BEZPIECZESTWO PRA CY 7-8/2008
doc. dr hab. ZBIGNIEW MAKLES
dr in¿. WOJCIECH DOMAÑSKI
Centralny Instytut Ochrony Pracy
– Pañstwowy Instytut Badawczy
W artykule przedstawiono ogólne informacje o MP i MP prowadz¹cych dzia³alnoæ us³ugo-wo-produkcyjn¹ z wykorzystaniem substancji chemicznych oraz towarzysz¹cej jej generacji niebezpiecznych odpadów. Omówiono wymagania w zakresie prowadzenia gospodarki odpadami chemicznymi oraz funkcjonowania systemu zbierania i gromadzenia odpadów, a tak¿e funkcjonowania przyk³adowego systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Podano równie¿ akty prawne obowi¹zuj¹ce w Polsce, dotycz¹ce omawianego zagadnienia.
Chemical waste management in micro- and Wród tych przedsiêbiorstw s¹ takie, które niki chemiczne w codziennej praktyce. Wszystkie average enterprises
wykorzystuj¹ substancje chemiczne do produkcji This article presents general information on wymienione podmioty generuj¹ odpady niebez-micro-, small and average enterprises operating farmaceutyków, kosmetyków, farb i lakierów, pieczne podczas procesów technologicznych, in the field of chemical waste as well as chemical preparatów chemii gospodarczej, przetwórstwo codziennej dzia³alnoci badawczej, syntez i analiz production and services. Waste management skór, tworzyw sztucznych, drewna, w³ókien laboratoryjnych. Procesom tym mog¹ towarzy-requirements and functionality of chemical waste naturalnych i sztucznych, produkcjê papieru szyæ tak¿e odpady z³o¿one z przeterminowanych gathering and storage processes are getting dis-oraz materia³ów w zakresie chemii budowlanej.
materia³ów, preparatów lub odczynników.
cussed along with an exemplary dangerous waste management system review. Last but not least a Ponadto istnieje wiele firm zajmuj¹cych siê na-Ta olbrzymia liczba pracowników MP i MP
set of Polish legal acts concerning the subject is praw¹ samochodów, transportem materia³ów, nara¿ona jest porednio i bezporednio na being presented.
dystrybucj¹ paliw i wydobyciem surowców. S¹
dzia³anie takich odpadów, co mo¿e prowadziæ wród nich równie¿ jednostki badawcze, dydak-do niebezpiecznych lub szkodliwych zmian tyczne i medyczne, które wykorzystuj¹ odczyn-w ich zdrowiu i rodowisku naturalnym.
Wstêp
Gospodarka rynkowa stworzy³a w Pol-
3302511
sce dogodne warunki do rozwoju drob-
3333607
nych firm o charakterze produkcyjnym
i us³ugowym. W nowej definicji tych firm 3348709
przyjêtej w Unii Europejskiej w 2005 r. ich 4000000
status okrelaj¹ limit dochodów w skali rocz-nej i liczba zatrudnionych osób. Odró¿nia siê 3000000
134031
kategorie przedsiêbiorstw – mikro (MP), 2000000
w których zatrudnionych jest do 9 osób, a ca³kowity bilans ich rocznych obrotów nie 1000000
24907
przekracza 2 mln euro oraz ma³e i rednie 0 - 9
(MP) zatrudniaj¹ce odpowiednio do 49 i 249
4344
osób, a ca³kowity bilans rocznych obrotów nie 10 - 49
2004
przekracza 10 i 43 mln euro.
Wed³ug GUS [1] w latach 1994 – 2006,
2005
50 - 249
w Polsce nast¹pi³ gwa³towny wzrost liczby MP i MP z oko³o 1,1 mln do ponad 3,5 mln.
