STRACH

LĘK

Poznawcze

Spostrzeżenia bezpośredniej,

Oczekiwanie bardziej

prawie pewnej krzywdy

rozproszonego i niejasnego

wywołanej przez konkretne,

zagrożenia. „Czuję, że może się

rozpoznawalne zagrożenie. Np.

zdarzyć coś strasznego”.

wielki, groźny doberman warczy

na Ciebie i myślisz „Chce mnie

ugryźć”.

Somatyczne

# Reakcje zewnętrzne: skóra blednie, pojawia się gęsia skórka, na czole występują krople potu, dłonie wilgotnieją, rozszerzają się źrenice, usta drżą, mięśnie napinają się, a na twarzy widać

przerażenie.

# Reakcje wewnętrzne - uaktywnia się współczulna część

autonomicznego układu nerwowego powodując: przyspieszenie rytmu serca, skurcz śledziony i zwiększone wydzielanie czerwonych ciałek krwi, aby zapewnić więcej tlenu; następuje przyspieszenie i

pogłębienie oddechu, rozszerzenie dróg oddechowych ułatwiające dostęp tlenu, wydzielanie adrenaliny z nadnerczy do krwi, uwalnianie przez wątrobę glukozy i kwasów tłuszczowych zużywanych przez mięśnie, zahamowanie wydzielania kwasu żołądkowego, wyłączenie układu immunologicznego, a w wypadku nagłego silnego stresu –

utrata kontroli nad pęcherzem i zwieraczem.

Emocjonalne Obejmują poczucie przerażenia, grozy i paniki, ponadto mdłości, drżenie mrowienie skóry i dziwne wrażenie w żołądku.

Behawioralne Obejmują dwa rodzaje zachowań:

- Mimowolne reakcje niepokoju, które często są wynikiem

warunkowania klasycznego, np. na bezpiecznej dotąd ulicy

grzeczne dziecko wracając ze szkoły, zostanie zaczepione przez chuliganów. Gdy zdarzy się to kilka razy, dziecko zaczyna się bać chodzić tą drogą.

Spotkanie z chuliganami (BB)  Strach (RB)

Ulica (BO) + Spotkanie z chuliganami (BB)  Strach (RB) Ulica (BW)  Strach (RW)

- Reakcje sprawcze, które są dowolnymi próbami uczynienia

czegoś z przedmiotem strachu, należą do nich:

 usuwanie się:

* reakcja ucieczki – opuszczamy miejsce zdarzenia, gdy

niebezpieczne zdarzenie rzeczywiście nastąpiło

* reakcja unikania – oddalamy się, zanim nastąpi groźne

zdarzenie, tzn. gdy tylko jest ono zapowiadane przez jakiś sygnał

 bezruch

 walka