JĘZYK ŁACIŃSKI
KURS NA POZIOMIE POCZĄTKUJĄCYM
PRAWO KANONICZNE KURS B
[oprac. mgr Alicja Narecka]
Wymiar: 4 semestry x 2 godziny w tygodniu (120 godzin) Podręczniki: S. Kalinkowski, J. A. Wojtczak-Szyszkowski, Iure et legibus. Język łaciński dla
studentów prawa, Warszawa 2000; J. Sondel, Słownik łacińsko-polski dla prawników i
historyków, Universitas, Kraków 1997.
ROK I
I. WIADOMOŚCI WSTĘPNE O JĘZYKU
1. Alfabet, podział głosek.
2. Wymowa, iloczas, zasady akcentowania.
3. Części mowy, części zdania.
II. SŁOWNICTWO
• Opanowanie nowego słownictwa (z każdej jednostki lekcyjnej oraz paremii prawniczych).
– lekcje 1-12
• Kojarzenie poznanych wyrazów łacińskich z pochodzącymi od nich wyrazami z języka polskiego i innych języków nowożytnych (zwłaszcza z grupy języków romańskich).
• Grupowanie wyrazów wokół określonych tematów, zwłaszcza w zakresie prawa.
III. FLEKSJA
1. RZECZOWNIKI I, II, III, IV, V deklinacji - podstawowe wzory odmian z uwzględnieniem osobliwości deklinacji III.
2. PRZYMIOTNIKI I, II, III deklinacji.
3. PRZYSŁÓWKI utworzone od przymiotników.
4. ZAIMKI: osobowe, zwrotny, pytające, względne, dzierżawcze, wskazujący, nieokreślone oraz przymiotniki zaimkowe.
5. PRZYIMKI z accusatiwem i ablatiwem.
6. CZASOWNIKI czterech koniugacji w następujących formach:
• indicativus activi i passivi praesentis, imperfecti i futuri I
• słowo posiłkowe „być” i composita w w/w formach
• infinitivus praesentis activi i passivi
• imperativus praesentis activi i passivi
• participium praesentis activi
7. LICZEBNIKI główne i porządkowe do 1000 (odmiana unus, duo, tres).
IV. SKŁADNIA
1. Szyk zdania pojedynczego.
2. Zdanie pojedyncze rozwinięte.
3. Orzeczenie imienne.
4. Dopełnienie po przeczeniu.
5. Podwójny accusativus i nominativus.
6. Dativus possessivus.
7. Ablativus, temporis, modi, auctoris, rei efficientis.
8. Składnia nazw miast.
V. UMIEJĘTNOŚCI
Po zakończeniu rocznego kursu student:
• poprawnie czyta i tłumaczy tekst z podręcznika,
• rozpoznaje formy deklinacyjne i koniugacyjne w zdaniu,
• potrafi je dokładnie określić,
• rozpoznaje i tłumaczy konstrukcje składniowe,
• posługuje się słownikiem łacińsko-polskim,
• tłumaczy nowy, łatwy tekst z pomocą słownika.
VI. OPANOWANIE:
• bogatego słownictwa prawniczego zawartego w podręczniku,
• pamięciowe ok. 100 sentencji prawniczych.
VII. LEKTURA:
Teksty z podręcznika podstawowego: Iure et legibus.
ROK II
I. SŁOWNICTWO
1. Opanowanie nowego słownictwa oraz sentencji prawniczych z poszczególnych jednostek lekcyjnych (13 – 24).
2. Wyrazy proste i złożone.
3. Gromadzenie materiału frazeologicznego i wyrazów związanych z tematyką prawniczą.
4. Grupowanie synonimów, antonimów i homonimów.
II. FLEKSJA
1. Stopniowanie przymiotników i przysłówków.
2. Indicativus perfecti, plusquamperfecti, futuri exacti activi et passivi.
3. Infinitivus perfecti, futuri activi et passivi.
4. Imperativus futuri activi et passivi.
5. Participium perfecti passivi, futuri activi et passivi.
6. Coniunctivus activi i passivi: praesentis, imperfecti, perfecti et plusquamperfecti.
7. Verba, deponentia, semideponentia, anomala, defectiva, impersonalia.
8. Gerundium, gerundivum.
III. SKŁADNIA
1. Accusativus cum infinitivo, nominativus cum infinitivo.
2. Genetivus partitivus.
3. Ablativus comparationis.
4. Ablativus absolutus.
5. Coniugatio periphrastica activa et passiva.
6. Coniunctivus w zdaniach głównych.
7. Consecutio temporum.
8. Zdania podrzędne:
a) celowe
b) dopełnieniowe
c) skutkowe
d) przyczynowe
e) przyzwolone
4. Okresy warunkowe.
5. Zdania pytajne zależne.
6. Cum historicum.
7. Mowa zależna i niezależna.
8. Funkcje poszczególnych przypadków (sukcesywnie, w miarę występowania w tekstach):
• genetivus qualitatis, criminis, memoriae, obiectivus, subiectivus, itd.
• ablativus loci, instrumentalis, separationis, pretii, qualitatis, causae
• dativus finalis, commodi, incommodi, praepositionalis
• accusativus kierunku, rozciągłości w czasie i przestrzeni 9. Funkcje imiesłowów w zdaniu:
• participium attributivum
• participium praedicativum
• participium coniunctum
10. Technika przekładów na język polski.
IV. UMIEJĘTNOŚCI
Po II roku kursu języka student:
• poprawnie czyta i tłumaczy teksty prozaiczne,
• sprawnie posługuje się słownikiem łacińsko-polskim,
• analizuje, objaśnia językowo i rzeczowo opracowany tekst,
• tłumaczy ustnie i pisemnie w literackiej polszczyźnie,
• przekłada nowy, współczesny tekst prawniczy z pomocą słownika,
• rozpoznaje formy deklinacyjne i koniugacyjne w zdaniu,
• rozpoznaje zapożyczenia z języka łacińskiego w języku polskim i językach nowożytnych,
• tłumaczy na język łaciński proste wypowiedzi.
V. OPANOWANIE:
• pamięciowe paremii prawniczych z pozostałych jednostek lekcyjnych,
• kalendarza rzymskiego (umiejętność przeliczania daty „antycznej” na współczesną, np. ante diem III Idus Martias = 13 marca) VII. LEKTURA:
Teksty z podręcznika: Iure et legibus.