2006
>249
W 2006 r. mikropodmioty stanowi³y oko³o 95,2%, ma³e oko³o 4% i rednie oko³o 0,7%
wszystkich zarejestrowanych firm. Zatrudnia³y Rys. 1. Podmioty gospodarcze umieszczone w rejestrze REGON (z pominiêciem rolnictwa, lenictwa, rybo³ówstwa one ponad 7 mln osób na ponad 10,2 mln za-oraz administracji publicznej)
trudnionych ogó³em (bez rolnictwa, lenictwa, Fig. 1. Economic subjects placed in the REGON registry (with omission of agriculture,, forestry, fishery and public rybactwa, administracji), rys. 1.
administration sectors)
42
Tabela 1
Substancje chemiczne, których wiatowa RODZAJE DZIA£ALNOCI PRODUKCYJNO-US£UGOWEJ I GENEROWANYCH ODPADÓW
produkcja siêga ju¿ 400 mln Mg wystêpuj¹
powszechnie w miejscach pracy. W UE jest Directions of production and services activities and waste generation zarejestrowanych i dostêpnych na rynku ponad 100 tys. substancji i preparatów chemicznych, Dzia³alnoæ gospodarcza
Rodzaj odpadu niebezpiecznego
w tym wiele substancji niebezpiecznych.
W omawianych MP i MP du¿a iloæ wy-
Naprawa sprzêtu AGD, us³ugi elektromechaniczne rozpuszczalniki, elementy z tworzyw sztucznych i gumy, elementy elektryczno-elektroniczne, baterie korzystywanych lub odzyskiwanych substancji (w tym metale ciê¿kie), czyciwa wodne i olejowe, nale¿y do niebezpiecznych lub szkodliwych, opakowania
podobnie jak powstaj¹ce w wyniku ich dzia³a-Us³ugi galwanizerskie
cieki galwaniczne, kwasy, zasady, sole cyjanko-nia odpady i cieki. W tabeli 1. przedstawiono we, chromowe, kadmowe, niklowe, odpadowe niektóre rodzaje odpadów powstaj¹cych opakowania
w tym sektorze gospodarki, wymagaj¹cych Wytwarzanie drobnego sprzêtu mechanicznego rozpuszczalniki, czyciwa, szlamy i odpady lakierni-traktowania jako odpady niebezpieczne.
i urz¹dzeñ
cze, tworzywa sztuczne
Wród odpadów wymienionych w tej tabeli Naprawa pojazdów samochodowych, mechanika odpady lakiernicze sta³e lub pastowate, oleje, wystêpuj¹ substancje mog¹ce powodowaæ samochodowa, myjnie pojazdów
smary, p³yny hydrauliczne, oleje przepracowane, choroby nowotworowe, trwa³e zmiany w ma-emulsje olejowe, szlamy, czyciwa, akumulatory, teriale genetycznym (mutagennoæ) wp³ywaæ kwas siarkowy, zwi¹zki o³owiu
na rozrodczoæ i uk³ad nerwowy, powodowaæ Stacje tankowania paliw
oleje i p³yny przepracowane, szlamy i emulsje uszkodzenia uk³adu oddechowego i podra¿niez oczyszczania zbiorników i terenu
nia skóry. Obecnoæ dwu lub wiêcej substancji Poligra a
zu¿yte rozpuszczalniki, k¹piele, farby drukarskie, chemicznych mo¿e wywo³ywaæ synergizm
tonery, czyciwa, folie wiat³oczu³e, opakowania potêguj¹cy efekt biologicznego oddzia³ywania, Chemia gospodarcza
detergenty, rozpuszczalniki, pigmenty, kwasy, alka-inny od efektów ka¿dej pojedynczej substancji.
lia, zwi¹zki chloru, tworzywa sztuczne, opakowania W tabeli 2. podano wybrane niebezpieczne Pralnie chemiczne
rozpuszczalniki organiczne, detergenty, szlamy substancje wywo³uj¹ce ró¿ne objawy zacho-z urz¹dzeñ czyszcz¹cych, opakowania
rowañ [2].
