowej, tętnicy szczękowej, tętnicy biodrowej wspólnej i

wewnętrznej, pnia trzewnego, tętnicy krezkowej górnej i dolnej.

Pozostałe tętnice – początek oraz obszar unaczynienia.

Znajomość początku, przebiegu, zakończenia i dopływów żył: głównych górnej i dolnej,

powierzchownych i głębokich żył głowy i szyi, nieparzystych, wrotnej, powierzchownych

kończyny górnej i dolnej.

Pozostałe żyły – początek , obszar drenowania, zakończenie.

Znajomość zespoleń pomiędzy układem żylnym zewnątrz- wewnątrzczaszkowym, żyłami

głównymi oraz układem żyły wrotnej i żył głównych.

Układ chłonny:

Czynniki warunkujące przepływ limfy.

Budowa naczyń i węzłów chłonnych. Przewód piersiowy i przewód chłonny prawy –

początek, przebieg, położenie, zakończenie, obszar zbierania limfy. Dokładna znajomość

naczyń i węzłów chłonnych głowy i szyi oraz z jakich okolic dochodzą do węzłów naczynia

doprowadzające i dokąd podążają naczynia odprowadzające. Pozostałe naczynia i węzły chłonne – wiadomości podstawowe.

Układ nerwowy:

Podział morfologiczny i czynnościowy.

Centralny układ nerwowy

Budowa ogólna i podział ontogenetyczny. Budowa zewnętrzna i wewnętrzna mózgowia i

rdzenia kręgowego. Znajomość lokalizacji czynności w korze mózgu, ośrodków układu

pozapiramidowego, ośrodków podkorowych, ośrodków pnia mózgu i rdzenia kręgowego oraz

jąder nerwów czaszkowych. Dokładna znajomość dróg: korowo-rdzeniowej, korowo-

jądrowej, czucia powierzchownego i głębokiego z obszaru zaopatrzenia nerwów czaszkowych

i rdzeniowych, wzrokowej, węchowej, słuchowej, smakowej i statycznej. Znajomość dróg

mózgu do- i odmóżdżkowych oraz układu pozapiramidowego rozpoczynających się w pniu

mózgu.

Opony mózgowia i rdzenia kręgowego. Płyn mózgowo-rdzeniowy. Unaczynienie mózgowia i

rdzenia kręgowego.

Układ nerwowy obwodowy

Ogólna budowa nerwów. Dokładna znajomość budowy nerwu rdzeniowego. Gałęzie

grzbietowe nerwów rdzeniowych – zakres unerwienia czuciowego i ruchowego. Budowa i

położenie splotów: szyjnego, ramiennego i lędźwiowo-krzyżowego. Gałęzie krótkie w/w

splotów i nerwy międzyżebrowe – zakres unerwienia. Gałęzie długie – początek, podstawowe

dane dotyczące przebiegu jak wyjście na kończynę, położenie w określonej grupie

mięśniowej, zakres unerwienia.

Nerwy czaszkowe – miejsca wyjścia z mózgowia oraz czaszki. Dokładna znajomość

przebiegu gałęzi oraz zakresu ich unerwienia nerwów: ocznego, szczękowego, żuchwowego,

językowo-gardłowego, błędnego, twarzowego i podjęzykowego. Pozostałe nerwy czaszkowe

– zakres unerwienia. Dokładna znajomość położenia zwojów: podżuchwowego, skrzydłowo-

podniebiennego i usznego, ich korzeni, gałęzi i ich zakresu unerwienia.

Układ nerwowy autonomiczny

Ogólne cechy budowy układu autonomicznego. Znajomość schematu łuku odruchowego

wegetatywnego. Dokładna znajomość lokalizacji ośrodków układu współczulnego i

przywspółczulnego, budowy i gałęzi pnia współczulnego, położenia i zakresu unerwienia

dużych splotów wegetatywnych oraz czynności układu autonomicznego.

