BEZPOŚREDNIE
POMIARY ODLEGA
OŚCI
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Warunki bezpośredniego pomiaru odległości:
1. Widoczność między dwoma punktami
2. Mo\
liwość przymiaru liniowego na całej długości mierzonego odcinka
3. Porównanie długości mierzonego odcinka z wielkością przymiaru liniowego
Sprzęt do pomiarów odległości:
Ruletki
Taśmy
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Szpilki
Szkicownik
Tyczki, pion sznurkowy
- Bezpośrednie pomiary odległości -
dp = n �" dc + r
dp  długość bezpośrednio pomierzona w terenie
n  liczba pełnych odło\
eń przymiaru liniowego
dc  długość nominalna przymiaru liniowego
r  reszta (końcówka) odło\
onego przymiaru liniowego
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Poprawki redukcyjne do pomierzonych długości:
"dk
1. Poprawka komparacyjna
"dt
2. Poprawka termiczna
"dą
3. Poprawka ze względu na nachylenie terenu
4. Poprawka na poziom morza "dm
5. Poprawka odwzorowawcza
"do
d = d + "d + "d + "d = d'+"d
p k t ą ą
Lzr = d + "dm + "do
- Bezpośrednie pomiary odległości -
"dk
1. Poprawka komparacyjna
"dc - poprawka komparacyjna dla całkowitego przymiaru liniowego
"d = n �" "d + "d
k c r
"dr - poprawka komparacyjna dla reszty przymiaru liniowego
"dt
2. Poprawka termiczna
mm
ąp = 0.0115
ą
- współczynnik rozszerzalności termicznej
p
m�"0C
"d = d �"ą (t - t )
t p p p 0
t
p
- średnia temperatura w czasie pomiaru
t0 - średnia temperatura komparacji 200C
"dą
3. Poprawka ze względu na nachylenie terenu
d
d = d'�"cosą = cosą
dą = d - d'= (d'�"cosą)- d'
"d = -d'(1- cosą)
ą
d'
lub
2
h
"d = -
h
2d'
- Bezpośrednie pomiary odległości -
"dm
4. Poprawka na poziom morza
Hśr  średnia wysokość punktów wyznaczających końce
H �" d
śr
"d = - mierzonego odcinka
m
R
R  promień Ziemi, R = 6 367 650m
"do
5. Poprawka odwzorowawcza
"d = r �" d
0
r  współczynnik w mm na 1 km odległości. Dla stref I  IV w
układzie  1965 wynosi on:
2 2
r = C[(xs - A) + (ys - B) ]+ T
natomiast dla V strefy współczynnik r wynosi:
2
r = 0.01227(ys - 237km) -17mm
C  współczynnik zale\
ny od średniego promienia krzywizny elipsoidy
obrotowej danej strefy układu
xs, ys- współrzędne przybli\
one punktu środkowego mierzonej
odległości w km
A, B  stałe wyra\
one w km, ró\
ne dla ka\
dej strefy
T  stała dodawania danej strefy, wyra\
ona w mm
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Dziennik pomiaru długości boków
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Błędy występujące przy pomiarach odległości:
1. BA

DY PRZYPADKOWE (osobowe, instrumentalne, środowiskowe)
Niejednakowy naciąg taśmy
Błąd odczytu końcówki taśmy
Błąd przykładania indeksu zerowego taśmy do punktu początkowego lub szpilki
2. BA

DY SYSTEMATYCZNE
Nieuwzględnienie poprawki komparacyjnej, temperatury, pochylenia terenu
Nieuwzględnienie błędu kolimacji, inklinacji, indeksu (eliminacja w 2 poło\
eniach lunety)
3. BA

DY GRUBE
Błąd odczytu na taśmie
Błąd zapisu
Pominięcie szpilki
Eliminacja przez wielokrotne pomiary tej samej wielkości
Przed oceną dokładności spostrze\
eń (dotyczących błędów przypadkowych) muszą zostać
usunięte błędy grube i systematyczne
- Bezpośrednie pomiary odległości -
Kryterium dokładności pomiarów liniowych
Błąd względny - jest to stosunek błędu bezwzględnego m mierzonej wielkości d do wyniku pomiaru
tej wielkości. Iloraz ten doprowadza się do ułamka z licznikiem równym 1.
m 1
=
d T
-dla terenów łatwych błąd względny wynosi 1:3000 (+/-3.3cm na 100m)
-dla terenów trudnych błąd względny wynosi 1:2000 (+/-5cm na 100m)
Jednostki błędu względnego: procenty, promile lub milionowe części odległości (ppm), np
5ppm oznacza błąd bezwzględny odległości 5mm
na 1km