Zak³ady fotogra czne
roztwory wywo³uj¹ce i utrwalaj¹ce, w tym z koloidalnym srebrem, b³ony i lmy fotogra czne Wymagania w zakresie gospodarki
Zak³ady wyprawy skór, wyroby rymarsko-kaletnicze
cieki garbarskie chromowe, garbniki, barwniki, niebezpiecznymi odpadami
odpady ze skór i opakowañ
chemicznymi
Tartaki, stolarnie
py³y drzewne, impregnaty drewna, lakiery, roz-Krajowe regulacje prawne, m.in. ustawa puszczalniki
– Prawo ochrony rodowiska i ustawa o odpa-Wytwórnie farmaceutyczne, apteki
chemikalia stosowane w produkcji, przetermino-dach [3, 4] ustalaj¹, ¿e wszystkie przedsiêbior-wane chemikalia i leki, opakowania
stwa, ³¹cznie z sektorem MP i MP, za g³ówny Produkcja kosmetyków
emulsje olejowe i woskowe naturalne i mineralne, cel powinny braæ ochronê rodowiska i zdrowia substancje zapachowe, emulgatory, odpady opako-obywateli, a gospodarka odpadami powinna waniowe
byæ zgodna z zaleceniami Unii Europejskiej.
Jednostki naukowo-badawcze
cieki i odpady chemiczne, przeterminowane Przepisy dotycz¹ce gospodarki odpadami i dydaktyczne
odczynniki, odpady opakowaniowe
chemicznymi w mikro-, ma³ych i rednich przedsiêbiorstwach ró¿ni¹ siê od obowi¹zu-Tabela 2
j¹cych du¿e przedsiêbiorstwa, gdzie liczba SKUTKI CHOROBOWE WYWO£YWANE PRZEZ WYBRANE SUBSTANCJE CHEMICZNE
rodzajów i skala odpadów chemicznych mog¹
Possible diseases caused by chosen chemical substances byæ znacznie wiêksze. W tym artykule zostanie zwrócona szczególna uwaga na gospodarowa-Dzia³ania rakotwórcze
benzen, chlorek winylu, butadien, akrylonitryl, poli-nie odpadami chemicznymi w MP i MP.
chlorowane bifenyle, wielopiercieniowe wêglowo-Odpady, które w myl ustawy o odpadach dory aromatyczne, trichloroetylen, polichlorowane oraz przepisów wykonawczych do tej ustawy dibenzodioksyny i dibenzofurany, styren, kadm, podlegaj¹ szczególnemu nadzorowi, wyma-nikiel, zwi¹zki chromu VI, arsenu, wybrane rodki gaj¹ specyficznego podejcia organizacyjnego ochrony rolin, azbest, py³y drewna twardego i technicznego. Dotyczy to sposobów ich Oddzia³ywanie na uk³ad nerwowy
benzen, toluen, ksyleny, o³ów, rtêæ, molibden, zbierania, magazynowania, transportu, a tak¿e mangan, mied, pestycydy fosforoorganiczne kontroli w trakcie zbierania przez wytwórcê i karbaminianowe
do momentu ich przekazania upowa¿nionym Dzia³ania mutagenne
ftalany, chlorek winylu, aldehyd octowy, metakrylan firmom w celu unieszkodliwienia lub odzysku i wp³yw na rozrodczoæ
metylu
[5, 6].
Prawo wymaga od wytwórców odpadów
Dzia³anie na drogi oddechowe
chlorowodór, uorowodór, chlor, ozon, amoniak, prowadzenia dokumentacji ich obiegu, w tym formaldehyd, izocyjaniany, siarkowodór, tlenki siarki, wykazu rodzajów i masy odpadów, sposo-tiole, sul dy, tlenki azotu, py³y mineralne bów ich wewnêtrznego unieszkodliwiania Dzia³anie dra¿ni¹ce na skórê
detergenty, kwasy, zasady, rozpuszczalniki organicz-lub przekazywania specjalistycznej firmie, ne, oleje smarne, emulsje olejowe
posiadania pe³nej dokumentacji dowodowej, 43
BEZPIECZESTWO PRA CY 7-8/2008
jej przechowywania oraz udostêpniania or-
• u³atwia podejmowa-
ganom kontroluj¹cym gospodarkê odpadami nie dzia³añ koryguj¹cych
niebezpiecznymi [7].