Uwagi kliniczne:

I semestr

złamania obojczyka, zwichnięcia stawu ramiennego, tabakierka anatomiczna, zespół kanału

nadgarstka, zapalenie nadkłykci, urazy splotu ramiennego, uszkodzenia nerwu

promieniowego, łokciowego i pośrodkowego, pomiar ciśnienia krwi, zespół ucisku żyły podobojczykowej, rak gruczołu sutkowego, przecięcie t. promieniowej lub łokciowej,

przetoka dializacyjna, wkłucie dożylne, skolioza, kifoza, lordoza, nowotwory kręgów,

osteoporoza, przepuklina krążka międzykręgowego, kręgozmyk, pobieranie szpiku kostnego,

złamania żeber, bóle pleców, drenaż klp, obrazowanie płuc, choroba wieńcowa, najczęstsze

wady serca, osłuchiwanie serca,układ przewodzący serca, rak sutka, przepukliny, badanie przewodu pokarmowego, rak żołądka, zapalenie wyrostka robaczkowego, żółtaczka, dializa

otrzewnowa, szerzenie się chorób przez otrzewną, badanie dróg moczowych, cewnikowanie,

przeszczep nerek, nowotwory gruczołu krokowego, pomiary miednicy, nacięcie krocza,

zagłębienie odbytniczo-maciczne, blokada nerwu sromowego, choroby śledziony, tętnica

udowa, zespolenia między krążeniem wrotnym i krążeniem układowym, żylaki odbytu,

złamanie szyjki kości udowej, badanie stawu kolanowego, koślawa deformacja palucha,

iniekcje domięśniowe, żylaki, zakrzepica żył głębokich, dostęp do naczyń udowych kończyny

dolnej, przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych,

II semestr

złamania sklepienia czaszki i krwiak nadtwardówkowy, złamania z wgłobieniem, złamania otwarte, złamania w okolicy pterionalnej.(Gray 38), zwichnięcie żuchwy (Moryś 122),

zapalenie wyrostka sutkowego (Gray 114), wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego(Moryś

112), ciemiączka( Moryś 119), rozerwanie więzadła poprzecznego (Moryś T I 101),

obrazowanie głowy (Gray 37, 38), powikłanie złamania oczodołu (Gray 274), kręcz szyi (Moryś 13), zespół mięśnia pochyłego przedniego (Moryś 19), przestrzenie

międzypowięziowe głowy i szyi (Gray 155), patologia tarczycy(Gray 169, Moryś 77),

tężyczka (Moryś 78), miejsce Kiesselbacha (Moryś 205), zapalenie zatok obocznych nosa (Moryś 215), porażenie nerwu twarzowego (Gray 79), uszkodzenie nerwu XII (Gray 139) ),

ślinianki (Gray 72), neuralgia nerwu V (Gray 80), tracheostomia (Gray 208),

konikotomia.(Moryś 64), powiększenie migdałka gardłowego(Moryś 49), laryngoskopia,

tętno na tętniczy szyjnej wspólnej (Moryś 25), uszkodzenie skóry głowy (Gray 84), dostępy

do żył centralnych (Gray 155), tętno żylne szyi (Gray 163), odpływ chłonki z głowy i szyi (Gray 185), zespół Hornera (Gray 89), badanie oka, uszkodzenie nerwów zaopatrujących mięśnie otoczenia gałki ocznej(Gray 98), jaskra i zaćma (Gray 105), badanie ucha, perforacja

błony bębenkowej (Gray 111), woskowina (Moryś 246), paracenteza (Bochenek ),

otoskleroza (Moryś 253), niedrożność trąbki słuchowej (Moryś 255), uszkodzenia nerwów czaszkowych (Gray 62), uszkodzenia kory mózgu (365-378 Fix), stwardnienie rozsiane –

choroby demielinizacyjne, choroba Huntingtona i dyskinezy (342-343 Fix), guzy przysadki mózgowej(Gray 275), choroba Parkinsona (342 Fix), zaburzenia czynności móżdżku

(252-254 Fix), wodogłowie i wady wrodzone OUN (73-76 Fix), nakłucie lędźwiowe

i podpotyliczne, angiografia i zaburzenia naczyń mózgowych, udar niedokrwienny

i krwotoczny, krwiaki nad- i podtwardówkowe, krwawienie podpajęczynówkowe, prawo

Monro – ciasnota wewnątrzczaszkowa (47-50 Fix), ocena krwiaków (Gray 53,54), udar

mózgu, tętniaki wewnątrzczaszkowe (Gray 48), uszkodzenia dróg nerwów rdzeniowych

(128-129Fix), zespół Brown-Sequarda (140-141 Fix), uszkodzenia dróg nerwów

czaszkowych, zespół Hornera (128 Fix), zaburzenia czynności móżdżku (252-254Fix),