Wymagania.glebowe.zboz

WYMAGANIA GLEBOWE ZBÓŻ i KUKURYDZY

Kompleksy przydatności rolniczej

ROŚLINA

Pszenny Pszenny

Pszenny wadliwy Żytni b.

Żytni dobry

Żytni słaby Żytni b. Zbożowo-

Zbożowo-

b. dobry dobry

dobry

słaby

pastewny

mocny

słaby

Pszenica ozima

+++

Pszenica jara

+++

Jęczmień jary1

+++

Jęczmień ozimy

+++

Owies

+++

Pszenżyto ozime

+++

Pszenżyto jare

+++

Żyto

+++

+++ ++

+++

Kukurydza na

+++

ziarno

1 Na kompleksie 3 i 5 zaleca się uprawiać jęczmień odmian pastewnych, a nie zaleca browarnych

KOMPLEKSY PRZYDATNOŚCI ROLNICZEJ

1. Kompleks pszenny bardzo dobry - obejmuje najlepsze gleby naszego kraju, zasobne w składniki pokarmowe, o odczynie obojętnym, głębokim poziomie próchniczym, dobrej strukturze, przepuszczalne, przewiewne, o uregulowanych stosunkach wodno-powietrznych, łatwe do uprawy i nie wymagające melioracji. Są to gleby zaliczane do I i II klasy bonitacyjnej. Uprawiane rośliny to: pszenica, buraki cukrowe, bobik, groch siewny, rzepak ozimy, koniczyna czerwona, jęczmień jary.

2. Kompleks pszenny dobry - gleby mniej urodzajne, zwięźlejsze i cięższe do uprawy niż gleby kompleksu 1. Poziom wód gruntowych może ulegać pewnym zmianom i wtedy są one okresowo gorzej przewietrzane albo wykazują okresowo słabe niedobory wody. Gleby tego kompleksu zaliczane są do klasy IIIa i IIIb. Dobór roślin – taki sam jak na kompleksie 1. Udają się wszystkie rośliny uprawne, lecz otrzymanie odpowiednio wysokich plonów zależne jest w pewnym stopniu od poziomu agrotechniki i przebiegu pogody.

3. Kompleks pszenny wadliwy - obejmuje gleby średnio zwięzłe i zwięzłe, trudne w uprawie, o przepuszczalnym podłożu, gorsze właściwości fizyczne; okresowo może występować niedobór wody; narażone mogą być na erozję. Gleby te zalicza się do klasy IIIb, IVa i IVb. Uprawiane rośliny to: lucerna mieszańcowa, esparceta, peluszka, słonecznik, buraki pastewne.

4. Kompleks żytni bardzo dobry - najlepsze gleby lekkie o składzie granulometrycznym piasku gliniastego mocnego, zalegające na zwięźlejszych podłożach. Gleby te są strukturalne i mają dobrze wykształcony poziom próchniczny oraz właściwe stosunki wodne. Gdy gleby te są w wysokiej kulturze można uprawiać takie same rośliny co na kompleksach pszennych. Niższy stopień kultury – rośliny o mniejszych wymaganiach: żyto,

ziemniaki, kukurydza, owies, peluszka, buraki pastewne, pszenżyto. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby te zaliczane są przeważnie do klasy IIIb (

rzadziej do IIIa i IVa ).

5. Kompleks żytni dobry - gleby lżejsze i mniej urodzajne niż zaliczane do kompleksu 4, wytworzone głównie z piasków gliniastych lekkich; dość wrażliwe na suszę, przeważnie głęboko wyługowane i zakwaszone. Gleby te uważamy za typowo żytnio- ziemniaczane. Uprawia się również na nich jęczmień, a niekiedy i pszenicę ( mniej wymagające odmiany ) oraz wykę ozimą, komonicę, łubin żółty. Są to gleby zaliczane do klasy IVa i IVb.

6. Kompleks żytni słaby - gleby lekkie, ubogie w składniki pokarmowe, o bardzo przepuszczalnym podłożu; okresowo zbyt suche. Dobór roślin uprawnych na gleby tego kompleksu jest bardzo ograniczony i sprowadza się głównie do: żyta, owsa, ziemniaków, seradeli i łubinów. Gleby te zaliczane się do klasy IVb i V.

7. Kompleks żytni bardzo słaby - obejmuje najsłabsze gleby wytworzone z piasków luźnych i piasków słabo gliniastych; bardzo suche (trwale) i ubogie w składniki pokarmowe. Uprawia się tu wyłącznie żyto i łubin żółty. Gleby te zaliczane są do VI klasy bonitacyjnej, przeznaczone do zalesienia.

8. Kompleks zbożowo-pastewny mocny - gleby zwięzłe i ciężkie (odpowiednik kompleksów 1,2 3 i 4); zasobne w składniki pokarmowe i potencjalnie żyzne, ale wadliwe na skutek nadmiernego okresowego uwilgotnienia. Po uregulowaniu stosunków wodnych gleby te, przechodzą do kompleksu pszennego dobrego lub żytniego bardzo dobrego. Są to gleby klasy IVa i IVb, wyjątkowo IIIb i V.

9. Kompleks zbożowo-pastewny słaby - gleby lekkie (odpowiednik kompleksów żytnich - 5,6 i 7); nadmiernie uwilgotnione ze względu na położenie w zagłębieniach terenu i nieprzepuszczalne podłoże. Regulacja stosunków wodnych tych gleb jest bardzo trudna. Dobór roślin: owies, buraki pastewne, marchew pastewna, słonecznik, komonica. W kompleksie tym przeważają gleby klasy V i VI.

KOMPLEKSY PRZYDATNOŚCI ROLNICZEJ - TERENY GÓRSKIE

10. Kompleks pszenny górski - obejmuje wszystkie gleby górskie o właściwościach odpowiednich do uprawy pszenicy oraz innych roślin z reguły jej towarzyszących. Występuje na obszarze przedgórzy i pogórzy oraz niektóre kotliny śródgórskie i doliny rzeczne. Wysokościowa strefa tego kompleksu waha się w przedziałach od 300 do 450 m n.p.m.

11. Kompleks zbożowy górski - gleby typowo górskie, głębokie, o stosunkowo dobrze wykształconych profilach. Występuje na terenach charakteryzującymi się gorszymi warunkami klimatycznymi, dlatego dobór roślin jest ograniczony. Leży na wysokości 400 – 500 m n.p.m.

Uprawiane rośliny: pszenica, żyto, owies, rośliny pastewne, trawy i ziemniaki.

12. Kompleks owsiano-ziemniaczany górski - gleby różnej jakości położone w takich warunkach, że uprawa zbóż ozimych jest już bardzo ograniczona. Podstawowe rośliny to: owies, ziemniaki, jęczmień (gleby nieco lepsze) i mieszanki motylkowo-trawiaste. Gleby te są położone na wysokości 500 – 700 m n.p.m.

13. Kompleks owsiano-pastewny górski – obejmuje najwyżej położone gleby orne na wysokości 650 – 900 m n.p.m. Bez specjalnego ryzyka udaje się tu tylko: owies i mieszanki motylkowo-trawiaste z małym udziałem roślin motylkowych. Można tu uprawiać również: żyto jare, jęczmień jary pastewny i ziemniaki