i naprawczych w systemie
Prowadzenie nadzoru nad gospodark¹ od-bhp, co powoduje obni¿enie
padami niebezpiecznymi zarówno przez pra-ryzyka dla zdrowia i podwy¿-
codawcê, jak i zewnêtrzne instytucje kontrolne szenie stanu bezpieczeñstwa
ma na celu ochronê zdrowia pracowników pracowników
i rodowiska oraz potwierdzenie, ¿e wprowa-
• pozwala na przepro-
dzany system ewidencji, sposobów zbierania, wadzenie oceny stanu bhp
przekazywania, transportu i unieszkodliwiania i jednoczesne okrelenie za-odpadów dzia³a sprawnie i zgodnie z prawem dañ w zakresie zarz¹dzania
[8].
bezpieczeñstwem w firmie
• u³atwia ustalenie osób
Ogólne zasady dzia³ania
odpowiedzialnych za bhp
systemu zbierania i gromadzenia
w przedsiêbiorstwie.
W ka¿dym MP i MP
odpadów chemicznych
Rys. 2. Zasada piramidy – w³aciwe gospodarowanie odpadami powinny byæ opracowane
Fig. 2. Pyramid rule – correct waste management Ka¿dy przedsiêbiorca jest odpowiedzialny szczegó³owe instrukcje doty-za zdrowotne i ekologiczne skutki powodo-cz¹ce sposobów postêpowania z niebezpiecz-zatwierdzonych przez kierownika firmy lub wane wytwarzanymi przez siebie produktami nymi chemikaliami i odpadami powstaj¹cymi placówki, wzglêdnie na podstawie pisemnego, oraz odpadami, za ich zbieranie, gromadze-w procesie wytwarzania, ich gromadzenia oraz doranego polecenia kierownika. Zarówno nie, ewidencjonowanie, przekazywanie do unieszkodliwiania, wykorzystywania lub prze-regulamin, jak i instrukcje powinny byæ nowe-unieszkodliwienia lub odzyskania i ponownego kazywania ich innej firmie. Odpady te powinny lizowane w miarê potrzeb oraz wystêpuj¹cych wykorzystania. Odpowiedzialnoæ spoczywa byæ zabezpieczone w sposób przeciwdzia³aj¹cy uwarunkowañ. Prowadzona ewidencja przyj-na w³acicielu firmy, który organizuje w niej zagro¿eniu dla osób pracuj¹cych w magazy-mowania i pozbywania siê odpadów podlega system gospodarki substancjami i odpadami nie oraz zapewniaj¹cy ochronê rodowiska kontroli kierownika oraz kontroli zewnêtrznej, chemicznymi. Obejmuje on ewidencjê ruchow¹
naturalnego.
które s¹ odnotowywane w dokumentach
chemikaliów i odpadów, sposoby ich groma-Osoba bezporednio odpowiedzialna za
ewidencyjno-kontrolnych. Szczególn¹ uwagê dzenia, przekazywania oraz przeprowadzania gospodarkê chemikaliami i odpadami w przed-nale¿y zwracaæ na substancje lub materia³y kontroli funkcjonowania systemu, oceniania siêbiorstwie powinna posiadaæ stosowne kwa-niebezpieczne, których rozchód nale¿y bez-kosztów jego prowadzenia, stanu bezpie-lifikacje okrelone w rozporz¹dzeniu ministra wzglêdnie ewidencjonowaæ, a dokumenty czeñstwa pracy w trakcie przechowywania, zdrowia z dnia 9 listopada 2001 r. [9]. Do jej przechowywaæ w miejscu dostêpnym dla ma-obs³ugiwania i dystrybucji, unieszkodliwiania obowi¹zków nale¿y:
gazyniera, kierownika oraz osób kontroluj¹cych substancji przeterminowanych i tworzonych
• ewidencjonowanie rodzajów i strumieni lub komisji inwentaryzuj¹cych.
odpadów, organizacjê szkoleñ pracowników odpadów wytwarzanych w firmie
w zakresie bezpieczeñstwa i higieny pracy
• odbieranie odpadów wytwarzanych w fir-
Gromadzenia niebezpiecznych odpadów
z chemikaliami i odpadami, organizacjê procesu mie wraz z opakowaniami odpadowymi
i ich wykorzystywanie lub unieszkodliwianie
odzyskiwania cennych substancji chemicznych
• utrzymywanie w nale¿ytym stanie opi-Podstawow¹ zasad¹ dla kierownictwa
oraz opracowywanie corocznych raportów su opakowañ substancji chemicznych oraz przedsiêbiorstwa sektora MP i MP w zakre-z funkcjonowania systemu.
odpadów
sie gospodarowania odpadami powinna byæ Wszelkie czynnoci zwi¹zane z gospodar-
• prowadzenie kontroli iloci i rodzajów zasada piramidy, która wskazuje najbardziej k¹ substancjami chemicznymi powinny byæ niebezpiecznych substancji chemicznych po¿¹dane kierunki dzia³ania, w tym kierunek prowadzone przy zachowaniu zasad bezpie-w komórkach przedsiêbiorstwa.
minimalizowania iloci wytwarzanych od-czeñstwa i higieny pracy oraz bezpieczeñstwa padów w wyniku poszczególnych operacji przeciwpo¿arowego, w tym minimalizacji Funkcjonowanie przyk³adowego
technologicznych, mo¿liwoæ recyklingu lub oddzia³ywañ odpadów chemicznych na ro-systemu ewidencjonowania,
energetycznego wykorzystania odpadów bez dowisko pracy i rodowisko naturalne. W MP
gromadzenia i unieszkodliwiania
uszczerbku dla rodowiska (rys. 2.). Wszelkie wydziela siê specjalne stanowiska zbierania niebezpiecznych odpadów
czynnoci zwi¹zane z gromadzeniem chemi-odpadów, które nastêpnie s¹ przekazywane chemicznych
kaliów i odpadów powinny byæ prowadzone do zbiorczego magazynu odpadów w przed-zgodnie z zasadami dobrych praktyk, które siêbiorstwa.
zalecaj¹ zbieranie poszczególnych kategorii od-W MP i MP w procesach gospodarki
Dokumentowanie
padów gazowych, ciek³ych i sta³ych (zgodnych chemikaliami szczególnie pomocne s¹ Listy Gospodarowanie odpadami chemicznymi
w stosunku do siebie) we w³aciwym opako-kontrolne bêd¹ce narzêdziem wspomagaj¹-
w MP i MP powinno byæ zgodne z ustaw¹
waniu wykonanym z materia³u odpornego na cym s³u¿bê bezpieczeñstwa i higieny pracy.
z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach i ustaw¹
ich dzia³anie, np. polietylenu o wysokiej gêstoci Ich wype³nianie i archiwizowanie ma wiele z dnia 11 maja 2001 r. o obowi¹zkach przedsiê-
(PE-HD), polipropylenu (PP), polichlorku winylu zalet, w tym:
biorców w zakresie gospodarowania niektó-
(PVC), nierdzewnej stali lub szk³a.
• u³atwia kontrolê stanu bhp w przedsiê-
rymi odpadami oraz o op³acie produktowej Odpady lub chemikalia przeznaczone do biorstwie
i op³acie depozytowej, a tak¿e na podstawie odzysku lub unieszkodliwienia powinny ze
• wskazuje na te aspekty, które wymagaj¹
regulaminu dzia³ania i instrukcji ruchowych wzglêdów bezpieczeñstwa wype³niaæ pojem-szczególnej uwagi
poszczególnych komórek przedsiêbiorstwa, noæ opakowania, a w przypadku zwi¹zków 44
BEZPIECZESTWO PRA CY 7-8/2008
nieorganicznych ciek³ych ich pH powinno byæ wyci¹gu, który za³¹cza siê na kilka minut przed w zakresie bhp, opisane w instrukcjach zawarte w przedziale 6 – 8.
wejciem do pomieszczenia magazynowego.
technologicznych i ruchowych firmy, które Pomocn¹ w zakresie gromadzenia od-Po¿¹danym ze wzglêdu na bezpieczeñstwo powinny byæ bezwzglêdnie przestrzegane. Za padów jest Karta ewidencji odpadu, bêd¹ca pracowników magazynu by³by przedsionek, bezpieczeñstwo pracy i zdrowie pracownika za³¹cznikiem nr 1 do rozporz¹dzenia ministra w którym na wieszakach i regale znalaz³yby zgodnie z obowi¹zuj¹cym prawem odpowiada
rodowiska z dnia 14 lutego 2006 r. [9].
siê rodki ochrony indywidualnej (maska, pó³-
pracodawca.
Przy gospodarce odpadami zaleca siê obo-maska, ochrona twarzy, oczu, ubranie robocze wi¹zkowe przestrzeganie przepisów przeciw-i izolacyjne, buty gumowe, rêkawice, apteczka Podsumowanie
po¿arowych (wybuchowych), bezpieczeñstwa pierwszej pomocy) oraz ewentualnie odka-i higieny pracy, transportu i in.
¿alniki, rodki ppo¿., czystoci, ³¹cznoci, a na Gospodarka substancjami chemicznymi
Gromadzone w przedsiêbiorstwie odpady
cianie stosowne instrukcje i piktogramy z za-i odpadami w MP i MP w zakresie bezpie-powinny byæ odpowiednio i trwale ozna-kresu bhp, transportu, niezbêdne informacje czeñstwa pracy powinna spe³niaæ okrelone kowane oraz opisane i zapisane przez ich o sposobach alarmowania, telefonach itp.
wymagania. Musi byæ przyjazna cz³owiekowi bezporednich wytwórców, przekazywane Przy odbieraniu, przemieszczaniu i prze-oraz spójna z obowi¹zuj¹cymi przepisami.
do magazynu zbiorczego, a nastêpnie w okre-kazywaniu odpadów niebezpiecznych do
W tym celu powinny byæ:
lonych terminach odbierane z magazynu unieszkodliwienia nale¿y zachowaæ wyj¹tkow¹
• wyeliminowane ze rodowiska pracy
przez specjalistyczne, upowa¿nione do tego ostro¿noæ. Mniejsze iloci odpadów mo¿na wszelkie czynniki chemiczne, które nie s¹ zwi¹-
firmy zajmuj¹ce siê ich wykorzystywaniem lub przenosiæ w oryginalnych opakowaniach, zane z charakterem realizowanego procesu unieszkodliwianiem. Przekazywanie odpadów wiêksze przewoziæ w drewnianych, szklanych, technologicznego
powinno byæ dokonywane na podstawie
kamionkowych, z tworzywa, metalowych
• regularnie sprawdzane i konserwowane o Karty przekazania odpadu, bêd¹cej za³¹cz-pojemnikach lub koszach (rys. 3). Pojemniki funkcjonuj¹ce zabezpieczenia, np. wentylacja nikiem nr 4 do wspomnianego rozporz¹dzenia transportowe w miarê potrzeby powinny byæ zainstalowana zgodnie z dobr¹ praktyk¹, tj.
ministra rodowiska. Wszelkie czynnoci wype³nione obojêtn¹ mas¹ ch³onn¹ (wêgiel w miejscach najbardziej zagro¿onych, z od-powinny byæ dokumentowane odpowiednimi aktywny, ziemia okrzemkowa, piasek, trociny) prowadzaniem zanieczyszczonego powietrza wewnêtrznymi zleceniami gospodarczymi zapobiegaj¹c¹ – w przypadku awarii – ska¿eniu poza obrêb miejsca pracy, w miarê potrzeby i finansowymi oraz kontrolowane przez od-pracowników i/lub rodowiska. W zale¿noci od z ogrzewaniem wie¿ego powietrza, cich¹
powiednie osoby – kierowników firm lub ich w³aciwoci fizykochemicznych i toksycznych i p³ynn¹ prac¹ wentylatorów
pe³nomocników.
oraz reaktywnoci substancji lub preparatu
• przekazane pracownikom ogólne infor-wzglêdnie odpadu pracownik stosuje odpo-macje o zagro¿eniach wystêpuj¹cych w miejscu pracy oraz zagro¿eniach na jakie mog¹ byæ
Bezpieczeñstwo pracy z odpadami
wiednie do zagro¿eñ rodki ochrony indywidualnej, postêpuj¹c zgodnie z procedurami nara¿eni w procesie wytwórczym
Zasady bezpieczñstwa pracy z chemikalia-technologicznymi procesu lub badañ.
• przeprowadzone szkolenia w zakresie mi i odpadami chemicznymi oraz stosowane Podczas prac z substancjami niebezpiecz-realizowanej technologii
rodki zaradcze uzale¿nione s¹ od rodzaju, nymi obowi¹zuj¹ dodatkowe obostrzenia
• prowadzony nadzór wy¿szego szczebla stanu skupienia, skali wykorzystania, procesów w celu zapewnienia pracownikom bezpiecz-technologicznych realizowanych w firmie nych i higienicznych warunków pracy.
i iloci tworzonych odpadów.
W przypadku substancji szkodliwych lub niebezpiecznych, w tym odpadów, miejscem PIMIENNICTWO
ich przechowywania powinny byæ pomieszcze-
[1] Roczniki statystyczne RP. 2004 – 2006. GUS, nia murowane, najlepiej stoj¹ce oddzielnie lub Warszawa
wydzielone, pozbawione okien lub z oknami
[2] Karty charakterystyk substancji niebezpiecznych.
okratowanymi i przyciemnionymi szybami, CIOP-PIB, wersja 7.0.
z g³adkimi cianami i pod³ogami wykonanymi
[3] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony
rodowiska. (DzU nr 62, poz. 627 ze zm.) z nienasi¹kliwych materia³ów, z dogodnym
[4] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach podjazdem. Pomieszczenia powinny byæ wypo-
(DzU nr 62, poz. 628 ze zm.)
sa¿one w niezbêdne oprzyrz¹dowanie (rega³y,
[5] Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowi¹zkach przed-pó³ki, szafy, boksy, pompy, dwigi), system siêbiorców w zakresie gospodarowania niektórymi od-grawitacyjnej i wymuszonej wentylacji, media padami oraz op³acie produktowej i op³acie depozytowej (DzU nr 63, poz. 639)
w postaci owietlenia w wykonaniu przeciwpo¿arowym, bie¿¹cej wody, ogrzewania
[6]. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (DzU nr 63, poz. 638) przeponowego, umywalki, systemu kana³ów
[7] Rozporz¹dzenie Ministra rodowiska z dnia 11 grud-i studzienek odprowadzaj¹cych cieki.
nia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich iloci, Substancje lub odpady bardzo niebezpiecz-dla których nie ma obowi¹zku prowadzenia ewidencji ne powinny byæ przechowywane w specjalnych odpadów oraz kategorii ma³ych i rednich przedsiê-
biorstw, które mog¹ prowadziæ uproszczon¹ ewidencjê szafach, najlepiej metalowych, zamykanych, odpadów (DzU nr 152, poz. 1735)
zaopatrzonych w przewody wyci¹gowe pod³¹-
[8] Rozporz¹dzenie Ministra rodowiska z dnia czone do centralnego systemu przewietrzania 14 lutego 2006 r. w sprawie wzorów dokumentów pomieszczenia.
stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (DzU
Rys. 3. Oryginalne opakowania do transportu nr 30, poz. 213)
Na cianie obok drzwi wejciowych do
odpadów niebezpiecznych
[9] Rozporz¹dzenie Ministra rodowiska z dnia 9 listo-magazynu substancji niebezpiecznych po-Fig. 3. Original wrappings for dangerous waste pada 2001 r. w sprawie stwierdzenia kwalifikacji z zakre-winien znajdowaæ siê w³¹cznik wentylatora transportation
su gospodarki odpadami (DzU nr 140, poz. 1584) 45